Biyoloji

Doğal seçilimin en iyi örneklerinden bazıları şunlardır: Biberli güve: Sanayi Devrimi sırasında, kurumla kaplanan ağaçlarda koyu renkli güveler, açık renkli olanlara göre avcılardan daha iyi saklanarak hayatta kalma ve üreme şansı elde etti. Darwin'in ispinozları: Kuraklık sırasında, büyük gagalı ispinozlar, küçük gagalı olanlara göre daha iyi hayatta kaldı. Geyik faresi: Nebraska'daki kum tepelerine göç eden fareler, açık kahverengi renge dönüşerek çevrelerine uyum sağladı ve hayatta kalma şansını artırdı. Yılan balıkları: Mura yılan balıkları, evrimleşerek sert kabuklu avları yiyebilecek ikinci bir çene ve dişlere sahip oldu. Tavus kuşu: Dişiler, eşlerini erkeğin kuyruğuna göre seçer; en büyük ve en parlak kuyruklara sahip olanlar daha sık çiftleşir.

Eril kelimesi, Türkçede "erkeklik" veya "maskülenlik" özelliklerini ifade eder. Eril kelimesi ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Cins. Bazı dillerde, sözcüklerin eril olması durumu. Canlı, sperm üreten fizyolojik bir biyolojik cinsiyet.

SP kısaltmasının bazı anlamları: Starting Price (Başlangıç Fiyatı). Özel Proje (Special Project). Güvenlik Polisi (Security Police). Kıyı Devriye Görevlisi (Shore Patrol). Tür (species). Ayrıca, SP kısaltması farklı alanlarda çeşitli başka anlamlar da taşıyabilir.

Biyoanaliz, biyolojik sistemlerdeki bileşenleri belirlemek, karakterize etmek ve ölçmek için kullanılan bir dizi tekniktir. Bu yöntemler, biyomedikal araştırmalar, tıbbi teşhisler, ilaç geliştirme ve biyoteknoloji gibi alanlarda yaygın olarak kullanılır. Bazı biyoanaliz yöntemleri şunlardır: ELISA (Enzim Bağlı İmmünosorbent Assay); PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu); Gel Elektroforezi; Kütle Spektrometrisi (MS); HPLC (Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi); Yüzey Plazmon Rezonansı (SPR).

Kolaylaştırılmış difüzyon ve basit difüzyon arasındaki temel farklar şunlardır: Taşıyıcı Protein Kullanımı: Basit difüzyonda taşıyıcı proteine ihtiyaç duyulmazken, kolaylaştırılmış difüzyonda moleküller, hücre zarında bulunan membran proteinleri aracılığıyla geçiş yapar. Gerçekleşme Ortamı: Basit difüzyon, canlı ve cansız ortamda gerçekleşebilirken, kolaylaştırılmış difüzyon yalnızca canlı hücrelerde gerçekleşir. Difüzyon Hızı: Kolaylaştırılmış difüzyonda difüzyon hızı, maksimum bir değere ulaşır ve daha fazla artmaz. Enerji Harcanması: Her iki difüzyon türü de pasif olduğundan enerji (ATP) harcanmaz.

Biyoloji yazılısında çıkabilecek sorular, genellikle hücre bölünmeleri, kalıtım ve biyolojik çeşitlilik gibi konuları kapsar. Örnek konular ve kazanımlar: Hücre bölünmeleri: Canlılarda hücre bölünmesinin gerekliliği. Mitoz. Eşeysiz üreme. Kalıtım ve biyolojik çeşitlilik: Mayoz. Eşeyli üreme. Ayrıca, yaşam bilimi, canlıların yapısı ve sınıflandırılması gibi konular da yazılıda yer alabilir. Yazılıda çıkabilecek sorular için daha fazla örnek ve detay için aşağıdaki kaynaklar incelenebilir: eskisehirodm.meb.gov.tr; youtube.com (10. sınıf biyoloji 1. dönem 2. yazılı soru örnekleri çözümleri); ogmmateryal.eba.gov.tr; quizlet.com (biyoloji yazılı örnek soruları).

Hayır, A ve Rh aynı değildir. A, kan gruplarını belirleyen ABO sisteminden bir sınıflandırma iken Rh, kan gruplarına pozitif veya negatif özelliğini katan Rh (Rhesus) sisteminden bir sınıflandırmadır. Bu iki sistemin kombinasyonuyla A Rh Pozitif (A Rh+) gibi sekiz temel kan grubu ortaya çıkar.

G0 evresi, hücrenin hücre döngüsünden çıktığı ve durgun bir evreye girdiği bir periyottur. G0 evresindeki bir hücre: aktif bir şekilde bölünmeye hazırlanmaz; çevreden gelen sinyallere göre cevap oluşturur; protein sentezlemesi ve sekresyon gibi işlevlerini yerine getirir. G0 evresinde bulunan bazı hücre türleri: sinir hücreleri; olgun kalp kası hücreleri. G0 evresi kalıcı değildir; uygun sinyal alındığında hücre S fazına geçebilir ve bölünebilir.

Peptidoglikan, bakteri hücre duvarlarının ana yapısal bileşenidir. Sadece prokaryot hücrelerde bulunan peptidoglikan, hücreyi çevreleyen ve saran bir tabaka halinde yer alır.

Aydın Yayınları TYT Biyoloji Denemeleri 40 deneme içermektedir.

Evrim ağacında yer alan canlılardan bazıları şunlardır: Opistokontlar. Parazoa. Radiata. Sölenterler. Ayrıca, Evrim Ağacı'nın "Yaşam Ağacı" projesinde, evrimsel akrabalık ilişkilerine göre sınıflandırılmış birçok canlı türü bulunmaktadır.

Bakteri ve hayvan hücresi arasındaki bazı farklar şunlardır: Hücre Duvarı: Hayvan hücrelerinde hücre duvarı bulunmaz, sadece hücre zarı vardır. Çekirdek Yapısı: Hayvan hücreleri ökaryottur ve çekirdekleri bir zar ile çevrilidir. Organeller: Hayvan hücrelerinde mitokondri, endoplazmik retikulum ve Golgi aygıtı gibi zara bağlı organeller bulunurken, bakterilerde bu organeller yoktur. Beslenme: Hayvanlar heterotroftur, kendi besinlerini üretemezler. Depo Karbonhidrat: Hayvan hücrelerinde depo karbonhidrat olarak glikojen bulunurken, bitki hücrelerinde nişasta bulunur.

Sarkomerin kasılması, kası oluşturan aktin ipliklerinin miyozin iplikler üzerinde kaymasıyla gerçekleşir. Bu süreçte şu adımlar izlenir: 1. Aksiyon potansiyeli: Aksiyon potansiyeli, T-tübüller aracılığıyla kas lifine iletilir ve bu, sarkoplazmik retikulumdan kalsiyum iyonlarının (Ca++) serbest kalmasına neden olur. 2. Kalsiyum ve troponin: Ca++ iyonları, troponin C moleküllerine bağlanır ve bu, troponin kompleksinin şekil değiştirmesine yol açar. 3. Tropomiyosin hareketi: Troponin kompleksinin değişimi, tropomiyosin ipliğinin aktin zincirleri arasına çekilmesini sağlar. 4. Aktin-miyozin bağlanması: Aktin üzerindeki bağlanma yerleri açığa çıkar ve miyozin başları, aktin filamentlerinin aktif bölgelerine bağlanarak çapraz köprü oluşturur. 5. Güç vuruşu: Miyozin başları, aktin filamentlerini sarkomerin merkezine doğru çekerek kasın kasılmasına neden olur. 6. Gevşeme: Kasılma sonrası Ca++ iyonları sarkoplazmik retikuluma geri pompalanır ve aktin-miyozin çapraz köprü oluşumu sona erer. Kasılma sırasında sarkomerde şu değişiklikler meydana gelir: Z çizgileri yakınlaşır, sarkomerin boyu kısalır. I bandının boyu kısalır. Aktin ve miyozin ipliklerinin boyu değişmez. A bandının boyu değişmez. H bandı daralır.

Sitoplazmada gerçekleşen bazı olaylar: Metabolik reaksiyonlar. Protein sentezi. Hücre solunumu. Maddelerin taşınması. Hücre iskeletinin rolü. İyonlar ve küçük moleküllerin depolanması. Vezikül taşınması.

Koful, sitoplazmada bulunan, içi sıvı dolu boşluklardan oluşan bir organeldir. Görevleri: Depolama: Su, besin maddeleri ve atık maddeleri depolar. Hücre içi denge: Hücre içi madde taşımada rol oynar ve su dengesini sağlar. Sindirim: Besin kofulları sindirim, kontraktil kofulları ise su dengesini sağlamada rol alır. Boşaltım: Boşaltım kofulları, atık maddelerin atılmasını sağlar. Kofullar, endoplazmik retikulum, hücre zarı, golgi aygıtı veya lizozomdan oluşabilir. Kofulun yapısı, bulunduğu hücre tipine göre değişiklik gösterir: Bitki hücrelerinde: Az sayıda ve büyüktür. Hayvan hücrelerinde: Çok sayıda ve küçüktür.

Ökaryot, hücreleri zarla çevrili bir çekirdeğe sahip olan organizmalardır. Ökaryotların bazı özellikleri: Büyüklük: Prokaryot hücrelerden daha büyüktürler. Organeller: Mitokondri, sentriyol, golgi cisimciği, lizozom, endoplazmik retikulum, koful ve kloroplast gibi zarla çevrili organeller içerirler. Üreme: Eşeysiz (mitoz) ve eşeyli (mayoz) üreme yeteneğine sahiptirler. Tek veya çok hücrelilik: Tek hücreli veya çok hücreli olabilirler. Ökaryotlar, hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve protistalar gibi canlıları içerir.

Evet, prokaryot ve ökaryot hücrelerde hücre duvarı bulunabilir, ancak yapıları ve işlevleri farklılık gösterir: Prokaryot hücrelerde hücre duvarı, peptidoglikanlardan oluşur ve bakterinin şeklini almasını sağlar. Ökaryot hücrelerde ise hücre duvarı, bitki, alg ve maya hücrelerinde sellüloz veya kitinden oluşurken, hayvan hücreleri ve protozoa'da bulunmaz.

Radyasyondan en çok etkilenen hücreler, hücre bölünmesi sırasında (mitozda) olan ve farklılaşma derecesi düşük olan hücrelerdir. Radyasyona karşı en duyarlı hücre türleri: lenfositler ve lenfoid doku; kan ve kemik iliğindeki kök hücreler; mide, bağırsak epiteli; ovarium ve testisin germ hücreleri; embryonik dokular. Ayrıca, bölünmeme durumunda olan lenfositler de küçük dozdaki radyasyonlara karşı hassastır.

Lac operonu, E. coli ve birçok diğer enterik bakteri tarafından laktozun taşınması ve metabolizması için gerekli olan bir operondur. Lac operonunun üç yapısal geni vardır: lacZ. lacY. lacA. Lac operonunun çalışma prensibi: Normal koşullar altında. Laktoz mevcut olduğunda. Glikoz bol olduğunda. Glikoz seviyeleri düştüğünde. Lac operonu, bakteriyel gen ifadesini optimize etmek için yerel ve küresel düzenleyici ağların nasıl etkileşime girdiğini örneklemektedir.

9. sınıf MEB Biyoloji ders kitabı 232 sayfadır.