Tazminatlar

Doğum izninde işten çıkarılan bir kadın işçinin hakları şunlardır: 1. Kıdem ve İhbar Tazminatı: İş sözleşmesi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı olmayan bir sebepten dolayı feshedilmişse, işçinin kıdem süresi bir yıl ve üzerinde ise kıdem tazminatı ve çalışma süresine göre 2 ile 8 haftalık ücreti tutarında ihbar tazminatı ödenir. 2. İşe İade Hakkı: İşçinin kıdem süresi 6 ay ve üzerinde, iş yeri iş güvencesi kapsamında ise (30 çalışanın üzerinde) ve iş sözleşmesi belirsiz süreli ise, işçi bir ay içerisinde işe iade davası açabilir. 3. Eşit Davranmama Tazminatı: İşveren, cinsiyet veya gebelik nedeniyle farklı işlem yapmışsa, işçi dört aya kadar ücreti tutarındaki tazminat talep edebilir. 4. Geçici İş Göremezlik Ödeneği: Doğum yapan işçi, SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alabilir. 5. Emzirme Ödeneği: 5510 sayılı Kanun’a göre, doğum yapan sigortalı kadına emzirme ödeneği ödenir.

631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) uyarınca görev tazminatı, en az beş hizmet yılını dolduran kamu çalışanlarına ödenir. Tazminatın miktarı, hizmet sınıfı, personelin tabi olduğu personel kanunları, kariyeri, kamu görevine giriş derecesi ve öğrenim durumu gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir ve 10.000 gösterge rakamını geçemez. Ayrıca, 7.000'den daha düşük göstergeler üzerinden makam veya yüksek hakimlik tazminatı öngörülen kadrolara atanmış personel de görev tazminatı alabilir. Görev tazminatının uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri tespit etme yetkisi Bakanlar Kuruluna aittir.

Özel okul öğretmenleri, belirli koşullar altında özel hizmet tazminatı alabilirler. Bu tazminat, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında, eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfında öğretmen kadrosunda fiilen öğretmenlik yapanlara ödenir. Ayrıca, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan özel okul öğretmenleri, sözleşme süresinin sona ermesi durumunda da kıdem tazminatına hak kazanabilirler.

SGK çıkış kodu 1 ve 2 olan işçilerin hakları şunlardır: 1. SGK Çıkış Kodu 1 (Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşverence Feshi): - Bu kod, deneme süresi içinde işverenin işçiyi çıkarması durumunda kullanılır. - Deneme süresine dair hükümler uygulanır, bu nedenle ihbar tazminatı da dahil olmak üzere hiçbir hak ve yükümlülük gündeme gelmez. 2. SGK Çıkış Kodu 2 (Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi): - Bu kod, deneme süresi içinde veya sonunda işçinin sözleşmeyi sona erdirmesi durumunda kullanılır. - Yine deneme süresine dair hükümler geçerli olur ve kıdem tazminatı ile ihbar tazminatı ödenmez.

Hizmet sözleşmesinin feshi halinde işçinin hakları şunlardır: 1. Kıdem Tazminatı: İşçinin, işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, en az bir yıl süreyle çalışmış olması şartıyla hak kazandığı tazminattır. 2. İhbar Tazminatı: İş sözleşmesinin belirli bir süre öncesinde feshedilmesi gerektiğinde, bu süreye uyulmadığı takdirde işverenin işçiye ödemesi gereken tazminattır. 3. Ücret ve Diğer Hakların Ödenmesi: İş sözleşmesinin feshi sırasında, işçiye ait olan kullanılmamış izin ücretleri, fazla mesai ücretleri, primler ve diğer haklarının tamamının ödenmesi gerekmektedir. 4. Yıllık İzin: İşçinin, iş sözleşmesinin feshedilme tarihine kadar kullanmadığı yıllık izin hakkının ücretinin ödenmesi. 5. Moral Tazminatı: İşverenin haksız veya kötü niyetle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda, işçinin uğradığı manevi zarar nedeniyle mahkeme tarafından belirlenecek miktarda tazminat alma hakkı vardır. 6. İşe İade: İşçi, belirli şartlar altında işten çıkarılması durumunda, iş mahkemelerine başvurarak işe iadesini talep edebilir.

Raporlu iken işten çıkarılan işçiye ihbar tazminatı ödenir. Bu durum, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17. maddesinde belirtilmiştir. İhbar tazminatının ödenebilmesi için, işçinin rapor süresinin ihbar süresini 6 hafta aşması gerekmektedir. Eğer bu süre aşılmamışsa, işveren işçiye ihbar tazminatı ödemekle yükümlü değildir.

Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ile çalışan bir emekli işten çıkarılırsa, kıdem tazminatı alabilir. Bunun için gerekli şartlar şunlardır: İş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmak; İşten çıkarılışın işveren tarafından yapılmış olması, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılmamış olması. Ayrıca, emekli işçi haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılmışsa ihbar tazminatı da talep edebilir.

Evlilik nedeniyle işten ayrılan işçi, ihbar tazminatı alamaz.

İşyeri kapandığında işçinin yapması gerekenler şunlardır: 1. Fesih Bildiriminin Usulüne Uygun Yapılmasını Beklemek: İşveren, şube kapanmasını gerekçe göstererek işçiye yazılı tebligat yapmalıdır. 2. Haklarını Talep Etmek: İşçi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti ve ödenmemiş fazla mesai ücretleri gibi haklarını talep edebilir. 3. İşsizlik Maaşı Başvurusu: Gerekli prim gün sayısı şartını sağlayan işçiler, işsizlik sigortası kapsamında işsizlik maaşı alabilirler. 4. Dava Açmak: Eğer işveren fesih bildiriminde samimi ve zorunlu olmadığını düşünüyorsa, işçi iş mahkemesinde işe iade davası açabilir. İşverenle yapılan herhangi bir feragatname veya istifa belgesini imzalamadan önce, tüm hakedişlerin hesaplanıp ödendiğinden emin olunmalıdır.

İşveren fesih bildirimini noterden göndermezse, fesih bildirimi geçersiz sayılabilir ve bu durum işçinin işe iade davası açmasına neden olabilir. Ayrıca, işveren usulsüz fesih yaptığı için ihbar tazminatı, kıdem tazminatı, boşta geçen süre ücreti ve işe başlatmama tazminatı gibi tazminat yükümlülükleriyle karşı karşıya kalabilir.