Sendikalar

Hak-İş Sendikası, herhangi bir siyasi partinin sözcülüğünü yapmayan ve kısır siyasi çekişmelere girmeyen bir konfederasyondur. Hak-İş, mevcut siyasi ve idari yapılanmanın devamından yana olan tekelci siyasi tutum ve eğilimleri değil, alternatif düşünce ve çözümler üreten, resmi ideoloji dışı siyasi tutum ve eğilimleri destekler. Ayrıca, Hak-İş'in AKP iktidarı ile yakın bir ilişkisi olduğu ve kamu sektöründeki işçi ve sendikaların bu ilişki çerçevesinde yönlendirildiği de iddia edilmektedir.

Fırat Kaya, Türkiye Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası'na (Sağlık-İş) bağlıdır. Ayrıca, 2023 yılında yapılan 21. Olağan Genel Kurul'da Fırat Kaya, sendikanın Genel Merkez Disiplin Kurulu Başkanlığına ve Türk-İş Üst Kurul Delegeliğine seçilmiştir.

Eğitim-Bir-Sen, Memur Sendikaları Konfederasyonu (Memur-Sen)'ne bağlıdır. Ayrıca, Eğitim-Bir-Sen'in bazı görüşleri ve talepleri, PKK ve KCK gibi örgütlerin talepleriyle benzerlik gösterdiği yönünde eleştiriler de bulunmaktadır. Eğitim-Bir-Sen'in kime yakın olduğu konusunda farklı görüşler olabilir.

Öz Gıda-İş Sendikası, Hak-İş Konfederasyonuna bağlı olarak gıda iş kolunda örgütlü bir işçi sendikasıdır. Başlıca faaliyetleri: Örgütlenme ve sendikal faaliyetler: Sendikasız çalışan bireylerin kalmaması için örgütlenme çalışmaları yürütür. Toplu iş sözleşmeleri: Üyelerinin çalışma hayatını şekillendirerek ekonomik, sosyal ve kültürel standartlarının iyileştirilmesini hedefler. Eğitim programları: Üye ve temsilcilere yönelik eğitim programları düzenler. Kamu çerçeve protokolü: Kamu işçilerini ilgilendiren toplu iş sözleşmeleri için mücadele eder.

Hizmet-İş toplu iş sözleşmesinin ne zaman imzalanacağına dair spesifik bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, genel olarak toplu iş sözleşmeleri 1 yıldan az ve 3 yıldan uzun süreli olamaz ve süresi sonradan taraflarca değiştirilemez. 2025 yılı için kamu işçileri toplu iş sözleşmesi görüşmeleri devam etmektedir. Hükümetin üçüncü ve son zam teklifini yarın saat 11.00'de açıklaması beklenmektedir. Daha fazla bilgi için ilgili sendikanın veya işverenin resmi duyurularını takip etmek gerekmektedir.

Yozgat Sorgun Eğitim Bir-Sen, Eğitim Bir-Sen sendikasına bağlıdır. Eğitim Bir-Sen, 2025 yılı itibarıyla Yozgat merkez ve 9 ilçede toplam 2.987 üye ile yetkili sendika olarak faaliyet göstermektedir.

Türk-İş, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye'deki işçi sınıfının temsilcisidir. Bağlı olduğu bazı sendikalar: TARIM-İŞ (Türkiye Orman, Topraksu, Tarım ve Tarım Sanayii İşçileri Sendikası); TEK GIDA-İŞ (Türkiye Gıda ve Yardımcı İşçileri Sendikası); TÜRK METAL-İŞ (Türkiye Metal, Çelik, Mühimmat, Makina, Metalden Mamül Eşya ve Oto Montaj ve Yardımcı İşçileri Sendikası); YOL-İŞ (Türkiye Yol, Yapı, İnşaat İşçileri Sendikası); TES-İŞ (Türkiye Enerji, Su, Gaz İşçileri Sendikası). Karşısında yer aldığı bazı işveren konfederasyonları: TİSK (Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu).

İzmir Büyükşehir Belediyesi (İzBB) işçi sendikası olarak Belediye-İş Sendikası ve Tüm Bel-Sen öne çıkmaktadır. Belediye-İş Sendikası: İzBB ile anlaşma sağlayarak işten çıkarılan işçilerin geri alınmasını ve bazı maddelerin revize edilmesini sağlamıştır. Tüm Bel-Sen: İzBB yönetimi ile toplu iş sözleşmesi (TİS) imzalayarak sosyal denge tazminatı ve diğer sosyal hakların korunmasını sağlamıştır.

Şeker-İş Sendikası, Türk-İş Konfederasyonu'na bağlı olarak faaliyet göstermektedir.

Grev yapan işçinin yerine işçi almak, belirli koşullar altında mümkündür: Greve katılamayacak ve lokavta maruz bırakılamayacak işçilerden; vefat eden, kendi isteği ile işten ayrılan veya iş sözleşmesi işveren tarafından haklı nedenle feshedilenlerin yerine yeni işçi alınabilir. İşveren, görevli makamın yazılı izni ile bu durumu gerçekleştirebilir. İşverenin bu yasağa aykırı hareketi, taraf sendikanın yazılı başvurusu halinde görevli makam tarafından denetlenir.

Devlet Sert, 1968 yılında Trabzon'un Aydınlı köyünde doğmuş bir sendikacıdır. 25 Temmuz 2015 tarihinde yapılan Öz Sağlık-İş Sendikası Olağanüstü Genel Kurulu'nda genel başkan seçilen Devlet Sert, 09-10 Aralık 2017 ve 20-21 Kasım 2021 tarihlerinde yapılan genel kurullarda tekrar bu göreve seçilmiştir. Devlet Sert, evli ve 3 çocuk babasıdır. Hak-İş Konfederasyonu'na bağlı olan Öz Sağlık-İş Sendikası'nın şu anki genel başkanı Devlet Sert'tir.

Evet, öğretmenler 2 Ocak 2025 tarihinde iş bırakma eylemi gerçekleştirecek. Eğitim Gücü Sen sendikası, yapılan maaş zammının yetersiz bulunması nedeniyle 2 Ocak 2025 Pazartesi günü iş bırakma kararı almıştır. Bu eyleme Eğitim-İş, Hürriyetçi Eğitim Sen, Anadolu Eğitim Sen ve TÖB Sen gibi diğer bazı eğitim sendikalarının üyelerinin de katılması beklenmektedir.

Devrimci Yapı, İnşaat ve Yol İşçileri Sendikası (Dev Yapı-İş), Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlıdır.

Teşmil kararı almak için aşağıdaki koşullar sağlanmalıdır: 1. Geçerli bir toplu iş sözleşmesinin olması. 2. Yetkili sendikanın belirlenmesi. 3. Yetkili organın kararı. 4. Gerekçenin belirtilmesi. Süreç: 1. Talep. 2. Yüksek Hakem Kurulu'nun görüşü. 3. Kararın yayımlanması. Teşmil kararı, idari bir işlem olduğu için geriye yürümez niteliğe sahiptir.

Türkiye'deki bazı işçi sendikaları ve konfederasyonları: İşçi Sendikaları: TARIM-İŞ (Türkiye Orman, Topraksu, Tarım ve Tarım Sanayii İşçileri Sendikası); ORMAN-İŞ (Türkiye Orman İşçileri Sendikası); TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu); HAK-İŞ (Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu); DİSK (Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu). İşçi Konfederasyonları: TÜM-İŞ (Tüm İşçi Sendikaları Konfederasyonu); MEMUR-SEN (Memur Sendikaları Konfederasyonu); KESK (Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu). Ayrıca, işveren sendikaları ve konfederasyonları da bulunmaktadır, örneğin TİSK (Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu).

Teşmil yoluyla yararlanma, yürürlükte bulunan bir toplu iş sözleşmesinin, Cumhurbaşkanlığı kararı ile aynı işkolundaki, sözleşme dışında kalan işyerlerinde çalışan işçileri de kapsayacak şekilde genişletilmesi anlamına gelir. Teşmil sayesinde, toplu iş sözleşmesinin sağladığı üstün haklardan yararlanmayan işçilerin de bu haklardan faydalanması sağlanır. Teşmil kararının uygulanabilmesi için şu koşullar gereklidir: Teşmil uygulanacak işyerinde toplu iş sözleşmesi bulunmamalıdır. Teşmil edilecek toplu iş sözleşmesi, o işkolunda en çok üyeye sahip sendika tarafından imzalanmış ve halen yürürlükte olmalıdır. Teşmil isteği, işçi sendikası, işveren sendikası veya ilgili işverenlerden biri ya da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılmalıdır. Yüksek Hakem Kurulu'nun görüşü alınmalıdır. Teşmil, geriye yürümez bir niteliğe sahiptir.

15 Mayıs'ta farklı sektörlerde çeşitli grevler gerçekleşebilir. Örneğin, 2025 yılında Bursa'da bir süt fabrikasında maaş ve çalışma koşulları nedeniyle grev kararı alınmıştır. 2013 yılında Türk Hava Yolları (THY) çalışanları, işten çıkarılan 305 kişinin işe geri alınmaması nedeniyle 15 Mayıs'ta greve gitmiştir. 2014 yılında ise Türk-İş'e bağlı sendikaların iş bıraktığı genel bir grev düzenlenmiştir.

15-16 Haziran işçi yürüyüşünün nedeni, 1970 yılında çalışma yaşamını ve sendikalar mevzuatını düzenleyen yasalarda yapılan değişikliklerdir. Adalet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin işbirliğiyle önce Millet Meclisi ardından Senatodan geçen bu değişiklikler, işçilerin sendika seçme özgürlüğünü kısıtlıyor ve sendika değiştirmeyi zorlaştırıyordu. Ayrıca, o dönemde işçilerin düşük ücretlerle çalıştırılması, işyerlerinde despotik yönetimlerin olması ve giriş-çıkışlarda üst araması gibi uygulamalar da işçilerin yürüyüş kararına etki eden faktörler arasında yer alıyor.

Hep-Sen (Hemşireler ve Tüm Sağlık Profesyonelleri Sendikası) herhangi bir konfederasyona bağlı değildir, tek başına faaliyet gösteren bir sendikadır. Ancak, sendika yönetim kurulunun alacağı karar doğrultusunda başka sendikalarla birleşerek konfederasyon kurabilir veya mevcut konfederasyonlardan birine üyelik başvurusu yapabilir.

Hizmet-İş Sendikası, belediye ve hizmet sektöründe çalışan işçilerin haklarını savunan bir sendikadır. Başlıca faaliyetleri: Toplu iş sözleşmeleri: Özellikle belediyeler ile yapılan toplu iş sözleşmelerinde aktif rol oynar. Üyelerin korunması: Taşeron işçilerinin hakları, ücret alacakları ve sendikal örgütlenme gibi konularda çalışmalar yürütür. Uluslararası ilişkiler: PSI (Public Services International) ve EPSU (European Federation of Public Services Unions) üyesi olarak uluslararası alanda da örgütsel ve bilimsel faaliyetler yürütür. Kültürel ve sosyal destek: Üyelerinin üniversite öğrencisi olan çocuklarına burs verir ve psikososyal destek platformları kurar.