Mezopotamya

Ur-Nammu'nun kanunlarını Nippur'daki vatandaşlar mahkemesi gibi adalet mahkemeleri uygulamıştır. Bu mahkemelerde, örneğin, M.Ö. 2050 yılında üç kişinin bir tapınak görevlisini öldürmesiyle ilgili davada, dokuz kişi suçluların cezalandırılmasını talep etmiş, iki kişi ise kadının serbest bırakılması gerektiğini savunmuştur.

Eski Türklerin dövmeyi nereden aldığına dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, dövmenin farklı dönemlerde farklı kişiler tarafından defalarca teknik olarak bulunduğu ve geliştirildiği düşünülmektedir. Eski Türklerde dövme kültürünün kökeni şu şekilde izlenebilir: Altay Dağları: Sergei Rudenko'nun yönettiği bir ekip tarafından 1993 yılında Altay dağlarının eteğinde yer alan Pazırık Vadisi'nde bulunan mumyalanmış cesetlerde, 2500 yıl öncesine ait olduğu belirlenen ve kaplan, geyik, yılan gibi efsanevi yaratıkların tasvir edildiği dövmelere rastlanmıştır. Orta Asya: Türkler, Orta Asya'da geliştirdikleri yaşamlarında dövmeyi kimlik, aidiyet, tanrıya yakınlık ve kötülüklerden korunma gibi amaçlarla kullanmışlardır. Çin: Türklerin, sahip oldukları coğrafya nedeniyle daha yerleşik bir düzene sahip olan Çinlilerle olan etkileşimleri, dövme sanatının Türkler arasında teknik ve sanatsal olarak gelişmesine katkı sağlamıştır. Ayrıca, dövmenin tarih boyunca Şamanizm, Paganizm ve Budizm gibi eski inançlarda da izlerinin bulunduğu bilinmektedir.

Milattan önce 2000 yılında var olan bazı devletler şunlardır: Sümerler. Mısır Krallığı. Akadlar. Elam Krallığı. Hint Vadisi Uygarlığı. Hititler. Bu devletler, kendi bölgelerinde kültürel, sosyal ve ekonomik açıdan büyük etkilere sahiptiler.

Ludingirra'nın babasının adı Nanna'dır.

Mezopotamya uygarlıkları haritasını aşağıdaki sitelerde bulabilirsiniz: tr.pinterest.com. sosyalciniz.net. evrenatlasi.com.tr. Ayrıca, "Mezopotamya" araması yaparak çeşitli haritalara ulaşabilirsiniz.

Sümerlilerin ilk tekerleğin icadı, medeniyetin ilerlemesine katkı sağlamıştır. Tekerleğin icadı, taşımacılık, tarım, ticaret ve savaş alanlarında devrim yaratmış, bu sayede: Ticaret yolları genişlemiş ve ticaret hızlanmıştır. Tarımsal verimlilik artmış, bu da nüfusun büyümesine ve şehirleşmenin hızlanmasına katkıda bulunmuştur. Askeri taktikler gelişmiştir. Tekerlek teknolojisi, Mezopotamya'dan çevre bölgelere yayılarak diğer medeniyetler tarafından da benimsenmiştir.

İlk deniz ticareti, M.Ö. 3. binyılda Akdeniz ve Mezopotamya'da başlamıştır. Bu dönemde Fenikeliler, deniz ticaretinin öncülerindendi ve Akdeniz boyunca ticaret kolonileri kurarak bölgenin en önemli ticaret ağına sahip oldular.

İlk evliliklerin ne zaman yapıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, evliliğin tarihçesi insanlık tarihinin ilk zamanlarına kadar uzanmaktadır. Bilinen en eski evlilik belgesi, MÖ 5. yüzyıla ait olan ve Yahudilerden kalma Aramca yazılmış bir papirüstür. İlk evliliklerin yapıldığı yerler arasında Mezopotamya öne çıkmaktadır.

"Doğu ve Batı (Ciltli): Mezopotamya - Yunan Sanatının Kaynağı" kitabı 256 sayfadır.

Enuma Eliş, Babil yaratılış mitolojisini anlatan bir destandır. Destan, aşağıdaki konuları işler: tanrıların doğuşu; evrenin ve kozmik bölgelerin yaratılışı; insanların yaratılışı; Babil tanrısı Marduk'un diğer tanrılar tarafından zikredilişi. Enuma Eliş, yaklaşık MÖ 1200 yılına tarihlenen 7 kil tablet üzerine eski Babil dilinde yazılmıştır.

Sümerce ve çivi yazısı aynı değildir; Sümerce, çivi yazısı ile yazılan dildir. Çivi yazısı, kil tabletler üzerine, çubuklarla çizgisel izler bırakarak yazılan bir yazı sistemidir. Sümerce ise özellikle modern Irak’ın güneyinde olmak üzere, antik Orta Doğu’da belgelenen, muhtemelen yazılı kanıta sahip olduğumuz ilk dildir.

Sümerler ve İyonların ortak özellikleri şunlardır: Yazı kullanımı: Hem Sümerler hem de İyonlar yazıyı erken dönemde kullanmışlardır. Şehir devletleri: Her iki medeniyet de şehir-devletleri şeklinde örgütlenmiştir. Çok tanrılı din: Sümerler ve İyonlar, birden fazla tanrıya tapmışlardır. Tarım ve su yönetimi: Her iki medeniyet de tarıma dayalı ekonomi geliştirmiş ve suyun verimli kullanımı konusunda çözümler üretmişlerdir. Sanat ve mimaride gelişim: Her iki kültür de sanata büyük değer vermiş, büyük yapılar inşa etmişlerdir. Yönetim şekli: Merkezi otoritenin bir şehirde toplandığı, çevresindeki köy ve bölgeleri yöneten şehir devletleri (polis) olarak yönetilmişlerdir.

Sümerler proje ödevi yaparken aşağıdaki konular ele alınabilir: Sümerlerin Kökeni ve Yerleşimi: M.Ö. 4000 yıllarında Orta Asya’dan aşağı Mezopotamya’ya gelişleri ve bataklıkları kurutarak tarıma açmaları. Toplumsal Yapı: Anaerkil düzen, kutsal kabul edilen krallar ve teokratik yönetim. Yazı ve Eğitim: Çivi yazısının icadı, rahiplerin tarihi olayları ve dini inanışları kaydetmesi. Bilim ve Teknik: Matematik, geometri, astronomi, sulama sistemleri, ziguratlar ve güneş saati. Kültürel Eserler: Gılgamış Destanı, Tufan Menkıbesi ve Yaratılış Manzumesi gibi edebi eserler. Proje ödevi için YouTube, kunduz.com ve prezi.com gibi platformlardaki içerikler incelenebilir.

Mezopotamya uygarlıkları, güçlü ve düzenli ordular kurarak birkaç önemli nedeni yerine getirmekteydi: Toprakların Korunması ve Genişletilmesi: Güçlü ordular, fetihler yaparak yeni topraklar ele geçirmeyi ve mevcut toprakları korumayı sağlıyordu. Yönetimin Güçlendirilmesi: Ordu, kral ile halk arasındaki bağı güçlendiriyor ve merkezi yönetimi destekliyordu. Ekonomik Kontrol: Ordu, stratejik ticari rotaları kontrol ederek ekonomik gücü artırıyordu. İç Güvenliğin Sağlanması: Düzenli ordular, iç isyanları ve dış istilaları önleyerek halkın güvenliğini sağlıyordu. Bu nedenlerle, özellikle Akadlar tarihte ilk düzenli orduyu kuran Mezopotamya uygarlığı olarak öne çıkmaktadır.

Mezopotamya sanatında çeşitli motifler bulunmaktadır: Geometrik motifler: Yılan, bitki sapları, çiçekler, güller, palmiyelerin geometrik stilizasyonları. Hayvan motifleri: Yarı insan-yarı hayvan figürleri, vahşi hayvanlar, boğalar, yırtıcı kuşlar, aslanlar. Dinsel motifler: Tanrı ve tanrıçaları simgeleyen figürler, semboller (örneğin, arpa sapı veya buğday başağı motifi). Mitolojik motifler: Kudurro taşları üzerindeki çeşitli mitolojik figürler. Koruyucu figürler: Savaşçı heykelleri, koruyucu güç olarak kapı ve tapınak kenarlarına yerleştirilirdi. Mezopotamya sanatında ayrıca silindir mühürler, rölyefler, heykeller, seramikler ve mücevherler gibi çeşitli sanat eserleri de bulunmaktadır.

Diyarbakır mutfağının Mezopotamya'daki etkisi, Eski Mezopotamya mutfak kültürünün günümüz Diyarbakır mutfağı üzerinde büyük bir etkisi olduğu şeklinde özetlenebilir. Bu etki şu şekillerde gözlemlenebilir: Kullanılan ürünler: Diyarbakır mutfağında da Eski Mezopotamya mutfağında kullanılan tavuk, tatlı su balıkları, koyun, sığır, keçi, inek, dana, yumurta, bal, sarımsak, soğan, pırasa, marul, lahana, salatalık, turp, bezelye, havuç, mantar, hurma, elma, armut, incir, nar, üzüm, kayısı, muşmula, dut, tereyağı, zeytinyağı, sade yağ, kuyruk yağı, susam yağı gibi ürünler kullanılmaktadır. Pişirme teknikleri: Kızartma, kaynatma, haşlama, ızgara ve tuzlama gibi pişirme teknikleri her iki mutfakta da ortaktır. Yemekler: Nardan aşı, narlı koyun budu, dut pekmezi, dövmeç, su böreği, sac böreği, puf böreği, patile, kahki, lavaş, bulgur ekmeği, laco katkatı, kağırdaklı ekmek gibi yemekler iki kültür arasında ortaktır. Ayrıca, Diyarbakır'ın Neolitik Çağ'dan günümüze uzanan tarihi, mutfak kültürünün ilk adımlarının atıldığı merkezlerden biri olarak önemini korumaktadır.

Enuma Eliş'in önemli olmasının bazı nedenleri: Yaratılış miti: Antik Mezopotamya'da yazılmış bir yaratılış mitidir. Politik propaganda: Babil'in MÖ 2. binyılda Mezopotamya'da iktidara yükselişi bağlamında, Enuma Eliş, Babil'in yönetme iddiasını temsil eden ideolojik bir araç olarak kullanılmıştır. Kültürel ve dini metin: Hem Babil'in hem de İbranice yazıcıların kültürel kökenlerini ve dini anlatılarını detaylandırır ve kutlar. Tarihsel ve arkeolojik değer: 19. yüzyılın ortalarında bulunan çivi yazısı tabletleri, Mezopotamya'nın antik tarihine ışık tutmuş ve İncil anlatılarının Mezopotamya kökenli olduğunu ortaya koymuştur.

Mezopotamya'nın ana dili, MÖ 4000 yılında Güney Mezopotamya'da konuşulan ve MÖ 2000'li yılların başlarında yerini Akadcaya bırakan Sümerce'dir. Sümerce, Mezopotamya'da MS 1. yüzyıla kadar kutsal, şölensel, edebî ve bilimsel bir dil olarak kullanılmaya devam etmiştir. Mezopotamya'da konuşulan diğer dillerin aksine Sümercenin izole dillerden olduğu kabul edilir.

Hititlerin yazılı kanunlarına bazı örnekler: Cinayet: Kavgada insan öldüren, bedel olarak dört baş insan verir. Hırsızlık: Hırsızlık yapan dayak yer ve çaldığı malın üç katı gümüş öder. Kundakçılık: Tarla yakan kişi, tarlasını yaktığı kişiye köle olarak verilir. Büyücülük: Büyücülük yapan öldürülür ya da sürgün edilir. Ticaret: Hititli bir tüccarı öldüren kişi, 100 gümüş bedel öder. Hititlerin yazısız kanunlarına örnek olarak ise gelenekler gösterilebilir. Hitit kanunları, çeşitli kaynaklardan derlenmiştir.

Naram-Sin'in zafer steli, Akad (Akadem) uygarlığına aittir. MÖ 2254-2218 yıllarına tarihlenen stel, Akad Kralı Naram-Sin'in, Zagros Dağları'ndaki Lullubi kabilesine karşı kazandığı zaferi tasvir eder.