Yunan

Antik Yunan ve Antik Roma aynı değildir, farklı dönemler ve uygarlıkları ifade ederler. Antik Yunan, MÖ 1200-800 yılları arasında başlayan ve MÖ 400-200 yılları arasında Büyük İskender'in fetihleriyle devam eden bir dönemi kapsar. Antik Roma, MÖ 753'te Roma'nın kurulmasıyla başlamış ve en parlak dönemini MÖ 2. yüzyılda yaşamıştır. İki uygarlık arasında birçok farklılık bulunmaktadır; örneğin, Antik Yunan daha çok deniz ticareti ile gelişirken, Antik Roma fetihlerle büyümüştür.

Mitolojik tanrıların sayısı, farklı kültürlere göre değişiklik gösterir. İşte bazı önemli mitolojik panteonlardan tanrılar: Yunan Mitolojisi: 12 Olimpos tanrısı arasında Zeus, Hera, Poseidon, Athena, Apollo, Artemis, Hermes, Hephaestus, Demeter ve Hestia bulunur. Norse Mitolojisi: Odin, Thor, Freyja ve Loki gibi tanrılar yer alır. Mısır Mitolojisi: Ra, Isis, Osiris, Horus ve Anubis gibi tanrılar önemlidir. Ayrıca, Hindu, Çin ve Roma mitolojilerinde de çok sayıda tanrı ve tanrıça bulunmaktadır.

Panteon, Yunan ve Romalıların en büyük tapınaklarına verdikleri addır.

Bengi su, Mezopotamya kökenli bir mitolojik kavramdır. Bu kavram, ilk kez Sümer mitlerinde yer almış ve daha sonra İran, Yunan ve Hint destanlarında da karşımıza çıkmıştır.

İlk Çağ mimarlığı, antik dönemlerde, özellikle Yunan ve Roma medeniyetlerinde görülen mimari tarzların oluşumu ve ilk mimarlık prensiplerinin belirlenmesiyle karakterize edilir. İlk Çağ mimarlığının önemli özellikleri: - Sütun tarzları: Dor, İyon, Korint gibi temel sütun tarzlarının ortaya çıkışı. - Tapınaklar: Yunan tapınaklarında, tanrı ve tanrıça heykellerinin bulunduğu özel odalar ve revaklar bulunurdu. - Tiyatrolar: İlk tiyatrolar, Dionysos adına yapılan dinî şenliklerde tapınakların önünde yer alan yükseltilerdi. - Şehir planlaması: Mezopotamya'da, şehir duvarları ve zigguratlar gibi büyük yapılar inşa edildi. Bu dönem, mimarinin temel taşlarının atıldığı ve günümüz mimarisinin temellerini oluşturan bir evre olarak kabul edilir.

Didyma'da yaşamış olanlar arasında Yunan ve Roma vatandaşları bulunmaktadır. Antik dönemde Didyma, Milet şehri ile yakından ilişkiliydi ve bu bölge kâhinler ve rahipler tarafından yönetiliyordu. Önemli ziyaretçiler arasında Büyük İskender, Roma imparatorları Hadrian, Trajan ve Julianus da yer almaktadır.

Antik Yunan ve Roma tarih yazıcılığı arasındaki bazı farklar: Mitos ve Efsane Kullanımı: Yunan tarih yazıcılığında mitos ve efsane önemli bir yer tutarken, Roma tarihçiliğinde tarihe ve millete misyon yükleme eğilimi daha fazladır. Gerçekçilik ve İdealizm: Romalılar, gerçekçi portreleri tercih ederken, Yunan heykeltıraşlığı mükemmel formu idealize eder. Tarih Yazıcılığı Türleri: Yunan tarih yazıcılığında hikâyeci ve öğretici tarih türleri öne çıkarken, Roma tarihçiliğinde ayrıca araştırmacı tarih anlayışı da gelişmiştir. Dil ve Kültür Etkisi: Roma, tarih yazımında Yunan kültürünü benimsemiş, ancak zamanla kendi dünya görüşünü de bu alana yansıtmıştır. Bilinen en eski düzenli tarihyazımı Antik Yunan'da ortaya çıkmıştır.

Antik Yunan'da en çok kullanılan isim hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Antik Yunan'da kullanılan bazı popüler isimler şunlardır: Erkek isimleri: Alexander, Andreas, Achilles, Aristotle, Dimitrios, Elias, Hercules, Odysseus, Philippos, Theodore. Kadın isimleri: Eleni, Phaedra, Helen, Agnes, Penelope, Selene, Maria, Philomela.

II. Mahmut, Yunan (Rum) isyanını bastırmak için Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa'dan yardım istemiştir.

Yunan mimarisinin özellikleri şunlardır: 1. Simetri ve Oran: Yunan mimarisi, görsel olarak hoşa giden bir denge duygusu yaratmak için simetri ve orantılılığa büyük önem verirdi. 2. Sütun Düzenleri: Üç ana sütun düzeni kullanılırdı: - Dor Düzeni: Kalın, yivli sütunlar ve süslemesiz başlıklarla karakterizedir. Örnek: Atina'daki Parthenon. - İyon Düzeni: Daha ince ve süslüdür, spiral şeklindeki volütlerle süslenmiş başlıkları vardır. Örnek: Efes'teki Artemis Tapınağı. - Korint Düzeni: En süslü ve detaylıdır, akantus yaprakları ve zarif işlemelerle bezenmiştir. Örnek: Atina'daki Zeus Tapınağı. 3. Malzeme Kullanımı: Yapılarda genellikle mermer, taş ve ahşap gibi dayanıklı malzemeler kullanılırdı. 4. Doğayla Bütünleşme: Yapılar, çevreleriyle uyum içinde olacak şekilde tasarlanır ve genellikle açık alanlarla bağlantılı olarak inşa edilirdi. 5. Geometri: Mimarlar, geometrik şekilleri hem görsel çekicilikleri hem de evrendeki düzeni sembolize etmek için kullanırlardı.

Yunan sanatının özellikleri şunlardır: 1. İdealize Edilmiş İnsan Figürü: Yunan sanatçıları, insan vücudunu mükemmel bir şekilde temsil etmek için büyük çaba sarf etmişlerdir. 2. Mimari Üsluplar: Yunan mimarisi, dor, iyon ve korint gibi farklı yapısal stiller geliştirmiştir. 3. Dini Temalar: Antik Yunan sanatının önemli bir kısmı dini amaçlara hizmet etmiştir. 4. Felsefi Etki: Yunan felsefesi, sanatla sıkı bir şekilde bağlantılıydı. 5. Seramik Sanatı: Vazolar, çömlekler ve diğer seramik objeler, çeşitli tekniklerle süslenmiştir.

Perge Antik Kenti'nde çeşitli uygarlıklar yaşamıştır: 1. Hititler: Perge, Hitit Dönemi'nde "Parha" olarak bilinmekteydi. 2. Yunan Etkisi: MÖ 5. yüzyılda kültürel anlamda yoğun Yunan etkisine uğramıştır. 3. Roma İmparatorluğu: Perge, en parlak dönemlerini Roma İmparatorluğu egemenliğinde yaşamıştır (MS 2.-3. yüzyıllar). 4. Hıristiyanlık: MS 4. yüzyılda Hıristiyanlığı kabul etmiş ve bu dinin önemli merkezlerinden biri olmuştur. 5. Bizans İmparatorluğu: Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu döneminde de önemini korumuş ve bir piskoposluk merkezi olarak anılmıştır.

Yunan sanatı, Mezopotamya'dan birkaç açıdan etkilenmiştir: 1. Mimari ve Heykelcilik: Mezopotamya'nın büyük yapılar ve kabartmaları, Yunan sanatçılarına anıtsal mimari ve heykel işçiliği konusunda ilham vermiştir. 2. Sembolizm ve Dini Figürler: Mezopotamya'nın sembolizmi ve dini figürleri, Yunan sanatında soyut ve idealize edilmiş figürlerin yaratılmasında kullanılmıştır. 3. Malzeme ve Teknikler: Fenikeliler aracılığıyla Mezopotamya'nın metal işleme ve taş işçiliği teknikleri, Yunan sanatçılarına estetik anlayış ve teknik açıdan katkı sağlamıştır. 4. Astronomi ve Takvim: Mezopotamya'da geliştirilen astronomi ve takvim bilgisi, Yunanların bilimsel düşüncelerinin temelini atmıştır.

Palmet motifi, Mısır, Mezopotamya ve Yunan uygarlıkları tarafından yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Ayrıca, Roma dönemi mimarisinde de palmet motifleri önemli bir yer tutmaktadır.

Yunan ve Roma mimarisi arasındaki temel farklar şunlardır: Yunan Mimarisi: - Estetik ve Dengeye Önem: Sade, oransal ve dengeye büyük önem veren bir tarza sahiptir. - Sütun Başlıkları: Dor, İyon ve Korint sütun başlıkları gibi farklı tiplerde sütunlar kullanılır. - Yapı Türleri: Tapınaklar, tiyatrolar ve stadyumlar gibi yapılar inşa edilmiştir. Roma Mimarisi: - Büyük Ölçekli Yapılar: Büyük kubbeler, amfitiyatrolar ve teraslı yapılar gibi büyük ölçekli yapılar öne çıkar. - İşlevsellik: Roma mimarisi, işlevsellik ve büyüklük konularında öne çıkar. - Malzemeler: Tuğla, beton ve mermer gibi malzemeler yaygın olarak kullanılmıştır.

Anka kuşu, farklı mitolojilerde ve kültürlerde yer alan efsanevi bir kuştur. Türk mitolojisinde Anka kuşu, "Zümrüdüanka" veya "Simurg" olarak bilinir. İran mitolojisinde "Simurg" olarak adlandırılır. Antik Yunan mitolojisinde "Phoenix" olarak bilinir. Arap mitolojisinde "Rukh" olarak anılır. Çin mitolojisinde "Tanniao" olarak geçer. Ayrıca, Anka kuşu Hindu mitolojisinde "Garuda" ile benzer özellikler taşır.

Yunan mezarları, antik dönemlerde çeşitli şekillerde inşa edilmiştir ve genellikle iki ana kategoriye ayrılır: inhumasyon ve kremasyon mezarları. 1. İnhumasyon Mezarları: Bu mezarlarda ölülerin bedenleri bütün olarak toprağa gömülürdü. 2. Kremasyon Mezarları: Bu mezarlarda ölüler yakıldıktan sonra elde edilen kemikler ve küller, bir urne (muhafaza) içine konur ve mezar alanına yerleştirilirdi. Mezarların işaretlenmesi için ise genellikle mezar stelleri, sütunlar ve taş vazolar kullanılırdı.

Kom el-Şoqafa Yeraltı Mezarları, İskenderiye, Mısır'da önemli bir arkeolojik site olarak kabul edilir çünkü: 1. Tarihsel ve Kültürel Çeşitlilik: Roma, Yunan ve Mısır kültürlerinin birleşimini yansıtır. 2. Mimari Özellikler: Katakomplar, farklı seviyelerde ve 35 metre derinlikte olup, karmaşık bir mimari tasarıma sahiptir. 3. Sanat ve Dekorasyon: Mezarlarda bulunan heykeller, kabartmalar ve süslemeler, dönemin sanatsal yeteneklerini ve dini inançlarını yansıtır. 4. Keşif Hikayesi: 1900 yılında bir eşeğin çukura düşmesiyle tesadüfen keşfedilmesi, sitenin serüveni ve öneminin artmasına katkıda bulunmuştur.

"Doğu ve Batı: Mezopotamya Yunan Sanatının Kaynağı" kitabı 256 sayfadan oluşmaktadır.

Yunan şehir devletlerinde oligarşi, ekonomik ve sosyal hayatta büyük çiftlik sahibi aristokratların kralların yönetimine müdahale etmesi sonucu ortaya çıktı. Bu süreçte, zengin-girişimci tüccar bir sınıf oluştu ve bu sınıf, iktidardan adaletle birlikte mecliste temsil edilme talebinde bulundu. Ayrıca, coğrafyanın yönlendirmesi ve Giritlilerin rol model alınması da oligarşinin ortaya çıkmasında etkili oldu.