HMK

HMK cevap dilekçesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) uyarınca, davalının, davacının dava dilekçesine karşı savunmalarını ve delillerini içeren dilekçedir. Cevap dilekçesinde bulunması gereken bazı unsurlar: Mahkemenin adı; Davacı ve davalının adı, soyadı ve adresleri, davalı yurt dışında ise Türkiye'de göstereceği bir adres; Davalının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası; Tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri; Savunmanın dayanağı olan vakıaların sıra numarası altında açık özetleri; Her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği; Dayanılan hukuki sebepler; Açık bir şekilde talep sonucu; Davalının veya varsa kanuni temsilcisinin ya da vekilinin imzası. Cevap dilekçesi, davanın açıldığı mahkemeye verilir ve davacı sayısı kadar örneği eklenir.

HMK 104 maddesi, "Adli Tatilin Sürelere Etkisi" başlıklı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun bir maddesidir. Maddede düzenlenen konu: Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır. Madde gerekçesinde ise şu açıklama yer alır: Bu madde, adli tatile tabi olan dava ve işlerdeki süreler açısından tatilin etkisini düzenler. Burada kastedilen, maddi hukuka ait süreler olmayıp, zamanaşımı gibi usul hukukundaki sürelerdir.

HMK, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun kısaltmasıdır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu, mahkemelerin görev, yetki ve yargı yeri belirlenmesi gibi genel hükümleri; yargılamaya hâkim olan ilkeler; hâkimin davayı aydınlatma ödevi; yargılamanın sevk ve idaresi gibi konuları düzenler. Kanunun tamamına, mevzuat.gov.tr, lexpera.com.tr ve barandogan.av.tr gibi sitelerden ulaşılabilir.

HMK'da süreler şu şekilde hesaplanır: Sürelerin başlangıcı. Gün olarak belirlenen süreler. Hafta, ay veya yıl olarak belirlenen süreler. Tatil günlerinin etkisi. HMK'da süreler, kanuni süreler ve hakim tarafından belirlenen süreler olmak üzere iki ana kategoride incelenir. Hukuki süreçlerin sağlıklı işlemesi için sürelerin doğru hesaplanması ve uygulanması önemlidir.

HMK'nın 108. maddesi, inşai davayı düzenler. İnşai dava, mahkemeden yeni bir hukuki durum yaratılması, mevcut bir hukuki durumun içeriğinin değiştirilmesi veya ortadan kaldırılması talep edilen dava türüdür. HMK'nın 108. maddesinin tam metni şu şekildedir: > "Dava Çeşitleri – İnşai dava (1) İnşai dava yoluyla, mahkemeden, yeni bir hukuki durum yaratılması veya mevcut bir hukuki durumun içeriğinin değiştirilmesi yahut onun ortadan kaldırılması talep edilir. (2) Bir inşai hakkın, dava yoluyla kullanılmasının zorunlu olduğu hallerde, inşai dava açılır. (3) Kanunlarda aksi belirtilmedikçe, inşai hükümler, geçmişe etkili değildir." İnşai davanın unsurları şunlardır: Davacı. Davalı. İnşai talep. İnşai hak.

HMK 16, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 16. maddesini ifade eder ve haksız fiilden doğan davalarda yetkiyi düzenler. Bu maddeye göre, haksız fiilden doğan davalarda şu mahkemeler yetkilidir: Haksız fiilin işlendiği yer mahkemesi. Zararın meydana geldiği yer mahkemesi. Zararın meydana gelme ihtimalinin bulunduğu yer mahkemesi. Zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi. Bu düzenleme, mağdurların haklarını daha etkin bir şekilde koruyabilmesini sağlamayı amaçlar.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 16. maddesi, haksız fiilden doğan davalarda aşağıdaki mahkemeleri yetkili kılar: Haksız fiilin işlendiği yer mahkemesi. Zararın meydana geldiği yer mahkemesi. Zararın meydana gelme ihtimalinin bulunduğu yer mahkemesi. Zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi. Bu yetki, kesin yetki değil, seçimlik yetkidir; davacı, bu mahkemelerden birinde dava açabilir.

HMK 107, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 107. maddesini ifade eder ve belirsiz alacak davasını düzenler. Belirsiz alacak davasının unsurları: Belirsizlik. Asgari miktar. Talep. HMK 107'nin 2. fıkrasına göre, karşı tarafın verdiği bilgi veya tahkikat sonucu alacağın miktarı veya değerinin tam ve kesin olarak belirlenebilmesi mümkün olduğunda, hâkim tarafından verilecek iki haftalık kesin süre içinde davacı, talebini tam ve kesin olarak belirleyebilir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) madde 114, dava şartlarını düzenler. Bu maddeye göre dava şartları şunlardır: Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması; Yargı yolunun caiz olması; Mahkemenin görevli olması; Yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması; Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hallerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması; Dava takip yetkisine sahip olunması; Vekil aracılığıyla takip edilen davalarda, vekilin davaya vekâlet ehliyetine sahip olması ve usulüne uygun düzenlenmiş bir vekâletnamesinin bulunması; Davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması; Teminat gösterilmesine ilişkin kararın gereğinin yerine getirilmesi; Aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması (derdestlik); Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması.

HMK'nın 17. maddesi, "Yetki Sözleşmesi" başlığını taşır ve şu şekildedir: > "Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır." Bu madde, tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında, olası uyuşmazlıklarda hangi mahkemenin yetkili olacağını önceden belirlemelerine olanak tanır. Yetki sözleşmesinin geçerli olabilmesi için: Tarafların niteliği: Sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında yapılabilir. Yazılılık şartı: Genellikle yazılı olarak yapılması gerekir. Belirlilik: Sözleşmede yetkili kılınacak mahkeme veya mahkemelerin açıkça belirtilmesi gerekir.

Yanlış. Hâkimin re'sen araştırma ilkesi, HMK madde 31'de düzenlenmemiştir. HMK madde 31, hâkimin davayı aydınlatma ödevini düzenler ve hâkimin uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda taraflara açıklama yaptırma, soru sorma ve delil gösterilmesini isteme yetkisini içerir. Hâkimin re'sen araştırma ilkesi ise, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 33. maddesinde yer alır ve hâkimin Türk hukukunu re'sen uygulaması gerekliliğini ifade eder.

HMK 31, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevi" başlıklı maddesidir. Bu maddeye göre, hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında şu yetkilere sahiptir: Taraflara açıklama yaptırabilir. Soru sorabilir. Delil gösterilmesini isteyebilir. Hâkim, re’sen delil toplayamaz ve tarafsızlığını korumak zorundadır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) yeni baskısının ne zaman çıkacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, 14.12.2025 tarihinde yapılan değişiklikle, HMK'nın son sürümünün 04.06.2025 - 20.08.2025 tarihleri arasında yürürlüğe girdiği bilinmektedir. Daha güncel bilgiler için resmi mevzuat yayınlarını veya ilgili kurumların web sitelerini takip etmek önerilir.

HMK uzaktan eğitiminin ne zaman başlayacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak uzaktan eğitim başlangıç tarihleri şu şekildedir: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB): Okullar 31 Ağustos 2020 tarihinde uzaktan eğitim ile açılmış, yüz yüze eğitim ise 21 Eylül 2020'de başlamıştır. Yükseköğretim Kurulu (YÖK): Üniversitelerde uzaktan eğitim, 23 Mart 2020'de başlamıştır.

HMK 20. madde, zamanaşımını kesmez. Bu madde, görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine, taraflardan birinin dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesi için yapması gereken işlemleri düzenler. Zamanaşımını kesen nedenler arasında dava açılması da bulunur, ancak HMK 20. madde bu durumla ilgili değildir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) uyarınca basit yargılama usulünde toplanan deliller şunlardır: Tarafların dilekçelerinde belirttikleri tüm deliller. Başka yerlerden getirilecek belge ve dosyalar. Basit yargılama usulünde, dilekçelere eklenip sunulmamış deliller, tahkikat aşamasında genellikle dayanılamaz.

HMK 357, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 357. maddesini ifade eder. Bu madde, bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinde yapılabilecek işlemleri düzenler ve şu yasakları içerir: Karşı dava açılamaz. Davaya müdahale talebinde bulunulamaz. Dava ıslahı istenemez. Davaların birleştirilmesi talep edilemez. İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunmalar dinlenemez. Yeni delillere dayanılamaz. Bölge adliye mahkemeleri için yetki sözleşmesi yapılamaz. Ancak, ilk derece mahkemesinde usulüne uygun olarak ileri sürüldüğü halde incelenmeyen veya mücbir bir sebeple gösterilemeyen deliller bölge adliye mahkemesinde incelenebilir.

Hayır, HMK 46 maddesi kapsamındaki tazminat davaları için kararın kesinleşmesi gereklidir. HMK 46. maddeye göre, hakimlerin yargılama faaliyetinden dolayı ancak aşağıdaki sebeplere dayanılarak Devlet aleyhine tazminat davası açılabilir: Kayırma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya düşmanlık sebebiyle hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması; Sağlanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması; Farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması; Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmiş olması; Duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmiş yahut tahrif edilmiş veya söylenmeyen bir sözün hüküm ya da karara etkili olacak şekilde söylenmiş gibi gösterilmiş ve buna dayanılarak hüküm verilmiş olması; Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması. Bu tür davalar, kararın tüm itiraz yollarının tükenmesi veya itiraz edilmemesi ile birlikte yargılamanın tüm yönleriyle sona erdiği ve kararın kesin hüküm niteliği kazandığı aşamadan sonra açılabilir.

HMK'nın 130. maddesi, cevap dilekçesinde 129. maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç) ve (ğ) bentlerinde belirtilen hususların eksik olması halinde, hakim tarafından davalıya bir haftalık süre verilmesini öngörür. Bu süre zarfında eksiklik giderilmezse, cevap dilekçesi verilmemiş sayılır. Bu madde, cevap dilekçesinin bütün unsurları bakımından değil, sadece belirtilen bentlerde yer alan hususların eksikliği için geçerlidir.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK), 1 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.