HUMK (Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu) ve HMK (Hukuk Muhakemeleri Kanunu) arasındaki bazı temel farklar şunlardır: 1. Yetki Sözleşmesi: HUMK'da yetki sözleşmesi için taraflara geniş bir sözleşme serbestisi tanınırken, HMK'da bu serbesti kısıtlanmış ve sadece tacirler ile kamu tüzel kişileri arasında yetki sözleşmesi yapılabileceği hükme bağlanmıştır. 2. Sulh Hukuk Mahkemelerinin Görevi: HMK ile sulh hukuk mahkemelerinin görevi netleştirilmiş ve parasal sınır kaldırılmıştır; böylece malvarlığı haklarını içeren davalar bu mahkemelerde görülebilmektedir. 3. Yargılama Usulleri: HUMK'da yazılı yargılama, sözlü yargılama, basit yargılama ve seri yargılama usulleri varken, HMK'da temelde iki yargılama usulü (yazılı ve basit yargılama) benimsenmiştir. 4. Zaman Bakımından Uygulama: HMK hükümleri, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır; bu nedenle 01.10.2011 tarihinden önce HUMK'ya göre yapılan yetki sözleşmeleri, HMK'nın yürürlüğe girmesiyle geçersiz hale gelmiştir.