Genetik

İnsanlara en çok benzeyen hayvan, genetik, anatomik ve bilişsel benzerlikler nedeniyle şempanzedir. Genetik benzerlik: İnsanlar ve şempanzelerin genetik yapısı oldukça benzerdir; genomları yaklaşık olarak %98 oranında aynıdır. Anatomik benzerlik: Her ikisi de dik duran vücut yapısına sahiptir, el ve ayak anatomileri benzerdir. Bilişsel yetenekler: Şempanzeler araçlar kullanabilir, araçları yapabilir ve karmaşık problemleri çözebilirler.

Kan grupları, soy ağacına göre değil, belirli kombinasyonlara göre birbirine karışabilir. ABO sistemine göre: A grubu kan, A ve 0 gruplarından kan alabilir, ancak B ve AB gruplarına kan veremez. B grubu kan, B ve 0 gruplarından kan alabilir, ancak A ve AB gruplarına kan veremez. AB grubu kan, tüm kan gruplarına kan verebilir, ancak sadece kendi grubundaki AB ve 0 gruplarından kan alabilir. 0 grubu kan, sadece kendi grubundaki 0 gruplarına kan verebilir, ancak tüm kan gruplarına kan verebilir (evrensel verici). Rh sistemine göre: Rh pozitif (+) kan, sadece kendi grubundaki pozitif kan gruplarına kan verebilir ve alabilir. Rh negatif (-) kan, sadece kendi grubundaki negatif kan gruplarına kan verebilir ve alabilir. Kan gruplarının karışması, bağışıklık tepkilerine yol açabilir ve bu nedenle kan nakli veya gebelik gibi durumlarda uyumluluğun belirlenmesi önemlidir.

Biyolojik yasalar, tüm canlılarda ortak olan ve canlıların doğumu, gelişimi, üremesi gibi süreçleri kapsayan yasalardır. Bazı biyolojik yasa örnekleri: canlının doğması ve meydana gelmesi; canlının üremesi ve çoğalması; canlıların zamanla gösterdiği gelişme; vücut DNA ve RNA'larının yapısı; hareket ve işlevi sağlayan hareket sistemi; kan ve damarların oluşturduğu dolaşım sistemi; vücudun yaptığı işlemler ve enzim sonucu gereksiz unsurları vücuttan atan boşaltım sistemi. Biyolojik yasalar, araştırma, gözlem ve deneylerle sabit kılınmış olup herkes tarafından kabul edilen, evrensel yasalardır.

Türk fenotipi, Türklerin tarih boyunca farklı coğrafyalarda yaşamış olması nedeniyle çeşitlilik gösterir. Bazı Türk fenotipleri: Turanid: Aralid, West Turanid, Pamirid gibi alt türleri bulunur. Uralid: Baltid, Sibirid gibi alt türleri içerir ve genellikle Volga Tatarları, Çuvaşlar ve Başkurtlar arasında yaygındır. Taigid: Yakutistan ve Sibirya'da Tunguzca konuşanlar arasında yaygındır. Kumid: Müslüman olup Türkler arasında asimile olan Türk-Moğol taifelerinde görülür. Türk kimliğini tanımlayan unsurlar arasında fenotip değil, dil, kültür, ortak tarih ve aidiyet yer alır.

Mayozun en önemli özelliği, genetik çeşitliliği artırmasıdır. Bu, iki şekilde gerçekleşir: 1. Krosover (krossing over). 2. Rastgele dizilim. Ayrıca, mayoz bölünme sonucunda kromozom sayısı yarıya iner ve dört farklı eşey hücresi oluşur.

Mutant, iyonize edici radyasyona veya kimyasal mutajenlere maruz kalmaları sonucunda hücre çekirdeklerindeki DNA dizilimlerinde ve sarmallarında bozulmalar meydana gelmesiyle fizyolojik ve biyolojik özelliklerinde gözle görülür değişimlerin görüldüğü organizmalara verilen addır. Ayrıca, "mutant" kelimesinin diğer anlamları şunlardır: Biyoloji: mutasyona uğramış hayvan veya bitki, mutasyona uğramış gen. Konuşma dili: garip, tuhaf, anormal, acayip. İngiliz argosu: salak ve itici tip.

Rekombinant DNA (rDNA) elde etmek için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. DNA İzolasyonu: Hedef organizmadan DNA izole edilir. 2. DNA Kesimi: İzole edilen DNA, restriksiyon endonükleazlar gibi belirli enzimler kullanılarak kesilir. 3. Yabancı DNA Ekleme: Kesilmiş DNA parçaları, plazmid veya virüs gibi bir vektöre eklenir. 4. DNA Ligasyonu: DNA parçaları, DNA ligaz enzimi ile birleştirilir. 5. Rekombinant DNA'nın Transferi: Oluşturulan rekombinant DNA, hedef organizmaya veya hücrelere aktarılır. 6. İzolasyon ve Üretim: Rekombinant organizmalar veya hücreler izole edilir ve gerektiğinde büyük ölçekte üretilir. Bu teknoloji, genetik mühendislik, tıp, tarım ve çevre koruma gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Polimorfik markörler, bir tür içerisindeki farklı bireylerde dizi polimorfizmi gösteren DNA bölgeleridir. Bazı polimorfik markör türleri: Mikrosatellit (SSR). Minisatellit (VNTR). Tek nükleotid polimorfizmi (SNP). Çoğaltılmış parça uzunluk polimorfizmi (AFLP). Rastgele çoğaltılmış polimorfik DNA (RAPD). Bu markörler, genetik karakterizasyon, genetik çeşitlilik ve evrimsel genetik gibi alanlarda kullanılır.

DNA testinde sorulan sorular, testin türüne ve amacına göre değişiklik gösterebilir. DNA testi genellikle şu amaçlarla yapılır: Kalıtsal hastalıkların ortaya çıkarılması. Vücuttaki mutasyonların belirlenmesi. Belirli hastalıklara yakalanma riskinin analiz edilmesi. Ebeveyn-çocuk veya diğer akrabalık bağlarının doğrulanması. Adli vakaların çözümlenmesi. DNA testi sürecinde genellikle örnek toplama, DNA izolasyonu, DNA analizi ve sonuçların değerlendirilmesi gibi adımlar izlenir. DNA testi, mahkeme kararı ile veya özel laboratuvarlarda kişinin kendi isteği üzerine yapılabilir.

Evet, "irs" ve "irsiyet" aynı anlama gelir. İrs, Arapça kökenli bir kelime olup "varis olma, miras edinme, miras olan şey" anlamına gelir.

Bakteriler, antibiyotiklere çeşitli yollarla direnç kazanabilir: Doğal direnç: Bakterinin yapısı, antibiyotiğin etki etmesini engelleyebilir. Genetik değişim (mutasyon): Bakteriler çoğalırken oluşan mutasyonlar, antibiyotiklerin etki ettiği proteinleri değiştirebilir. Gen transferi: Direnç genleri, plazmitler aracılığıyla bir bakteriden diğerine aktarılabilir. Antibiyotik direnci, bakterilerin hayatta kalma mücadelesi olarak da görülebilir.

Telomeraz ve telomer uzunluğu arasındaki ilişki şu şekilde açıklanabilir: Telomeraz, telomerlerin korunmasını sağlar. Telomeraz, telomer uzunluğunu kontrol eder. Telomeraz ve hücre yenilenmesi. Telomeraz ve kanser. Telomeraz aktivitesinin düzenlenmesi, hücresel dengelerin korunması açısından önemlidir. Telomeraz aktivitesi ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: telomer.com.tr; jove.com; tkb.dergisi.org.

Transkripsiyonda uzama, RNA polimerazın, DNA şablon zinciri boyunca ilerleyerek büyüyen RNA zincirinin 3' ucuna nükleotitler eklemesi ile gerçekleşir. Uzama süreci şu şekilde ilerler: Kalıp iplik seçimi. Nükleotit eklenmesi. DNA'nın çözülmesi ve sarılması. Prokaryotlar ve ökaryotlarda uzama farklılıkları: Prokaryotlar. Ökaryotlar.

Biyokimyasal trizomi 21 riskinin 1:638 olması, Down sendromu (trizomi 21) riskinin düşük olduğunu ifade eder. Down sendromu riski, anne yaşı, ultrason ölçümleri ve kan testlerindeki protein seviyelerine göre hesaplanır. Down sendromu tanısı için amniyosentez gibi invaziv yöntemler de kullanılabilir, ancak bu yöntemler düşük riski taşır. En doğru bilgi ve yönlendirme için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Çekoslovak Kurt Köpeği, yüzde 70 kurt, yüzde 30 ise köpek genlerine sahiptir. Diğer köpek ırklarında kurt DNA'sı oranı farklılık gösterebilir: Alaskan Malamute: Yaklaşık %30 kurt DNA'sına sahiptir. Sibirya Husky: Yaklaşık %27 kurt DNA'sına sahiptir.

Haas hastalığı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, kas hastalıklarının genellikle genetik faktörlerden kaynaklandığı bilinmektedir. Kas hastalıklarının diğer nedenleri arasında yaşamsal süreçte oluşan bir nedene bağlı olarak gelişen durumlar da olabilir. Kas hastalığı şüphesi durumunda bir uzmana başvurulması önerilir.

Erkeklerde kırmızı göz geninin nasıl anlaşılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, kırmızı göz renginin genellikle genetik bir mutasyon sonucunda ortaya çıktığı ve melanin pigmentinin yetersiz veya farklı bir şekilde üretilmesi ile gözün içindeki kan damarlarındaki anormalliklerden kaynaklanabileceği bilinmektedir. Kırmızı göz rengi, aynı zamanda albinizm gibi bazı sağlık sorunlarıyla da ilişkili olabilir. Göz rengiyle ilgili kesin bilgi ve doğru teşhis için bir uzmana danışılması önerilir.

Bitkilerde kalıtım maddesi, hücre çekirdeğinde (nükleus) bulunur. Hücre çekirdeği, zarla kaplı bir organeldir ve genetik bilgilerin çoğu, burada katlı uzun doğrusal DNA molekülleri ile histon gibi proteinlerin bir araya gelerek oluşturduğu kromozomlarda yer alır.

Hayır, A ve B negatif kan gruplarından 0 pozitif kan grubu oluşmaz. 0 pozitif kan grubu (0 Rh pozitif), kırmızı kan hücrelerinde yalnızca Rh faktörü bulunması ve A veya B antijenlerinin yer almaması ile karakterizedir. A ve B negatif kan gruplarında ise bu antijenler zaten bulunmamaktadır. Kan grupları, genetik olarak belirlenir ve belirli gen kombinasyonlarına bağlı olarak oluşur.

Gayri ihtiyari davranışlar, kişinin iradesi dışında gerçekleşen ve genellikle kontrol edemediği durumlardır. Gayri ihtiyari davranışların bazı nedenleri: Fizyolojik tepkiler: Göz kırpma, nefes alma, kalp atışı gibi refleksler ve otomatik işlevler. Nörolojik rahatsızlıklar: Parkinson hastalığı, Huntington hastalığı, Tourette sendromu gibi durumlar. Psikolojik rahatsızlıklar: Stres, kaygı, depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk, tik bozukluğu. Bazı ilaçlar: Bazı ilaçların yan etkisi olarak gayri ihtiyari hareketler görülebilir. Ayrıca, çocukluk döneminde tik bozukluğu ve bazı hareketler daha sık görülebilirken, yaş ilerledikçe nörolojik rahatsızlıkların görülme sıklığı artar.