TaramaTestleri

NT testi (ense kalınlığı ölçümü), gebelikte kromozomal anomali risklerini belirlemek için istenir. Bu test, gebeliğin 11. ve 14. haftaları arasında yapılır ve bebeğin ense kalınlığının ultrasonla ölçülmesini içerir. NT testi, sadece risk belirlemesi yapar ve kesin tanı koymak için daha ileri tetkikler (örneğin, amniyosentez) gerekebilir.

Otizm taraması için çeşitli testler ve değerlendirme araçları kullanılır. En yaygın olanlar şunlardır: 1. M-CHAT (Modified Checklist for Autism in Toddlers): 6-30 aylık çocuklar için otizm taraması yapar, ebeveynler tarafından doldurulan bir ankettir. 2. ADOS (Autism Diagnostic Observation Schedule): Çocuğun sosyal etkileşimleri, iletişim becerileri ve oyun davranışlarını gözlemleyen yapılandırılmış bir değerlendirme aracıdır. 3. ADI-R (Autism Diagnostic Interview-Revised): Aile üyeleriyle yapılan bir görüşme üzerinden çocuğun gelişim geçmişi, davranışları ve sosyal etkileşimleri hakkında bilgi toplar. 4. CARS (Childhood Autism Rating Scale): Çocukların otizm belirtilerini değerlendiren bir ölçektir, gözlem yoluyla uygulanır. 5. SCQ (Social Communication Questionnaire): 4 yaş ve üzerindeki çocuklar için tasarlanmış bir tarama aracıdır, aileler tarafından doldurulur. Bu testler, genellikle bir çocuk psikiyatristi veya gelişimsel psikolog tarafından yapılır.

Mamografi, 40 yaş ve üzeri kadınlarda yılda bir yapılması önerilen bir tarama yöntemidir. 70 yaş üstünde ise, hastanın mamografi çektirmesine mani bir hastalığı olmaması durumunda, yılda veya iki yılda bir tavsiye edilmektedir. Ailede meme kanseri öyküsü bulunan kadınlar, doktorlarının önerisine göre daha sık aralıklarla mamografi yaptırabilirler.

İkili ve üçlü tarama testleri aynı anda yapılmayabilir, çünkü bunlar farklı gebelik dönemlerinde uygulanan testlerdir. İkili tarama testi gebeliğin 11-14. haftaları arasında, üçlü tarama testi ise 16-18. haftaları arasında yapılır.

İkili ve üçlü tarama testleri, gebelik sırasında fetal anomali risklerini belirlemek için yapılır. Bu testlerin yapılma amaçları: - Down sendromu (Trizomi 21) ve Edwards sendromu (Trizomi 18) gibi kromozomal anomaliler için risk değerlendirmesi yapmak. - Nöral tüp defektleri (örneğin, spina bifida) gibi durumları tespit etmek. Bu testler, kesin tanı koymaz; sadece risk analizi sunar ve yüksek risk durumunda daha ileri tanı testlerinin (amniyosentez veya CVS gibi) yapılmasını önerir.

Evet, topuk kanı testi Türkiye'de ulusal yenidoğan tarama programı kapsamında zorunlu bir testtir.

KETEM'de (Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi) yapılan testler şunlardır: 1. Meme ultrasonu ve mamografi: Meme kanserinin erken teşhisi için. 2. Rahim ağzı smear testi: Rahim ağzı kanserinin erken teşhisi için. 3. Kolonoskopi: Kolon kanserinin erken teşhisi için. 4. PSA testi: Prostat kanserinin erken teşhisi için erkeklerde. 5. Akciğer tomografisi: Akciğer kanserinin erken teşhisi için. Ayrıca, risk faktörlerine ve kişisel öyküye göre farklı testler de yapılabilir.

İkili tarama testi, Down sendromu tespitinde %85 oranında doğru sonuç verir. Ancak, testin %5 oranında yalancı pozitif sonuç verme ihtimali de bulunmaktadır. Bu durumda, pozitif çıkan sonucun kesinleşmesi için ileri tetkikler yapılması gerekmektedir.

Dörtlü test sonucunun nasıl hesaplandığı ile ilgili bilgi almak istemiş olabilirsiniz. Dörtlü test sonucu şu şekilde hesaplanır: Kan örneği alımı. Bilgilerin değerlendirilmesi. Laboratuvar analizi. Risk hesaplaması. Dörtlü testin kesin bir tanı testi olmadığı, yalnızca genetik bozuklukların görülme ihtimalinin oransal olarak hesaplandığı unutulmamalıdır. Dörtlü test sonucu hakkında daha detaylı bilgi almak için bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

İşitme tarama sistemi, işitme fonksiyonlarını değerlendirmek ve işitme kaybını erken dönemde tespit etmek amacıyla yapılan testlere verilen isimdir. Bu testler genellikle iki şekilde uygulanır: 1. Yenidoğan işitme taraması: Bebeklerin hastaneden taburcu olmadan önce işitme yetilerinin kontrol edilmesi. 2. Okul çağı işitme taraması: İlköğretim 1. sınıfa devam eden çocuklara, okullarda tarama odyometri cihazı ile test yapılması. İşitme tarama testleri, odyolog veya kulak burun boğaz (KBB) uzmanı tarafından gerçekleştirilir.

BI-RADS (Breast Imaging-Reporting and Data System) kategorisinde 4 ve üzeri değerler tehlikeli olarak kabul edilebilir. BI-RADS kategorileri ve anlamları: - 4: Şüpheli anormallik, malignite olasılığı 2-95%. - 5: Yüksek oranda malignite şüphesi (>95%). Bu kategoriler, meme kanserinin erken tespiti ve uygun tedavinin planlanması için önemlidir. Kesin değerlendirme için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Tarama ve teşhis arasındaki fark şu şekildedir: - Tarama, herhangi bir belirti göstermeyen bireylerde olası sağlık durumlarını veya hastalıkları tespit etmek amacıyla yapılır. - Teşhis, semptomatik olan veya tarama testinde pozitif çıkan bireylerde belirli bir hastalığın veya durumun varlığının veya yokluğunun doğrulanmasında etkilidir.

Harmony testi, gebeliğin 10. haftasından itibaren down sendromu ve diğer kromozomal anomalileri tespit etmek için yapılır. Bu testin yapılma nedenleri şunlardır: 1. Risksiz ve güvenli: Anne adayına veya bebeğe zarar vermez. 2. Kesin sonuç: Testin doğruluğu yüksektir ve nadiren yanlış sonuç verir. 3. Erken teşhis: Gebeliğin erken dönemlerinde yapılarak, hamilelik gidişatını şekillendirmek için zaman kazandırır. 4. Aile geçmişi: Daha önce kromozom sapmaları olan bir çocuk sahibi olmuş aileler için önerilir.

Simir testi (smear testi), rahim ağzı kanserini taramak ve enfeksiyonları kontrol etmek için yapılan bir testtir. Testin yapılışı şu şekildedir: 1. Jinekolojik muayene: Hasta jinekolojik muayene masasına uzanır ve vajinaya spekulum adı verilen bir alet yerleştirilir. 2. Hücre örneği alma: Doktor veya hemşire, özel bir fırça veya spatula ile rahim ağzından hücre örneği alır. 3. Örnek hazırlama: Alınan hücreler, bir cam levha üzerine yayılır veya sıvıya konulur. 4. Laboratuvara gönderme: Örnek, patoloji laboratuvarına gönderilerek mikroskop altında incelenir ve hücrelerde anormallik olup olmadığı değerlendirilir. Test, genellikle ağrısızdır ve 30-40 saniye sürer.

Kistik fibrozis tarama testi genellikle yenidoğan döneminde ve şüpheli durumlarda yapılır. Tarama testi yöntemleri: 1. Yenidoğan Tarama Testleri: Bebeklerden alınan kan örnekleri ile CFTR gen mutasyonu araştırılır. 2. Ter Testi: Deri üzerine yerleştirilen bir cihaz yardımıyla ter bezlerinden alınan örneklerdeki tuz konsantrasyonunun ölçülmesi. Yüksek tuz konsantrasyonu kistik fibrozis varlığını düşündürür. 3. Genetik Testler: CFTR genindeki mutasyonların araştırılması, kesin tanı için yardımcı olur. 4. Akciğer Fonksiyon Testleri: Akciğerlerin fonksiyonel kapasitesini ölçmek için kullanılır. Bu testler, hastalığın erken teşhisini ve yönetimini sağlar.

Şemsiye taraması olarak bilinen üçlü tarama testi, gebeliğin ikinci trimesterinde, yani 16.-17. haftalarında yapılır.

MR testi (muhtemelen MRL testi kastedilmiş) anne karnında gebeliğin 11. haftasından itibaren yapılabilir.

İkili tarama testi sonucunda riskli çıkan bir bebeğin sağlıklı doğma olasılığı vardır. İkili tarama testi, down sendromu ve diğer kromozom anomalilerinin riskini hesaplamaya yardımcı olur, ancak kesin bir teşhis sağlamaz. Amniyosentez veya plasenta biyopsisi gibi invaziv işlemler, bebeği kaybetme riski taşıdığından sadece riskli tarama sonuçları olan ve testi kabul eden anne adaylarına uygulanır.

PAPP-A değeri, bebeğin sağlığı hakkında bilgi veren bir tarama testinde ölçülen bir proteindir. Bebeğin eşiği ifadesi, PAPP-A değeri için spesifik bir eşik seviyesini belirtmez. Ancak, bu değerin düşük olması (</= 0.5 MoM) kromozomal anomali veya gebelik komplikasyonu riskini artırabilir. Test sonuçları, kesin tanı koymak yerine riski belirler ve kesin tanı için invaziv testler (CVS veya amniyosentez) önerilir.

İşitme taramasından kalan bebekler, ilk tarama testinden 2 hafta sonra tekrar teste tabi tutulur.