Felsefe

Pragma, felsefede "eylem", "yapmak", "kılmak" gibi anlamlara gelen Yunanca bir kelimeden türetilmiştir. Pragmatizm ise, bu kelimeden yola çıkarak geliştirilen bir felsefi akımdır ve şu temel ilkeleri savunur: - Doğruluk ve anlamın ölçütü eylemlerin kendilerinde değil, onların yol açtığı pratik etkilerde ve uygulamadaki sonuçlardadır. - Önemli olan, insanların sorunlarını çözmelerine katkıda bulunmaktır. - Usun temel ödevi, insanlara şeyler hakkında bilgi vermek değil, onlar üzerine en etkili biçimde eylemelerini sağlamaktır. Pragmatizmin önde gelen temsilcileri arasında Charles Sander Pierce, John Dewey ve William James bulunur.

Jean Meslier, ateist düşünceyi savunur. Meslier'nin temel görüşleri şunlardır: - Madde ve kötülük problemi: Tanrı'nın varlığını ve kötülüklerin varlığını sorgulayarak, maddenin tek gerçek olduğunu ve kötülüğün doğanın basit bir unsuru olduğunu öne sürer. - Din eleştirisi: Başta Hıristiyanlık olmak üzere tüm ilahî dinleri eleştirir ve onların insan icadı olduğunu iddia eder. - Ahlâkın temellendirilmesi: Ahlâkın, Tanrı ile temellendirilmeden de var olabileceğini savunur.

Dorian Gray'in Portresi, Oscar Wilde'ın felsefi romanıdır ve yakışıklı, bencil bir gencin haz ve güzellik tutkusu peşinde yozlaşmasını anlatır. Hikaye, ressam Basil Hallward'ın, Dorian Gray'in portresini yapmasıyla başlar. Dorian, Lord Henry'nin önerileriyle üst üste günahlar işler ve vicdan azabı çeker.

"Her Şey Her Yerde Aynı Anda" (Everything Everywhere All at Once) filmi, çoklu evrenler teorisi üzerine kurulmuş karmaşık bir yapıyı anlatarak izleyiciye şu mesajları iletmek istiyor: 1. Aile ve Evren Kurtarma: Ana karakter Evelyn'in, ailesiyle olan sıradan hayatını terk ederek dünyayı kurtarması gereken bir maceraya atılmasını işler. 2. Felsefi Temalar: Film, varoluşçuluk, nihilizm ve absürdizm gibi felsefi kavramları ele alır. 3. Hayatın Anlamı: Filmin sonunda, Evelyn'in hiçbir şey mantıklı gelmese bile, her zaman sevdikleriyle birlikte olmayı seçeceği sonucuna varması, hayatın anlamına dair bir mesaj olarak yorumlanabilir.

Felsefe öğrenmek için önerilen okuma sırası, genellikle temel felsefe alanlarından başlayarak oluşturulmalıdır. İşte bu alanlara göre önerilen kitaplar: 1. Felsefeye Giriş: Chris Horner & Emrys Westacott - "Felsefe Aracılığıyla Düşünme". 2. Etik Felsefesi: David Edmonds & Nigel Warburton - "Felsefe Muhabbetleri" ve "Felsefe Muhabbetlerine Dönüş". 3. Mantık ve Argümantasyon: Alec Fisher - "Gerçek Argümanların Mantığı". 4. Epistemoloji: John Hosper - "Analitik Felsefeye Giriş". 5. Diğer Alanlar: Thomas Nagel - "Zihin ve Evren" (zihin felsefesi), Bryan Magee - "Felsefenin Öyküsü" (felsefe tarihi). Bu sıralama, felsefeye genel bir bakış açısı kazandırmak için önerilen bir yoldur. Okuma sırası, kişisel ilgi ve tercihlere göre de değişebilir.

Analitik filozoflar, felsefenin ana işlevinin analiz olması gerektiğini savunurlar. Bazı temel görüşleri: Dilin analizi: Felsefenin asıl uğraş alanı dildir ve doğru bilgi ancak dil çözümlemeleri ile elde edilebilir. Kavramsal netlik: Dildeki kavramların çözümlenmesi, kafa karışıklığı yaratan geleneksel felsefe problemlerini çözebilir. Bilimsel yaklaşım: Bilimsel yöntemlere benzer bir yaklaşımı benimser ve felsefi sorunları sistematik bir şekilde ele alarak çözümlemeye çalışır. Mantıksal kesinlik: Mantıksal analizleri ve argümanları vurgular, felsefi sorunları ifadelerin anlamını açıkça belirleyerek çözümlemeye çalışır. Redüksiyonizm: Karmaşık felsefi sorunları daha basit ve anlaşılır sorunlara indirgeyerek çözümlemeye çalışır. Analitik felsefenin önemli temsilcileri arasında Bertrand Russell, Gottlob Frege, Ludwig Wittgenstein, Rudolf Carnap ve Karl Popper bulunur.

Fight Club filminin popüler olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Toplumsal ve Felsefi Temalar: Film, tüketim toplumu eleştirisi ve bireyin kimlik arayışı gibi derin temaları ele alarak izleyicilerde yankı uyandırdı. 2. Yenilikçi Yönetmenlik ve Hikaye Anlatımı: David Fincher'ın yönetmenliği ve Jim Uhls'un senaryosu, filmi sıradan bir aksiyon filminden öteye taşıyarak izleyicilere unutulmaz bir deneyim sundu. 3. Etkileyici Görsel Efektler: "Bullet time" gibi yenilikçi efektler, aksiyon sahnelerini görsel bir şölene dönüştürdü ve sinema diline yeni bir boyut kazandırdı. 4. Kült Statüsü: Film, yayınlandığı dönemde yeterince değer görmese de zamanla kült bir eser haline geldi ve popüler kültürde kalıcı bir yer edindi.

Anizm kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: Anime ve manga topluluğu: Anizm, Türkiye'deki en köklü anime ve manga topluluklarından ve fansub (hayran çevirisi) gruplarından biridir. Felsefe terimi: Animizm, doğada bulunan insandan başka şeylerin de ruhunun olduğunu kabul eden ilkel dini bir inanç biçimidir. Psikoloji terimi: Animizm, çocuğun gelişim sürecinde, cansız nesnelere canlıymış gibi davranması durumudur.

Montesquieu, önemli bir düşünürdür çünkü: 1. Güçler Ayrılığı Teorisi: Montesquieu, "Kanunların Ruhu Üzerine" adlı eserinde, yönetim erklerinin (yürütme, yasama ve yargı) birbirinden ayrı ve bağımsız olması gerektiğini savunarak bu teoriyi geliştirmiştir. Bu fikir, modern demokrasinin temel prensiplerinden biridir. 2. Sosyolojik Yaklaşım: Montesquieu, siyaset ve hukuku tarihsel ve karşılaştırmalı bir perspektiften incelemiştir. 3. Dini Hoşgörü ve Ticaret: Düşüncelerinde dine hoşgörüyü ve ticaretin toplum üzerindeki olumlu etkilerini savunmuştur. 4. Aydınlanma Hareketi: Montesquieu, Aydınlanma hareketinin önemli figürlerinden biri olarak kabul edilir ve eserleri, Fransız ve Amerikan devrimlerini etkilemiştir.

"Dünyalı 2" (The Man from Earth: Holocene), John Oldman'ın yüzyıllardır yaşayan bir mağara adamı olduğunu meslektaşlarına açıklamasının ardından başlayan olayları anlatır. Bu açıklama, tarih boyunca büyüleyici bir yolculuk ve ölümsüzlük üzerine felsefi bir meditasyon başlatır.

Nurullah Genç, modern Türk şiir anlayışı çerçevesinde eserler vermiştir. Şiirlerinde estetik ve felsefi derinliği bir arada sunan Genç, sembolist anlatım ve derin felsefi kavramlarla dikkat çeker. Tematik olarak ise insanın varlık mücadelesi, yaşamın anlamı, zamanın geçici doğası, yalnızlık ve insanın evrenle ilişkisi gibi konuları işlemiştir. Ayrıca, Nurullah Genç gelenekten beslenen bir şair olarak da değerlendirilir.

Şibumi kelimesi, Japon kültüründe "zarif sadelik" anlamına gelir ve Trevanian'ın aynı adlı romanında derin anlamlar taşır. Roman, iki ana temayı işler: 1. Doğu-Batı Çatışması: Batı'nın materyalizmini ve yüzeyselliğini eleştirirken, Doğu'nun felsefi derinliğini ve bilgeliğini öne çıkarır. 2. Casusluk ve Strateji: CIA ve diğer istihbarat örgütlerinin gölgesinde geçen entrikalar, zekice kurgulanmış planlar ve beklenmedik hamleler romanın temel taşlarını oluşturur. Ayrıca, Şibumi kelimesi, hayatın her alanında uygulanabilecek bir felsefe olarak da yorumlanabilir; gösterişten uzak, sade fakat anlamlı bir yaşam sürmeyi teşvik eder.

Michel Foucault, modern felsefe ve sosyal bilimler alanlarında önemli bir figürdür çünkü: 1. İktidar Analizi: Foucault, iktidarı toplumsal ilişkiler içinde işleyen bir mekanizma olarak ele almış ve modern iktidarın bireyler üzerindeki etkilerini incelemiştir. 2. Söylem ve Bilgi: Söylem ve bilgi arasındaki ilişkiyi vurgulayarak, iktidarın bilgi üreterek toplumu şekillendirdiğini öne sürmüştür. 3. Tarihsel Eleştiri: 18. yüzyıldan önce "cinsellik" veya "eşcinsellik" gibi kavramların var olmadığını iddia ederek, tarihsel ve toplumsal bağlamlarda bu kavramların nasıl oluştuğunu sorgulamıştır. 4. Eleştirel Düşünme: Foucault, yerleşik doğruların oluşumunu eleştirmiş ve postmodernite kavramını geliştirmiştir. Bu çalışmaları, felsefe, sosyoloji, psikoloji ve tıp gibi alanlarda önemli etkiler yaratmış ve günümüzde de akademik tartışmalarda referans olarak kullanılmaya devam etmektedir.

Dark dizisi, birkaç nedenle bu kadar iyi kabul edilmektedir: 1. Derin ve Felsefi Konular: Dizi, ölüm, yaşam, aşk ve din gibi kavramları felsefi bir bakış açısıyla sorgulayarak izleyiciyi düşündürür. 2. Karmaşık Olay Örgüsü: Zaman yolculuğu ve karmaşık aile dinamikleri gibi unsurları kullanarak izleyiciyi içine çeken, sürükleyici bir olay akışına sahiptir. 3. Görsel Şölen: Nefes kesen sahneler, karanlık atmosfer ve etkileyici sinematografi, dizinin görsel kalitesini artırır. 4. Karakter Gelişimi: Her karakterin derinlemesine işlenmesi ve birbirleriyle olan karmaşık ilişkileri, izleyicinin karakterlere duygusal olarak bağlanmasını sağlar. 5. Özgünlük: Dizi, kendi evrenini ve Batı figürlerinden çeşitli unsurları kullanarak kendine özgü bir anlatım tarzı geliştirir.

Filozofların üç temel görüşü şunlardır: 1. Eleştirel Düşünce: Filozoflar, düşünceleri eleştirel bir şekilde değerlendirir ve mantıklı argümanlar oluşturarak fikirleri sorgularlar. 2. Soru Sorma: Temel soruları sorarlar ve bu soruların cevaplarını ararlar, örneğin "Varlık nedir?" veya "Bilgi nedir?" gibi. 3. Evrensel Konular: Filozoflar genellikle evrensel konuları ele alır ve insanların yaşamlarını, dünyayı ve evreni anlama çabası içindedirler.

Otantizm ve otantiklik kavramları birbirine yakın anlamlar taşısa da farklı bağlamlarda kullanılırlar: - Otantizm, turizm literatüründe, turistik unsurların yerel halkın gelenek ve göreneklerine uygun olarak sunulması anlamına gelir. - Otantiklik ise, psikolojide ve varoluşçu felsefede, bireyin kendi değerlerine ve arzularına uygun bir şekilde, sosyal baskılara karşı kendi benliğini ortaya koyması olarak tanımlanır.

Evet, Foucault ve Fuko aynı kişiyi ifade eder, bu kişi Michel Foucault'dur.

Evet, indeterminist yaklaşım nedensellik ilkesini reddeder. İndeterminizm, evrende meydana gelen her olayın değişmez yasalarla açıklanamayacağını ve neden-sonuç ilişkisine bağlı olmadan gerçekleşen olay ve süreçlerin de bulunabileceğini savunur.

Didaktik kelimesi, öğretici veya eğitici bir amacı olan ifade tarzını tanımlar. Didaktik, farklı alanlarda şu anlamlara da gelebilir: Edebiyat: Ahlaki ders verme veya bilgi aktarma amacı taşıyan eserler. Sanat: Eser aracılığıyla izleyiciye mesaj verme veya bilgi aktarma eğilimi. Felsefe: Bireylerin bilgi ve ahlaki değerler edinmesi amacıyla kullanılan bir yöntem. Eğitim: Öğretim yöntemlerini, materyallerini ve içeriklerini belirlemede kullanılan bir kavram. Gündelik hayat ve medya: Belgeseller ve eğitici programlar gibi, izleyicilere bilgi aktarmayı hedefleyen ifadeler.

Jean-Paul Sartre, varoluşçuluk (existentialism) akımının önde gelen isimlerinden biri olarak şunları savunur: 1. "Varoluş özden önce gelir" ilkesi. 2. Özgürlük ve sorumluluk: İnsan, kendi seçimleriyle kendini tanımlar ve bu seçimlerin sonuçlarından tamamen sorumludur. 3. Anlamsızlık ve bulantı: Hayatın kendisinde doğal bir anlam veya amaç yoktur ve bu durum insanda bir tür "bulantı" hissi yaratır. 4. Özgünlük: İnsanın "özgün" (authentic) bir yaşam sürmesi, kendi değerlerini yaratması ve toplumun dayattığı rollerden sıyrılması önemlidir.