Astronomı

Kandilli Rasathanesi, Boğaziçi Üniversitesi'ne aittir.

Samanyolu ve Andromeda galaksilerinin çarpışması kesin değil, ancak olası bir olaydır. Helsinki Üniversitesi'nden Till Sawala'nın öncülüğündeki uluslararası bir ekibin yaptığı son araştırmaya göre, iki galaksinin 10 milyar yıl içinde çarpışma olasılığı yüzde 50'dir. Ancak bu ihtimal, yeni veriler ve ölçümlerle değişebilir.

Yakamoz olayı iki farklı şekilde oluşabilir: 1. Ay ışığının su yüzeyine yansımasıyla: Genellikle durgun ve sakin sularda, ay ışığının suya yansıması sonucu suyun yüzeyi bir ayna gibi ışığı yansıtır ve yakamoz oluşur. 2. Biyolüminesans: Sudaki planktonların veya bazı deniz canlılarının yaydığı mavi-yeşil ışıkla oluşur. Yakamozu gözlemleyebilmek için diğer ışık kaynaklarının (güneş, ay ve şehir ışıkları) yakamoz ışıklarını engellememesi gerekir.

Dünyanın durduğunu anlamak için şu belirtileri gözlemleyebiliriz: 1. Yerçekiminin Ortadan Kalkması: Dünya'nın dönüşü durduğunda, yer çekimi ortadan kalkar ve tüm nesneler saatte yaklaşık 1600 km hızla sağa sola savrulmaya başlar. 2. Denizlerin ve Okyanusların Taşması: Dönüşün durması, denizlerin ve okyanusların kutuplara doğru ilerlemesine ve taşmasına neden olur. 3. İklim Değişiklikleri: Güneş'in tam olarak altı ay boyunca dünyayı aydınlatması ve ısıtması sonucu, sıcaklık farklılıkları ve iklim değişiklikleri meydana gelir. 4. Manyetik Alanın Kaybı: Dünya'nın manyetik alanı ortadan kalkar ve Güneş'ten gelen radyasyona doğrudan maruz kalınır. 5. Gündüz ve Gece Döngüsünün Değişmesi: Eğer Dünya dönmeyi bıraksaydı, bir yüzü sürekli Güneş'e bakarken diğer yüzü sürekli karanlıkta kalırdı.

Güneş Sistemi'nde bir yıldız bulunmaktadır, o da Güneş'tir.

Dünyanın durduğu gün sonunda şu olaylar gerçekleşir: 1. Atmosfer ve okyanuslar fırlar: Dünya'nın dönüş hızına sahip olan her şey, yer çekimi ve momentum etkisiyle doğuya doğru fırlar. 2. Tsunamiler oluşur: Bu fırlama, bir dakikadan daha kısa sürede çok büyük tsunamilere neden olur ve anakaraların 30 km içine kadar ulaşır. 3. Gün uzunluğu uzar: Bir gün, 365 güne denk gelecek şekilde uzar, bu da 6 ay yakıcı sıcak ve 6 ay dondurucu soğuk anlamına gelir. 4. Mevsimler ortadan kalkar: Dünyanın eğikliği önemini yitirir ve güneş batıdan doğup, 6 ayın sonunda doğudan batar. 5. Manyetik alan kaybolur: Dünyanın manyetik alanı gücünü yitirir, bu da kozmik ışınların Dünya'ya doğrudan maruz kalmasına ve yaşamın sona ermesine yol açar.

Uluğ Bey'in bilime katkıları şunlardır: 1. Semerkand Rasathanesi: 1424 yılında Semerkand'da kurduğu rasathane, dönemin en büyük ve modern gözlemevi olarak kabul edilir. 2. "Zîc-i Uluğ Bey": 1018 yıldızın konumunu ve hareketlerini inanılmaz bir hassasiyetle kaydeden astronomi kataloğu. 3. Trigonometri: Trigonometrik fonksiyonların değerlerini hassas bir şekilde hesaplayarak trigonometri alanında öncülük etmiştir. 4. Eğitim ve Himaye: Kadızâde-i Rûmî, Cemşid el-Kâşî ve Ali Kuşçu gibi dönemin meşhur matematikçi ve astronomlarını himayesi altına almış, onların yetişmesine katkı sağlamıştır.

25 Ocak 2025 tarihinde Jüpiter, Satürn, Venüs, Mars, Uranüs ve Neptün gezegenleri hizalanacaktır.

Mars'ta şu anda doğrudan yaşam kanıtı bulunamamıştır. Ancak, yapılan araştırmalar, Mars'ın tarihindeki su varlığı ve atmosferik koşullarının, geçmişte yaşam barındırabilecek potansiyele sahip olduğunu düşündürmektedir. Gelecekteki misyonlar, daha ileri teknolojiler ve analiz yöntemleri kullanarak bu gezegenin geçmişi hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlayabilir.

21 Aralık her yıl Kuzey Yarımküre'de en uzun gecenin yaşandığı tarihtir.

Sirius yıldızı, gece gökyüzündeki en parlak yıldız olarak kabul edilir.

Samanyolu Galaksisi, yaklaşık 4 milyar yıl sonra Andromeda Galaksisi ile çarpışarak yok olacaktır.

Mars'ın kırmızı görünmesinin nedeni, yüzeyini kaplayan toz içindeki paslanmış demir mineralleridir. Mars'taki kayaları oluşturan mineraller, su ve yeterli sıcaklık etkisiyle paslanır ve bu da gezegenin kırmızımsı bir renk almasına yol açar.

Dünya'nın 7 gün olmasının kökeni, Babil İmparatorluğu'na dayanır. Bu sistemin belirlenmesinde, Ay'ın evreleri ve gökyüzündeki 7 gök cismi (Güneş, Ay, Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn) etkili olmuştur.

Mevsimlerin oluşma sebebi, Dünya'nın eksen eğikliği ve Güneş etrafındaki hareketidir. Bu durum şu şekilde gerçekleşir: 1. Dünya'nın eksen eğikliği, Güneş ışınlarının yeryüzüne farklı açılarla düşmesine neden olur. 2. Güneş etrafında dönme hareketi, yıl boyunca Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığının değişmesine ve Güneş ışınlarının farklı bölgelerde daha yoğun veya daha az alınmasına yol açar. 3. Bu farklılıklar, mevsimlerin değişmesine ve her iki yarımkürede birbirinin zıttı olarak yaşanmasına sebep olur.

25 Ocak 2025'te Jüpiter, Satürn, Venüs, Mars, Uranüs ve Neptün gezegenleri hizalanacaktır.

Kandilli Rasathanesi kapatılmadı, aksine Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde faaliyetlerine devam etmektedir.

Kanlı Ay Tutulması, 13-14 Mart 2025 tarihleri arasında gerçekleşmesine rağmen Türkiye'den doğrudan gözlemlenemeyecek. Tutulma, en net şekilde Kuzey ve Güney Amerika'dan izlenebilecek, Batı Avrupa'nın bazı bölgelerinde ise kısmi olarak görülebilecek.

Mars, Güneş Sistemi'ndeki tek çöl gezegeni olarak kabul edilir.

Takvim yapraklarının farklı olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Dini ve Mali Sebepler: Farklı takvimler, dini veya mali ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirilmiş ve değiştirilmiştir. 2. Astronomik Gelişmeler: Astronomi alanında yeni bulgular elde edildikçe takvimler düzenlenmiştir. 3. Hesaplama Yöntemleri: Farklı takvimlerde namaz ve imsak vakitlerinin hesaplanmasında kullanılan yöntemler farklılık gösterebilir. Bu da takvim yapraklarının içeriklerinin değişmesine yol açar.

Göbeklitepe'nin sırrı, dünyanın bilinen en eski tapınağı olması ve 12.000 yıl öncesine dayanan tarihiyle insanlık tarihinin değişimine ön ayak olmasıdır. Bazı gizemler ve teoriler: - İnanç Merkezi: Göbeklitepe'nin bir inanç merkezi, ayin ve ritüellerin gerçekleştirildiği bir yer olduğu düşünülmektedir. - Taşların Anlamı: Dikilitaşlar üzerindeki hayvan motifleri, şamanik inançların ve evrenin sırrına ulaşma çabalarının bir yansıması olarak yorumlanmaktadır. - Gömülme Nedeni: Yapının, işlevini yitirdiği için veya yıldız gözlemevi olarak kullanılıp sonradan terk edildiği için gömüldüğü teorileri bulunmaktadır. - Toplumsal Organizasyon: Böylesine ihtişamlı bir yapının inşa edilebilmesi için güçlü bir kültürel faktör ve toplumsal organizasyon gerektiği düşünülmektedir.

Dolunay, yaklaşık 2 gün sürer.

Güneşin tutulma günü karanlık olur çünkü Ay, Dünya ile Güneş arasına girerek Güneş'i kısmen veya tamamen kaplar.

Altair Yıldızı, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşır: 1. Mitoloji ve Astroloji: Altair, modern 88 takımyıldızından biri olan Aquila (Kartal Takımyıldızı)'nın en parlak yıldızıdır. 2. Uzay ve Teknoloji: Altair, yaz üçgeni asterizminin başucu noktalarından biridir ve toplumsal büyük olaylarla, uzay, teknoloji ve internetle ilgili gündemlerle ilişkilendirilir. 3. Yıldız Özellikleri: Altair Yıldızı, soluk sarı renkte, Mars ve Jüpiter doğasında bir yıldızdır.

Dünya gezegeni yaklaşık 4,54 milyar yaşındadır.

Jüpiter'in katı bir yüzeyi yoktur, çünkü o bir gaz devi gezegendir. Jüpiter'e özgü bazı özellikler şunlardır: 1. Büyük Kırmızı Leke: Jüpiter'in atmosferinde yüzlerce yıldır devam eden devasa bir fırtına. 2. Uydular: Jüpiter'in 79 doğrulanmış uydusu vardır, en ünlüleri Ganymede ve Europa'dır. 3. Halkalar: Jüpiter'in halkaları vardır, ancak çok soluk oldukları için gözle görülemeyecek kadar zayıftır. 4. Güçlü Manyetik Alan: Jüpiter, son derece güçlü bir manyetik alana sahiptir. 5. Hızlı Dönüş: Jüpiter, kendi etrafında en kısa sürede dönen gezegendir, bir günü yaklaşık 10 saattir.

Almanakta çeşitli konularda bilgiler bulunabilir, bunlar arasında: Astronomik bilgiler: Gök cisimlerinin pozisyonları, güneş ve ay tutulmaları, gezegen hareketleri. Hava durumu tahminleri: Mevsimsel ve günlük hava tahminleri. Tarım bilgileri: Çiftçiler için ekim ve hasat zamanları, tarımsal tavsiyeler. Genel bilgiler: Eğitim, eğlence, bilim, spor, tarih ve coğrafya gibi alanlarda bilgiler. İstatistikler ve veriler: Ülkeler, politikacılar ve geçen yılın önemli olayları hakkında bilgiler. Ayrıca, modern almanaklar sanayi, ulaşım ve üretim istatistikleri, sağlık bilgileri gibi daha geniş bir bilgi yelpazesini de içerebilir.

Ekinoks günleri, yılın iki önemli astronomik olayı olması nedeniyle büyük önem taşır: 1. Mevsimlerin Değişimi: Ekinokslar, mevsimlerin geçişini simgeler; ilkbahar ekinoksu kışın sonunu ve doğanın yeniden canlanmasını, sonbahar ekinoksu ise hasat zamanının geldiğini işaret eder. 2. Gün ve Gece Eşitliği: Bu günlerde gece ve gündüz süreleri eşitlenir, bu da denge ve yeniden doğuş sembolü olarak kabul edilir. 3. Tarım Faaliyetleri: Ekinokslar, tarımsal faaliyetler için kritik dönemlerdir ve hasat festivalleri gibi ritüellerle kutlanır. 4. Kültürel ve Tarihi Anlam: Birçok kültürde ekinokslar, dini ve mitolojik anlamlar taşır ve bu tarihler etrafında çeşitli törenler düzenlenir.

Şamahı Astrofizik Rasathanesi, 17 Kasım 1959 tarihinde kurulmuştur.

Tutulma hem fiziksel hem de astronomik açıdan tehlikeli olabilir. Fiziksel tutulmalar (örneğin, boyun tutulması) kasların aşırı gerilmesi veya spazmı sonucu ortaya çıkar ve şiddetli ağrı ile hareket kısıtlılığına yol açabilir. Astronomik tutulmalar ise Güneş'e doğrudan bakmanın neden olduğu göz hasarıyla tehlikelidir.

Yeniden doğuş, farklı kültürlerde farklı şekillerde kutlanan bir kavramdır. Türklerde yeniden doğuş, 21 Aralık'ta kutlanan "Nartugan" bayramıyla başlar. Astronomik olarak ise yeniden doğuş, ekinoks zamanlarıyla ilişkilendirilir. Kuzey Yarımküre'de bahar ekinoksu 19-21 Mart tarihleri arasında gerçekleşir ve bu, doğanın yeniden canlanışını ve baharın başlangıcını simgeler.

Gezegen dizilimi (hizalanması), 25 Ocak 2025 tarihinde gerçekleşecek.

GJ kısaltması farklı alanlarda farklı anlamlara gelebilir: 1. Good Job (GJ): Genellikle internet ve oyunlarda kullanılan, "iyi iş" anlamına gelen bir övgü ifadesidir. 2. Gigajoule (GJ): Enerji ölçüm birimi olup, 109 joule'ye eşittir. 3. Gujarat (GJ): Hindistan'da bir eyalet adıdır. 4. Gliese (GJ): Astronomide, Gliese yıldız kataloğundaki katalog girişlerinin ön ekidir.

En yakın güneş tutulması, 29 Mart 2025 tarihinde gerçekleşecektir.

Mevsimlerin değişmesinde iki ana faktör etkilidir: Dünya'nın eksen eğikliği ve Güneş etrafında dolanma hareketi. Diğer etkenler şunlardır: Ekvator ve kutup bölgeleri arasındaki farklılıklar: Ekvator bölgesi yıl boyunca Güneş ışınlarını dik açıyla alır ve bu nedenle mevsimsel sıcaklık değişiklikleri minimum düzeydedir. Yörünge hareketi: Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığının değişmesi, Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısını ve bu açıya bağlı olarak sıcaklık ve gündüz sürelerini etkiler. Ekinoks ve solstis dönemleri: Bu astronomik olaylar, Dünya'nın Güneş'e göre konumunu belirler ve mevsimlerin başlamasını işaret eder.

İrtifa kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Yükseklik, yükselti. 2. Hava taşıtlarının ortalama deniz seviyesinden olan açısal yüksekliği.

Kepler ve Newton yasaları arasındaki ilişki, gezegenlerin hareketi bağlamında farklı yaklaşımları içermeleridir. Kepler yasaları, Alman astronom Johannes Kepler tarafından ortaya konmuş ve gezegenlerin Güneş etrafında eliptik yörüngelerde hareket ettiğini açıklamıştır. Bu yasaların üç temel ilkesi vardır: 1. Gezegenlerin yörüngesi, Güneş'in odak noktalarından birinde olduğu bir elipstir. 2. Gezegeni ve Güneş'i birleştiren doğru parçası, eşit zaman aralıklarında eşit alanları süpürür. 3. Gezegenin yörünge periyodunun karesi, yörüngenin yarı ana ekseninin uzunluğunun küpü ile orantılıdır. Newton yasaları ise İngiliz fizikçi Isaac Newton tarafından sunulmuş ve bir cismin hareketi ile ona etki eden kuvvetler arasındaki ilişkiyi tanımlamıştır. Newton'un üç hareket yasası şunlardır: 1. Duran veya düz bir yolda hareket eden bir cisim, o durumda kalma eğilimindedir. 2. Bir cisimdeki hareket değişikliği, uygulanan kuvvetle değişir. 3. Her eylemin eşit ve zıt bir tepkisi vardır. Newton, kendi hareket yasalarından ve evrensel çekim yasasından yola çıkarak Kepler yasalarının Öklid geometrisi kullanılarak çıkarılabileceğini göstermiştir.