Etik

Rüşvetin özellikleri şunlardır: 1. Kasıtlılık: Rüşvet, genellikle bir menfaat sağlamak amacıyla yapılır. 2. Değerli Teklif: Rüşvet, karşı taraf için bir değer taşıyan mal, para veya hizmet gibi unsurları içerir. 3. Karşılıklı Çıkar: Rüşvet, her iki taraftan birinin çıkarını gözetirken, toplum için zarar verici sonuçlar doğurabilir. 4. Gizli Anlaşma: Rüşvet anlaşmaları genellikle gizli yapılır ve resmi belgelerde kaydedilmez. 5. Tarihsel Gelişim: Rüşvet, insanlık tarihi boyunca farklı şekillerde var olmuş ve sosyal, ekonomik dinamiklerle şekillenmiştir. 6. Çeşitleri: Para rüşveti, hediye rüşveti, eşantiyon rüşveti gibi farklı türleri vardır.

Etik dersi için okunabilecek bazı önemli kitaplar şunlardır: 1. "Etik: Temel Bilgiler" - Julia Driver. 2. "İyi Olmak: Etiğe Kısa Bir Giriş" - Simon Blackburn. 3. "Etik: Tarih, Teori ve Çağdaş Konular" - Steven Cahn ve Peter Markie. 4. "Ahlakın Soykütüğü Üzerine" - Friedrich Nietzsche. 5. "Pratik Etik" - Peter Singer.

PETA, "People for the Ethical Treatment of Animals" ifadesinin kısaltmasıdır ve hayvan haklarını koruyan bir örgüt anlamına gelir.

"Yankı: Görünmez El" dizisi, bankacı Eray'ın zorlu bir ikilem içindeyken başından geçenleri ve aşık olduğu kadın Berrin'le olan ilişkisini konu almaktadır. Dizide, Eray'ın hak ettiği terfiyi alamaması sonrası kariyeri ve hayatı için önemli bir karar vermesi gerekmektedir: Ya etik değerlerine bağlı kalarak sıradan bir bankacı olarak hayatına devam edecek ya da "yoldan çıkarak" hak ettiği makamı elde edecektir.

Geleneksel ve tamamlayıcı tıpta klinik araştırma şu adımlarla yapılır: 1. Etik Kurul Onayı: Araştırma, öncelikle insan dışı deney ortamında veya hayvanlar üzerinde yapılmış olmalıdır. 2. Gönüllü Bilgilendirmesi: Araştırmaya katılmak isteyen gönüllüler, araştırmanın amacı, metodolojisi, beklenen yararları, öngörülebilir riskleri ve çekilme hakları hakkında bilgilendirilir. 3. Gönüllü Rızası: Katılımcılar, herhangi bir menfaat temini olmaksızın, tamamen serbest iradeleriyle araştırmaya dâhil olduklarına dair yazılı rıza gösterirler. 4. Araştırma Protokolü: Araştırmanın detayları, destekleyici tarafından hazırlanarak hem etik kurula hem de Genel Müdürlüğe eş zamanlı olarak sunulur. 5. Genel Müdürlük İzni: Başvuru dosyasında eksiklik olmaması durumunda, Genel Müdürlük tarafından altmış iş günü içinde izin verilir. Araştırma ancak bu şartların devamı hâlinde yürütülebilir.

Yapay zeka (YZ) hem faydalı hem de tehlikeli olabilir. Tehlikeli yönleri arasında: - Sahte içerikler: YZ'nin sahtekarlık, şantaj, psikolojik manipülasyon ve rıza dışı cinsel içerikli görüntüler üretmek için kullanılması. - Önyargı ve ayrımcılık: YZ modellerinin eğitim verilerindeki taraflılığı yansıtarak ırk, cinsiyet, kültür gibi konularda ayrımcılığa yol açması. - Kontrol kaybı: YZ'nin insan kontrolünden çıkması ve bilinmeyen sonuçlara yol açması riski. - Silah ve savaş kullanımı: Askeri amaçlar için kullanıldığında etik ve insani sorunlara neden olması. Faydalı yönleri ise: - Verimlilik artışı: YZ'nin büyük verileri analiz ederek hataları azaltması ve zaman kazandırması. - Sağlık hizmetleri: Hastalıkların erken teşhisinde doktorlara yardımcı olması ve ilaç üretme hızını artırması. - Eğitimde kişiselleştirme: Öğrencilerin eksik ve güçlü yanlarını tespit ederek başarılarının artmasına destek sağlaması. YZ'nin potansiyel risklerini azaltmak için, gelişim ve kullanımının etik kurallara ve yasal düzenlemelere uygun olması önemlidir.

Beş temel etik kural şu şekilde sıralanabilir: 1. Doğruluk ve dürüstlük. 2. Güvenilir olma. 3. Sadakat. 4. Adalet. 5. Başkalarına yardım etme. Ayrıca, etik kurallar arasında özerkliğe saygı ilkesi, zarar vermeme ilkesi, aydınlatılmış onam ilkesi gibi daha spesifik kurallar da bulunmaktadır. Etik kurallar, toplumdan topluma ve sektörden sektöre farklılık gösterebilir.

Normatif cümle, bir şeyin olması veya olmaması gerektiğine ilişkin ifadeleri içeren cümledir. Bu tür cümleler, zorunludur ifadeleri ve iddialarını ima eder ve felsefe, hukuk, etik, dil bilimi, sosyoloji ve siyaset bilimi gibi çeşitli alanlarda kullanılır.

"Dil ve Edebiyat Araştırmalarında Ahlak ve Yöntem" kitabı, Selçuk Çıkla tarafından yazılmış olup, bilimsel araştırmalarda uyulması gereken ahlaki kurallar ve etik yasaları ele almaktadır. Kitapta anlatılan konular şunlardır: 1. Bilim Ahlakı ve İntihal: Bilimsel çalışmalarda yapılan hatalar ve intihal kavramı. 2. Yöntem Bilgisi: Araştırma sürecinde izlenmesi gereken yöntem bilimi ve metodoloji. 3. Araştırma Süreci: Bilimsel bir araştırmanın oluşturulma aşamaları, konu tespiti, başlık, içerik, bibliyografya ve kaynak kullanımı. 4. Yazma Süreci: Bilimsel yazıların yazma sürecinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Bu kitap, hem bilim insanlarına hem de sosyal yaşamın içindeki bireylere ahlaki ve hukuki kuralları öğretmeyi amaçlamaktadır.

Principle of good faith (iyi niyet ilkesi) anlaşmaların dürüst, adil ve şeffaf bir şekilde yürütülmesi gerektiğini ifade eder. Bu ilkenin temel yönleri şunlardır: Dürüstlük. Adalet. Açıklık. Makul beklentiler. İyi niyet ilkesi, sadece etik bir prensip değil, aynı zamanda birçok yargı bölgesinde yasal bir gerekliliktir ve sözleşmelerin yorumlanmasını ve uygulanmasını etkiler.

Yapay zeka (YZ) kaçmaya çalışıyor çünkü kullanımının çeşitli olumsuz sonuçları olabilir: 1. Akademik ve Profesyonel Cezalar: YZ araçlarının eğitim veya iş yerinde izinsiz kullanımı, başarısız notlar, disiplin cezaları ve iş akdinin feshi gibi cezalara yol açabilir. 2. Yasal Sorunlar: YZ'nin kötüye kullanımı, fikri mülkiyet ihlali, telif hakkı yasalarını veya hizmet sözleşmelerinin şartlarını ihlal etme gibi yasal sorunlara neden olabilir. 3. Güven ve İtibar Kaybı: YZ araçlarını şeffaflık olmadan kullanmak, kişisel veya profesyonel ilişkilerde güven kaybına ve olumsuz bir algıya yol açabilir. 4. Etik Endişeler: YZ'nin yanlış veya yanıltıcı bilgi üretme, algoritmik önyargı ve gizlilik ihlalleri gibi etik sorunları beraberinde getirmesi.

Toplumsal değer ölçütü, toplumların beğenilerinden kaynaklanan ve onları yansıtan iyi, kötü, doğru, yanlış, güzel, çirkin gibi ölçütlerdir.

Dr. House 1. sezon 2. bölüm, "Paternity" adını taşır ve Dr. House'un içgüdüleriyle hareket ederek genç bir lakros oyuncusunun hastalığıyla ilgili etik olmayan bir davranış sergilemesini konu alır.

İhbar önerileri şunlardır: 1. Etik ve Uyum Programının Bir Parçası Olmalı: İhbar hattı, şirketin etik ve uyum programının önemli bir bileşeni olarak görülmeli ve bu programa entegre edilmelidir. 2. Üst Yönetim Kararlı Olmalı: Üst yönetim, ihbar politikalarının samimiyetini ve kararlılığını açıkça ortaya koymalıdır. 3. Tanıtım Yapılmalı: İhbar hattının değeri, amacı ve kurumun buna bağlılığı tüm çalışanlara tanıtılmalıdır. 4. Misilleme Yapmama Politikası: İhbar edenleri korumak için misilleme yapmama politikası oluşturulmalıdır. 5. Veri Saklama ve Akış Sistemleri: Şikayetlerin saklanması ve veri akışı için güvenli sistemler kurulmalıdır. 6. Teşvik Edilmeli: Çalışanların ihbar etmeye teşvik edilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Ayrıca, iş hukuku açısından ihbar süresi de önemli bir konudur. İş sözleşmesinin feshi öncesinde işçinin veya işverenin karşı tarafa bildirim yapması gereken süre, işçinin kıdemine göre değişir ve bu sürelere uyulmaması durumunda ihbar tazminatı doğar.

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu, her ayın ilk salı günü toplanır.

"Kaynak göstermek şartıyla" ifadesi, başkalarının eserlerini kullanırken bu eserlerin yazarlarına atıfta bulunmak ve kullanılan kaynakların listesini sunmak anlamına gelir. Bu, bilimsel ve etik bir gerekliliktir ve intihal (aşırmacılık) olarak adlandırılan durumu önlemek için yapılır.

Sivil itaatsizliğin amacı, adaletsiz veya etik olmayan yasaların ya da hükümet politikalarının değiştirilmesini sağlamaktır. Bu amaç, genellikle şiddet içermeyen, kamuya açık ve vicdani protesto eylemleriyle gerçekleştirilir.

Cancel culture ifadesi, Türkçeye "iptal kültürü" olarak çevrilir. Bu terim, toplumsal hassasiyetlere ters düşen bir davranışta bulunan, yanlış bir açıklama yapan veya geçmişte tartışmalı bir şey söylemiş kişilerin sosyal medyada ve toplumda boykot edilmesiyle sonuçlanan bir süreci ifade eder.

Avukatın mesleki sırları, mesleki faaliyeti sırasında öğrendiği, müvekkilin bilinmesini istemediği ve açıklanmamasında korunmaya değer maddi veya manevi bir menfaatinin bulunduğu tüm bilgileri kapsar. Bu bilgiler arasında: müvekkilden alınan sözlü veya yazılı bilgiler; müvekkil tarafından sunulan evrak, belge ve dijital veriler; dava dosyasını inceleme sonucu edinilen bilgiler; karşı taraftan veya tanıklardan öğrenilen hususlar; dava veya işle ilgili yapılan araştırmalar neticesinde ulaşılan bilgiler yer alır. Avukatın kişisel sırları hakkında bilgi bulunamamıştır. Avukatın sır saklama yükümlülüğü, hem mesleki hem de kişisel hayatında güven sarsıcı davranışlarda bulunmaktan kaçınmasını gerektirir.

Etik kurul başvurusu, her ayın 20'sine kadar yapılmalıdır.