HayvanHakları

Kastamonu'nun Tosya ilçesinde, "Ateş" isimli köpeğin havalı tüfekle vurularak felç kaldığı olay, 31 Temmuz 2025 tarihinde meydana gelmiştir.

Denizli'nin en büyük olayı olarak değerlendirilebilecek iki önemli olay şunlardır: 1. Demirci Mehmet Efe'nin Denizli Baskını: 9 Temmuz 1920'de Demirci Mehmet Efe'nin Denizli'yi basarak suçlu suçsuz onlarca kişiyi sorgusuz sualsiz öldürmesi ve şehri yakarak cezalandırmak istemesi olayı. 2. Aile Katliamı: 1 Ağustos 2025'te Denizli'nin Merkezefendi ilçesinde, Şırnak'ta görevli bir polis memurunun, eşi ve iki çocuğunu beylik tabancasıyla öldürüp ardından intihar etmesi.

Türkiye'de tarantula bulundurmak ve satmak, yasa dışıdır ve cezai yaptırımlara tabidir. Bunun nedenleri arasında: Ekosistem tehdidi: Yabancı türlerin yasa dışı yollarla getirilmesi, bu türlerin yerel ekosistemlere zarar verebilme riski taşır. Yasal düzenlemeler: Tarantulalar, genellikle yabani yaşamın bir parçası olarak kabul edilir ve doğal habitatları dışında bakılmaları yasaktır. Zehirli türler: Tarantulaların bazı türleri zehirli olabilir ve evde bakılmaları tehlikeli olabilir.

Sokak hayvanlarının korunmasından sorumlu olanlar: Yerel yönetimler (belediyeler). İl Hayvanları Koruma Kurulu ve yerel hayvan koruma görevlileri. Gönüllüler ve hayvan hakları toplulukları. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'na göre, sahipsiz hayvanlar, barınacak alanı bulunmayan veya sahibinin sınırları dışında, kontrol edilmeyen evcilleştirilmiş hayvanlardır.

Türkiye'de sirklerin yasaklanma nedeni, hayvanların eğlence amaçlı sömürülmesine ve aşırı stres ile işkence koşullarında tutulmalarına karşı çıkmaktır. 2019 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu, yunus parkları ve hayvanlı sirklerin kapatılıp yenilerinin yasaklanması yönünde bir tavsiye kararı almıştır. Sirklerde hayvanlar, doğal yaşam alanlarından koparılarak hapsedilir ve insanların eğlendirilmesi için bebeklikten itibaren akıl almaz işkencelerle, dayakla, açlıkla terbiye edilerek zorla sahneye çıkarılır. Birçok ülke, toplumların talepleri doğrultusunda, hayvanların “eğlence” adı altında sömürülmesine karşı çıkarak hayvanlı sirkleri ve yunus parklarını yasaklama kararları almıştır.

2025 yılı itibarıyla Pantene şampuanlarının yasaklanma nedeni, Avrupa Birliği’nin RAPEX (Hızlı Uyarı Sistemi) veritabanında yer alan bir uyarıdır. İtalya tarafından bildirilen bu uyarıda, Pantene Pro-V markasına ait "Provi amino pro" isimli şampuanda BMHCA (2-(4-tert-butylbenzyl) propionaldehyde) adlı maddenin tespit edildiği belirtilmiştir. Bunun dışında, Pantene markasının boykot edilmesinin nedeni ise, markanın İsrail ile ticari ilişkiler içinde olduğu iddialarıdır.

İstanbul'da faytonların yasaklanmasının başlıca nedeni, faytonlarda kullanılan atların kötü koşullarda çalıştırılması ve hayvan hakkı ihlallerinin yaşanmasıdır. 2019 yılında, Adalar'da 81 atın ruam hastalığı nedeniyle itlaf edilmesi, faytonlara at koşulmasının üç ay süreyle durdurulmasına yol açmıştır. Faytonların yasaklanması, hayvan hakları savunucuları tarafından olumlu karşılanırken, bazı kesimler Adalar'ın nostaljik kimliğinin kaybolduğunu düşünmektedir.

Okja filmi, gıda endüstrisinin çirkin yönlerini ve hayvanları bir kazanç kaynağı olarak gören büyük şirketleri eleştirmektedir. Filmin anlattığı bazı diğer konular şunlardır: Veganlık ve vejetaryanlık felsefeleri. Kapitalizm eleştirisi. Ayrıca, Okja filminin anlattığı konular arasında, bir kız çocuğunun bir hayvanla arasındaki bağı ve dostluğu kaybetmemek için verdiği mücadele de yer almaktadır.

Okja filmi, gıda endüstrisinin çirkin yönlerini ve hayvanları bir kazanç kaynağı olarak gören büyük şirketleri eleştirmektedir. Filmin anlattığı bazı diğer konular şunlardır: Veganlık ve vejetaryanlık felsefeleri. Kapitalizm eleştirisi. Ayrıca, Okja filminin anlattığı konular arasında, bir kız çocuğunun bir hayvanla arasındaki bağı ve dostluğu kaybetmemek için verdiği mücadele de yer almaktadır.

Sirklerde hayvanların kullanılmasının birkaç nedeni vardır: Eğlence amaçlı. Gelenek. Ekonomik nedenler. Ancak, hayvanların sirklerde kullanılması, hayvan hakları savunucuları tarafından istismar olarak değerlendirilmektedir.

Faytonların yasaklanmasının bazı nedenleri: Atların yaşam koşulları ve refahı: Faytonlarda kullanılan atlar, yoğun çalışma saatleri ve kötü bakım koşulları nedeniyle fiziksel ve psikolojik zarar görüyordu. Çevre sorunları: Faytonlar, at gübreleri aracılığıyla çevre kirliliği yaratıyordu. Sağlık riskleri: 2019 yılında yapılan taramada 81 atın Ruam hastalığına yakalandığı tespit edilmiş ve bu atlar itlaf edilmişti. Trafik ve gürültü: Faytonlar, ada ekosistemine zarar veriyor ve trafik sıkışıklığına neden oluyordu. Faytonlar, 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hem hayvan haklarını korumak hem de adanın ekolojik dengesini sağlamak amacıyla yasaklandı.

26 Ağustos Dünya Köpekler Günü'nün sonunda ne olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, bu özel günün amacı, köpeklerin insan hayatındaki önemini vurgulamak, onların sadakatini ve sevgisini kutlamak, farkındalık yaratmak ve köpek sahiplenmesini teşvik etmektir. Bu gün kapsamında çeşitli etkinlikler düzenlenir, bunlar arasında: Sosyal medyada paylaşım yapma. Sokak hayvanlarına yardım etme. Barınaklara destek verme. Köpeğe özel bir gün geçirme.

5199 sayılı kanun, Hayvanları Koruma Kanunu'dur. Bu kanunun amacı; insan, hayvan ve çevre sağlığı gözetilmek kaydıyla hayvanların rahat yaşamlarını ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanların acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamaktır. 5199 sayılı kanun, aşağıdaki konuları kapsar: amaç maddesi doğrultusunda yapılacak düzenlemeler; alınacak önlemler; sağlanacak eşgüdüm; denetim; sınırlama ve yükümlülükler; tâbi olunacak cezaî hükümler. Kanunun tamamına şu sitelerden ulaşılabilir: mevzuat.gov.tr; vetkontrol.tarimorman.gov.tr; lexpera.com.tr.

Dünya Hayvanları Koruma Günü'nde yapılan bazı etkinlikler: Barınak ziyaretleri. Sahiplenme teşviki. Farkındalık etkinlikleri. Kampanyalar. Bağış ve yardım kampanyaları. Doğa ve çevre temizliği. Gönüllü destek.

PETA'nın (People for the Ethical Treatment of Animals) amacı, hayvanların yiyecek, giyecek, eğlence veya araştırma gibi herhangi bir şekilde istismar edilmesini engellemektir. PETA'nın odaklandığı konular şunlardır: fabrika çiftçiliği; kürk çiftçiliği; hayvan testleri; hayvanların eğlence amaçlı kullanılması. Ayrıca, balıkçılık, haşere olarak nitelendirilen hayvanların öldürülmesi, hayvanları zincirle bağlamak veya esaret altında tutmak, arka bahçe köpekleri, horoz dövüşü ve boğa güreşine karşı da kampanyalar düzenler.

Ahşap kafeslerin yasaklanma nedenleri arasında hayvan refahı ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi yer alır. Bazı nedenler: Hayvanların sıkışıklığı: Ahşap kafeslerde tutulan hayvanların, özellikle tavukların, çok dar alanlarda yaşaması ve bu durumun onların doğal davranışlarını kısıtlaması. Biyogüvenlik riski: Sıkışık kafeslerde virüs bulaşma riskinin artması. Alternatif sistemler: Daha geniş yaşam alanları sunan ve hayvanların daha fazla hareket etmesine olanak tanıyan alternatif kafes sistemlerinin geliştirilmesi.

Köpek ilanlarının yasaklanmasının sebebi, Hayvanları Koruma Kanunu kapsamında, pet shoplarda kedi ve köpek gibi evcil hayvanların vitrinlerde sergilenerek satışının yasaklanmasıdır. Bu yasağın amacı, hayvanların ticari mal gibi alınıp satılmasını önlemek ve hayvan haklarını korumaktır. Ancak, pet shoplarda satış yasağı, sosyal medya kanallarına yönelmeye neden olmuştur. Satışlar, binlerce kişinin üye olduğu Telegram gibi sosyal medya platformlarında, fotoğraflı ve videolu reklamlarla yapılmaktadır. Hayvan fiyatları belirtilmemekte, ancak “görüşülür” ibaresiyle eklenmektedir.

Koypu (su maymunu) kürkünün yasak olmasının bazı nedenleri: Hayvan hakları ve çevre koruma: Bu hayvanların kürkü için yetiştirilmesi ve ticareti, hayvan hakları ve çevre koruma nedenleriyle kısıtlanmıştır. Hastalık riski: Koypular tarafından taşınan bakteri ve hastalıkların yabani hayvanlara ve evcil hayvanlara bulaşma riski bulunmaktadır.

Moby, hayvan hakları savunucusu olduğu için vegan olmuştur. Moby, 1987 yılında vegan olmaya karar verdiğini, 2014 yılında Rolling Stone'da yayımlanan bir yazısında açıklamıştır. Moby, 1982 yılında bir punk rock grubunda çalarken bir vegan squat'ta (veganların yaşadığı terk edilmiş bir ev) kalmasının da vegan olmasında etkili olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, Diet for a New America adlı kitabın da vegan olma sürecinde önemli bir rol oynadığı ifade edilmiştir. Moby, 2016 yılında Little Pine adlı vegan bir restoran açmış ve tüm kârın hayvan hakları charities'lerine bağışlanacağını duyurmuştur.

Kızgın boğa ile yapılan etkinlikler, özellikle boğa güreşleri, hayvanlara uygulanan işkence nedeniyle birçok ülkede yasaklanmıştır. Bu yasakların bazı nedenleri: Boğaların kötü muamele görmesi. Hayvanlar için tehlike oluşturması. İspanya, Meksika ve Ekvador gibi bazı ülkeler boğa güreşlerini yasaklamıştır.