Edebiyat

Molière'in eserleri genel hatlarıyla şu şekilde incelenebilir: Komediler: Les Precieuses Ridicules (Gülünç Kibarlar); L'École des Maris (Kocalar Okulu); Les Fâcheux (Talihsiz); Kadınlar Mektebi; Kibarlık Budalası (Le Bourgeois Gentilhomme); Hastalık Hastası (Le Malade Imaginaire). Diğer Eserleri: Le Médecin Volant (Uçan Doktor); La Jalousie du Barbouillé (Soytarının Kıskançlığı); L'Étourdi ou les Contretemps (Şaşkın yahut Beklenmedik Engeller); Amphitryon; George Dandin; Cimri (L'Avare). Molière, profesyonel bir yazar ya da edebiyatçı olarak değil, oyunlarının tümünü yayımlamak amacıyla değil, oynanmak amacıyla yazmıştır.

Albert Camus'nün "Yabancı" adlı eseri, saçma olarak kabul edilir çünkü roman kahramanı Meursault, herhangi bir değer sistemine bağlı olmayan ve mevcut anın duyusal zevkleri için yaşayan bir karakterdir. Camus'ye göre, bir insan uyumsuz/saçma kavramını tanımadan da uyumsuz duygusunu yaşayabilir. Eserde, varlığın nedensizliği, deneyimlerdeki çeşitlilik, gerçeğin, değerlerin ve nedenselliğin donukluğu gibi unsurlar da saçma olarak değerlendirilir. Camus, saçma deneyimine uygun yanıtın, saçmanın tam bilincine vararak yaşamak olduğunu ileri sürer. Saçma kavramının açıklaması için aşağıdaki kaynaklara da başvurulabilir: dergipark.org.tr; academia.edu; kalemkahveklavye.com; researchgate.net.

Bentler, şiirdeki dize sayılarına ve kullanım amaçlarına göre farklı türlere ayrılır: Divan Edebiyatı Bentleri: Genellikle 8 veya 10 dizeden oluşur ve belirli bir ölçü ile kafiye kalıbına sahiptir. Müsammatlar: Dört veya daha fazla dizeden oluşan kıtalardan oluşur. Terkib-i Bent ve Terci-i Bent: Terkib-i Bent, gazel biçiminde düzenlenmiş şiir parçalarının "vasıta" beyti ile bağlanmasıyla; Terci-i Bent ise 2-12 hane (beyit) içeren şiir parçalarının "vasıta" beyti ile bağlanmasıyla oluşur. Murabba: 3-7 bentten oluşan ve aruz ölçüsüyle yazılan bir şiir türüdür. Ayrıca, bent kelimesi, bir akarsu yatağında suyun birikmesini sağlamak amacıyla yapılan sağlam ve dayanıklı yapı anlamında da kullanılır.

Çanakkale'yi en güzel anlatan şiir olarak birkaç eser öne çıkmaktadır: M. Akif Ersoy'un "Çanakkale Şehitlerine". Faruk Nafiz Çamlıbel'in "Zafer Türküsü". Ahmet Kaşıkçı'nın "Bir Başkadır Çanakkalem". Çanakkale'yi en güzel anlatan şiir konusunda kesin bir görüş yoktur; farklı şiirler de bu konuda güçlü ifadeler içerebilir.

Gazap Üzümleri kitabının önemli olmasının bazı nedenleri: 1930'ların Amerika'sını yansıtması. Toplumsal gerçeklikleri anlatması. Eleştirel yaklaşımı. Gerçekçilik. Umudu simgelemesi.

Ahmet Haşim'in "Akşam Yine Akşam" şiiri, aşağıdaki temaları işler: Günün sona ermesi ve doğanın dönüşümü. Ruh halinin değişimi. Yalnızlık. Geçmişle yüzleşme. Umut arayışı. Şiirde ayrıca, akşamın getirdiği duyguları pekiştirmek için belirli kelimelerin tekrar edilmesi (tekrir) ve su ile kamışın benzetilmesi (teşbih) gibi edebi teknikler de kullanılmıştır.

Evet, "Kral Kaybederse" gerçek bir hikayeye dayanmaktadır. Psikiyatrist ve yazar Gülseren Budayıcıoğlu'nun aynı adlı romanından uyarlanan dizi, yazarın danışanlarından dinlediği gerçek hikayelerden ilham alınarak yazılmıştır. Ancak, hikayenin tamamen birebir gerçeklere dayandığını söylemek mümkün değildir; çünkü Budayıcıoğlu, etik kurallar gereği karakterleri ve olayları değiştirmiştir.

Mephisto kelimesi, farklı bağlamlarda çeşitli hikayeleri ifade edebilir. Film: 1981 yapımı "Mephisto" filmi, 1930'lu yıllarda Almanya'da Nasyonel Sosyalist Parti'nin iktidara geldiği dönemde, kariyerini korumak için ruhunu şeytana satan tiyatro oyuncusu Hendrik Höfgen'in hikayesini anlatır. Roman: Klaus Mann'ın "Mephisto" adlı romanı, aynı konuyu işler ve bir zamanlar inandığı değerlere ihanet eden Höfgen'in hayallerini ve bu ihanetin ahlaki sonuçlarını ele alır. Çizgi Roman Karakteri: Marvel Comics'te Mephisto, kurgusal bir karakterdir ve genellikle Ghost Rider'ın düşmanı olarak yer alır. Felsefi Unsur: Mephisto, Faust'un varoluşsal sorgulamalarını körükler ve onu dünyevi hazlara, güç ve iktidara yönlendirerek hayatın anlamsızlığını kabul ettirir.

Uzayda Piknik, Arkady ve Boris Strugatsky kardeşler tarafından 1971 yılında yazılmış bir bilimkurgu romanıdır. Kitap, uzaylıların dünyayı ziyaretinden otuz sene sonrasını ele alır. Hikayenin bazı temaları: Merak ve açgözlülük. Bilinmeyene duyulan korku. Devlet sistemi ve bürokrasi. Kitap, ayrıca modern bilimi, insanlığın önemini ve evrendeki yeri gibi konuları da sorgular. Eser, sahne oyunları, video oyunları ve televizyon dizileri de dahil olmak üzere çeşitli medyalarda birçok uyarlamanın ve ilham verici çalışmaların kaynağı olmuştur.

Absürt komedi, gündelik mantığı ihlal eden müdahaleleri konu alarak mantık hatasının aşikar olduğu durum ve davranışlar yaratan mizah türüdür. Bu komedi türünde: Gerçeküstü durumlar, birbiriyle alakasız iki kavramın bir araya getirilmesi, bariz mantık hataları veya saçmalıkların vurgulanması gibi unsurlar bulunur. Güldürü unsuru, saçmalıkların ve mantık hatalarının vurgulanmasıyla elde edilir. Absürt komedi, sinemanın yanı sıra tiyatro ve edebiyatta da yer bulur.

"Başkalarının zavallılığına bakıp kendi haline şükredenlerden tiksiniyorum" sözü, Fyodor Mihailoviç Dostoyevski'ye aittir. Bu söz, Dostoyevski'nin "Suç ve Ceza" adlı eserinde yer almaktadır.

Yahya Kemal Beyatlı, "Mehlika Sultan" şiirini kendi muhayyilesinin ürünü olan bir masal olarak yazmıştır. Yahya Kemal, Sermet Sami Uysal'a şiiri yazarken "esrarengiz bir şiir" yaratmayı amaçladığını ve "Mehlika Sultan"ın bazı motiflerini ilk kez 1908'de Paris'te bulduğunu ifade etmiştir. Şiirde tasavvufi tema veya imgeler bulunduğu yönünde yorumlar yapılmışsa da, Yahya Kemal bu tür yorumları reddetmiş ve "Mehlika Sultan"ın Türk kültüründen çok, Batı kültüründe oluşmuş algı ve duyarlılıkları yansıtan bir metin olduğunu belirtmiştir.

Yahya Kemal Beyatlı, "Mehlika Sultan" şiirini kendi muhayyilesinin ürünü olan bir masal olarak yazmıştır. Yahya Kemal, Sermet Sami Uysal'a şiiri yazarken "esrarengiz bir şiir" yaratmayı amaçladığını ve "Mehlika Sultan"ın bazı motiflerini ilk kez 1908'de Paris'te bulduğunu ifade etmiştir. Şiirde tasavvufi tema veya imgeler bulunduğu yönünde yorumlar yapılmışsa da, Yahya Kemal bu tür yorumları reddetmiş ve "Mehlika Sultan"ın Türk kültüründen çok, Batı kültüründe oluşmuş algı ve duyarlılıkları yansıtan bir metin olduğunu belirtmiştir.

Turgut Uyar şiirlerinde genellikle şu temaları işler: İnsanın tali yanları: Günlük yaşam koşuşturmalarında gözden kaçan ayrıntılar ve insan ilişkilerinin yıpratıcı noktaları. Anadolu'nun toplumsal yapısı: Anadolu'nun coğrafyası, insanların yaşayışı, acıları, sıkıntıları, sömürüleri, umutları ve dirençleri. Modern yaşamın etkileri: Kapitalist üretim ve insan ilişkilerinin ortasında, kendi gerçekliğine yabancılaşmış insanın trajedisi. İç çatışmalar: Modern zamanın getirdiği açmaz, sıkıntı ve iç çatışmalar. Doğa ve insan ilişkisi: Turnalar, semahlar gibi unsurlarla Anadolu'nun kültürel özellikleri. Uyar, şiirlerinde ayrıca yaşamın trajik yönlerini ve çıkmazın çekiciliğini ele alır. Bazı önemli eserleri: "Arz-ı Hal"; "Türkiyem"; "Göğe Bakma Durağı".

En iyi hiciv ustası olarak kabul edilebilecek tek bir isim yoktur. Türk edebiyatında önemli hiciv ustaları arasında Şair Eşref, Neyzen Tevfik, Namık Kemal, Pir Sultan Abdal ve Orhan Veli Kanık gibi isimler bulunmaktadır. Şair Eşref: 19. yüzyılda yaşamış, devletin işleyişi ve toplumsal aksaklıkları sık sık eleştirmiştir. Neyzen Tevfik: Toplumsal konulara değinen hicivleriyle tanınır. Namık Kemal: Osmanlı'nın toprak kayıplarını eleştirmiştir. Pir Sultan Abdal: İnandığı dava uğruna idam edilmeyi göze almış, taşlamalarıyla bilinir. Orhan Veli Kanık: Dünyayı umursamayanları eleştirmiştir. Ayrıca, Yunan edebiyatında Sinoplu Diyojen de yaşadığı dönemin toplumunu ve değerlerini hicivle eleştirmesiyle bilinir.

Yağmur şiirinin temaları arasında öne çıkanlar: Arınma ve yenilenme. Umut ve yeniden doğuş. Doğa ve insan ruhu arasındaki bağ. Karamsarlık ve melankoli (Tevfik Fikret'in "Yağmur" şiiri için).

Zülfü Livaneli'nin eserlerinin okuma sırası, yazarın eserlerinin çıkış sırasına göre şu şekilde önerilebilir: 1. Arafat’ta Bir Çocuk (1978). 2. Orta Zekalılar Cenneti (1991). 3. Engereğin Gözündeki Kamaşma (1996). 4. Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm (2001). 5. Mutluluk (2002). 6. Leyla’nın Evi (2006). 7. Son Ada (2008). 8. Serenad (2011). 9. Kardeşimin Hikayesi (2013). 10. Konstantiniyye Oteli (2015). 11. Huzursuzluk (2017). 12. Balıkçı ve Oğlu (2021). Bu sıralama, yazarın eserlerinin çıkış tarihine göre düzenlenmiştir. Okuma sırası kişisel tercihlere göre değişebilir. Daha detaylı bir okuma rehberi için "Zülfü Livaneli Okuma Rehberi" başlıklı YouTube videosuna veya "Okurun Köşesi" sitesindeki yazıya başvurulabilir.

Jules Verne'in "Seksen Günde Devri Alem" (80 Günde Dünya Gezisi) adlı eseri, birkaç temel temayı işler: Zamanın önemi ve insan azmi. Teknolojik ilerleme ve modernleşme. Kültürel çeşitlilik ve tolerans. Sadakat ve dostluk. Sürprizler ve beklenmedik olaylar.

Yedi Meşalecilerin ilkeleri şunlardır: Sanat, sanat için olmalıdır. Edebiyatta taklitten kaçınılmalı, daima yenilik, içtenlik, canlılık aranmalıdır. Batılı ilkelerle sanat yapılmalı, geleneksel temalar yerine yeni temalar bulunmalıdır. Şiirde konu zenginliği sağlamak için hayalden yararlanılmalıdır. Hece ölçüsü kullanılmıştır. Çarpıcı imge ve benzetmelerle şiirler zenginleştirilmiştir. Fransız sembolistlerin etkisinde kalınmıştır. Yedi Meşaleciler, 1928 yılında yayımladıkları Yedi Meşale adlı dergi ve kitabın önsözünde bu ilkeleri açıklamışlardır.

"Bir Ayrılış Hikayesi", Nazım Hikmet Ran'ın bir şiiridir.