Hiciv

Hicvin amacı, bir insanı, bir kurumu veya toplumu alaycı bir şekilde ele alarak, onların kötü yanlarını komik bir şekilde dile getirmek ve eleştiri yapmaktır. Ayrıca, hiciv eserlerinde insanları güldürmek ve mizahi bir eser ortaya çıkarmak da önemli bir amaçtır.

Hiciv, mizah ve ironi kullanarak toplumsal eleştirinin yapıldığı bir sanat biçimidir. Bazı hiciv örnekleri: 1. Jonathan Swift'in "Gulliver'in Seyahatleri" adlı eseri, dönemin toplumsal ve siyasi yapısını alaya alan derin bir hiciv örneğidir. 2. Voltaire'in "Candide" adlı kitabı, 18. yüzyılın toplumsal düzenini ve iyimserliği eleştiren bir hicivdir. 3. Mark Twain'in "Huckleberry Finn'in Maceraları" romanı, 19. yüzyıldaki ırkçılığı hicveden bir eserdir. 4. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" romanı, Türkiye toplumu ve kurumlarına yönelik bir hiciv olarak değerlendirilir. 5. İnternet üzerindeki mizahi haber siteleri, günümüzdeki toplumsal konulara ve modern gazetecilik anlayışına karşı hicivler sunar.

En iyi hiciv ustası olarak kabul edilen şairler arasında Nef'i ve Şair Eşref öne çıkmaktadır. Nef'i, 17. yüzyıl Türk şairi olup, hiciv türündeki eserleriyle tanınır ve divan edebiyatında bu türün zirve noktası olarak görülen "Siham-ı Kaza" adlı eserin yazarıdır. Şair Eşref ise 19. yüzyılda yaşamış, hicivleriyle toplumsal ve siyasi konuları eleştiren bir şairdir.

Evet, "Hayvan Çiftliği" bir alegori olarak kabul edilir. Bu eser, George Orwell tarafından 1945 yılında yazılmış ve siyasi ve toplumsal bir hiciv niteliği taşır. Orwell, bu alegoriyle totaliter rejimlerin işleyişini ve devrimlerin yozlaşmasını eleştirir.

Harnâme, Türk edebiyatında önemli bir eserdir çünkü: 1. İlk fabl örneği olarak kabul edilir. 2. Mizah ve hiciv edebiyatı açısından büyük bir değere sahiptir. 3. Güncelliğini koruyan bir konu işler; işlenen meseleler, yazıldığı dönemden günümüze kadar geçerliliğini korumuştur. 4. Şairin ustalığını gösterir; eser, küçük hacmine rağmen klasik bir mesnevide bulunması gereken bölümleri ihtiva eder.

Yergici ve hicivci terimleri, bir kimseyi veya bir şeyi yeren, eleştiren kişi anlamına gelir. Hiciv ise, bir kişiyi, bir toplumu, bir âdeti, kusur ve eksiklikleri iğneleyici sözlerle, alaylı ifadelerle yeren yazı ve şiirleri ifade eder.

Misvak dergisi, İnternet üzerinden yayınlanan bir mizah ve hiciv dergisidir.

Satir ve hiciv kavramları birbirine çok yakın olsa da aynı şey değildir. Hiciv, bir kimseyi, bir nesneyi ya da yeri yermek, toplumun ya da düzenin aksayan yanlarını eleştirmek amacıyla yazılan manzum ve mensur ürünlerin adıdır. Satir ise, hicvin sadece manzum ürünler için kullanılan bir terimdir.

Hiciv ve satire kavramları benzer anlamlar taşısa da, farklı bağlamlarda kullanılırlar: 1. Hiciv: Bir kişiyi, bir toplumu, bir âdeti veya toplumdaki kusur ve eksiklikleri yermek, alaycı bir dille eleştirmek amacıyla yazılan manzum veya mensur ürünler için kullanılan bir terimdir. 2. Satire: Edebiyatta, mizahı ve ironiyi kullanarak toplumdaki hem belirli hem de daha geniş konulara dikkat çeken yapıcı sosyal eleştiri olarak tanımlanır.

Nef'i'nin en büyük düşmanlarından biri, IV. Murad döneminde sadrazam olan Bayram Paşa'dır.

Jonathan Swift, "Gulliver'in Gezileri" adlı eseri, İngiliz toplumunu ve onun siyasi, dini ve sosyal kurumlarını eleştirmek amacıyla yazdı. Swift, bu eserde hiciv kullanarak, 18. yüzyıl İngiltere'sindeki Whig Partisi'ni ve diğer siyasi grupları hedef aldı.

A Dirty Shame (Kirli Utanç) filmi, Baltimore'da yaşayan ve cinsellik konusunda farklı görüşlere sahip iki grubun hikayesini anlatıyor. Filmin özeti şu şekilde: İki farklı grup. Sylvia Stickles'ın hikayesi. Caprice'in etkisi. Ray-Ray Perkins'in gelişi. Herkesin bağımlılığı. Film, 2004 yılında gösterime girmiş ve eleştirmenlerden karışık yorumlar almıştır.

Ian McEwan'ın "Hamamböceği" romanı, ekonominin akışını tersine çevirmeyi amaçlayan "Tersincilik" ideolojisinin popülerleştiği bir İngiltere'de geçiyor. Romanın konusu, iğrenilen bir yaratık olan Jim Sams'in, anlam veremediği bir dönüşümle İngiltere başbakanının bedeninde bulmasını ve bu durumun yarattığı büyük sorunları anlatıyor. Roman, İngiliz mizah geleneği ile Kafka'nın dünyasını buluşturarak keskin bir hiciv sunuyor.

Ziya Paşa, Zafernâme adlı eseri, Ali Paşa'nın Girit İsyanı'nı bastırma yöntemini hicvetmek amacıyla yazdı. 1866'da Girit'teki Rum isyanı sırasında, Ali Paşa adanın idaresini muhtariyet şekline bağlayarak Türkiye'nin aleyhinde büyüyebilecek bir olayı yatıştırmayı başardı.

Aşık Seyrani, taşlama ve hiciv şiirleriyle meşhurdur.

Şair Nef'i, IV. Murad'ın eniştesi Bayram Paşa hakkında yazdığı hiciv şiiri nedeniyle 1635 yılında idam edilmiştir.

"Yes, Minister", Birleşik Krallık hükûmetinde geçen ve politik hiciv içeren bir televizyon dizisidir. Konu özeti: - Hacker, siyasi bir partinin genel seçimleri kazanmasının ardından İdari İşler Bakanlığını üstlenir. - Bakanlıkta, Hacker'ın daimi sekreteri Sir Humphrey Appleby ve özel sekreteri Bernard Woolley ile tanışır. - Dizi, Hacker'ın yeni uygulamalar önermesi ve bu önerilerin bürokrasi tarafından engellenmesi üzerine kuruludur. - Sonunda, Hacker ve Appleby, diplomatik felaketler veya bakanlığın kapanması gibi konularda işbirliği yapmak zorunda kalır. Dizi, devlet yapısı ve siyasetçilerin medya ile ilişkileri gibi konuları eleştirel bir bakış açısıyla ele alır.

Aslan Asker Şvayk, Çek yazar Jaroslav Hašek'in taşlama türündeki mizah romanıdır. Konusu: Roman, Çek savaş gönüllüsü Josef Švejk'in ve ordudaki maceralarını anlatır. Edebî önemi: Birçok edebiyat eleştirmeni "Aslan Asker Şvayk"ı ilk savaş karşıtı roman olarak nitelendirir ve Remarque'ın "Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok"unun öncülü olarak gösterir. Temalar: Eserde, Çek ulusunun Avusturya İmparatorluğu’na, Habsburgların egemen kılmaya çalıştığı Alman dili ve kültürüne karşı gösterdikleri direnişin, verdikleri bağımsızlık savaşımının gündelik yaşamdaki yansımaları da işlenir. Yarım kalan eser: Yazarın 1923'te tüberkülozdan ölmesinin ardından, roman tamamlanamamış ve genellikle dört cilt bir kitapta toplanmıştır.

Evet, Güldür Güldür Show'da siyasi hiciv bulunmaktadır.

"Emret Komutanım" ve "Emret Başbakanım" dizileri farklı yapımlardır, ancak aynı evrene aittirler. "Emret Komutanım", Birleşik Krallık'ta 1980-1988 yılları arasında yayınlanan politik hiciv içerikli bir televizyon dizisidir. "Emret Başbakanım" ise bu dizinin devamı olup, 1986-1988 yılları arasında yayınlanmıştır.