SosyalEleştiri

Karikatürde aile, geleneksel aile yapısını ve toplumsal rolleri temsil eder. Ayrıca, karikatürlerde aile: Ailenin dinamiklerini ve çeşitliliğini hobiler, ilgi alanları ve faaliyetler gibi bireysel özelliklerle yansıtabilir. Aile içindeki olumsuz durumları, duygusal istismar veya ekonomik sorunlar gibi, eleştirisel bir bakış açısıyla ele alabilir.

Aziz Nesin, eğitim sistemini birkaç nedenle eleştirmiştir: Ezbercilik: Okullarda derslerin yineleterek ve ezberletilerek öğretilmesini, üreticiliğe ve yaratıcılığa engel olması açısından eleştirmiştir. Hayata yönelik öğretim yapmama: Eğitimin, gerçek hayattan kopuk olduğunu ve öğrencilere kendilerini keşfetme fırsatı vermediğini savunmuştur. Büyüklerin gösterdiği davranış tutarsızlıkları: Ailede ve okulda büyüklerin sergilediği tutarsız davranışları eleştirmiştir. Ödül ve ceza sistemi: Maddi ödüllerin çocuklar arasında kıskançlık ve sevgisizlik yarattığını, cezalandırmanın ise yanlış bir yöntem olduğunu düşünmüştür. Nesin, eğitimin çocukların sorgulamalarını, araştırmalarını ve olaylara eleştirel gözle bakmalarını sağlaması gerektiğini belirtmiştir.

Polisler, karikatür çizerek kendilerini ve işlerini eleştirel ve mizahi bir dille ifade etmek amacıyla karikatür çizebilirler. Ayrıca, karikatürler toplumsal ve siyasi konuları ele almak, farkındalık yaratmak ve insanları düşündürmek için de kullanılabilir. Bunun yanı sıra, Emniyet Genel Müdürlüğü gibi kurumlar, polislerin özeleştirisini mizahi bir şekilde yansıtan karikatür kitapları da yayımlayabilir.

Gazap Üzümleri kitabının önemli olmasının bazı nedenleri: 1930'ların Amerika'sını yansıtması. Toplumsal gerçeklikleri anlatması. Eleştirel yaklaşımı. Gerçekçilik. Umudu simgelemesi.

Refik Halit Karay'ın "Memleket Hikâyeleri"nde, Anadolu'daki insanların yaşamları, Anadolu'nun değişimi ve dönemin toplumsal yapısı ele alınır. Karay, eserde yoksulluk, yozlaşma ve bürokrasinin ağır şartları gibi konuları işlemiştir. Bazı hikâyelerin konuları şu şekildedir: "Yatık Emine": Ankara'da fahişelik yapan Yatık Emine'nin, bir kasabaya gönderildikten sonra yaşadığı zorluklar ve trajik sonu. "Cer Hocası": İstanbul'da yoksulluğa düşen Asım'ın, Anadolu'da cer mollası olma ümidiyle çıktığı yolculukta karşılaştığı zorluklar. "Şeftali Bahçeleri": Anadolu'ya hizmet aşkıyla gelen bir bürokratın, zamanla ideallerinden vazgeçerek düzene teslim oluşu.

Ofansif mizah, toplumun bir kesimini hedef alan ve belirli bir toplulukta rahatsızlık yaratacak mizah içeren bir türdür. Defansif mizah ise daha popülist ve zeka gerektirmeyen bir mizah türüdür. Ofansif mizah, eleştirel ve düşündürücü olabildiği gibi, savunmasız grupları incitebilir ve sosyal gerginliğe yol açabilir.

Hesap alma karikatürleri, genellikle kişilerin olayları kendi bakış açılarına göre yorumlamalarını ve bakış açısının değişimi durumunda farklı sonuçlar elde edilmesini anlatır. Ayrıca, "Hesabı Alabilir Miyim" adlı karikatürde, bir kişinin heyecanlanması ve bir beyefendi tarafından şaka yollu sakinleştirilmesi işlenmiştir.

Yabantu, Afrika kültürünü, ritüellerini ve geleneklerini tanıtan içerikler sunar. Yabantu TV'nin bazı içerik kategorileri: Abangoni yaşam tarzı rutinleri. Ogogo. Umhlonyane töreni. Umkhosi Womhlanga (ReeDance). Yabantu TV, Afrikalılar tarafından Afrikalılar için oluşturulan bir televizyon ağı olarak, izleyicilere kültürel gelenekleri tanıtarak eğlendirme, eğitme ve bilgilendirme amacı taşır.

"Şu Metris'in Önü" türküsünün hikayesi, 12 Eylül döneminde arandığı için yurt dışına kaçmak zorunda kalan Mehmet Koç'a dayanmaktadır. Türkü, Edip Akbayram tarafından bestelenmiş ve seslendirilmiştir. Ayrıca, "Şu Metris'in Önü" türküsü, 12 Eylül askeri darbesinin ardından devrimci tutuklulara ev sahipliği yapan Metris Cezaevi'ni konu alması bakımından popüler kültürde özel bir yere sahiptir.

Takva filmi, bir insanın, Muharrem'in hikayesini anlatır. Film, tarikatların gücü ve etkilerini de ele alır. Ayrıca, inancın tek başına yeterli olmadığı ve değerlerin dünya nimetleriyle çelişebileceği mesajı da verilir.

Karikatürün düşündürmesinin birkaç nedeni vardır: Mizah ve eleştirel düşünce: Karikatürler, mizah yoluyla mesaj iletir ve eleştirel düşünceyi teşvik eder. Abartı ve çarpıcılık: Karikatürler, gerçek kişi, durum veya olayları abartılı ve çarpıcı bir şekilde yansıtır. Güçlü görsel anlatım: Birkaç basit çizgi ve kelime ile derin hikayeler anlatma yeteneğine sahiptir. Toplumsal eleştiri: Sosyal, politik veya günlük olayları eleştirir, bu da izleyicinin toplumsal meseleler hakkında farkındalık kazanmasına ve bilinçlenmesine yardımcı olur.

Hüzün Üçgeni (Triangle of Sadness), İsveçli yönetmen Ruben Östlund'un 2022 yapımı bir hiciv-kara komedi filmidir. Filmin temel konuları: Sosyal hiyerarşi ve sınıf ayrımı: Film, zenginliğin ve toplumsal gücün anlamsızlığını, felaket anlarında sosyal hiyerarşinin nasıl tersine döndüğünü gösterir. Büyük ideolojiler: Film, kapitalizm ve sosyalizm gibi ideolojileri ele alır. Para ve dış görünüş: Para ve estetik güzelliğe dair eleştiriler sunar. Toplumsal cinsiyet rolleri: Para ve toplumsal cinsiyet rolleri üzerine tartışmalar içerir. Östlund, bu filmde de önceki filmleri "Turist" ve "Kare"de olduğu gibi insan doğasını hicvederek, üst orta sınıf ve üst sınıfların yaşadığı absürt durumları işler.

Harper Lee'nin "Bülbülü Öldürmek" kitabı, ırkçılık içerdiği gerekçesiyle çeşitli yerlerde yasaklanmıştır. 2016 yılında Virginia eyaletindeki okullarda bir ebeveynin şikayeti üzerine, kitabın "ırkçı içeriği" nedeniyle müfredattan ve kütüphanelerden çıkarılması kararı alınmıştır. Ancak, Sansüre Karşı Ulusal Koalisyon, kitapların ırkçılığa teşvik eden bir yönü olmadığını belirterek, bu hikayelerin gerçekçi olduğunu ve bunlarla mücadele edilmesi gerektiğini savunmuştur.

Cesur Yeni Dünya kitabının beğenilme sebepleri arasında şunlar sayılabilir: Güçlü betimleme: Karamsar bir gelecek tasarımı, sağlam bir üslupla anlatılmıştır. Eleştirel yaklaşım: Kitap, teknolojinin sorunlara çözüm olacağı inancına yönelik eleştirel bir bakış sunar. Farklı bakış açıları: Var olan distopya kurgusu içerisinde, saf kötü veya saf iyi yanlar yoktur. Ütopik unsurlar: Savaş, açlık ve hastalığın olmadığı, herkesin mutlu olduğu bir dünya tasvir edilir. Ancak, kitap ilk yayınlandığında olumsuz tepkilere maruz kalmış ve birçok okul ve kütüphane tarafından yasaklanmıştır.

Squid Game'in popüler olmasının bazı nedenleri: Erişilebilirlik: Dizi Korece çekilmiş olsa da, Netflix'in çok sayıda dublaj ve altyazı desteği sunması, geniş bir izleyici kitlesine ulaşmasını sağladı. Sosyal medya etkisi: Diziyle ilgili meme'ler, videolar ve tartışmalar sosyal medyada yayılarak daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağladı. Empati kurulabilen karakterler: Borç batağındaki karakterlerin mücadelesi, izleyicilerin kendisiyle bağ kurmasını sağladı. Evrensel temalar: Toplumsal eşitsizlik ve sınıf mücadelesi gibi temalar, farklı kültürlerden insanların hikayede kendilerini bulmalarını sağladı. Kapitalizm eleştirisi: Dizi, sembolik olarak kapitalizm ve sistem eleştirisi olarak yorumlanabildi.

Victor Hugo, ölüm cezasının insanlık dışı ve adaletsiz yönünü göstermek amacıyla bir idam mahkumunu savunur. Hugo, 1829 yılında yayımlanan Bir İdam Mahkumunun Son Günü adlı romanında, idam edileceğini öğrenen bir mahkumun ölümünü beklerken neler hissettiğini ayrıntılarıyla anlatır. Hugo, cezanın yerine suçluların iyileştirilmesini öğütler ve yok etme gücünün Tanrı’ya özgü olduğunu vurgular.

Sevgi Soysal, aydın bir kadın olarak, kişilerin iç dünyalarına sıkışmadan, yaşamı toplumsallığın içinde arama ve kavrama çabasıyla öne çıkmıştır. Bazı özellikleri: Hareketli ve dışa dönük: Hareketli, dışa dönük, girişken bir yapıya sahiptir. Mücadeleci: Özgürlüğüne düşkün ve mücadelecidir. Gözlemci: Gözlemci bir kişiliğe sahiptir. Disiplinli: Disiplinli olmasına rağmen her şeye itaat eden biri değildir. Hassas: Güçlü görünümünün arkasında kırılgan, hassas ve alıngan bir yapısı vardır. Eserlerinde kadınların toplumdaki yerini, çalışma hayatındaki zorluklarını, aşklarını, evliliklerini ve ailelerini işlemiştir.

Tevfik Fikret'in "Sis" şiiri, dönemin toplumsal, siyasi ve sosyal özelliklerini yansıtarak istibdat rejimini eleştirir. Şiirde: İstanbul, bir kişi gibi düşünülerek onunla konuşulur ve şehrin üzerinde gezen sis, dönemin siyasi yapısını temsil eder. Yozlaşma, ahlaksızlık ve rejim baskısı yoğun betimlemelerle anlatılır. Şairin karamsar, ümitsiz ve karmaşık duyguları da yansıtılır. "Sis" şiiri, aynı zamanda tarihi bir belge niteliği taşır.

3 Aptal (3 İdiots) filmi, eğitim sistemini eleştirirken dostluk temasını da işler. Filmin işlediği bazı konular: Ezberci eğitim: Film, öğrencilerin analiz, yorum ve düşünme becerilerinin geliştirilmek yerine ezbere yönlendirilmesini eleştirir. Sosyal baskılar: Karakterlerin, ailelerinin istekleri doğrultusunda mühendislik gibi belirli bölümleri seçmek zorunda kalmaları, sosyal baskıları yansıtır. Para ve başarı odaklılık: Başarı ve maddi kazançların her şey olmadığı, önemli olanın bilgi ve dostluk olduğu mesajı verilir. Hikaye, Rancho, Farhan ve Raju adlı üç arkadaşın, Hindistan'ın en iyi mühendislik okulunda yaşadıkları olayları ve mezuniyetten sonra kaybolan Rancho'yu arama süreçlerini anlatır.

"Dünyanın Sonuna Doğmuşum" şarkısı, toplumsal ve bireysel yozlaşma kültürüne karşı bir eleştiri içermektedir. Şarkının bazı sözleri: "Ayna ayna, hadi söyle, benden daha gamsızı var mı?". "Dünyanın sonuna doğmuşum, ya da ölmüşüm de haberim yok". "Bu alem geçmiş kendinden, ne gelir elden?". Klipte, Mehmet Ali Erbil'in sunduğu programlar ve Esra-Ceyda kardeşler gibi unsurlarla bu eleştiriler görselleştirilmiştir.