DilBilim

2025 yılı için planlanan bir Sözlükbilim Sempozyumu hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sözlükbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (SÖZMER) tarafından düzenlenen bazı sempozyumlar şunlardır: Disiplinler Arası Kavram, Terim, Tanım Çalıştayı III. Uluslararası Dil Araştırmaları Sempozyumu: Sözlüklerde Tanımlama (Anlamlandırma) Sorunları. Daha fazla bilgi için SÖZMER'in resmi web sitesi sozmer.ogu.edu.tr ziyaret edilebilir.

Paleograf ve epigraf arasındaki temel farklar şunlardır: İncelenen Malzemeler: Epigrafya, taş yüzeyler, anıtlar, mezar taşları ve benzeri sert malzemeler üzerine yazılmış yazıtları inceler. Paleografya, el yazmaları, parşömen, kağıt veya diğer malzemelere yazılmış ve genellikle mürekkep veya mürekkep benzeri bir madde kullanılmış yazıları inceler. Yazı Türleri: Epigrafya, genellikle resmi ve anıtsal yazı türlerini inceler. Paleografya, günlük yazıdan resmi belgelerdeki yazıya kadar daha geniş bir yazı türünü inceler. Amaç: Epigrafya, tarihsel olayları ve kültürleri anlamaya odaklanır. Paleografya, tarihsel belgelerin içeriğini, yazarlarını ve oluşturuldukları dönemleri belirlemeye çalışır. Metodoloji: Epigrafistler, yazıtları doğrudan inceler. Paleograflar, genellikle fotoğraf veya dijitalleştirilmiş görüntülerle çalışır.

Sâmih Rifat, Türk şair, dilbilimci ve siyasetçidir. Bazı görevleri: Bürokratik görevler: İstanbul Şehremaneti Zabıt Katipliği, Dahiliye Vekaleti Mektubisi Yasama İşleri Kalemi Mümeyyizliği, Mercan İdadisi Edebiyat Öğretmenliği, Karesi Mutasarrıflığı, Konya, Trabzon ve Erzurum Valilikleri, Dahiliye Müsteşarlığı. Siyasi görevler: II. Dönem Biga, III. ve IV. Dönem Çanakkale Milletvekilliği. Kültürel görevler: Maarif Vekaleti Telif ve Tercüme Başkanlığı, Türk Dil Kurumu'nun ilk başkanlığı. Ayrıca, Millî Mücadele hareketine katılmış ve çeşitli gazetelerde millî meseleler üzerine yazılar yazmıştır.

Gülden Sağol Yüksekkaya'nın bazı eserleri: "Türk Dili Kitabı". "Tarihi Türk Lehçeleri: Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri". "Erkek". "Kadın". "Prof. Dr. Emine Gürsoy Naskali Armağanı: Tevazu Kitabı". "Argo". Ayrıca, Gülden Sağol'un "Ahmedl. Cemşfd ü Hurşfd: Inceleme-Metin" ve "Nehcü'l-Feradıs: İlk İki Bap (Giriş-Tenkidi Metin-Sözlük-Dizin-Arapça İbareler)" gibi basılmamış çalışmaları da bulunmaktadır.

İgor Diakonov, özellikle Antik Yakın Doğu uygarlıklarını ve bu uygarlıkların dillerini incelemiştir. Bazı incelediği uygarlıklar: Asur; Medya; Urartu; Sasanî; Soğd. Ayrıca, Afro-Asyatik ve Hurro-Urartu dil aileleri üzerine de çalışmalar yapmıştır.

Altayistik alanında çalışan bazı bilim adamları: Gustaf John Ramstedt. Pentti Aalto. Nicholas Poppe. Talat Tekin. Karl H. Menges. Ahmet Temir. Osman Nedim Tuna. Tuncer Gülensoy. Sergei Starostin, Anna Dybo ve Oleg Mudrak.

İgor M. Dyakonov'un yazdığı bazı kitaplar: Yarı-Hamitik Diller (1965); Frig (1985, Sergei A. Starostin ile birlikte); Hint-Avrupa Dilini Konuşanların Orijinal Evi (1986); Bir Doğu Kafkas Dili Olarak Hurro-Urartu (1986, Sergei A. Starostin ile birlikte); Afrasya Dilleri (1988); Proto-Afrasian ve Eski Akad: Tarihsel Fonetik Üzerine Bir İnceleme (1992, Olga Stolbova ve Alexander Militarev ile birlikte); Doğu ve Batı'nın Arkaik Efsaneleri (1995); Tarihin Yolları (1999). Ayrıca, Dyakonov'un "The Paths Of Hıstory" adlı bir kitabı da bulunmaktadır.

Ses bilgisi (fonetik), bir dildeki seslerin ve seslerin özelliklerinin tanımlanması, hangi seslerin bir araya gelebileceğini belirleyen kurallarla ilgilidir. Biçim bilgisi (morfoloji), sözcüklerdeki kök ve ekleri, bunların birleşme biçimleri ve çekim özellikleriyle ilgilidir. Özetle: Ses bilgisi, dilin ses yapısını inceler. Biçim bilgisi, dilin sözcük yapısını ve bu sözcüklerin oluşum biçimlerini inceler.

İdeoloji ve dil arasındaki ilişki şu şekilde açıklanabilir: Dil, ideolojinin aracı ve taşıyıcısıdır. Dil, ideolojik bir olgudur. İdeoloji, dilin yapısal ilişkileri içinde işleyen bir sistem olarak düşünülür. Söylem, ideolojilerin dile getirilmesinde ve aktarılmasında rol oynar. İdeoloji ve dil arasındaki ilişki, farklı teorik yaklaşımlarla da ele alınmıştır.

Söyleyiş Sesbilimi, Akustik Sesbilim ve Türkiye Türkçesi kitabı 131 sayfadan oluşmaktadır.

Dil edinim kuramlarından bazıları şunlardır: Davranışçı kuram. Sosyal öğrenme kuramı. Ana dili (nativist) yaklaşımı. Psikodilbilimsel (biyolojik temelli) kuram. Etkileşimci yaklaşımlar. Ayrıca, Bilgiyi İşleme Kuramı ve Rekabetçi Model gibi yaklaşımlar da dil edinimi üzerine farklı bakış açıları sunar.

38. Ulusal Dilbilim Kurultayı, 22-23 Mayıs 2025 tarihleri arasında Atatürk Üniversitesi ev sahipliğinde Erzurum'da düzenlenecektir. Kurultay, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Bölümü tarafından organize edilmektedir.

Finler ve Türkler akraba olarak kabul edilebilir, ancak bu akrabalık uzaktan gelmektedir. Bazı tarihçilere göre, Finler ve Türkler Orta Asya'da bir arada yaşamış ve daha sonra Ural Dağları'nın ardından İskandinav topraklarına göç etmişlerdir. Akrabalık iddiaları, dil benzerlikleri ve bazı kültürel unsurlar üzerinden kurulmaktadır. Finler, Fin-Ugor dil ailesine, Türkler ise Altay dil ailesine mensuptur.

Maymun dilinin anlaşılması, insanların şempanzelerin ve bonoboların kullandığı jest ve mimikleri yorumlamasıyla mümkündür. 2023 yılında St Andrews Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, gönüllülerin maymun hareketlerini izleyerek bunların ne anlama geldiğini %50'nin üzerinde bir doğrulukla tahmin edebildiği ortaya konmuştur. Bu araştırmada, maymunların iletişim kurmak için 80'den fazla hareketten oluşan bir "sözlük" kullandığı ve "beni kaşı" gibi bir mesajın uzun bir kaşıma hareketiyle, "bana yemeğini ver" mesajının ise ağza vurulan bir darbe ile iletildiği gözlemlenmiştir. Maymunların dilini anlamak için sadece seslerine değil, beden dillerine ve yüz ifadelerine de dikkat etmek gerekir.

Söz eylem kuramı, dilsel ifadelerle sadece olayları betimleyen ve iddialar ortaya koyan değil, aynı zamanda dünyanın durumunda değişiklik meydana getiren eylemlerin yerine getirilmesidir. Bu kuramın temel temsilcileri John Langshaw Austin ve John Searle'dir. Söz eylem kuramı üç ana düzeyde analiz edilir: 1. Locutionary act (Söylem eylemi). 2. Illocutionary act (İlloküsyonel eylem). 3. Perlocutionary act (Perloküsyonel eylem). Söz eylem kuramı, dilsel eylemlerin varlığı, sınıflandırılması ve açıklanmasını araştırır.

Baskların kökeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, çeşitli hipotezler bulunmaktadır. Otokton köken: Bask dilinin, İber Yarımadası'nın kuzeyinde ve günümüz Fransa'sının güneyinde, Paleolitik dönemden beri geliştiği düşünülmektedir. İber dili ile akrabalık: Baskça ve İber dili arasında akrabalık olabileceği varsayılmaktadır. Afro-Asya kökenli: Berberice ile uzak bir akrabalık veya Fenike ile Neolitik göç nedeniyle bir akrabalık olduğu öne sürülmektedir. Vasonic substratum teorisi: Bask dillerinin bir zamanlar Avrupa'da yaygın olduğu ve Hint-Avrupa dilleri tarafından değiştirilmeden önce var olduğu iddia edilmektedir. Ayrıca, bazı araştırmacılar Baskça ve Kafkas dilleri arasında benzerlikler olduğunu öne sürmektedir. Bu hipotezlerin hiçbiri kesin olarak kabul edilmemiştir.

Düzgü, iki farklı anlamda kullanılan bir kelimedir: 1. Felsefe ve toplum bilimi terimi: Yargılama ve değerlendirmenin kendisine göre yapıldığı ölçüt, uyulması gereken kural, norm. 2. Dilbilim terimi: Bir topluluğun dilini sınırlayan ve konuşanları tarafından uyulmaya dikkat edilen özelliklerin bütünü.

Subvokal tanıma, subvokalizasyonun alınması ve tespit edilen bulguların dijital çıktıya dönüştürülmesi işlemidir. Subvokalizasyon ise, konuşma hareketlerine benzeyen ancak duyulamayan dudak, dil ve gırtlak hareketleriyle ilişkili gizli konuşmadır.

Kızılderililer ve Türkler arasında akrabalık iddiaları kısmen bilimsel temellere dayanmaktadır. Columbia Üniversitesi eski öğretim üyesi Prof. Dr. Reha Oğuz Türkkan, Kızılderililerin Türklerin iki atasından birine mensup olduğunu ve bu nedenle "amcaoğlu" konumunda bulunduklarını öne sürmüştür. Ancak, bilimsel açıdan Amerikan yerlilerinin dilleri ile Türkçe arasında belirgin bir akrabalık ya da dil ailesi ilişkisi olduğuna dair kanıt bulunmamaktadır.

Roland Barthes'ın "Göstergebilimsel Serüven" adlı eseri, göstergebilim bilim dalının temellerini ve gelişimini anlatır. Kitapta ele alınan konular arasında: - Göstergebilimin temel ilke ve kavramları; - Anlatı çözümleme yöntemi ve bu yöntemin aşamaları; - Yazın, reklam, şehircilik, tıp ve gündelik yaşamdaki nesneler gibi çeşitli alanlara ilişkin yaklaşım örnekleri.