Bilirkişi

Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Grand Kartal Otel'de 21 Ocak 2025 tarihinde çıkan ve 78 kişinin hayatını kaybettiği yangınla ilgili bilirkişi raporunu alanında uzman öğretim üyelerinden oluşan teknik bilirkişi heyeti hazırlamıştır. Rapor, Bolu Cumhuriyet Başsavcılığına sunulmuştur.

Hükme esas alınamayacak bilirkişi raporu, aşağıdaki özellikleri taşıyan raporlardır: Denetime elverişli olmaması. Hukuki değerlendirmelerde bulunması. Genel bilgi veya tecrübeyle ya da hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda hazırlanmış olması. Eksik veya çelişkili olması. Bu nitelikleri taşımayan bilirkişi raporları, hüküm kurmaya dayanak yapılamaz.

Tahliye kararına bilirkişi itiraz edemez. Bilirkişi, raporundaki eksikliklerin veya belirsizliklerin giderilmesi için mahkemeye başvurabilir, ancak tahliye kararına doğrudan itiraz edemez. Tahliye kararına itiraz, genellikle şüpheli veya sanık lehine veya aleyhine, ilk kararı veren yargı merciinin kararına itiraz yoluyla yapılır.

Trafik bilirkişisi, genellikle trafik mühendisleri, makine mühendisleri veya ilgili teknik alanda uzman kişiler arasından seçilir. Bilirkişi olacak kişide aranan bazı nitelikler şunlardır: 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile, belirli suçlardan mahkum olmamak. İlgili mevzuat gereği aranan şartları haiz olmak ve mesleğini yapabilmek için gerekli olan diploma, mesleki yeterlilik belgesi, uzmanlık belgesi, ustalık belgesi veya benzeri belgeye sahip olmak. Daire Başkanlığının bilirkişilik temel ve alt uzmanlık alanlarına göre belirlediği yeterlilik koşullarını taşımak. Bilirkişilik temel ve alt uzmanlık alanlarına, Adalet Bakanlığı'nın bilirkişilik.adalet.gov.tr adresindeki "Temel ve Alt Uzmanlık Alanları" bölümünden ulaşılabilir.

Bilirkişi rapor örnekleri içeren bazı kitaplar şunlardır: Hukuk Mahkemelerinde Örnek Bilirkişi Raporları. Hesap İşleri - Mali Bilirkişi Rapor Örnekleri. Bilirkişi rapor örnekleri içeren kitaplar, seçkin yayıncılık gibi yayınevlerinden temin edilebilir.

Kesin mehil bilirkişi raporu ifadesi, mevcut belgelerde yer almamaktadır. Ancak, "kesin mehil" ve "bilirkişi raporu" kavramlarının ayrı ayrı tanımları mevcuttur. Kesin mehil, hukukta hakim tarafından verilen ve belirli bir işlemin yapılması için tanınan, aşılması durumunda hakkın kaybolmasına yol açan süre anlamına gelir. Bilirkişi raporu, ceza muhakemesi sürecinde teknik ve özel uzmanlık gerektiren konuların aydınlatılmasında hazırlanan, maddi gerçeğe ulaşma yolunda önemli bir delil niteliği taşıyan rapordur. Eğer farklı bir terim veya kavram kastediliyorsa, daha fazla bilgi veya bağlam sağlanması gerekebilir.

Bilirkişilerin özensiz olması, görevlerini dikkatsizce, baştan savma veya gereken özeni göstermeden yerine getirmeleri anlamına gelir. Bilirkişilerin özensiz davranışlarına örnek olarak şunlar verilebilir: Raporda hukuki nitelendirme ve değerlendirmelerde bulunmaları. Görevlendirme konusu hakkında uzmanlık alanına girmeyen, uyuşmazlığa ve sorunun çözümüne doğrudan etkili olmayan bir durum ile karşılaşmaları. Kendilerini görevlendiren mercii talep etse dahi, iddia ve savunmaları inceleyerek bunlarla ilgili yorumda bulunmaları. Raporda takdiri değerlendirmelerde bulunmaları. Raporda gereksiz ayrıntılara yer vermeleri. Bilirkişinin özensizliği, aynı zamanda gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma gibi cezai bir suç teşkil de edebilir.

Satılmış Büyükcanayakın, muhasebe ve kooperatif davaları alanında uzmanlaşmış bir bilirkişidir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'ndan emekli olduktan sonra çeşitli dava süreçlerinde bilirkişilik yapmaya devam etmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Büyükcanayakın’ın hazırladığı bazı raporların hukuki niteliğini ve yargının bağımsızlığı üzerindeki etkisini eleştirmiştir.

Bilirkişi görevden çekilme dilekçesi şu şekilde yazılabilir: Bilirkişilik Bölge Kurulu Başkanlığı'na .............................................. Aşağıda açık kimliği ve sicil numarası yazılı olup, bilirkişi kurulunuz bilirkişi listelerinde kayıtlı olan biriyim. Kişisel nedenlerimden dolayı bilirkişilik yapmakta zorlanmaktayım ve bilirkişi görevini dilekçe tarihi itibarıyla yapmak istemiyorum. Tarafımda, mahkemelerden verilmiş herhangi bir sorumlu olacağım dosya bulunmamakta ve hakedişlerimin tamamını almış bulunmaktayım. Gerekli işlemlerin yapılarak bilirkişilik listesinden kaydımın silinmesini talep ederim. Saygılarımla, 00/00/0000 Adı Soyadı İmza Ek: Nüfus cüzdanı fotokopisi. Bu dilekçeyi e-imzayla imzalayarak Bilirkişilik Bölge Başkanlığı'na göndermek gerekmektedir. Ayrıca, sağlık sorunları nedeniyle görevden çekilme talebi içeren bir dilekçe örneği şu adreste bulunabilir: avevrak.com. Daha detaylı bilgi ve yardım için bir avukata başvurulması önerilir.

Evet, işveren vekili bilirkişi raporuna itiraz edebilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 281. maddesine göre, taraflar, bilirkişi raporunun kendilerine tebliğinden itibaren iki hafta içinde raporda eksik gördükleri hususların bilirkişiye tamamlatılmasını, belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler.

Bilirkişiler, görüş ayrılığı durumunda veya kurul halinde görevlendirme yapıldığında ayrı raporlar verebilir. Görüş Ayrılığı: Bilirkişiler arasında görüş ayrılığı varsa, her bir bilirkişi oy ve görüşünü ayrı bir rapor halinde mahkemeye sunabilir. Kurul Halinde Görevlendirme: Kurul halinde görevlendirme yapıldığında, bilirkişiler bir araya gelerek müzakerelerde bulunur ve ortak bir rapor hazırlar. Ancak, azınlıkta kalan bilirkişi, bu müzakereden sonra ayrı bir rapor verebilir.

Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Grand Kartal Otel yangınıyla ilgili bilirkişi, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden (İTÜ) öğretim üyesi akademisyenlerden oluşan heyettir. Bilirkişi heyeti, yangının çıkış nedenini ve sorumluları belirlemek amacıyla Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı'na rapor sunmuştur. Bilirkişi heyetinde yer alan bazı isimler şunlardır: Prof. Dr. Servet İbrahim Timur; Prof. Dr. Levent Trabzon.

Barış Pehlivan'ın İBB bilirkişisi olarak bahsettiği kişi, Satılmış Büyükcanayakın'dır. İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, 27 Ocak 2025 tarihinde düzenlediği basın toplantısında, CHP'li belediyeleri ilgilendiren soruşturma ve davalarda görev alan bir bilirkişiden bahsetmiştir. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, bu olay nedeniyle "Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması" ve "Bilirkişiyi Etkilemeye Teşebbüs" suçlarından soruşturma başlatmıştır.

Bilirkişinin denetime elverişliliği, bölge kurulları tarafından denetlenir. Bu denetim şu şekillerde gerçekleştirilir: Resen veya başvuru üzerine inceleme: Görevlendirmeyi yapan merci, bilirkişinin göreviyle ilgili tutum ve davranışlarının veya hazırladığı raporun mevzuata uygun olmadığına dair kanaat oluşursa, durumu bölge kuruluna bildirir. Denetim kapsamı: Bölge kurulları, bilirkişi raporlarının kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelerde belirtilen usul ve esaslara uygun hazırlanıp hazırlanmadığını ve Daire Başkanlığı tarafından belirlenen rehber ilkelerle uyumlu olup olmadığını inceler. İnceleme usulü: Bölge kurulu başkanı veya görevlendirilen üye, delilleri toplar, beyan alır ve inceleme sonucunda hazırladığı raporu bölge kuruluna sunar. İtiraz ve yaptırım: Denetim sonucunda bilirkişi hakkında sicilden ve listeden çıkarma veya uyarma gibi yaptırımlar uygulanabilir.

Tapu değer tespiti, hem keşif hem de bilirkişi raporu ile yapılabilir. Keşif, dava konusu taşınmazın hakim tarafından görülmek amacıyla, olay yerinde incelenmesidir. Bilirkişi raporu, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren durumlarda, hakim tarafından başvurulan üçüncü bir kişi tarafından hazırlanır. Tapu değer tespiti için keşif ve bilirkişi kullanımı, davanın türüne ve mahkeme kararına bağlı olarak değişir.

Trafik kazalarında bilirkişi raporu kesin değildir. Bilirkişi raporu, hakim tarafından diğer deliller ile birlikte serbestçe takdir edilir ve bağlayıcı değildir. Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemeleri, belirli standartlara uymayan raporları yetersiz bularak bozma nedeni sayabilir. Bilirkişi raporuna itiraz edilebilir ve hakim, ek rapor talep edebilir veya yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırabilir.

HMK 279 bilirkişi raporu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 279. maddesine göre düzenlenen ve bilirkişi tarafından hazırlanan rapordur. Bu rapora göre, bilirkişi oy ve görüşünü yazılı veya sözlü olarak bildirir. Bilirkişi raporunun içeriğinde yer alması gereken hususlar: tarafların ad ve soyadları; bilirkişinin görevlendirildiği hususlar; gözlem ve inceleme konusu yapılan maddi vakıalar; gerekçe ve varılan sonuçlar; bilirkişiler arasında görüş ayrılığı varsa, bunun sebebi; raporun düzenlenme tarihi; bilirkişi ya da bilirkişilerin imzaları. Azınlıkta kalan bilirkişi, oy ve görüşünü ayrı bir rapor hâlinde de mahkemeye sunabilir.

Bilirkişi raporu, mahkeme kararının verilmesinde önemli bir rol oynayan ve mahkemece kabul edildiğinde dava sonucuna etki edebilen bir belgedir. Bilirkişi raporunun uyuşmazlık başvurusuyla ilişkisi şu şekilde açıklanabilir: Uyuşmazlık durumlarında başvuru. Bilirkişinin görevi. Raporun mahkemeye sunulması. Bilirkişi raporu, mahkemeyi bağlamaz; hakim, raporu değerlendirip kabul edebilir ya da gerekçesiyle birlikte farklı bir sonuca varabilir.

Yayınlanan bilirkişi raporu, bir dava veya hukuki uyuşmazlık kapsamında teknik, bilimsel veya mesleki uzmanlık gerektiren konuların incelenmesi sonucu hazırlanarak mahkemeye sunulan resmi belgedir. Bilirkişi raporu, aşağıdaki unsurları içerir: tarafların ad ve soyadları; bilirkişinin görevlendirildiği hususlar; gözlem ve inceleme konusu yapılan maddi vakıalar; gerekçe ve varılan sonuçlar; bilirkişiler arasında görüş ayrılığı varsa, bunun sebebi; raporun düzenlenme tarihi ve bilirkişi ya da bilirkişilerin imzaları. Bilirkişi raporu, mahkemenin karar verirken kullanabileceği önemli bir delil olsa da mahkemeyi bağlayıcı nitelikte değildir; hakim, raporu değerlendirip kabul edebilir ya da gerekçesiyle birlikte farklı bir sonuca varabilir.

Bilirkişinin çalışabileceği maksimum süre, görevlendirmeyi yapan merci tarafından verilen raporum hazırlama süresi ile sınırlıdır. HMK Madde 274'e göre, bu süre üç ayı geçemez. Ayrıca, basit yargılama usulüne tabi dava ve işlerde bu süreler iki ay olarak uygulanır.