Teori

İktisat ve ekonomi aynı şey değildir, farklı anlamlar taşırlar. İktisat, bir amaca yönelik zihinsel bir çaba ve teoridir. Ekonomi, bu teorik bilgilerin uygulamaya dökülmesi, yani iktisat politikasının ve uygulamasının bir sonucudur. İngilizcedeki "economics" bilimin, "economy" ise o bilimin çerçevesini çizdiği sistemin adı iken, Türkçede hem bilim dalı hem de sistem için "ekonomi" kelimesi kullanılır.

Teori, kısaca doğal dünyanın gözlemleri için dikkatle düşünülmüş bir açıklama olarak tanımlanabilir. Bilimsel teoriler, birçok gerçek ve hipotezi bir araya getiren, test edilebilir ve yeni kanıtlar ışığında geliştirilebilir açıklamalar bütünüdür. Günlük kullanımda ise teori kelimesi, genellikle test edilmemiş bir önsezi veya kanıtları desteklemeyen bir tahmin anlamında kullanılır.

Paralel evrenin kimler tarafından görülebileceği konusunda kesin bir kanıt bulunmamaktadır, çünkü paralel evrenin varlığı bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Paralel evrenlerle etkileşimin mümkün olabileceği düşünülen bazı yollar şunlardır: Kara delikler ve solucan delikleri. Zihin ve kuantum bilinç. Deneysel fizik.

Bir komplo teorisi, genellikle gizli bir grup veya organizasyonun, kamuya açık olmayan bir gizli plan yaptığını öne süren bir açıklamadır. Komplo teorilerinin bazı işlevleri: Anlam arayışı: Belirsizlik veya çatışma durumlarında, insanlara olayları anlama ve kontrol sağlama duygusu verir. Kontrol hissi: Bireyleri, daha büyük ve güçlü bir grubun kurbanı olarak göstererek, onlara bir mağduriyet ve dışlanmışlık hissi yaratır. Mevcut güç dinamiklerine meydan okuma: Derinlerde yatan bir gizemi ortaya çıkarma arzusu ve mevcut güç yapılarına karşı bir tepki olarak ortaya çıkabilir. Komplo teorileri, genellikle zayıf kanıtlara dayanır ve çürütülmesi zordur.

Haz ilkesi, Sigmund Freud tarafından ortaya atılmıştır. Freud, 1911 tarihli "Zihinsel İşleyişin İki İlkesi" adlı yapıtında, haz ilkesini gerçeklik ilkesiyle karşılaştırarak ilk kez "zevk-hoşnutsuzluk ilkesinden ya da kısaca haz ilkesinden" söz etmiştir. Ancak, haz ilkesi kavramı, Freud'dan önce, antik dünyada Epikuros ve daha sonraları Jeremy Bentham tarafından da vurgulanmıştır.

16 tip kişilik teorisi, bireylerin kişilik özelliklerini anlamak ve sınıflandırmak için kullanılan bir modeldir. 16 farklı kişilik tipi, dört temel boyutun ve her bir boyutun iki zıt yönünün birleşiminden oluşur: Dışa dönüklük (E) - İçe dönüklük (I). Duyusal (S) - Sezgisel (N). Düşünsel (T) - Duygusal (F). Yargılayıcı (J) - Algılayıcı (P). Bu model, bireylerin güçlü yönlerini keşfetmelerine, gelişim alanlarını fark etmelerine ve daha sağlıklı ilişkiler kurmalarına yardımcı olmayı amaçlar.

İzafiyet teorisini çürüten bir kişi veya çalışma bulunmamaktadır. İzafiyet teorisi, Albert Einstein tarafından ortaya konmuş ve deneysel olarak defalarca doğrulanmıştır. Ancak, Prof. Dr. Tolga Yarman'ın, Einstein'ın Genel Görelilik Kuramı'na alternatif bir teori geliştirdiği ve bu teorinin deneylerle doğrulandığı iddia edilmiştir. İzafiyet teorisi, özel ve genel görelilik olmak üzere iki kısımdan oluşur ve özel görelilik, yerçekimi kuvvetini hesaba katmaz.

Malezya Havayolları'na ait MH370 sefer sayılı uçağın kaybolmasının nedeni hâlâ belirlenememiştir. Kaybolma ile ilgili bazı teoriler şunlardır: Oksijen kaybı: Uçakta oksijen kaybına neden olan bir yangın veya kaza yaşanmış olabileceği ve uçağın acil iniş yapabilmek için rotasını değiştirdiği düşünülmektedir. Pilot hatası: Uçağın, pilot Zaharie Ahmed Şah tarafından kasıtlı olarak rotasından çıkarıldığı iddia edilmektedir. Kaçırma: Uçağın kaçırılmış olabileceği düşünülmektedir. Arama çalışmaları, Hint Okyanusu'nun güneyinde 120 bin kilometrekarelik bir alanda yapılmış, ancak herhangi bir bulguya ulaşılamamıştır.

Maslow'un ihtiyaçlar piramidi, Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından 1943 yılında ortaya atılmış ve sonrasında geliştirilmiş bir insan psikolojisi teorisidir. Bu teoriye göre, insanların belirli kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılamalarıyla, kendi içlerinde bir hiyerarşi oluşturan daha "üst ihtiyaçlar"ı tatmin etme arayışına girdiklerini ve bireyin kişilik gelişiminin, o an için baskın olan ihtiyaç kategorisinin niteliği tarafından belirlendiğini söz konusu edilmektedir. Maslow'un ihtiyaçlar piramidindeki kategoriler: Fizyolojik ihtiyaçlar. Güvenlik ihtiyacı. Ait olma, sevgi, sevecenlik ihtiyacı. Saygınlık ihtiyacı. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı. Maslow'a göre, bir birey alt tabakalarda bulunan ihtiyaçlarını doyuma ulaştırmadan üst tabakalardaki ihtiyaçlara ulaşamaz.

Malezya Havayolları'na ait MH370 sefer sayılı uçağın düşme nedeni henüz belirlenememiştir. Bazı teoriler: Oksijen kaybı: Uçakta oksijen kaybı yaşanmış, hem yolcular hem de pilotlar bilinç kaybı yaşamış olabilir. Pilot hatası: Amerikalı araştırmacılar ve Avustralya Ulaşım Güvenlik Bürosu, pilot Zaharie Ahmed Şah'ın kişisel uçuş simülatöründe Hint Okyanusu'nun güneyine doğru bir uçuş planı hazırladığını ortaya koymuştur. Kontrol kaybı: Uçak, yüksek ve artan bir hızla suya iniş yapmış, bu da kimsenin kontrolü altında olmadığını göstermektedir. Malezya hükümeti ve Avustralya Ulaşım Güvenlik Bürosu, resmi olarak oksijen kaybı teorisini kabul etmektedir. Arama çalışmaları, 2018 yılında ABD'li keşif firması Ocean Infinity'nin de çabaları sonuçsuz kalmış ve Malezya hükümeti, 2018'de yeni kanıt veya bilgi sunulmadığı için raporun "son rapor" olduğunu açıklamıştır.

Jacques Lacan'ın teorisi, psikanaliz ve dilbilim arasında bir köprü kurarak bilinçdışının bir dil gibi yapılandırıldığını öne sürer. Temel ilkeleri: Bilinçdışı ve dil: Lacan, bilinçdışının dil gibi kurallar ve yapılarla işlediğini belirtir. Özne ve öteki: Özne, diğer insanların bakışına ve kültürel normlara göre kendini tanımlar; bu süreçte "öteki" önemli bir rol oynar. Ayna evresi: Çocuğun, aynada kendini görmesi ve kendi imgesiyle özdeşleşmesi sürecini tanımlar; bu, öznelik deneyiminin temelini oluşturur. Lacan'ın çalışmaları, arzu, jouissance, nesne a gibi kavramları da içerir.

Fa ve sol anahtarı arasındaki temel fark, notaların dizilimini belirlemeleridir. Sol anahtarı. Portenin (dizek) ikinci çizgisi üzerine konur. İkinci çizginin üzerindeki nota "Sol" adını alır. Genellikle daha yüksek sesleri yazmak için kullanılır. Fa anahtarı. Dördüncü çizgiden başlar. Notalara "Fa" adını verir. Bas sesleri yazmak için tercih edilir.

Das Kapital, Karl Marx tarafından yazılmış, kapitalist üretim ilişkilerini tüm boyutlarıyla inceleyen ve kapitalizmin eleştirisini yapan bir eserdir. Kitapta ele alınan bazı konular: Meta analizi. Sermaye birikimi. İşçi sınıfının durumu. Kapitalizmin çelişkileri. Eser, üç ciltten oluşur; ilk cilt Marx hayattayken, diğer iki cilt ise Marx'ın ölümünden sonra arkadaşı Friedrich Engels tarafından yayımlanmıştır.

Olgunluk teorisi, bireylerin gelişim süreçlerini ve olgunluk düzeylerini anlamak için kullanılan bir psikolojik ve pedagojik çerçevedir. Chris Argyris'in olgunluk teorisine göre, kişiyi zaman içinde olgunlaştıran yedi değişim söz konusudur. Olgunluk teorisinin bazı temel prensipleri: Gelişim aşamaları. Deneyimlerin rolü. Çevresel etkiler. Duygusal zeka ve empati.

Noam Chomsky'nin dil teorisi, evrensel dilbilgisi kuramı olarak bilinir. Chomsky'nin dil teorisinin temel noktaları: Doğuştan gelen dil yetisi: İnsanlar, dil öğrenme yeteneği ile doğar. Dil edinim aygıtı (LAD): Zihinde, dil öğrenmeyi kolaylaştıran bir şablon (Dil Edinim Aygıtı - Language Acquisition Device) bulunur. Evrensel dilbilgisi kuralları: Bu kurallar, belirli bir dilin öğrenilmesini mümkün kılar. Üretici dil bilgisi: Dil, sonsuz sayıda ifade üreten bir sistemdir. Chomsky'ye göre, dil edinimi koşullanma ile açıklanamaz; bu, zihinsel bir süreçtir.

Psikanalitik teoride öteki, bireyin kendini tanımlarken "ben" kavramının dışında bıraktığı her şeydir. Öteki, yabancı, farklı kültürden gelen, fiziksel veya zihinsel olarak farklı olan kişileri ifade edebilir. Öteki kavramı, Jacques Lacan tarafından psikanalitik teoriye kazandırılmıştır. Psikanalitik teoride öteki ve ötekileştirme, bireyin kimlik oluşumu ve benlik algısı ile ilgili karmaşık dinamiklerin bir parçasıdır.

Notaları okumak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Temel sembolleri öğrenmek: Porte (beş satır ve dört boşluktan oluşan nota dizesi), anahtarlar (tiz sesler için sol, bas sesler için fa, farklı aralıklar için do anahtarları) ve notalar (porte üzerindeki notalar, enstrümanlarda hangi notanın ne kadar süreyle çalınacağını belirtir). 2. Notaların yerlerini ezberlemek: Notalar, porte üzerinde aşağıdan yukarıya doğru A, B, C, D, E, F, G şeklinde alfabetik olarak yer alır. 3. Ölçü ve vuruşları anlamak: Ölçü, portenin başında, anahtarın sağında yer alır ve her bir ölçüde kaç vuruş olduğunu belirtir. 4. Ritim ve süreleri öğrenmek: Notalar, çeyrek, yarım, tam gibi farklı sürelerde olabilir. 5. Solfej çalışmaları yapmak: Notaların isimleriyle birlikte söylenmesini içeren solfej çalışmaları, nota okuma becerisini geliştirir. Nota okumayı öğrenmek için YouTube ve ampedstudio.com gibi platformlarda eğitim videoları ve makaleler bulunmaktadır.

Kırık Cam Teorisi, ilk olarak 1969 yılında Stanfordlu psikolog Philip Zimbardo tarafından ortaya atılan ve 1982 yılında sosyal bilimciler James Q. Wilson ve George L. Kelling tarafından makale olarak sunulan bir kriminolojik teoridir. Teoriye göre, denetimin olmadığı, sahipsiz ve bakımsız yerler görmezden gelinip önemsenmediğinde ve kısa sürede olumsuz davranışlara sebep olacak unsurlar ortadan kaldırılmadığında suç üretmeye açık ortamlar haline gelir. Bu teoriye dayanarak, New York gibi büyük şehirlerde polis teşkilatları, önce küçük suçların peşine düşerek suç oranını sıfıra yakın bir seviyeye indirmiştir. Kırık Cam Teorisi, iş dünyasında da uygulanarak, küçük gibi görünen detayların büyük sorunlara yol açabileceği vurgulanmaktadır.

İhtiyaç piramidi, Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından 1943 yılında ortaya atılan ve insanların ihtiyaçlarını hiyerarşik bir düzende açıklayan bir teoridir. Maslow'un ihtiyaçlar piramidi, aşağıdan yukarıya doğru şu şekilde sıralanır: 1. Fizyolojik ihtiyaçlar. 2. Güvenlik ihtiyaçları. 3. Ait olma ve sevgi ihtiyaçları. 4. Saygınlık ihtiyaçları. 5. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı. Maslow'a göre, insanlar ihtiyaçlarını bu hiyerarşideki alt seviyelerden başlayarak karşılamaya çalışır ve alt seviyedeki ihtiyaçlar karşılanmadan üst seviyedeki ihtiyaçlara odaklanmak zordur.

Ramsey sayısı, bir yapıda belirli bir özelliğin var olması için en az kaç eleman kullanılması gerektiğini ifade eden bir kavramdır. Bu kavram, 20. yüzyılın ilk yarısında yaşamış İngiliz matematikçi ve filozof Frank Ramsey'in adını taşıyan bir teoriye dayanmaktadır. Ramsey sayısına bir örnek, 6 kişilik bir partide, en az kaç kişinin birbirini tanıdığını veya tanımadığını garanti edebilecek bir durum olabilir. Ramsey sayılarının hesaplanması özellikle çok büyük sayılar söz konusu olduğunda oldukça zordur.