Uygarlık

Uygarlık, bir ülke veya toplumun, maddi ve manevi varlıklarının, düşünce, sanat, bilim, teknoloji ürünlerinin tamamını ifade eder. Uygarlık, kentsel gelişme, sosyal sınıflaşma, sembolik iletişim sistemleri ve doğal çevreden ayrı olma algısı ile karakterize edilen karmaşık yapılı toplumları tanımlar. Bir toplumun özgün yanını ortaya koyan, yaşam biçimleri, kullanılan alet ve teknoloji, çalışma yöntemleri, inançlar, sanatsal faaliyetler ve siyasal-sosyal örgütlenme biçimlerinin bütünüdür.

Fresk tekniği ile yapılmış duvar resimleri, Antik Çağ'dan günümüze kadar birçok uygarlığa aittir. Bazı örnekler: Antik Mısır ve Mezopotamya: Fresk tekniğinin ilk gelişim gösterdiği yerler. Antik Roma: Pompeii freskleri, Roma günlük yaşamına, mitolojiye ve mimariye dair sahneler sunar. Bizans: İstanbul'daki Kariye Müzesi, mozaikle birlikte kullanılan ikonografik freskleriyle öne çıkar. İtalya'da Rönesans: Michelangelo, Raphael, Masaccio ve Leonardo da Vinci gibi ustaların eserleri. Doğu Avrupa: Bizans freskleri. Modern Dönem: Meksikalı sanatçı Diego Rivera'nın eserleri. Fresk tekniği, tarih boyunca hem antik hem de çağdaş sanatçılara ilham kaynağı olmuştur.

Friglerin "tapates" adı verdikleri kilimler dokumaları, dokumacılıkta gelişmiş olduklarını ve tekstil alanında önemli bir yere sahip olduklarını gösterir. Ayrıca, bu kilimlerde hayvan motiflerinin görülmesi, Friglerin hayvancılık yaptığını ve fabl türünde yazılar yazdıklarını kanıtlar.

Jean Bottéro, Mezopotamya uygarlığını incelemektedir. Bottéro'nun incelediği bazı eserler ve konular şunlardır: Dünyanın En Eski Mutfağı. Gılgamış Destanı. Mezopotamya Mitolojisi. Mezopotamya.

Duvar saatlerinde akrep ve yelkovanın ters yönde olmasının temel nedeni, Dünya'nın dönme yönü ve uygarlığın büyük bir kısmının Kuzey Yarım Küre'de gelişmiş olmasıdır. İlk saatler, Güneş'in doğudan doğup batıdan batması nedeniyle, gölgenin soldan sağa doğru hareket ettiği şekilde tasarlanmıştır. Bolivya, dünyada saatlerin ters yönde döndüğü tek ülkedir.

William H. McNeill'in "Dünya Tarihi" adlı kitabı, insanlığın ekonomik, toplumsal ve düşünsel evriminde uygar toplumlar kadar yerleşik çiftçi ve göçebe çoban toplulukların, Batı dışındaki kültürlerin de katkılarını vurgular. Kitapta ele alınan konular: Üretim ve savaş teknolojileri: Tarihin dönüm noktalarında bu teknolojilerin etkileri. Uygarlıklar arası etkileşimler: Dünya çapında kurulan ve bozulan dengeler, hegemonyalar. Barbar topluluklar ve uygar toplumlar: Bu iki grup arasındaki çatışmalar. McNeill, tarih yazımında Avrupa merkezli bakış açısından uzaklaşarak, dünya tarihini bütüncül bir bakış açısıyla ele alır.

Cemil Meriç'in "Umrandan Uygarlığa" adlı eseri, medeniyet ve kültür kavramlarını ele alır. Meriç, bu kitapta şu konuları işler: Medeniyet kavramı: Batı'nın "civilasition" kavramını eleştirerek, daha kapsayıcı bir kavram olan "umran"ı önerir. Tarih ve medeniyet: Medeniyetlerin tarihsel gelişimini ve değişimini zaman içinde ele almanın gerekliliğini vurgular. Batı ve Doğu: Batı'nın kavramlarının aksine, Doğu'nun "irfan" ve "umran" gibi kavramlarının önemini savunur. Türk aydını: Türk aydınının Batı'nın maddi kültürüne olan hayranlığını eleştirir ve kendi kültürel zenginliklerine dönmesi gerektiğini belirtir. Kitap, medeniyetlerin ve toplumların tarihsel süreçlerini, sosyal ve siyasi kurumlarını ele alan İbn Haldun'un "umran ilmi"ne de değinir.

Sümerler, Mezopotamya'yı tarım ve şehirleşme amacıyla kurmuşlardır. Tarım: Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki verimli ovalarda yerleşimler kurarak tarım faaliyetlerine başlamışlardır. Şehirleşme: Tarıma dayalı ekonomileri sayesinde şehirleşme sürecine öncülük etmişlerdir.

Ordu Ünye Kalesi, Pontus, Roma, Bizans ve Osmanlı uygarlıklarına aittir. Kalenin inşası, İran kökenli Pontus Kralı II. Mitridatis tarafından M.Ö. 250 yıllarında yaptırılmıştır. Kale, Osmanlı Devleti tarafından surları güçlendirilerek son halini almıştır.

Tac Mahal, Babür İmparatorluğu'nun altıncı hükümdarı Şah Cihan tarafından yaptırılmıştır. Eserin mimarları ise Mimar Sinan'ın talebelerinden Mehmet İsa Efendi ve Mehmet İsmail Efendi ile yapıdaki yazıları yazan Hattat Serdar Efendi'dir.

Lagaş, Sümer uygarlığına ait bir antik şehirdir.

Aslan Adam (Löwenmensch) heykelciği, Üst Paleolitik döneme ait bir eserdir ve Aurignacian kültürüne aittir. Bu heykelcik, 1939 yılında Almanya'daki Hohlenstein-Stadel Mağarası'nda keşfedilmiştir.

Jean Jacques Rousseau'da uygarlığın duyguları nasıl etkilediği ve oluşan toplumsal ilişkiler bağlamında tartışması şu şekilde özetlenebilir: Yabancılaşma ve yapay duygular. Sosyal ilişkilerin bozulması. Güven bunalımı. Toplumsal eşitsizlik. Çözüm önerileri.

Herodot'un "Mısır, Nil'in bir armağanıdır" sözü, Nil Nehri'nin Mısır uygarlığının gelişimi üzerindeki büyük etkisine işaret eder. Nil'in Mısır için önemi: Tarım ve verimlilik: Nil'in belirli aralıklarla taşması, toprakları daha verimli hale getirirdi. Su kaynağı: Nehir, sulama ve içme suyu olarak kullanıldı. Ulaşım ve ticaret: Nil, Mısır'ın iç bölgeleriyle ve diğer medeniyetlerle ulaşım ve ticaret için hayati bir yoldu. Papirüs üretimi: Nil'in kıyılarında yetişen papirüs, kağıt yapımında kullanıldı. Astronomi ve takvim: Nil'in taşkınlarını öngörmek için yapılan astronomik incelemeler, Mısırlıların kendi takvimlerini oluşturmalarını sağladı.

Türk uygarlığının hangi uygarlığın devamı olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Türklerin tarih boyunca etkileşim içinde olduğu ve uygarlığına katkı sağladığı bazı devletler ve uygarlıklar şunlardır: Çin Uygarlığı. İslam Uygarlığı. Batı Uygarlığı.

Mürekkebi ilk bulan uygarlık olarak Antik Mısırlılar ve Çinliler kabul edilir. Antik Mısırlılar: MÖ 2500’lerde papirüs üzerine yazı yazmak için kömür tozu, su ve bitki reçinelerinden yapılan bir mürekkep geliştirmişlerdir. Çinliler: MÖ 1200’lerde modern mürekkebin temellerini atmış, is, hayvansal tutkal ve su karışımından mürekkep yapmışlardır. Mürekkebin tam olarak kim tarafından icat edildiği bilinmese de, farklı medeniyetler kendi mürekkep türlerini geliştirmiştir.

İnsan ve hayvan figürlerinin yer aldığı paralar, genellikle belirli ülkelerde kullanılmaktadır. Örneğin: Hayvanlı Paralar: Belize, Brezilya, Venezuela gibi ülkelerde paralarda hayvan figürleri bulunur. İnsan Figürlü Paralar: Sırbistan, Gana, Türkiye gibi ülkelerde paralarda insan figürleri yer alır. İnsan ve hayvan figürlerinin kullanıldığı paralar, aynı zamanda kültürel ve sembolik anlamlar taşır. Örneğin, Türkiye'de 1 lira parasında yer alan kartal figürü güç ve özgürlüğü simgeler. Bu tür paralar, ekosistemlerin sağlığı, biyolojik çeşitlilik ve çevresel sürdürülebilirlik gibi konularda farkındalık yaratmak için de kullanılabilir.

Dört büyük medeniyet olarak şunlar sayılabilir: 1. Mezopotamya Medeniyeti (Sümerler, Babiller, Asurlular). 2. Antik Mısır Medeniyeti. 3. Antik Yunan Medeniyeti. 4. Roma İmparatorluğu. Ayrıca, Hint Medeniyetleri (Maurya ve Gupta İmparatorlukları) ve Çin Medeniyeti de dünya tarihindeki önemli medeniyetler arasında yer alır. Amerika Medeniyetleri (Maya, Aztek ve İnka) de antik dönemde gelişmiş ve kültürel zenginlik yaratmıştır. Osmanlı İmparatorluğu da üç kıtaya hükmeden ve sanat, mimari ve yönetim alanlarında etkili olan bir medeniyet olarak sayılabilir.

Felsefe, ilk olarak Uygur Devleti'nde ortaya çıkmıştır. Uygurlar, 10. yüzyıla tarihlenen ilk felsefi ürünleri vermişlerdir.

Cilalı Taş Devri, Neolitik Çağ olarak da bilinir ve herhangi bir uygarlığa değil, tarih öncesi çağlardan birine aittir. Bu dönem, yaklaşık M.Ö. 10.000'den M.Ö. 5200'e kadar sürmüştür.