Tüzük

Tüzüğün yürürlük kısmı, tüzüğün ne zaman yürürlüğe gireceğini belirten maddeleri içerir. Tüzüğün yürürlük kısmına örnek olarak, "Bu tüzük, Genel Kurul tarafından kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer" maddesi gösterilebilir. 2017 yılında yapılan anayasa değişiklikleri ile tüzük çıkarma yetkisi kaldırılmıştır.

Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) velayet, vesayet ve mirasa ilişkin hükümlerinin uygulanmasına dair 2003/5960 sayılı Tüzüğün 4. maddesi uyarınca küçüğün mal varlığının dökümünü gösteren deftere dair bir örnek bulunamadı. Ancak, ilgili maddenin bazı hükümleri şu şekildedir: Defterin Tutulması. Defterin İçeriği. Malvarlığı Yoksa.

Nizamname, Arapça kökenli bir kelime olup "tüzük" anlamına gelir. Ayrıca, devlet veya başka bir yüksek otoritenin, herhangi bir alanda etkinliğini belirli ayrıcalıklar bağışlayarak düzenlediği hukuki bir vesika olarak da tanımlanır. Nizamnamelerin bazı türleri şunlardır: koloni nizamnameleri; kongre nizamnameleri; belediye nizamnameleri; proje nizamnameleri; kraliyet nizamnameleri.

Dernek tüzüğünün kaç sayfa olması gerektiğine dair bir sınırlama bulunmamaktadır. Tüzük, derneğin iç işleyişini düzenleyen maddeleri içerecek şekilde hazırlanmalıdır. Tüzükte yer alması gereken bazı zorunlu maddeler şunlardır: Derneğin adı ve merkezi. Derneğin amacı ve faaliyet alanı. Üyeliğe kabul ve üyelikten çıkma şartları. Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı. Yönetim ve denetim kurullarının görev ve yetkileri. Gelir kaynakları ve borçlanma usulleri. Tüzüğün değiştirilme şekli. Fesih halinde mal varlığının tasfiye şekli.

Tapu ve Kadastro Tüzüğü, 17 Ağustos 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tarih, Resmî Gazete'de yayımlanan 2013/5150 sayılı Bakanlar Kurulu kararına dayanmaktadır.

Tüzükte yürürlük maddesi, taslağın yürürlüğe gireceği tarihi belirtir. 1982 Anayasası'nın 115. maddesine göre, tüzük yapma yetkisi yalnızca Bakanlar Kurulu'na aittir ve tüzükler Cumhurbaşkanı tarafından imzalanarak yayınlanır. Anayasa'nın 124. maddesi, yönetmelik çıkarılmasıyla ilgili hükümleri düzenler.

Dernekler, kendi tüzüklerini kullanmak zorundadır. Dernek tüzüğünde aşağıda gösterilen hususların belirtilmesi zorunludur: Derneğin adı ve merkezi; Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için dernekçe sürdürülecek çalışma konuları ve çalışma biçimleri ile faaliyet alanı; Derneğe üye olma ve üyelikten çıkmanın şart ve şekilleri; Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı; Genel kurulun görevleri, yetkileri, oy kullanma ve karar alma usul ve şekilleri; Yönetim ve denetim kurullarının görev ve yetkileri, ne suretle seçileceği, asıl ve yedek üye sayısı; Derneğin şubesinin bulunup bulunmayacağı, bulunacak ise şubelerin nasıl kurulacağı, görev ve yetkileri ile dernek genel kurulunda nasıl temsil edileceği; Üyelerin ödeyecekleri giriş ve yıllık aidat miktarının belirlenme şekli; Derneğin borçlanma usulleri; Derneğin iç denetim şekilleri; Tüzüğün ne şekilde değiştirileceği; Derneğin feshi halinde mal varlığının tasfiye şekli. Ayrıca, dernekler örnek tüzüklere "siviltoplum.gov.tr" adresindeki "Dernek Nasıl Kurulur" bölümünden ulaşabilirler.

Dernek yönetim kurulu, tüzüğe aykırı karar alabilir, ancak bu kararlar, Türk Medeni Kanunu'nun 83. maddesi uyarınca mahkemeye başvurularak iptal edilebilir. Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır; tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları ise toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir. Toplantıda hazır bulunan ve kanuna veya tüzüğe aykırı olarak alınan genel kurul kararlarına katılmayan her üye, karar tarihinden başlayarak bir ay içinde mahkemeye başvurarak kararın iptalini isteyebilir.

Tüzük değişikliği üst yazısı, il merkezlerinde valiliklere, ilçelerde ise kaymakamlıklara gönderilir. Ayrıca, tüzük değişikliği yapıldıktan sonra mülki idare amirliğine teslim edilmesi gereken belgeler arasında, 2 adet imzalı yeni dernek tüzüğü, genel kurul toplantı (divan) tutanağı ve değiştirilen tüzük maddelerinin eski ve yeni hali bulunmaktadır.

Tüzük değişikliği üst yazısı yazarken dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar şunlardır: Kısa ve öz olma. Resmi ve düzgün dil. Gönderilen belge hakkında bilgi. Tarih ve sayı. Örnek bir tüzük değişikliği üst yazısı şu şekilde olabilir: "20 Mart 2024 tarihli toplantı gündemine ilişkin dosya bilgilerinize arz/rica edilir." Üst yazı örnekleri ve yazım kuralları hakkında daha fazla bilgi için "sorumatik.co" ve "ustayemektarifleri.com" gibi kaynaklar kullanılabilir.

Avrupa Birliği'nin Kripto Varlık Piyasaları Tüzüğü (MiCA), 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Ancak, MiCA'nın tüm düzenlemelerinin tam olarak yürürlüğe girmesi için Aralık 2024'e kadar süre tanınmıştır. Ayrıca, 3 Nisan 2025'te yürürlüğe girmesi beklenen, MiCA'ya ek iki düzenleme daha bulunmaktadır: 2025/416 sayılı, kripto varlık alım-satım platformu işleten kripto varlık hizmet sağlayıcılarına (KVHS) yönelik emir defteri kayıtlarını belirleyen regülasyon ve 2025/417 sayılı, KVHS'lerin şeffaflık yükümlülüklerini düzenleyen RTS (düzenleyici teknik standartlar) içeren regülasyon.

Mevduat, bankalara veya benzeri kredi kurumlarına, istenildiğinde ya da belirli bir vade veya ihbar süresi sonunda çekilmek üzere yatırılan paradır. Mevduat hesapları, vadesiz, vadeli, ihbarlı ve kırık vadeli gibi farklı türlere ayrılır.

Soyadı Tüzüğü, 2525 sayılı Soyadı Kanunu'na dayanarak hazırlanmış ve her Türk vatandaşının soyadı kullanımını düzenleyen bir tüzüktür. Bazı önemli maddeleri: Madde 1: Her Türk vatandaşı, öz adından başka soyadı da taşımak zorundadır. Madde 2: Söyleyişte ve yazışta, öz ad önde, soyadı sonda kullanılır. Madde 4: Soyadları, Medeni Kanun hükümlerine göre mahkeme kararı ile değiştirilir. Madde 5: Yeni takılan soyadları Türk dilinden alınır. Madde 7: Yabancı ırk ve millet isimleri soyadı olarak kullanılamaz. Bu tüzük, 29 Nisan 2009 tarihli değişiklikle güncellenmiştir.

Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük, 14/8/1987 tarihli ve 87/12028 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konmuştur. Bu tüzük, av ve taş barutları, lağım patlatmakta kullanılan patlayıcı maddeler, fişek ve kapsül gibi malzemelerin üretimi, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanımı ve yok edilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.

2025 yılı itibarıyla İSG tüzüğünde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Ancak, 5 Mart 2025 tarihinde "İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" yayımlanmıştır. Bu yönetmelik, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde bazı düzenlemeler getirmiştir. Önemli değişiklikler: - Eğitim ve belgelendirme: "İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eğitimi Tamamlama Belgesi" düzenlenmesi ve bu belgenin Genel Müdürlüğe bildirilmesi. - Çoklu işyeri sorumluluğu: Az tehlikeli sınıfta yer alan aynı il sınırları içerisindeki birden fazla işyeri için belirli koşullar altında tek bir işverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilmesi. Daha fazla bilgi için ilgili resmi gazeteye veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın web sitesine başvurulabilir.

Tüzükte değişiklik yapılması için toplantıda oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu gereklidir. Ancak, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde ilk toplantıda çoğunluk sağlanamazsa, ikinci toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayıları toplamının iki katından az olamaz. Tüzük değişikliği süreci, dernek türüne ve yönetim yapısına göre değişiklik gösterebilir. Detaylı bilgi için ilgili dernek veya kuruluşun tüzüğüne başvurulması önerilir.

Dernek Tüzüğü'nün ilk maddesi, derneğin adı ve merkezinin belirtilmesidir.

Dernek tüzüğünde olması gereken maddeler şunlardır: 1. Derneğin Adı ve Merkezi: Derneğin adı ve merkezinin belirtilmesi zorunludur. 2. Derneğin Amacı: Derneğin sürekli bir amaç için kurulmuş olması ve bu amacın tüzükte yer alması gerekir. 3. Kurucular: Derneği kuran en az 7 kişinin isimlerinin belirtilmesi gerekir. 4. Gelir Kaynakları: Derneğin amacını gerçekleştirmek için nasıl gelir elde edeceğinin açıklanması gerekir. 5. Üyelik Koşulları: Derneğe üyelik şartları ve üyelikten çıkma usulleri tüzükte yer almalıdır. 6. Derneğin Organları: Yönetim kurulu, genel kurul, denetim kurulu gibi organların görev ve yetkilerinin belirlenmesi gerekir. 7. Geçici Yönetim Kurulu: Derneğin ilk kuruluşta, yapılacak seçime kadar geçici olarak kimler tarafından yönetileceğinin belirtilmesi gerekir. 8. Tüzük Değişikliği: Tüzüğün nasıl değiştirileceğine dair maddenin eklenmesi zorunludur. 9. Derneğin Feshi: Derneğin feshi halinde mal varlığının nasıl tasfiye edileceğinin açıklanması gerekir.

Dernek karar örnekleri arasında aşağıdaki konular yer alabilir: 1. Genel Kurul Toplantısı Kararları: Genel kurulun toplanma şekli, zamanı, görevleri, yetkileri, oy kullanma ve karar alma usulleri gibi konular. 2. Yönetim ve Denetim Kurulu Kararları: Bu kurulların görev ve yetkileri, nasıl seçileceği, asıl ve yedek üye sayıları gibi hususlar. 3. Dernek Tüzüğü Değişiklikleri: Tüzük değişikliklerinin nasıl yapılacağı ve hangi koşullarda mümkün olduğu. 4. Lokal Açma Kararı: Derneğin lokal açma yetkisi ve bu sürecin nasıl işleyeceği. 5. İktisadi İşletme Kurma Kararı: Dernek bünyesinde ticari faaliyetler yürütme kararı. Bu kararlar, derneğin tüzüğüne ve ilgili yasal düzenlemelere uygun olarak alınmalıdır.

Tüzüklerin yürürlüğe girmesi için 45 gün gerekmektedir.