TürkRomanı

Yalı Çapkını kitabı, 1970’li yıllarda geçen gerçek bir aşk hikayesini anlatır. Kitabın kahramanları Ferit Korhan ve Selin Atasay’dır. Kitabın sonunda, Ferit, Selin’i çok sevmesine rağmen, onunla evlenemeyeceğini anlar. Daha sonra, Ferit’in kanser hastalığına yakalandığı ve tedavi görmediği haberi gelir. Yalı Çapkını kitabı, Gülseren Budayıcıoğlu’nun Kral Kaybederse adlı kitabından uyarlanmıştır.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Yaban" adlı kitabının özeti şu şekildedir: I. Dünya Savaşı ve Sonrası. Köyde Yaşam. Yunan İşgali. Kaçış ve Ölüm. Defterin Bulunuşu. "Yaban", aydın-halk arasındaki uçurumu ve Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu'nun durumunu ele alan bir romandır.

"Bugünün Saraylısı", Refik Halit Karay'ın 1954 yılında yayımlanan romanıdır. Romanın konusu, 1940'lı yıllarda İstanbul'da yaşayan orta gelirli bir aileye, sonradan görme zengin bir akrabanın kızı olarak gelen Ayşen'in, bu ailenin yaşam tarzını nasıl değiştirdiğini anlatır. Ayşen'in giyim-kuşam ve eğlenceye olan düşkünlüğü, sosyete sınıfına girme çabası, onu İstanbul'da aranan, beğenilen ve elde edilmek istenen bir kadın haline getirir. Romanda, süs, gösteriş ve maddi niteliklere dayalı yaşam tarzı eleştirilir; bu durumun insanların ruhsal değerlerini nasıl sildiği vurgulanır. Eser, ilk olarak 1985 yılında Ziya Öztan'ın yönetmenliğinde TRT tarafından diziye uyarlanmıştır.

Ahmet Ümit'in "Yırtıcı Kuşlar Zamanı" romanı, Başkomiser Nevzat'ın, karısı ve kızının katilini bulma sürecini anlatır. Hikaye, Nevzat'ın geçmişte yaşadığı trajik bir olayla da iç içe geçer; eşi ve kızının, Nevzat için konulan bir bombayla yanlışlıkla ölmesi. "Yırtıcı Kuşlar Zamanı", bir "şimdiki zaman" romanı olarak, Nevzat'ın iş hayatı ve yasıyla olan ilişkisi etrafında şekillenir.

Ayaşlı ve Kiracıları, Cumhuriyet sonrası Ankara’sında, dokuz odalı bir apartman dairesinde yaşayanların günlük yaşamlarından ve birbirleriyle olan ilişkilerinden kesitler sunar. Romanın bazı konuları: Toplumsal değişiklikler: Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında yaşanan toplumsal değişiklikler yansıtılır. Ahlaki değerler: Aileye değer vermeyen, eşine ihanet eden ve sadece eğlenceye düşkün insanların varlığı anlatılır. Bürokrasi eleştirisi: Kamu görevlilerinin dürüst, çalışkan ve güleryüzlü olmaları gerektiği vurgulanır. Yeni yaşam biçimleri: Ankara’nın, başı sıkışan herkesin ilk başvuru yeri haline gelişi ve kadın-erkek arasındaki giyim kuşam ve davranış değişiklikleri gibi konular işlenir. Roman, yalın bir dille kaleme alınmış olup, Milli Eğitim Bakanlığı'nın 100 Temel Eser listesinde yer alır.

"Yalancılar Kahvesi" ifadesi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Vedat Türkali'nin Romanı: "Yalancı Tanıklar Kahvesi" adlı roman, 1970'li yıllarda Türkiye'deki siyasi atmosferi, sol görüşlü bir gencin gözünden anlatır. 2. Fıkra: Bir fıkrada, adliye yakınında, yalancı şahide ihtiyaç duyan kişilerin gittiği kahveler anlatılır. Ayrıca, "Yalancılar Kahvesi" ifadesi, Mevlânâ ve Şems arasındaki bir diyalogda da geçer; Şems, Konya'dan ayrıldığında Mevlânâ'ya, kendisini Tebriz'de "Yalancılar Kahvesi"nde arayabileceğini söyler.

Nazan Bekiroğlu'nun Mücella romanı, 1920'lerden 1970'lere kadar Türkiye'de yaşanan toplumsal değişimleri, siyasi çalkantıları ve dönemsel ayrıntıları, Mücella adlı roman kahramanı bir genç kızın gözünden anlatır. Romanın konusu kısaca şu şekildedir: Tevfik Efendi ve Neyyire Hanım'ın iki çocuğundan biri olan Mücella, babasını hiç görmemiştir. Annesi, tek başına kız çocuğu büyütmenin zorluğunu anlamış ve Mücella'yı kendi gözünden bile sakınmıştır. Mücella, annesinin bir dediğini iki etmemiş, annesi ne derse onu yapmıştır. Mücella okula başladığı zamanlarda Neyyire Hanım, Mücella için endişelenmiş ve ortaokulu okumasına izin vermemiştir. Mücella, 20’li yaşlarına kadar tüm mahalleye yetecek kadar çeyiz hazırlamıştır. Ancak Mücella gittikçe büyümeye ve evlenme yaşına gelmiştir. Bir gün, Mücella'nın annesi Neyyire Hanım'ı kaybeder. Kimin derdi tasası varsa Neyyire Hanım'a anlattıkları gibi artık Mücella'ya anlatmaktadırlar. Ve bir gün Mücella da yolun sonuna gelir ve annesi gibi o da yalnız başına vefat eder. Mücella, aynı zamanda Cumhuriyet’in kuruluşu ile başlayan hayatını yeni Türkiye’nin yaşadığı acı dolu dönemlerini hayatında yaşayarak geçiren bir genç kızın dramını anlatır.

Çağdaş Türk romanının bazı özellikleri: Ana eksen: Batılılaşma ile birlikte topluma sunulan yeni değerlerin yol açtığı bireysel ve sosyal sarsıntılar. Temalar: Yakın tarih: Osmanlı'nın son yılları, çok partili hayata geçiş ve darbe dönemleri. Sosyal olaylar ve inanç: İdeolojik tavırlar, inancı uğruna fedakârlık yapanlar. Aydın sorumluluğu: Aydın topluluğu ve sanatçı duyarlılığı. Anlatım teknikleri: İç monolog, bilinç akışı, iç diyalog, geriye dönüş gibi modern teknikler kullanılır. Dil ve üslup: Türkçe, toplumun farklı kesimlerinin yaşam biçimlerini ve iç çatışmalarını anlatacak bir işlekliğe kavuşmuştur. Konu çeşitliliği: Entrika, heyecan verici olaylar ve maceralar yerine, kurgu, biçimsel yapı ve estetik tavır ön plandadır.

1950 sonrası Türk romanının bazı özellikleri: Konu ve yönelim çeşitliliği: Roman türü, toplumcu gerçekçi, modernist, bireyin iç dünyasını esas alan ve millî-dinî duyarlılıkları yansıtan gibi farklı eğilimlerle gelişimini sürdürmüştür. Toplumsal sorunlar: Toplumcu gerçekçi romanlar, toprak kavgaları, tarımın makineleşmesi, köyden kente göç ve sınıfsal farklılıklar gibi toplumsal sorunları işlemiştir. Psikolojik çözümlemeler: Bireyin iç dünyasını esas alan romanlarda psikoloji biliminden yararlanılarak bireyin psikolojisi çözümlenmiştir. Anlatım teknikleri: Modernist romanlarda iç konuşma, iç çözümleme ve bilinç akışı gibi teknikler ön plana çıkmıştır. Varoluşçu etkiler: Bazı romanlarda varoluşçu felsefenin etkileri görülmüştür. 1950 sonrası Türk romanı, düşünsel ve sosyal gelişmelere paralel olarak yeni anlatım yolları, konular ve izlekler aramıştır.

Çıkrıklar Durunca, Sadri Ertem tarafından yazılan ve ilk kez 1931 yılında basılan bir romandır. Romanın temel konuları: Ekonomik bunalım: Avrupa'dan gelen fabrikasyon kumaşlar nedeniyle geçim sıkıntısı yaşayan Adaköy'ün isyanını anlatır. Ağa baskısı: Köylünün borçlandırılması, yünlerinin ucuza alınıp pahalıya satılması ve bu durumun halkı zor duruma düşürmesi. Dış devletlere verilen ayrıcalıklar: Yabancılara tanınan ticari ayrıcalıklar sonucu geleneksel el dokumasının yerini fabrika mallarının alması. Sınıflararası çatışmalar: Alevi-Sünni ayrımı üzerinden şekillenen toplumsal mücadeleler. Roman, Osmanlı'nın son dönemini anlatır ve bu dönemdeki ekonomi politikalarını eleştirir.

Rakım Efendi ve Felatun Bey'in neden arkadaş olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, Ahmet Mithat Efendi'nin "Felatun Bey ile Rakım Efendi" romanında bu iki karakterin bir araya gelme süreci, Rakım Efendi'nin dil eğitimi verdiği Beyoğlu'ndaki evde gerçekleşmiştir. Rakım Efendi, iyi eğitim almış, hassas, güzel kalpli ve geleneklerine bağlı bir karakter olarak tanıtılmıştır. Romanda, bu iki karakterin çatışması üzerinden "doğru batılılaşma"nın nasıl olması gerektiği anlatılmaktadır.

Postmodernist Açılımlar kitabı, Prof. Dr. Yıldız Ecevit tarafından yazılmıştır. Kitap, 2001 yılında İletişim Yayınları tarafından basılmıştır.

"Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç", Hüseyin Rahmi Gürpınar tarafından kaleme alınmış bir romandır. Eserde anlatılan temel konular: Halley Kuyruklu Yıldızı söylentisi. İrfan Galip'in karakteri. Kadın-erkek ilişkileri. Roman, bilimin savunusunu yaparken, cahillik ve ön yargıları eleştirir.

Yılmaz Güney'in "Boynu Bükük Öldüler" romanı, 1950'li yılların Çukurova'sında, tarımda makineleşme nedeniyle işsizliğin arttığı bir dönemde, ağaların yoksul köylüleri sömürüsünü ve köylülerin yaşadığı dramı anlatır. Romanda, Halil ve Emine'nin hikayesi üzerinden, köylülerin yoksulluk içinde süren "boynu bükük" hayatları, tek parti iktidarı ve köylülerin ağalara olan bağımlılığı işlenir. Güney, kendi gözlemleri ve babasının anlattıkları dışında, sağlam bir roman yapısı, dilin güzelliği ve yalınlığı ile olayları gerçekçi ve içten bir anlatımla aktarır.

"Gelinimle Yaşadıklarım" kitabının ne anlattığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, "gelin" kelimesini içeren bazı kitapların konuları hakkında bilgi verilebilir: "Gelinim" (Dilek Taygun). "Annemin Gelini Olur musun?" (Özlem Türk). Ayrıca, Güllü Yıldırım'ın "Yüreğimi Avuçla Anne" adlı kitabı, çocuk gelinlerin sorunlarını ele alıyor.

Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim, Nâzım Hikmet'in kendi yaşamından kesitler sunarak siyasi mücadelelerini, sürgün yıllarını, aşklarını ve dostluklarını anlatan otobiyografik bir romandır. Romanın bazı temaları: İdeolojik mücadele. Toplumsal adalet. Yaşam ve özgürlük. Roman, 1920'lerden 1950'lere kadar olan dönemi kapsar ve bu süreçte baskıya, acıya ve sefalete rağmen inandıkları düşünceler adına mücadele eden insanların hikayesini anlatır.

"Kaplumbağalar da Uçar" filmi, Irak-Türkiye sınırındaki bir Kürt mülteci kampında geçmektedir ve Amerika-Irak Savaşı'nın yıkıcı etkilerini, bu kampta yaşayan çocukların gözünden anlatır. Filmde, geçimlerini sağlamak için Amerikan askerlerinin araziye döşediği mayınları toplayıp satarak hayatlarını sürdürmeye çalışan çocuklar konu edilir. Yönetmen Bahman Ghobadi, filmi "diktatör ve faşistlerin politikalarına kurban edilen tüm masum dünya çocuklarına" ithaf etmiştir.

"Uzun Memed" ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Memed Uzun, modern Kürt edebiyatının önemli yazarlarından biridir. 1953'te Siverek'te doğmuş ve 2007'de Diyarbakır'da kanserden vefat etmiştir. Yedi roman, dört deneme, iki söyleşi, iki antoloji ve bir inceleme eseri bırakmıştır. İnce Memed, Yaşar Kemal'in bir romanıdır ve başkaldıran, mecbur insanın destanıdır.

"Sokakta", Bahaeddin Özkişi'nin 1975 yılında yayınlanan romanıdır. Romanın konusu: Son yüz elli yılın toplumsal yaşamından kesitler sunar. Bir sokak çerçevesinde, insanlardaki değişim ve aldatılmış insanlığın dramını ele alır. Manevi değerleri hiçe sayan materyalizmin ülkeyi istilasını anlatır. Cin ve şeytanlar gibi fantastik öğelere yer verir. Romanda, millî değerlerin ve inançların yok oluşu önemli bir yer tutar. Başlıca karakterler: Onlar: Kötülüğü simgeleyen, ateşten yaratılmış cin ve şeytan mahlukatı. Komiser: Romanın kahramanı, sözü geçen mahallede yetişmiş, eğitim için bir süre ayrılmış, devleti temsil eden bir kişi. Çocukluk arkadaşı: Sokaktan hiç ayrılmamış, değerlerinden taviz vermemiş, inançlı ve insani değerleri bozulmamış bir kişi. Küçük Bey: Sokaktaki konağın varisi, mürebbiyelerin elinde büyümüş, materyalist bir genç.

Vedat Türkali'nin "Bir Gün Tek Başına" romanı, toplumun kargaşasında birbirlerine tutunan insanların dramını ve umudunu anlatır. Romanın konusu kısaca şu şekildedir: Eski bir devrimci olan Kenan, bir sorgu esnasında gördüğü şiddetten dolayı devrimci olmak istemediğine karar verir ve o işlerden elini eteğini çeker. Bir kitabevinde çalışmakta olup aynı zamanda eski bir öğretmendir. Bir meyhanede tanıştığı felsefe öğrencisi Günsel'e aşık olur. Günsel, onun için sadece bir gönül ilişkisi manasına gelmemektedir, hatta ona bu kadar bağlanmasının altında, Kenan'a eski günlerini hatırlatması yatmaktadır. Günsel'le evlenebilmek için karısı Nermin’den boşanmayı düşünmeye başlar. Ancak, Nermin'in küçük burjuva özentisi ve mevcut düzene olan bağlılığı yüzünden "Vatan Cephesine" üye olması, Kenan'ın boşanma arzusunu engeller. Roman, 1960 askeri darbesine giden süreci arka planda işler. Ayrıca, eser 1974 Milliyet Yayınları Roman Ödülü ve 1975 Orhan Kemal Roman Armağanı’na layık görülmüştür.