TürkRomanı

"Kiralık Konak" romanı, Yakup Kadri Karaosmanoğlu tarafından 1922 yılında yazılmış olup, Osmanlı Devleti'nin çöküş döneminde geçen olayları anlatır. Romanın ana teması, Batılılaşma ile geleneksel değerlerin çatışması ve kuşaklar arasındaki farklılıklardır. Olaylar, İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra başlayıp, I. Dünya Savaşı'nın ilk yıllarına kadar devam eden süreçte, İstanbul'da Naim Efendi'nin konağında geçer. Başlıca karakterler ve onların durumları şu şekildedir: - Naim Efendi: Konağın sahibi, eski usullere bağlı bir Osmanlı beyefendisidir. - Servet Bey: Naim Efendi'nin damadı, alafranga hayata düşkündür. - Seniha: Servet Bey'in kızı, Batılı tarzda yetişmiş, eğlence düşkünü bir genç kızdır. - Hakkı Celis: Romandaki olumlu karakter, I. Dünya Savaşı'nda şehit düşer.

"Hakkari'de Bir Mevsim" romanı, Ferit Edgü tarafından 1977 yılında yayımlanmış ve yazarın 1964 yılında Hakkari'de öğretmenlik yaparken yaşadıklarından esinlenerek yazılmıştır. Roman, isimsiz bir öğretmenin Hakkari'deki bir köyde geçirdiği bir kış mevsimini ve bu süreçte yaşadığı değişimleri anlatır. Eserde işlenen başlıca konular: - Yoksulluk ve eğitimsizlik: Köydeki insanların zor yaşam koşulları ve cehalet. - İnsan ilişkileri: Öğretmenin, özellikle çocuklarla kurduğu bağ sayesinde Hakkari'yi ve oradaki insanları daha iyi anlaması. - Doğanın güzellikleri: Hakkari'nin dağlarında ve vadilerinde yapılan gezilerde doğanın büyüleyici güzelliği. "Hakkari'de Bir Mevsim", aynı zamanda bir insanlık dramı olarak da ele alınmış ve o bölgenin kültürel ve sosyal özelliklerini yansıtmıştır.

"Yalı Çapkını" kitabı, Burhan Cahit Morkaya tarafından yazılmış ve ilk olarak 1956 yılında yayımlanmıştır. Romanda işlenen diğer temalar arasında İstanbul'un sosyal hayatı, yalı kültürü, aile ve toplum ilişkileri yer almaktadır.

“İçimizdeki Şeytan” romanı, Sabahattin Ali tarafından 1940 yılında yayımlanmıştır. Romanda anlatılan diğer konular ise şunlardır: Toplumsal eleştiriler: Profesör Hikmet, İsmet Şerif, Emin Kamil ve özellikle Nihat gibi karakterler üzerinden toplumun çeşitli yönleri eleştirilir. Psikolojik unsurlar: Ömer’in sürekli kendini sorgulaması, olaylara çözüm üretmek istemesi ve başarısız olması gibi iç hesaplaşmalar öne çıkar. Dönemin Türkiye’si: 1940’lı yılların Türkiye’si ve o dönemdeki siyasi ve sosyal atmosfer yansıtılır.

"Sodom ve Gomore" romanı, Yakup Kadri Karaosmanoğlu tarafından yazılmış olup, işgal altındaki İstanbul'un ahlaki bozukluklarını ve çöküntülerini anlatır. Romanda işlenen ana konular şunlardır: - İstanbul'un üç farklı kesimi: İtilaf Devletleri askerleri, bu askerleri kendisine dost bilen İstanbul sosyetesi ve alt-sınıf insanlar. - Sosyete kadınlarının İngiliz subaylara olan hayranlığı: Subayların yakışıklılığı ve üniformalarının temsil ettiği güç, kadınların başını döndürmektedir. - Leyla'nın iç çatışmaları: Dayısının oğlu Necdet'e olan aşkı ile sosyetedeki yeri arasında kalan Leyla, iki adam arasında seçim yapmakta zorlanır. - Milli Mücadele'nin etkisi: Anadolu'daki milli mücadele hareketlerinin güçlenmesiyle İstanbul'da yaşanan değişimler, romanın sonunda kurtuluşun yolunu açar.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Yaban" adlı kitabının özeti şu şekildedir: Roman, I. Dünya Savaşı yıllarından başlayarak Sakarya Meydan Muharebesi'ne kadar olan zamanı kapsar. Ahmet Celal, bir İstanbul çocuğudur ve savaşta kolunu kaybetmiştir. Ahmet Celal, köyde Emine adlı bir kadını sevmeye başlar, ancak sevdiği kadın, Mehmet Ali'nin kardeşi İsmail'in karısıdır. Ahmet Celal, işgal altındaki köyden kaçarken yaralanır ve ağır halde olan Emine'yi orada bırakıp bilinmeyen bir yöne doğru gider.

"Bugünün Saraylısı" romanı, Refik Halit Karay tarafından 1954 yılında yazılmış ve 1940'lı yıllarda İstanbul'da yaşanan bir aşk öyküsünü konu almaktadır. Romanın özeti şu şekilde özetlenebilir: Ata Efendi, akrabası Yaşar'dan bir mektup alır ve bu mektupta kızını yanına göndermesi istenmektedir. Ayşen, Ata Efendi'nin patronunun oğluyla bir ilişkiye başlar. Ata Efendi, ayrıca Ayşen'den hoşlanmaktadır ama bunu asla dile getirmez.

"İmparator" adlı kitabın konusu, Fehmi Çok isimli bir gencin bakkallıktan ekonomik-politik bir imparatorluğa yükselişini anlatmaktadır. "Ayol" kelimesi ise, eski masallarda ve halk hikayelerinde geçen, teklifsiz konuşmalarda kullanılan bir hitap sözüdür.

9. Hariciye Koğuşu özeti şu şekildedir: Roman, 15 yaşındaki bir gencin dizindeki kemik veremi hastalığını konu alır. Sonunda 9. Hariciye Koğuşu'nda hastaya "kemik veremi" teşhisi konulur. Genç, yoksul anasıyla birlikte oturmaktadır ve doktorların dediği gibi yaşayabilmesi için bol paraya ihtiyaç vardır. Köşkte misafir olduğu günlerde, paşanın kızı olan çocukluk arkadaşı Nüzhet'e aşık olur. Bacağı iyice kötüleşen genç, evden kaçar ve hastaneye yatar.

“Yırtıcı Kuşlar Zamanı” romanı, Ahmet Ümit tarafından yazılmış ve 2024 yılında yayımlanmıştır. Konusu kısaca şu şekildedir: Başkomiser Nevzat ve ekibi, İstanbul'un tekinsiz sokaklarında cirit atan suç örgütlerini ve onlarla fotoğraf çektirmekten utanmayan siyasileri yakalamaya çalışırlar. Roman, 21. yüzyıl Türkiye'sinin bir portresini çizerken, aynı zamanda iyilik ve kötülük kavramları üzerine de düşündürür.

"Ayaşlı ve Kiracıları" romanı, Memduh Şevket Esendal tarafından yazılmış olup, Cumhuriyet'in ilk yıllarının Ankara'sında geçen bir hikayeyi anlatır. Konu özeti: - Anlatıcı, Ayaşlı İbrahim Efendi'nin dokuz odalı evinde bir oda kiralar. - Bu evde, farklı mesleklerden ve yaşam biçimlerinden gelen çeşitli kiracılarla tanışır. - Kiracılar arasındaki ilişkiler, çıkarcılık, bencillik ve sorumsuzluk gibi temalar etrafında şekillenir. - Roman, Ankara'nın toplumsal değişimini ve yeni başkentte oluşan hayatı yansıtmayı amaçlar. Önemli karakterler: - Ayaşlı İbrahim Bey: Ev sahibi, çalışkan ve paraya düşkün bir tüccar. - Turan Hanım: Kumara düşkün, dairenin merkezi haline gelen kiracı. - Hasan Bey: Anlatıcı'nın hemşehrisi, kendisini içkiye vermiş iş adamı. - İskender: Rusya'da eğitim görmüş, eğlenceye ve kumara düşkün fabrikatör.

"İmparator" adlı eser, Erol Toy tarafından yazılmış ve bakkallıktan imparatorluğa yükselişin öyküsünü anlatmaktadır. Roman, 1920 Ankara'sında geçen ve Çokzade Fehmi'nin küçük bir dükkandan ekonomik-politik bir imparatorluğa dönüşünü konu alır. Ayrıca, "ayol" kelimesi, Orta Asya Türklerinde "kadın" anlamında kullanılmış ve zamanla ünlem olarak kullanılmaya başlanmıştır.

“Yalancı Tanıklar Kahvesi” romanı, Vedat Türkali tarafından yazılmış ve Türkiye’nin 70’li yıllarını konu almaktadır. Eserde, üniversiteli ve sol görüşlü bir genç olan Muhsin’in gözünden, Türk siyasi tarihinin en çalkantılı dönemlerinden birinin geniş bir panoraması sunulmaktadır. Romanda ayrıca, Muhsin’in barınamadığı bir toplum içinde yolunu çizememesi ve tutkulu ilişkileri de anlatılmaktadır.

“Uzun Hikâye”, Mustafa Kutlu tarafından yazılan eserde, Bulgaristan göçmeni Ali ile oğlunun başından geçen olayların göç olgusu zemininde ve nostaljik bir atmosferde anlatılması amaçlanmıştır. Hikaye, toplumsal değişim, aile bağları, yolculuk ve insanların hayat mücadeleleri gibi temaları işlemektedir.

Mücella romanı, Nazan Bekiroğlu tarafından 2015 yılında yayımlanmıştır. Eser, 1920'lerden 1970'lere kadar Türkiye'de yaşanan toplumsal değişimleri ve siyasi çalkantıları Mücella adlı bir genç kızın gözünden anlatır. Romanın konusu özetle şöyledir: Hamarat, ahlaklı ve iffetli bir genç kız olmak için anne baskısı altında yetişen Mücella, sadece bahçedeki karayemiş dalından öteye geçemez ve ömrünü evde çeyiz işleyerek geçirir.

Çağdaş Türk romanının özellikleri şunlardır: 1. Modern Eğilimler: Bireylerin toplumsal normlarla çatışmasını ve içsel dünyasını merkeze alır. 2. Yeni Anlatım Teknikleri: Bilinç akışı, iç monolog ve parçalı zaman anlatımı gibi yenilikçi teknikler kullanılır. 3. Fantastik ve Bilim Kurgu: İhsan Oktay Anar gibi yazarlar, tarih, felsefe ve mitoloji unsurlarını bir araya getirerek fantastik romanlar yazmıştır. 4. Postmodern Eğilimler: Metinler arasılık ve üst kurmaca gibi teknikler kullanılarak, kurmaca ile gerçeklik arasındaki sınırlar belirsizleştirilir. 5. Toplumsal Eleştiri: Eserler, toplumsal yapıları ve bireyin bu yapılar içindeki yerini eleştirir.

“Çıkrıklar Durunca” romanı, Sadri Ertem tarafından yazılmış ve 19. yüzyılda Avrupa'nın sanayi ürünleri ve gücüyle Türkiye'ye girmesi sonucu yaşanan ekonomik değişimleri konu almaktadır. Özetle, romanda şunlar anlatılmaktadır: - Fabrika malı satanlarla dokumacılar karşı karşıya gelir ve yerli el tezgahları çöker. - Bu durum açlık, yokluk, yoksulluk gibi korkunç olayları beraberinde getirir. - Halk, hem kendi içinde bölünür hem de kötüleşen hayat şartları karşısında kayıtsız kalan devletle büyük bir mücadeleye girişir.

1950 sonrası Türk romanının özellikleri şu şekilde sıralanabilir: 1. Toplumcu Gerçekçi Romanlar: Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Fakir Baykurt gibi yazarlar, köy ve kasaba konularını ele almış, toprak kavgaları, tarımın makineleşmesi ve köyden kente göç gibi toplumsal sorunları işlemişlerdir. 2. Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Romanlar: Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Tarık Buğra gibi yazarlar, bireyin psikolojisini çözümlemiş, bireyin iç dünyasını ve yalnızlıklarını işlemişlerdir. 3. Modernist Romanlar: 1960'lı yıllarda ortaya çıkan bu anlayışta, Yusuf Atılgan, Adalet Ağaoğlu, Ferit Edgü gibi yazarlar, geleneksel anlatımın dışına çıkmış, iç çözümleme ve bilinç akışı gibi teknikleri kullanmışlardır. 4. Millî ve Dinî Duyarlılıkları Yansıtan Romanlar: Mustafa Necati Sepetçioğlu, Hüseyin Nihal Atsız, Samiha Ayverdi gibi yazarlar, tarihi olayları ve milli konuları eserlerinde işlemişlerdir. 5. Postmodern Anlayış: Romancılığın yeni bir yönü olarak kabul edilen bu anlayışta, romanlarda farklı anlatım teknikleri ve alegorik anlatım kullanılmıştır.

Rakım Efendi ve Felatun Bey, Ahmet Mithat Efendi'nin "Felatun Bey ve Rakım Efendi" romanında, aynı yaşlarda ve derecede eğitim görmüş yakın iki arkadaş olarak tanıtılırlar. Bu arkadaşlık, iki zıt karakterin yollarının kesişmesi ve Felatun Bey'in, Rakım Bey'in ders verdiği ailenin dostu olan Ziklas'ların evine gitmesiyle başlar.

"Türk Romanında Postmodernist Açılımlar" kitabını Yıldız Ecevit yazdı.