Salatalık

Kornişon ve salatalık aynı bitkinin farklı türlerini ifade eder. Salatalık (Cucumis sativus), kabakgiller familyasından bir bitki türü ve bu bitkinin iri yeşil meyvesine verilen addır.

Kornişonlar, küçük boyutları, sert ve çıtır dokuları nedeniyle turşuluk olarak kullanılır. Kornişonlar, tam olgunlaşmadan önce hasat edilir ve genellikle gıda koruması, marinasyon, turşu, konserve için kullanılır. Ayrıca, kornişonların ince kabuklu, pürüzlü ve çok ince tüylü olmaları, üzerlerinde fazla miktarda toz ve toprak bulunmasına neden olur.

Salatalık, yaz mevsiminde en iyi verimi alır. İlkbahar yetiştiriciliği: Mart-Mayıs aylarında ekim yapılır, yaz başında hasat edilir. Yaz yetiştiriciliği: Mayıs-Ağustos aylarında ekim yapılır, yaz sonu ve sonbaharda hasat edilir. Sonbahar ve kış üretimi: Sera ortamında yapılan ekimler, kış aylarında da verimli ürün alınmasını sağlar. Ancak seracılık yöntemleri ile salatalık, yılın her döneminde yetiştirilebilir.

Salatalık, nisan ve mayıs aylarında ekilir. İlkbaharın sonlarına doğru, toprak ısındığında ekim yapılır ve yaz boyunca düzenli bir hasat dönemi yaşanır.

Branina salatalık tohumu, BASF Nunhems tarafından geliştirilmiştir. Ayrıca, Deva Agro Kimya Tarım firması da Branina adlı bir fungisit ürünü satmaktadır, ancak bu ürün salatalık tohumu değildir.

1 kilogram salatalıktan yaklaşık 3 kavanoz turşu çıkar. Kavanozun boyutuna ve salatalıkların sıkılığına bağlı olarak bu miktar değişebilir.

En iyi salatalık turşusunu kurmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Malzeme Seçimi: Taze, sert ve yeşil salatalıklar tercih edilmelidir. 2. Yıkama: Salatalıklar ve diğer malzemeler iyice yıkanmalıdır. 3. Kavanoz Hazırlığı: Cam kavanozlar kullanılmalıdır. 4. Doldurma: Salatalıklar kavanoza sıkı bir şekilde yerleştirilmeli, ara ara sarımsak ve nohut eklenmelidir. 5. Tuz ve Sirke Karışımı: Bir tencerede kaya tuzu, limon tuzu ve sirke karıştırılarak eritilmeli, karışım kavanoza eklenmelidir. 6. Kapatma: Kavanozun kapağı sıkıca kapatılmalı ve birkaç kez çevrilerek karışımın eşit dağılması sağlanmalıdır. 7. Bekletme: Turşu, güneş görmeyen serin bir yerde en az 15 gün bekletilmelidir. Püf Noktaları: Turşu suyunun bulanmaması için kireçli su kullanılmamalı, hazır içme suyu tercih edilmelidir. Turşunun daha çabuk olgunlaşması için kavanoza birkaç delik açılabilir. Defne yaprağı veya maydanoz eklemek lezzeti artırabilir.

Her gün salatalık yemenin bazı olumlu etkileri: Hidrasyon: Vücutta sıvı dengesini sağlar ve cildi nemlendirir. Kilo kontrolü: Düşük kalorisi ve lif içeriği sayesinde tokluk hissi vererek kilo vermeye yardımcı olur. Sindirim sağlığı: Lif ve yüksek su içeriği ile kabızlığı önler, bağırsakları düzenler. Kalp sağlığı: Potasyum içeriği ile kan basıncını dengelemeye yardımcı olur. Cilt sağlığı: Antioksidanlar sayesinde yaşlanma belirtilerini geciktirir, cilt lekelerini ve renk eşitsizliğini azaltır. Bağışıklık sistemi: A, B, C ve K vitaminleri ile bağışıklık sistemini güçlendirir. Aşırı tüketimde ise bazı olumsuz etkiler görülebilir: İshal, karın ağrısı, baş ağrısı ve halsizlik. Potasyum fazlalığına bağlı olarak göz kızarıklığı ve ağızda yara gibi alerjik reaksiyonlar. Bazı türlerde cilt alerjisi. Herhangi bir sağlık sorunu veya özel diyet durumu varsa, salatalık tüketim miktarı konusunda bir uzmana danışılması önerilir.

Büyük salatalıkların oluşmasının birkaç nedeni vardır: 1. Beslenme eksikliği: Azot, potasyum ve fosfor gibi temel besin maddelerinin eksikliği salatalıkların büyümesini etkileyebilir. 2. Yanlış sulama: Salatalıkların düzenli ve ılık suyla sulanmaması, deformasyona ve büyük salatalıklara yol açabilir. 3. Sıcaklık dalgalanmaları: Gündüz ve gece sıcaklıkları arasındaki büyük farklar salatalıkların şekilsiz büyümesine neden olabilir. 4. Yetersiz tozlaşma: Arı ile tozlaşan çeşitlerde yetersiz tozlaşma, meyvelerin düzensiz şekillenmesine yol açar. 5. Egzotik çeşitler: Bazı Çin salatalıkları gibi bazı çeşitler doğal olarak büyük ve eğri olabilir.

Kornişon ve Alman turşusu aynı değildir, ancak bazı Alman turşu çeşitleri kornişondan yapılır. Kornişon, küçük salatalıkların tuzlu suda ve genellikle dereotu ile korunmasıyla yapılan bir turşu türüdür. Alman turşusu ise, tatlı ve ekşi arasında bir tada sahip, genellikle şeker içeren ve hardal tohumlarıyla yapılan bir turşu çeşididir. Dolayısıyla, Alman turşusu çeşitlerinden biri kornişon olabilir, ancak tüm Alman turşuları kornişondan yapılmaz.

Amerikan turşusu, Amerika Birleşik Devletleri'ne özgü iki ana turşu türünü ifade eder: 1. Dereotlu salatalık turşusu (Dill Pickles). 2. Tatlı ve ekşi salatalık turşusu (Bread and Butter Pickles). Dereotlu salatalık turşusu, klasik olarak tuzlu suda fermente edilmiş, sarımsak, dereotu ve baharatlarla tatlandırılmış salatalıklarla yapılır. Ayrıca, "Amerikan turşusu" ifadesi, 2020 yapımı, Brandon Trost'un yönettiği ve Seth Rogen ile Sarah Snook'un başrollerini paylaştığı komedi filmi "An American Pickle" için de kullanılabilir.

23 Eylül 2023 tarihinde İngiltere'de Vincent Sedin tarafından yetiştirilen 13,4 kilogram ağırlığındaki salatalık, tarih boyunca kayıtlara geçmiş en ağır salatalıktır.

Alman tipi kornişon turşusunun farkı, genellikle daha az tuzlu ve şekerli olmasıdır. Ayrıca, Alman turşularında farklı baharat kombinasyonları ve taze malzemeler kullanıldığı için kendine özgü bir lezzet ortaya çıkar.

Dünyanın en büyük salatalıklarının yetiştiği yer konusunda farklı kayıtlar bulunmaktadır: İngiltere: Sebastian Suski, 2022 yılında 1,13 metre uzunluğunda bir salatalık yetiştirerek Guinness Rekorlar Kitabı'na girmiştir. Çin: 2010 yılında Akele He'nin 170 santimetre uzunluğunda bir salatalık yetiştirdiği iddia edilmiştir, ancak bu rekor resmi kayıtlara geçmemiştir. Türkiye: Türkiye, salatalık üretiminde dünyada üçüncü sırada yer almakta olup, iklim koşullarına uygunluğu sayesinde her bölgede salatalık yetiştirilebilmektedir. Salatalık, özellikle Akdeniz, Ege, Marmara ve orta kuzey bölgelerde yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Dev salatalık, Cucumis sativus cinsine aittir. Ayrıca, 2019 yılında Bartın'da Müyesser Acıbal tarafından yetiştirilen 80 santimetre uzunluğundaki ve 21 kilogram ağırlığındaki dev salatalık, Çin tohumundan elde edilmiştir.

En verimli salatalık tohumlarından bazıları şunlardır: Kuşak Salatalığı. Poyraz Salatalığı. Kıvrık Salatalık. Sarmaşık Salatalık. Salatalık tohumlarının verimliliği, yalnızca tohum çeşidiyle sınırlı değildir. Salatalık tohumu seçerken, iklim koşulları, pazar talepleri ve yetiştirme teknikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Tohum seçimi konusunda bir uzmana danışılması önerilir.

Salatalığın en faydalı yeri olarak tüm kısımları değerlendirilebilir, çünkü salatalık besin değeri açısından oldukça zengindir ve her bir kısmı farklı faydalar sunar. Salatalığın faydalı bazı kısımları: Kabuğu: Cilt bakımında kullanılarak nemlendirme, yatıştırma ve ciltteki iltihaplanmayı azaltma gibi etkiler sağlar. İç kısmı: Yüksek su ve lif içeriği sayesinde sindirim sağlığını iyileştirir, hidrasyonu artırır ve kilo kontrolüne yardımcı olur. Suyu: Detoks içeceklerinde kullanılarak vücudu toksinlerden arındırır ve hidrasyonu destekler. Salatalık, C ve K vitamini, potasyum ve folik asit gibi önemli vitamin ve mineraller içerir.

TS 9059 kornişon, "Yağlı Tohumlarda Yağ Miktarının Tayini" standardını ifade eder ve bu kapsamda kornişon terimi yer almaz. Kornişon, salatalık (Cucumis sativus) türünün küçük meyveli bitki çeşitlerinin adıdır. Ayrıca, küçük salatalık turşusuna da kornişon denir.

Alizar salatalık çeşidinin ne zaman hasat edilmesi gerektiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, salatalıkların genellikle tohum ekiminden 55-70 gün sonra hasat edilmeye başlandığı bilinmektedir. Hasat zamanı, salatalıkların meyve büyüklüğüne ve olgunluğuna bağlıdır. Hasat, sabah erken veya akşam saatlerinde yapılmalıdır.

Yerli salatalık tohumlarının kalitesi, farklı tohum türlerine ve kullanıcı yorumlarına göre değişiklik göstermektedir. Bazı yerli salatalık tohumu türleri ve kullanıcı yorumları: Yerli Sırık Köy Salatalık Tohumu: Kullanıcılar tarafından genel olarak olumlu değerlendirmeler almıştır. Agrodal Tarım Ata Tohumu Doğal Salatalık: Kullanıcılar, tohumun verimli olduğunu ancak bazı durumlarda acılaşma sorunu yaşandığını belirtmektedir. Çengelköy Yerli Salatalık Tohumu: Kullanıcılar, ürün kalitesinin idare eder olduğunu ifade etmektedir. Tohum kalitesi, çimlenme oranı, tat, verim ve kullanıcı deneyimleri gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. En iyi sonucu elde etmek için farklı tohum türlerini karşılaştırmak ve kullanıcı yorumlarını incelemek faydalı olabilir.