Salatalık

Kornişon ve salatalık aynı bitkinin farklı türlerini ifade eder. Salatalık (Cucumis sativus), kabakgiller familyasından bir bitki türü ve bu bitkinin iri yeşil meyvesine verilen addır. Kornişon ise salatalığın küçük meyveli bitki çeşitlerinin adıdır ve genellikle turşuluk olarak kullanılır.

Kornişonlar, turşuluk olarak tercih edilir çünkü: 1. Küçük ve narin yapıdadırlar: Küçük boyutları ve çıtır çıtır olmaları, turşunun lezzetli ve estetik görünmesini sağlar. 2. Sindirim sistemine faydalıdırlar: İçerdikleri lif ve vitaminler sayesinde sindirim sistemine olumlu etkiler yaparlar. 3. Erimeye karşı dirençlidirler: Turşu yapımında kullanılan diğer salatalık türlerine göre daha az erirler, bu da turşunun kıvamını ve tadını korur. 4. Aroma ve baharatlarla uyum sağlarlar: Turşuya eklenen baharatlar ve malzemelerle iyi bir şekilde bütünleşirler.

Salatalık, yaz mevsiminde yetişir. Hasadı haziran, temmuz ve ağustos aylarında yapılır.

Salatalık en çok mart ve nisan aylarında ekilir.

Branina F1 salatalık tohumu, Nunhems firması tarafından üretilmektedir.

1 kilogram salatalıktan yaklaşık 3 kavanoz turşu çıkar. Kavanozun boyutuna ve salatalıkların sıkılığına bağlı olarak bu miktar değişebilir.

En iyi salatalık turşusunu kurmak için aşağıdaki malzemeleri ve adımları izlemek önerilir: Malzemeler: - 3 kg küçük körpe salatalık - 2 dal kereviz yaprağı - 1 baş sarımsak - 1 demet dereotu - 2-3 defne yaprağı - 3 ince dilimlenmiş limon - 1 litre su - 6 yemek kaşığı kaya tuzu Yapılışı: 1. Salatalıkları bir iğneyle deldikten sonra tabanına ince limon dilimleri yerleştirdiğiniz kavanozlara yerleştirin. 2. Aralarına sarımsak, defne yaprağı ve kereviz yaprağı sıkıştırın. 3. İnce limon dilimlerini dıştan görülecek şekilde kavanozun kenarlarına yerleştirin. 4. Bir litre kaynatılmış suya kaya tuzu ilave ederek salamurasını hazırlayın. 5. Tuz iyice eridikten sonra kavanozlara salatalıkların üzerini örtecek şekilde hazırladığınız salamura suyunu dökün. 6. Üzerini defne yaprakları ve dereotu ile örterek kavanozun kapağını sıkıca kapatın. 7. 20 derece sıcaklıkta 3-4 hafta bekletin. 8. Beklettiğiniz salatalık turşularını tahta kaşık ile servis edebilirsiniz.

Büyük salatalıkların oluşmasının birkaç nedeni vardır: 1. Beslenme eksikliği: Azot, potasyum ve fosfor gibi temel besin maddelerinin eksikliği salatalıkların büyümesini etkileyebilir. 2. Yanlış sulama: Salatalıkların düzenli ve ılık suyla sulanmaması, deformasyona ve büyük salatalıklara yol açabilir. 3. Sıcaklık dalgalanmaları: Gündüz ve gece sıcaklıkları arasındaki büyük farklar salatalıkların şekilsiz büyümesine neden olabilir. 4. Yetersiz tozlaşma: Arı ile tozlaşan çeşitlerde yetersiz tozlaşma, meyvelerin düzensiz şekillenmesine yol açar. 5. Egzotik çeşitler: Bazı Çin salatalıkları gibi bazı çeşitler doğal olarak büyük ve eğri olabilir.

Kornişon turşusu ve Alman turşusu aynı değildir, ancak her ikisi de turşu çeşitleri arasında yer alır. Kornişon turşusu, küçük boy salatalıkların tuzlu suya bastırılarak korunmasıyla yapılan bir turşu türüdür. Alman turşusu ise, Alman mutfağına özgü bir turşu çeşidi olup, şeker kullanımı ve hardal tohumlarıyla tatlandırılmasıyla diğer turşulardan ayrılır.

Dünyanın en ağır salatalığı 13,4 kilogram ağırlığındadır ve bu salatalık 23 Eylül 2023 tarihinde İngiltere'de yetiştirilmiştir.

Alman tipi kornişon turşusunun farkı, genellikle daha az tuzlu ve şekerli olmasıdır. Ayrıca, Alman turşularında farklı baharat kombinasyonları ve taze malzemeler kullanıldığı için kendine özgü bir lezzet ortaya çıkar.

Dünyanın en büyük salatalıkları genellikle İngiltere ve Çin'de yetişmektedir. - 2022 yılında İngiltere'de Sebastian Suski tarafından yetiştirilen salatalık 1 metre 13 santimetre uzunluğuyla dünya rekoru kırmıştır. - 2010 yılında ise Çinli bir çiftçi 170 santimetre uzunluğunda bir salatalık yetiştirmiştir, ancak bu rekor resmi kayıtlara geçmemiştir.

Dev salatalık, Cucumis sativus cinsine aittir.

En verimli salatalık tohumları arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Turşu F1: Mantar ve viral hastalıklara karşı dirençli, erken olgunlaşan bir hibrit. 2. Sparta F1: Açık tarla ve seralarda yetiştirilmeye uygun, yoğun sulu meyvelere sahip. 3. Zozulya F1: Seralarda uzun büyüme süreleri korunur ve yüksek verim sağlar. 4. Beze F1: Hızlı olgunlaşan, cladosporiosis ve külleme hastalıklarına dayanıklı erken bir melez. 5. Alekseich F1: Külleme ve tüylü küf gibi hastalıklara karşı duyarlı olmayan, çok yönlü bir erken olgunlaşma çeşidi. Tohum seçimi yaparken, yetiştirme koşulları ve iklim özelliklerine göre uygun çeşidi belirlemek önemlidir.

Salatalığın en faydalı yeri, yüksek su içeriği ve zengin vitamin-mineral yapısı sayesinde vücudun çeşitli bölgelerine olumlu etkiler sağlamasıdır. Salatalığın faydaları arasında şunlar öne çıkar: - Cilt sağlığı: Nemlendirici etkisi vardır, cilt lekelerini azaltır ve yaşlanma belirtilerini geciktirir. - Sindirim sistemi: Lif içeriği ile bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olur, kabızlığı hafifletir. - Göz sağlığı: Göz altı morluklarını ve şişlikleri azaltır, göz yorgunluğunu giderir. - Kalp sağlığı: Potasyum açısından zengin olup, yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olur. - Bağışıklık sistemi: C vitamini içeriği ile bağışıklık sistemini destekler. Ancak, aşırı tüketiminde sindirim sorunları ve elektrolit dengesizliği gibi yan etkiler görülebilir.

TS 9059 standardı, "Yağlı tohumlarda yağ miktarının tayini"ni kapsar ve bu kapsamda kornişon ifadesi yer almaz. Kornişon ise, küçük salatalık (hıyar) turşusuna verilen isimdir.

Yerli salatalık tohumları genellikle kaliteli olarak kabul edilir, çünkü bu tohumlar doğal tozlaşma yoluyla elde edilen yöresel yerli tohumlardan üretilir ve kimyasal işlem görmemiş tamamen doğal ve geleneksel yöntemlerle yetiştirilir. Ayrıca, yerli tohumlarla yetiştirilen salatalıkların mineral ve vitamin değerlerinin yüksek olduğu ve lezzetlerinin daha iyi olduğu belirtilmektedir.

Salatalık bitkisi organik gübreleri daha çok sever. Ayrıca, salatalık yetiştiriciliğinde dekara saf madde olarak şu gübrelerin verilmesi önerilir: - 5 kg azot; - 8 kg potasyum; - 4 kg fosfor; - 3 kg kalsiyum. Gübreleme yapmadan önce, toprağın mineral yapısına göre toprak analizi yaptırmak önemlidir.

Alizar salatalık çeşidinin ne zaman hasat edilmesi gerektiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, salatalıkların genellikle tohum ekiminden 55-70 gün sonra hasat edilmeye başlandığı bilinmektedir. Hasat zamanı, salatalıkların meyve büyüklüğüne ve olgunluğuna bağlıdır. Hasat, sabah erken veya akşam saatlerinde yapılmalıdır.

Tatlı ekşi turşu yapmak için aşağıdaki malzemeleri ve adımları kullanabilirsiniz: Malzemeler: - 2 adet salatalık - 1 adet havuç - 1 adet kapya biber - 1 adet soğan - 500 ml su - 100 ml sirke - 2 yemek kaşığı tuz - 1 tatlı kaşığı şeker - 1 çay kaşığı karabiber - 1 tatlı kaşığı pul biber Yapılışı: 1. Sebzeleri yıkayıp ince doğrayın. 2. Bir tencereye suyu, sirkeyi, tuzu, şekeri ve baharatları ekleyip kaynamaya bırakın. 3. Kaynadıktan sonra doğranmış sebzeleri tencereye ilave edip 5 dakika daha kaynatın. 4. Ateşi kapatın ve karışımı oda sıcaklığına gelene kadar bekletin. 5. Oda sıcaklığına geldikten sonra sebzeleri kavanozlara yerleştirin ve üzerini sıvı ile doldurun. 6. Kavanozları kapaklayarak buzdolabında en az 1 saat bekletin. 7. Soğuk servis yapın. Ayrıca, ekşili turşu yapmak için şu tarifi de deneyebilirsiniz: Malzemeler: - 3-4 tane orta boy patlıcan - 7-8 tane etli yeşil biber - 3-4 diş sarımsak - 1 tutam nane - 1 yemek kaşığı ekşi Yapılışı: 1. Biberleri ayıklayıp istenilen boyda doğrayın. 2. Patlıcanları doğrayıp üzerine sıcak su ve tuz ilave ederek haşlayın. 3. Daha sonra soğuk suda yıkayın. 4. Sarımsakları ezip üzerine ekşi, nane ve tuz ilave edip sulandırın. 5. Hazırlanan patlıcan ve biberi içine atıp 1 saat beklettikten sonra servise hazırlayın.