Mikrobiyoloji

Kanlı agarda birçok bakteri türü üreyebilir, bunlar arasında: Streptococcus pneumoniae ve Streptococcus pyogenes gibi hemolitik streptokoklar; Escherichia coli, Bacillus megaterium, Streptococcus lactis, Staphylococcus aureus gibi çeşitli bakteri türleri; Haemophylus, Legionella ve Francisella (ancak bu bakteriler kanlı agarda üreyemez). Ayrıca, bazı mantarlar ve mikobakteriler de kanlı agarda üreyebilir.

Genel Mikrobiyolojiye giriş soruları arasında şunlar bulunabilir: Eküvyon çubuğu ne işe yarar? İnceleme örnekleri alır ve bazı ekim işlemleri yapar. Mezür nedir? Silindirik, dereceli tüp. Şale nedir? Boyanacak preparatların yerleştirildiği cam boya kapları. Desikatör nedir? Maddelerin nem almasını önleyen, katı maddelerin kurutulmasını ve besiyerlerinin mikroaerofilik ortamda inkübe edilmesini sağlayan kavanoz. Endotoksin ve ekzotoksin arasındaki fark nedir? Endotoksin toksoid hale çevrilemezken, ekzotoksin çevrilebilir. Homofermentasyon ve heterofermentasyon arasındaki fark nedir? Homofermentasyonda glukoz hemen laktik asit oluşacak şekilde yıkılırken, heterofermentasyonda glukozdan laktik asit, etanol ve CO2 oluşur. Probiotiklerin etkileri nelerdir? Barsakta zararlı bakterilerin yerleşmesini önlerler, PH’ı düşürürler, zararlı bakteriler için besin mevcudiyetini azaltırlar ve barsak hücrelerinin mukus salgısını artırırlar. Daha fazla soru için aofsoru.com ve foodelphi.com gibi kaynaklar incelenebilir.

Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi kitabı iki ciltten oluşmaktadır.

Mikrobiyolojide beş temel mikroorganizma grubu şunlardır: 1. Bakteriler. 2. Mantarlar. 3. Protistler. 4. Virüsler. 5. Prionlar. Ayrıca, mikrobiyolojide mikroorganizmalar oksijen, sıcaklık, karbon ve enerji kaynaklarına göre de sınıflandırılabilir.

Bakteriler, bakteriyofaja karşı direnç geliştiremez çünkü bakteriyofajlar, bakterilerle birlikte evrimleşmiştir. Bakteriyofajlar, etkili oldukları bakteriyi tamamen yok edene kadar enfekte etmeye devam eder ve bu süreçte bakterinin genetik yapısını kullanarak direnç gelişimine izin vermez. Ancak, bakterilerin çeşitli mekanizmalarla faja karşı direnç geliştirebileceği de bilinmektedir. Bakteriyofaj tedavisinin klinik kullanımının yaygın olmamasının nedenlerinden biri de doğru fajın seçilip terapide kullanılacak hale getirilmesinin uzmanlık gerektirmesidir.

Koyun kanlı agar, klinik örneklerden, gelişimi zor ve kolay olan mikroorganizmaların izolasyonu ve gelişimi için kullanılır. Çikolatamsı agar ise, çeşitli klinik örneklerden gelen, gelişimi güç organizmaların, özellikle Neisseria ve Haemophilus türlerinin izolasyonu ve gelişimi için kullanılan, seçici olmayan bir besiyeridir. Her iki besiyeri de mikrobiyoloji laboratuvarlarında yaygın olarak kullanılır.

Evet, küf ve mantar aynı şeydir. Mantarlar âlemine giren tüm canlılar belirli ortak özellikler gösterirler ve bu özelliklerinden ötürü ne hayvanlar ne de bitkiler âlemi içerisinde sınıflandırılabilirler. Küfler, doğada hemen her yere yayılmış olan, filamentli (uzantılı) ve çok hücreli mantarlardır.

Tıpta rezervuar terimi, bulaşıcı hastalıkların yayılmasında rol oynayan canlı organizmaları veya içinde bulunduğu ortamları ifade eder. Ayrıca, oksijen maskelerinin ve basınçlı oksijen kaynağına bağlı balonların arkasına yerleştirilen, oksijen oranını artıran torba da rezervuar olarak adlandırılır. Bunun yanı sıra, beyin cerrahisinde kullanılan ve beyin omurilik sıvısının bir kateter ve rezervuar aracılığıyla cilt altından ulaştırılmasını sağlayan sistem de rezervuar olarak bilinir.

Kemosentez, ışık enerjisi olmadan inorganik maddelerin oksidasyonu ile organik madde sentezleme sürecidir. Kemonsu ise belgelerde veya kaynaklarda tanımlanmamış bir terimdir. Kemosentez ve kemonsu arasındaki fark, kemonsu teriminin belgelerde yer almaması ve tanımlanmamış olmasıdır. Kemosentez ise bilimsel bir terim olup, inorganik maddelerin oksidasyonu ile organik madde sentezini ifade eder.

Denitrifikasyon bakterileri azot bağlamaz, aksine azotun serbest hale dönüşmesine neden olur. Denitrifikasyon, nitratın (NO3) azot gazı (N2) formuna dönüştürülmesidir ve bu süreçte denitrifikasyon bakterileri görev alır.

En faydalı toprak mikroplarından bazıları şunlardır: Mikorizal mantarlar. Trichoderma. Rizobakteriler (Rhizobia). Bakteriyel hastalık önleyiciler. Ayrıca, humik asit de toprak mikrobiyal aktivitesini artırarak toprak verimliliğini olumlu yönde etkiler. Toprak mikroorganizmalarının çeşitliliği ve dengesi, sağlıklı bir toprak yapısı için kritik öneme sahiptir.

Mikrobiyolojide boyama işlemi, mikroorganizmaların yapısını, biyokimyasal özelliklerini ve türlerini belirlemek için yapılır. Temel boyama yöntemleri: Basit boyama: Tek bir boya kullanılarak (metilen mavisi, safranin veya kristal moru gibi) mikroorganizmaların temel morfolojik yapıları incelenir. Diferansiyel boyama: Farklı mikroorganizmaların hücre duvarı veya iç yapılarındaki farklılıkları belirlemek için iki farklı renkteki boya kullanılır. Özel boyama: Kapsül, flagella veya spor gibi belirli yapıları tespit etmek için uygulanır. Genel boyama prosedürü: 1. Preparat hazırlama: Lam üzerine kültür örneği yayılır, kurutulur ve ısı ile tespit edilir. 2. Boyama: Hazırlanan lam, boya çözeltisi ile kaplanır ve belirli bir süre beklenir. 3. Yıkama ve kurutma: Boya dökülür, preparat damıtık suyla yıkanır ve kurutulur. 4. Mikroskopta inceleme: Kurutulan preparat, immersiyon objektifiyle incelenir. Mikrobiyolojide boyama, bakteriyolojik tanıda önemli bir ilk adımdır.

Arkeler, yaşam alanlarına göre beş ana gruba ayrılır: 1. Tuzsevenler (Halofiller). 2. Metanojenler. 3. Sülfür indirgeyenler. 4. Isısevenler (Termofiller). 5. Psikofiller (Soğuksevenler).

Drigalski spatülü, laboratuvarlarda kullanılan, cam veya metalden yapılmış, üçgen ağızlı bir çubuktur. Genellikle mikrobiyolojik canlı ekimlerinde yayma işlemi için kullanılır.

Kompetenz ve kompetans kelimeleri farklı anlamlara sahiptir: Kompetenz: Almanca kökenli bu kelime, Türkçe'de "yetki", "yeterlik", "ehliyet", "uzmanlık" ve "yetkinlik" anlamlarına gelir. Kompetans: Kuramsal edinim ve kazanç anlamlarına gelir. Kompetan ise, herhangi bir işi iyi bilen ve o konuda tecrübeli, yetkili kişi anlamına gelir.

Yavaş laktoz fermente eden bakterilere örnek olarak şunlar verilebilir: Lactococcus lactis. Bazı E. coli suşları. Yavaş laktoz fermente eden bakterilerin tam listesi hakkında bilgi bulunamadı. Daha fazla bilgi için bir sağlık uzmanına veya ilgili bir bilim insanına danışılması önerilir.

Bakteriler, antibiyotiklere çeşitli yollarla direnç kazanabilir: Doğal direnç: Bakterinin yapısı, antibiyotiğin etki etmesini engelleyebilir. Genetik değişim (mutasyon): Bakteriler çoğalırken oluşan mutasyonlar, antibiyotiklerin etki ettiği proteinleri değiştirebilir. Gen transferi: Direnç genleri, plazmitler aracılığıyla bir bakteriden diğerine aktarılabilir. Antibiyotik direnci, bakterilerin hayatta kalma mücadelesi olarak da görülebilir.

Bakteri konjugasyonunun görseline şu sitelerden ulaşılabilir: evrimagaci.org; acikders.ankara.edu.tr. Bakteri konjugasyonu, genetik özellikleri farklı aynı türden iki hücrenin yan yana gelerek aralarında sitoplazmik köprü veya tüpe benzer bir bağlantı kurup genetik malzeme aktarımının sağlanması olayıdır. Bu süreçte: Verici hücre (F+) pilus oluşturur. Pilus, alıcı hücreye bağlanarak iki hücreyi bir araya getirir. Plazmid çentiklenir ve DNA'nın bir sarmalı alıcı hücreye aktarılır. Her iki hücre de plazmidlerini çift sarmallı olacak şekilde onarır ve alıcı hücre kendi pilusunu oluşturur. Konjugasyon olabilmesi için verici bakterinin konjugatif, yani hareket ettirilebilir bir genetik unsura sahip olması gerekir, bu çoğu zaman bir konjugatif plazmittir.

Salmonella bakterileri, en çok 2-54 °C arasındaki sıcaklıklarda çoğalır. Bu bakteriler, özellikle 10 °C ila 47 °C arasındaki sıcaklıklarda gıda maddeleri içinde ve üzerinde aylarca canlı kalabilirler. Salmonella'nın yok edilmesi için gıdaların en az 10 dakika boyunca 70 °C'nin üzerinde ısıtılması önerilir.

PYR testi pozitif olan bazı bakteriler: A grubu beta hemolitik streptokoklar (S. pyogenes). Enterokoklar. Bazı hayvan kaynaklı streptokok türleri. Diğer bazı bakteri türleri. PYR testi, bu bakterilerin tanımlanmasında kullanılan bir yöntemdir.