Bakteriler

Salmonella bakterisi en çok hayvansal ürünlerde bulunur. Bu ürünler arasında: Et ve kümes hayvanı etleri (tavuk, hindi, ördek, kaz); Yumurta ve yumurta bazlı ürünler (mayonez, krema, tatlılar); Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri; Deniz ürünleri. Ayrıca, çiğ sebzeler ve meyveler de Salmonella içerebilir, özellikle yetersiz yıkandıklarında.

Bakteriler, çeşitli özelliklere göre farklı gruplara ayrılır: 1. Şekillerine Göre Bakteriler: Çubuk şeklinde (bacillus), yuvarlak (coccus), spiral (spirullum) ve virgül şeklinde (vibrio) olanlar. 2. Beslenme Şekillerine Göre Bakteriler: - Ototrof Bakteriler: İnorganik maddelerden organik madde üretirler. - Heterotrof Bakteriler: Organik maddeleri dışarıdan hazır alırlar. 3. Solunum Şekillerine Göre Bakteriler: - Zorunlu aerob bakteriler: Oksijen olmadığı ortamda yaşayamazlar. - Zorunlu anaerob bakteriler: Oksijenin bulunmadığı ortamlarda yaşarlar. 4. Sıcaklık İsteklerine Göre Bakteriler: Psikrofil (soğuk seven), mezofil (ılık seven) ve termofil (sıcak seven) olanlar. 5. Boyanmalarına Göre Bakteriler: Gram(+) ve Gram(-) bakteriler. Ayrıca, parazit ve saprofit bakteriler gibi diğer sınıflandırma türleri de vardır.

Bakteriler, insan sağlığı için tehlikeli olabilir çünkü: 1. Bakteriyel enfeksiyonlar: Birçok hastalığın temel sebebidir ve bakteri türüne bağlı olarak boğaz enfeksiyonları, pnömoni, sepsis, gıda zehirlenmeleri gibi ciddi durumlara yol açabilir. 2. Bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri: Zararlı bakteriler, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını engelleyebilir ve enfeksiyonlara karşı direncin azalmasına neden olabilir. 3. Antibiyotik direnci: Bazı bakteriler, antibiyotiklere karşı direnç geliştirmiştir, bu da tedavi yöntemlerini etkisiz hale getirir ve enfeksiyonların yayılmasını kolaylaştırır. 4. Gıda güvenliği riskleri: Bakteriyel kontaminasyon, gıda kaynaklı hastalıklara yol açabilir ve bu da sağlık açısından büyük bir tehdit oluşturur.

Salmonella, bağırsakları etkileyen yaygın bir bakteriyel enfeksiyondur. Salmonella enfeksiyonunun belirtileri şunlardır: - İshal: Dışkı sıvılaşır ve bazen kanlı hale gelebilir. - Mide (karın) ağrıları: Kramplı bir şekilde hissedilir. - Ateş: Vücut ısısı yükselir. - Bulantı ve kusma: Mideyi rahatsız eden bir hissiyat yaratır. - Üşüme (titreme): Vücut ısısının yükselmesine bağlı olarak ortaya çıkar. - Baş ağrısı. Çoğu sağlıklı birey birkaç gün içinde tedavi olmadan iyileşir, ancak bazı vakalar ciddi dehidrasyona yol açabilir ve tıbbi müdahale gerektirir. Salmonella enfeksiyonundan korunmak için ellerin temizlenmesi, gıda hijyenine dikkat edilmesi ve şüpheli durumlarda tıbbi yardım alınması önerilir.

İnsan vücudunda en çok bulunan bakteriler bağırsaklarda yer alır.

Prokaryotlar, iki ana gruba ayrılır: bakteriler ve arkeler.

Tuz Gölü, sıcaklığın ve tuzluluk oranının arttığı yaz aylarında pembe renge döner. Bu durumu, gölde yaşayan algler ve bakteriler sağlar.

Salgın hastalıklar, virüsler, bakteriler, parazitler veya diğer mikroorganizmalar tarafından neden olan ve kişiden kişiye veya hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklardır. İşte bazı yaygın salgın hastalık çeşitleri: 1. Grip (İnfluenza): Solunum yolu enfeksiyonu. 2. COVID-19: SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu solunum yolu enfeksiyonu. 3. Kızamık: Kızamık virüsünün neden olduğu, oldukça bulaşıcı bir hastalık. 4. Kabakulak: Tükürük bezlerinin şişmesine neden olan bir hastalık. 5. Suçiçeği: Varicella-zoster virüsünün neden olduğu, kaşıntılı döküntülere neden olan bir hastalık. 6. Tifo: Salmonella typhi bakterisinin neden olduğu, bağırsak enfeksiyonu. 7. Kolera: Vibrio cholerae bakterisinin neden olduğu, ishal ve kusmaya neden olan bir hastalık. 8. Sıtma: Plasmodium parazitinin neden olduğu, sivrisinekler tarafından bulaşan bir hastalık. 9. Tüberküloz: Mycobacterium tuberculosis bakterisinin neden olduğu, akciğer enfeksiyonu.

Klamer (klaritromisin), aşağıdaki bakterilere karşı etkilidir: Aerobik gram-pozitif bakteriler: Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes. Aerobik gram-negatif bakteriler: Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis. Diğer bakteriler: Helicobacter pylori, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, mikobakteriler (Mycobacterium avium complex, Mycobacterium kansasii, M. chelonae, M. fortuitum). Klaritromisinin etkinliği, bakterilerin beta-laktamaz üretmesi durumundan etkilenmez.

ZİMAKS adlı ilaca duyarlı bakteriler şunlardır: Gram-pozitif bakteriler: Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumoniae. Gram-negatif bakteriler: Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Neisseria gonorrhoeae, Escherichia coli, Proteus mirabilis, Klebsiella pneumoniae, Klebsiella oxytoca. Ayrıca, beta-laktamaz enzimlerine karşı da dayanıklıdır.

Sefalosporin antibiyotikler dört ana kuşağa ayrılır: 1. Birinci Kuşak: Sefazolin, sefaklor, sefadroksil gibi antibiyotikler içerir ve genellikle gram-pozitif bakterilere karşı etkilidir. 2. İkinci Kuşak: Sefuroksim, sefprozil gibi antibiyotikler içerir ve hem gram-pozitif hem de gram-negatif bakterilere karşı etkilidir. 3. Üçüncü Kuşak: Seftriakson, sefotaksim, sefoperazon gibi antibiyotikler içerir ve özellikle Pseudomonas aeruginosa gibi zorlayıcı bakterilere karşı etkilidir. 4. Dördüncü Kuşak: Sefepim gibi antibiyotikler içerir ve geniş spektrumlu etki mekanizmalarıyla multidrug-resistant (MDR) bakterilere karşı etkili olma potansiyeline sahiptir.

En tehlikeli gram pozitif bakterilerden bazıları şunlardır: 1. Staphylococcus aureus: Yüksek ısıya dayanıklı protein toksinleri üreterek staphylococcal gıda zehirlenmesine ve çeşitli enfeksiyonlara neden olabilir. 2. Listeria monocytogenes: Listeryoz adı verilen ciddi bir enfeksiyona yol açar ve özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış insanlar için tehlikelidir. 3. Clostridium botulinum: Güçlü bir nörotoksin üretir ve botulizm adı verilen ölümcül bir gıda zehirlenmesine neden olabilir. 4. Clostridium perfringens: Perfringens gıda zehirlenmesine yol açar ve ciddi karın krampları ve ishalle kendini gösterir. Bu bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar, uygun tedavi edilmezse ölümcül olabilir.

Salmonella belirtileri, bakterinin vücuda alınmasından sonra 12-36 saat içinde ortaya çıkar.

Bakteriler, şekillerine göre dört ana kategoriye ayrılır: 1. Küre şeklinde (coccus). 2. Çubuk şeklinde (bacillus). 3. Spiral şeklinde (spirillum). 4. Virgül şeklinde (vibrio).

Çiğ tavukta bulunabilecek bazı bakteriler şunlardır: 1. Campylobacter: Gıda zehirlenmesine neden olabilen bir bakteridir. 2. Salmonella: İshal, karın ağrısı, ateş ve kusma gibi belirtilere yol açan bir bakteridir. 3. E. coli: Çeşitli hastalıklara neden olabilen bir bakteridir ve çiğ tavukta da bulunabilir. 4. Listeria: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ciddi enfeksiyonlara yol açabilen bir bakteridir. 5. Clostridium perfringens: Gıda zehirlenmesine neden olan bir bakteridir.

9. sınıf biyoloji dersinde bakterilerin özellikleri şunlardır: 1. Hücre Yapısı: Bakteriler, prokaryot hücre yapısına sahip tek hücreli canlılardır. 2. Çekirdek ve Organeller: Çekirdek zarı ve zarlı hücre organelleri yoktur; sadece ribozom bulunur. 3. DNA: DNA'ları halkasal yapıdadır ve histon proteini içermez. 4. Hücre Duvarı: Hücre duvarı, peptidoglikan (protein + karbonhidrat) yapısına sahiptir. 5. Depo Maddesi: Karbonhidratları glikojen şeklinde depo ederler. 6. Hareket: Bazı bakterilerde kamçı ve pilus adı verilen yapılar bulunur, bu sayede hareket edebilirler. 7. Üreme: Eşeysiz üreme ile bölünerek çoğalırlar. 8. Biyolojik ve Ekonomik Önemi: Saprofit bakteriler, madde döngüsünde ve endüstriyel üretimde önemli rol oynar.

Nitrifikasyonu iki grup bakteri gerçekleştirir: 1. Nitrosomonas bakterileri, amonyağı (NH3) nitrite (NO2) dönüştürür. 2. Nitrobacter bakterileri ise nitriti nitrata (NO3) okside eder. Bu bakteriler, kemosentez yaparak azotlu bileşikleri dönüştürürken ortaya çıkan enerjiden besin elde ederler.

Bakteriyel hücre duvarı, peptidoglikan adı verilen karmaşık bir moleküler ağ yapısından oluşur. Gram-pozitif bakterilerde hücre duvarı, kalın bir peptidoglikan tabakasından oluşur ve bu tabakanın %95'ini oluşturur. Ayrıca, bazı bakteri türlerinde teikoik asitler ve lipopolisakkaritler gibi ek bileşenler de bulunur.

Mezozom, oksijenli solunum yapan bakterilerde ve fakültatif bakterilerde bulunur.

Prokaryot bakteriler ve arkeler, tek hücreli organizmalar olup, çekirdek ve zarlı organelleri bulunmayan prokaryot yapıya sahiptirler. Bakterilerin bazı özellikleri: - Depo polisakkaritleri glikojendir. - Hücre çeperleri peptidoglikan yapılıdır. - DNA'ları protein ile çevrelenmemiştir. - Çoğalma yöntemleri basit bölünmedir. Arkelerin bazı özellikleri: - Zor (ekstrem) ortam şartlarına dayanıklıdırlar. - Sahte peptidoglikan yapılı çepere sahiptirler. - DNA'ları protein kılıf ile çevrilidir. - Doğada kemosentez yapabilen çok sayıda arke türü vardır.