Linguistics

Hint-Avrupa dil ailesi, yüzlerce dil ve lehçe içerir. Bu dillerden bazıları şunlardır: Anadolu dilleri. Hint-İran dilleri. Slav dilleri. Yunan dili. Kelt dilleri. Cermen dilleri. Arnavutça. Ayrıca, Latince kökenli diller de İtalik dalından hayatta kalan tek dil ailesidir.

Dil ve dil bilgisi arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Dil, insanları diğer canlılardan ayıran en temel özelliklerden biridir ve birçok toplumda bir çocuğun ilk sözcüklerini söylemesi, onun "insan" olarak kabul edilmesini sağlar. Dil bilgisi ise, bir dili bütün yönleriyle inceleyen bilim dalıdır. Dil bilgisi, dilin yapısını, kullanımını ve kökenini inceleyen bir disiplindir ve morfoloji, fonetik, semantik gibi alt bilim dallarını içerir. Özetle: - Dil: İletişim kurma yeteneği. - Dil bilgisi: Dilin yapısını, kullanımını ve kökenini inceleyen bilim dalı.

"Kûna tenim" ifadesi Kürtçe dilinde kullanılmaktadır. Bu ifade, "götüne koyayım" veya "seni skeyim" gibi anlamlara gelebilir.

Doğal dil tümceleri, insan tarafından bilinçli bir planlama olmaksızın evrilmiş, konuşma veya şarkı biçiminde ortaya çıkan tümcelerdir. Doğal dil işleme (NLP) ise bir bilgisayar programının insan dilini konuşulduğu ve yazıldığı şekliyle anlayabilme becerisidir. Bazı doğal dil tümce örnekleri: "Bulut bilişim sigortası tüm hizmet seviyesi anlaşmalarının bir parçası olmalıdır". "İyi bir HSA, insanın bulutlar üzerinde uyumasını sağlar". "Ekin Ays¸e’yi gördü". "Ays¸e’yi Ekin gördü".

Dilbilim ve dil araştırmaları arasındaki temel fark, dilbilimin daha geniş ve kapsamlı bir bilim dalı olmasıdır. Dilbilim, dilin yapısını, anlamını, gelişimini ve kullanımını inceleyen bir bilim dalıdır. Dil araştırmaları ise daha çok belirli dillerin incelenmesi ve bu dillerin tarihsel, coğrafi ve dilbilgisel yönlerinin sorgulanması ile ilgilidir. Özetle, dilbilim genel dil özelliklerini incelerken, dil araştırmaları belirli dillerin özel yönlerini inceler.

İşlevsel dil bilgisi, bir dilin görev ve anlam elemanlarının (ses, ek, sözcük, sözcük grubu, cümle, cümlenin ögeleri) hangi işlevleri yerine getirdiğini tespit etmeye çalışan bir dil bilgisi yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, dildeki öğeleri ve bunların bağıntılarını, bildirişimdeki işlevleri açısından ele alır ve dil olgularının saptanmasında ve değerlendirilmesinde bildirişim işlevine öncelik tanır. İşlevsel dil bilgisi, dilin işlevsel olarak kullanılmasını, yani dil ile bir şey yapmayı veya dinleyicileri etkileyerek onların bir eylemde bulunmalarını sağlamayı hedefler.

Selime ismi, Arapça kökenli olup şu anlamlara gelir: sevmiş olan, sevdalı; kusuru, noksanı olmayan, sağlam, doğru; kurtulmuş, tehlikesiz, zararsız; samimi, temiz; refah ve selâmete ermiş. Ayrıca, "secde eden, alnını yere koyan" anlamı da bulunmaktadır.

Sapir-Whorf etkisi, dilin düşünce yapısını etkilediğini ve dünyayı algılama biçimini şekillendirdiğini öne sürer. Etkinin çalışma şekli şu şekilde özetlenebilir: Dil yapısı ve kelime dağarcığı: Konuşulan dilin yapısı ve kelime dağarcığı, kişinin dünyayı anlama şeklini etkiler. Kültürel farklılıklar: Farklı diller, farklı kültürel bakış açılarını yansıtır ve bu nedenle konuşanlar farklı şekillerde düşünür ve davranır. Örnekler: Renk algısı: Aynı gökyüzüne bakan iki farklı kültürden insan, gökyüzünü farklı şekillerde tanımlayabilir. Zaman algısı: Bazı dillerde geçmiş zaman için fiil çekimi yapılırken, bazı dillerde yapılmaz; bu da zaman algısını etkiler. Yön kavramı: Avustralya'daki Guugu Ymithirr kabilesinde sağ, sol, ön ve arka gibi kavramlar yoktur; yönler içsel bir pusula ile belirlenir. Ancak, bu etkinin kesin kaynağı ve yönü konusunda kesin bir görüş birliği yoktur; bazı araştırmacılar etkinin karşılıklı olduğunu savunmaktadır.

Dil biliminde eş anlamlılık, yazılışları farklı olduğu hâlde anlamları aynı veya çok yakın olan sözcükler arasındaki anlamsal ilişkidir. Bu tür sözcükler birbirlerinin yerine kullanılabilir. Bazı eş anlamlı sözcük örnekleri: siyah - kara; cevap - yanıt; kalp - yürek - gönül; kelime - sözcük; ileti - mesaj. Ancak, eş anlamlı sözcüklerin her zaman birbirinin yerine kullanılamayacağı durumlar da vardır.

Sapir-Whorf hipotezi, bir dilin, konuşurlarının dünya görüşünü, bilişini ve algılarını etkileyebileceğini öne süren bir görüştür. Bu hipotez, dilin düşünceyi şekillendirme derecesine göre farklı yaklaşımlar içerir. Dilsel belirlenimcilik (linguistic determinism). Hipotez, 20. yüzyıl dilbilimcileri Edward Sapir ve Benjamin Lee Whorf'a atfedilir. Hipotez, birçok kez denenmesine rağmen ispat edilememiştir.

Dillerin kökeni hakkında kesin bir bilgi yoktur, ancak çeşitli teoriler bulunmaktadır: Tanrısal Teori: Dini inançlara göre, diller ortak ve tektir; yaratıcı tarafından insana bahşedilmiştir. Yansıma Teorisi: İlk insanların doğadaki sesleri taklit etmesiyle dilin ortaya çıktığını savunur. Ünlemler Teorisi: İlk dilin, insanların duygusal durumlarda çıkardığı nidalardan oluştuğunu öne sürer. Birliktelik Teorisi: İnsanların birlikte çalışma ve iletişim kurma ihtiyacı nedeniyle dilin oluştuğunu belirtir. Jest ve Mimik Teorisi: Dilin, jest ve mimiklerden türediğini iddia eder. Dilin kökeni ve evrimi üzerine yapılan araştırmalar devam etmektedir.

Şeyda ismi, Arapça kökenli olup "aşık", "tutkulu" anlamına gelir. Ayrıca, "sevda nedeniyle aklını yitirmiş, çılgın" ve "aşk çılgını" gibi mecazi anlamları da vardır. Şeyda ismi, genellikle kadın ismi olarak kullanılsa da nadiren erkek ismi olarak da konulabilir.

İkileme ve ünsüz ikizleşmesi aynı şey değildir. İkileme, bir kelimenin veya hecenin vurgu veya anlamı pekiştirmek için tekrarlanmasıdır. Ünsüz ikizleşmesi ise, bir kelimenin sonuna bir ek geldiğinde, kelime sonunda bulunan ünsüz harfin tekrar etmesi durumudur. Dolayısıyla, ikileme ve ünsüz ikizleşmesi farklı dil fenomenleridir.

Bernard Bloch ve George L. Trager'in dil tanımı: "Bir dil, bir sosyal grubun işbirliği yaptığı, keyfi sesli sembollerden oluşan bir sistemdir". Bu tanımda, dilin yalnızca konuşulan bir iletişim sistemi olduğu ve yazılı dili içermediği belirtilmektedir.

Evet, hamr ve şarap aynı şeydir, çünkü Arapça'da şarap için "hamr" kelimesi kullanılır. Ancak, İslam fıkhında farklı mezhepler "hamr" kelimesini farklı şekillerde yorumlamıştır: Hanefi mezhebine göre hamr, özellikle üzümden elde edilen sarhoşluk verici içecekleri ifade eder. Diğer mezheplere göre ise hamr, üzüm, hurma, buğday, arpa ve bal gibi çeşitli maddelerden elde edilen sarhoş edici içkilerin tamamını kapsar.

Etimolojinin temel ilkeleri şunlardır: Araştırılan kelimenin en eski biçiminin belirlenmesi. Kelimenin geçirdiği değişim ve farklılaşmaların sebepleriyle birlikte ortaya konulması. Yazımın telaffuza oranla daha muhafazakâr olduğu dikkate alınarak kelimelerin yazım ve telaffuzlarının ayrı ayrı değerlendirilmesi. Kelimenin hem tespit edilen ilk şekli hem de mevcut şekli ile benzer biçimlerinin aynı veya farklı dillerdeki örneklerinin bir araya getirilmesi. Benzer biçimdeki kelimelerin anlambilim ve biçimbilim ilkeleri ile değerlendirilmesi. Kelimelerin benzer biçimlerinin tespit edildiği diller arasındaki akrabalık, komşuluk veya ticari, sosyal, dinî vb. ilişkilerin ortaya konulması. Bilimsel bir zemine oturtulmayan etimolojik açıklamaların geçersiz olabileceği göz önünde bulundurulması. Mevcut değişimlerden yola çıkılarak kelimenin gelecekte alabileceği muhtemel şekiller konusunda fikir yürütülebilmesi. Etimolojik açıklamaların diğer disiplinlerle ilişkisine dair çıkarımlarda bulunulması.

"Dışa karşı" ifadesi, bir konunun kapsamına girmeyen şey, bir kimsenin görünüşü, durum ve davranışları gibi anlamlara gelebilir. Ayrıca, "dışa karşı" ifadesi, "Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)" gibi, aralarındaki gümrükleri kaldıran fakat dışa karşı ortak tarifeyi öngören bir iktisadi birleşme hareketini de ifade edebilir. Örnek cümle: "Dışa karşı biraz daha dikkatli olmalıyız".

Alofon, bir fonemi gösteren ancak fonetik özellikleri birbirinden farklı olan seslerin oluşturduğu alt gruplardır. Alofon kavramı şu şekilde açıklanabilir: Anlam ayırt edici olmayan sesler. Örnekler. Türleri. Alofon kavramı, farklı dillerin ses ayrımlarını nasıl yaptığını anlamak için önemlidir; bir dilde alofon olan sesler, başka bir dilde iki ayrı ses birimi oluşturabilir.

Eldar ismi farklı anlamlara gelebilir: Akrabası olan, evi, memleketi olan; halkın sahibi, halkın sahibi. Hakim, el sahibi (Azerice). Orta Dünya'da elflere verilen ad, ateş savaşçısı. Yurt sever, ülkesine bağlı. Bir ülkenin hakimi, hükümdarı. Eldar ismi Farsça-Arapça kökenli olup, erkek ismi olarak kullanılmaktadır.

Özdeş sıfat, "özdeş" kelimesinin sıfat hali olup, şu anlamlara gelir: Her türlü nitelik bakımından eşit olan, ayırt edilmeyecek kadar benzer olan, aynı. Bir ve aynı olan, bir ve aynı anlama gelen. Kendinde özdeşlik bulunan, identik. Örnek: "Al bayrağa sarılı kırmızı tabutu taşınıyordu. Buradaki al kelimesi ile kırmızı kelimesi türce özdeştir".