Linguistics

"Dış karşıda" ifadesi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Coğrafi Anlam: "Dış" kelimesi, bir yerin sınırları dışında kalan, hariçteki anlamı taşır. 2. Spor Anlamı: Futbol gibi bazı top oyunlarında, "dış" kelimesi, topun kalenin bulunduğu taraftan dışarı çıkması durumunu ifade eden "aut" anlamında kullanılır.

Alofon, aynı sesin farklı kelimeler içinde birbirinden biraz farklı bir şekilde söylenişidir. Başka bir deyişle, tek bir sesbiriminin (fonem) farklı pozisyonlarda ve farklı kelimelerle yapılan farklı seslerine verilen isimdir.

Eldar ismi, farklı anlamlara sahip olabilir: 1. Azerice kökenli: "Hakim, el sahibi" anlamına gelir. 2. "Orta Dünya" terimi: Orta dünyadaki elflere verilen addır ve "ateş savaşçısı" manasına da gelir. 3. "Yurdunu seven, ülkesine bağlı kimse" anlamına gelir.

Adalina ismi, Alman ve İbrani kökenli bir isimdir ve "asil, onurlu, süs" anlamlarına gelir.

Özdeş sıfat, üç farklı anlamda kullanılan bir sıfattır: 1. Her türlü nitelik bakımından eşit olan, aralarında fark bulunmayan. 2. Bir ve aynı olan, bir ve aynı anlama gelen. 3. Kendinde özdeşlik bulunan, identik.

En küçük anlamlı ses birimi bir dildeki "fonem" olarak adlandırılır.

Dilbilim terimleri şunlardır: 1. Fonoloji: Ses sisteminin incelenmesi, seslerin nasıl üretildiği veya birbirleriyle nasıl etkileşime girdiği. 2. Morfoloji: Kelimenin yapısını inceleyen dilbilim alanı, kelimelerin kök, ek ve çekim ekleri. 3. Sözdizimi: Cümlelerin nasıl yapılandığı ve kelimeler arasındaki ilişkileri inceleyen dilbilim dalı. 4. Semantik: Dildeki anlamın incelenmesi, kelimelerin ve ifadelerin nasıl anlamlar taşıdığı. 5. Pragmatik: Dilin gerçek kullanımını inceleyen, iletişimsel işlevleri araştıran alan. 6. Dialekt: Bir dilin farklı gruplar veya bölgeler arasındaki varyasyonu. Diğer dilbilim terimleri arasında etimoloji, metindilbilim, psikolinguistik gibi alanlar da yer alır.

Rol Kuramı, sözlükçedeki anlambilimsel bilgilerin belirginleşmesi ve bunların sözdizimsel yapılara yansıtılmasına dair düzenlemeleri içerir.

Dizgeci işlevsel dilbilgisinde "dizge", dilin anlam üretmek için birbiriyle ilişkili dizgeler ağı olarak kabul edilmesini ifade eder. Bu yaklaşıma göre, dil sadece biçimsel olarak değil, işlevsel olarak da değerlendirilmelidir, yani kullanıldığı bağlam içerisinde.

Jakobson iletişim modeli, dilbilimci Roman Jakobson tarafından geliştirilen ve altı temel iletişim ögesini içeren bir modeldir: 1. Bağlam (Context): İletişim ortamı, hem mekânsal hem de psikolojik uygunluğu ifade eder. 2. Mesaj (Message): Gönderici ile alıcı arasındaki akış. 3. Kanal (Channel): İletişim yolu, sözlü, yazılı veya görsel olabilir. 4. Kod (Code): Gönderici ve alıcı tarafından tanımlanabilen ortak dildir. 5. Alıcı (Receiver): Mesajı alan, mesajın gittiği yeri ifade eder. 6. Gönderici (Sender): Mesajı gönderen veya mesaj kaynağını ifade eder. Bu modelde ayrıca, her bir iletişim ögesine karşılık gelen altı işlev bulunur: 1. Göndergesel İşlev: Dilin bilgi aktarımı için kullanılması. 2. Heyecan Bildirme İşlevi: Duygusal içerikli işlev, korku, sevinç, üzüntü, heyecan gibi. 3. Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi: Mesajın alıcıda bir eyleme dönüşmesi. 4. Dil Ötesi İşlev: Dile ait bilgilerin verildiği mesajlar. 5. Kanalı Kontrol İşlevi: İletişimin sürekliliği ile ilgili, anlaşılmayı ve anlamayı ifade eder. 6. Duygusallık İşlevi: Dilde öznel ögelerle hislere yönelmeyi ifade eder.

Dil yakınlaşması, dillerin uzun süreli dil teması ve karşılıklı etkileşimi sonucu yapısal olarak birbirine benzemesi sürecidir. Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır: 1. İki Dilli Kod Değiştirme: İki dilli konuşmacılar, her iki dilde de tam ifade kapasitesi ararken, diller arasında önceden var olan paralellikleri tespit eder ve bu yapıları benzer anlamları ifade etmek için kullanırlar. 2. Etnik Sınırlar: Sosyolinguistik faktörler, etnik sınırlar dil yakınlaşmasını engelleyebilir. 3. Fonolojik Benzerlikler: Temas halindeki dillerin fonolojik sistemleri yavaş yavaş birbirine benzemeye başlar, bu da fonetik, sözdizimsel veya morfolojik yakınlaşmaya yol açar. Bu süreç, dillerin aynı dil ailesine ait olup olmadığına bakılmaksızın gerçekleşir.

Güneş Dil Teorisini çürütmek için Hint-Avrupa dil teorisi kullanılmıştır.

Çok anlamlı sözcüklere örnek olarak şunlar verilebilir: 1. "Göz" kelimesi: - Organ anlamında: "Onun gözleri çok güzel". - Dikkat anlamında: "Onun gözünden hiçbir şey kaçmaz". - Küçük bir delik ya da açıklık anlamında: "Kapının gözüne anahtarı koymuş". 2. "Baş" kelimesi: - Vücut parçası anlamında: "Başım çok ağrıyor". - Önder, lider anlamında: "O, bu şirketin başıdır". - Başlangıç anlamında: "Kitabın başını bir türlü anlayamadım". 3. "Açmak" kelimesi: - Bir nesneyi kapalıyken açmak anlamında: "Kapıyı açar mısın?". - Elektronik bir cihazı açmak anlamında: "Televizyonu açtım, haberleri izledim". - Konuşmayı başlatmak anlamında: "Bu konuyu bir kez daha açmak istemiyorum". 4. "Tutmak" kelimesi: - Verdiği sözü tutmak anlamında: "Verdiğim sözü tuttum, zamanında geldim". - Taraf olmak anlamında: "Ben karşı takımı tutuyorum". - Ele almak, elde bulundurmak anlamında: "Çınar paketi elinde bulunduruyordu".

August Schleicher'in soy ağacı kuramı (Stammbaumtheorie), dillerin evrimini biyolojik türlerin çeşitliliğine benzeterek, tüm dillerin köken olarak tek bir dilden geldiğini öne süren bir teoridir. Bu kurama göre, diller arasındaki bağ ve ilişkiler, soy ağacındaki gibi birbirine bağlıdır ve dillerin değişimi de evrimsel bir süreç olarak kabul edilir. Schleicher, kendi evrim teorisine dayanarak Indo-Germen dil ailesinin soy ağacını oluşturmuştur.

Türkçede asıl unsurlar, bir dilin yapısını ve işleyişini oluşturan dört temel unsur olarak kabul edilir: 1. Sözcükler ve dilbilgisi. 2. Sesler ve telaffuz. 3. Kültürel ve toplumsal boyutlar. 4. Evrim ve tarih.

Bükünlü kök, dilbilgisinde türetmede ve çekimde kelime köklerinin değişikliğe uğradığı dil türlerini ifade eder.

Anlam türleri slaytında genellikle şu başlıklar yer alır: 1. Kavramsal/Gösterimsel/Bilişsel Anlam: Dilin temel anlam türüdür ve her dilsel ifadenin bir tane kavramsal anlamı vardır. 2. Yan Anlam: Bir sözcüğün gerçek anlamı yanında kullanımına bağlı olarak kazandığı yeni anlamdır. 3. Mecaz Anlam: Bir sözcüğün gerçek anlamı dışında yepyeni bir anlamda kullanılmasıdır. 4. Terim Anlam: Bilim, sanat, spor veya meslek alanlarına özgü kavramları karşılayan sözcüklerdir. 5. Yansıma Anlam: Dilin sözcüksel düzeyiyle ilgili olup, birden fazla kavramsal anlamın bir arada bulunması durumudur. 6. Duygusal Anlam: Konuşanın yüklediği anlamdır. 7. Toplumsal Anlam: Dil kullanımının toplumsal durumlarını yansıtır.

Dil bilimi ve kelime bilimi arasındaki farklar şunlardır: 1. Dil Bilimi: Dillerin yapısını, gelişimini, yayılmasını ve aralarındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. 2. Kelime Bilimi (Leksikoloji): Bir dilin söz varlığını oluşturan sözcükleri, bunların yapılarını, kökenlerini, anlamlarını ve zaman içindeki değişimlerini inceleyen bir dil bilimi dalıdır. Özetle, dil bilimi genel olarak dilleri incelerken, kelime bilimi belirli bir dildeki kelimelerin ayrıntılı analizini yapar.

Kerime Üstünova'nın "Ad İşletimi" adlı eseri, dilbilgisel biçimbirimler aracılığıyla sözcüksel biçimbirimler arasında kurulan biçim ve anlam ilişkilerini ele alır. Bu çalışmada, ad işletme eklerinin dil içindeki konumları ve işlevleri incelenir.

Becce kelimesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Becce Shipping Services: Bu şirket, gemi acenteliği hizmeti vermektedir. 2. Becce (Farsça): Farsça'da "evlat, çocuk" anlamına gelen bir kelimedir.