HukukiKavramlar

Değer artış payı ve katılma alacağı farklı kavramlardır. Değer artış payı, eşlerden birinin diğer eşin malının edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunması durumunda, bu malın tasfiyesi sırasında ortaya çıkan değer artışı için talep edebileceği alacak hakkıdır. Katılma alacağı ise, edinilmiş mallara katılma rejiminde, her eşin diğerinin evlilik birliği içinde edindiği mallar üzerinde yarı oranında hak sahibi olması durumudur. Dolayısıyla, değer artış payının yarısı katılma alacağı değildir.

İnşai hak, hukukta "yenilik doğuran hak" olarak tanımlanır.

İlga ve iptal kavramları benzer anlamlara sahip olsa da, tam olarak aynı şeyler değildir. İlga, bir hukuk kuralının, onu daha önceden yaratmış olan makam veya organ tarafından yürürlükten kaldırılması anlamına gelir. İptal ise, belirli bir hukuki durumun veya tüzel kişiliğin tamamen ortadan kaldırılması anlamına gelir.

Örfü belde ve paftos terimleri, gayrimenkul hukuku ve tapu işlemleri bağlamında kullanılan kavramlardır. Örfü belde, bir arazinin, bir mülkün ya da bir köyün sınırlarını belirleyen ve genellikle geleneksel olarak oluşturulan sınırlamalara dayanan belgelerdir. Paftos ise, başkasının arazisinde ağaç dikebilme ve bağ yetiştirme hakkıdır.

Taksir ve bilinçli taksir arasındaki fark, failin neticeye yönelik tutumunda yatmaktadır. Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı bir davranışla sonucun öngörülememesi durumudur. Bilinçli taksir ise, failin gerçekleştirdiği eylemin sonuçlarını öngörmesine rağmen, bu sonuçların gerçekleşmeyeceğine dair bir güvenle hareket etmesidir.

"Hakkın özü" ifadesi, bir hakkın temel ve vazgeçilmez kısmını ifade eder. Bir hakkın özüne dokunulması, onun varlık nedeninin ortadan kaldırılması veya güvencesiz bırakılması anlamına gelir.

İsnada dahil edilenler, iftira ve suç uydurma suçlarında farklı şekillerde belirlenir: 1. İftira Suçu: Bu suçta, hukuka aykırı bir fiilin belirli bir kişiye isnat edilmesi gerekir. 2. Suç Uydurma Suçu: Bu suçta ise, uydurulan suçun belirli bir kimseye isnat edilmemesi gerekmektedir. Hadis rivayet sisteminde ise, isnad, rivayetin aktarıldığı kişileri ve bu kişilerin birbirleriyle olan ilişkilerini içerir.

Esnaf, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan kimsedir.

Nedensellik ve kümülatiflik farklı anlamlara sahiptir: 1. Nedensellik: Bir olay veya durumun meydana gelmesinde etkili olan sebep-sonuç ilişkisini ifade eder. 2. Kümülatiflik: Bir şeyin birikimini veya toplamını ifade eder.

Gaip ve kayıp kavramları, hukuki açıdan farklı anlamlar taşır: 1. Gaip: Bir kişinin ölüm tehlikesi içinde kaybolması veya kendisinden uzun süre haber alınamaması durumunda, mahkeme kararıyla hukuki varlığının sona erdirilmesi anlamına gelir. 2. Kayıp: Kişinin nerede olduğunun ve yaşayıp yaşamadığının bilinememesi durumunu ifade eder. Özetle, gaip kesin bir ölüm varsayımını içerirken, kayıp daha belirsiz bir durumu ifade eder.

Kuruluş yeri ve işletme merkezi kavramları benzer ancak tam olarak aynı şey değildir. Kuruluş yeri, işletmenin faaliyetini sürdüreceği, üzerinde kurulacağı fiziksel mekandır. İşletme merkezi ise, işletmenin yönetim ve idari işlerinin yürütüldüğü ana merkezdir.

Gerçek boşluk ve örtülü boşluk arasındaki fark, hukuki bir konuda hüküm bulunup bulunmaması ve bu hükmün uygulanabilirliği ile ilgilidir. 1. Gerçek Boşluk: Hukuki bir konuda hiçbir hüküm bulunmaması durumudur. 2. Örtülü Boşluk: Hukuki uyuşmazlığın çözümüne ilişkin bir kural bulunmakla birlikte, bu kuralın sözü ile özünün bağdaşmaması, başka bir hükümle çatışması veya dürüstlük kuralına uygun olmaması gibi durumlarda ortaya çıkar.

Feragat ve ferağ kavramları farklı anlamlara sahiptir: 1. Feragat: Bir şeyden vazgeçme, el çekme anlamına gelir. 2. Ferağ: Tapu sicil işlemlerinde mal sahibinin mülkiyet hakkını başka birinin lehine devretmesi için tapuya başvurması ve kendi mülkiyeti ile ilgili ilişik kesme işlemidir. Bu nedenle, feragat ve ferağ aynı şey değildir.

Şahıs ve gerçek kişi kavramları aynı şeyi ifade eder. Gerçek kişi, kanuni hak ve yükümlülüklere sahip, hukuki ehliyeti olan ve doğumla birlikte var olan bireyi tanımlar.

Örtülü boşluk ve hukuk boşluğu kavramları farklı anlamlar taşır: 1. Örtülü boşluk, yazılı kaynaklarda fazla geniş tutulan ve gerekli istisnalara yer vermeyen bir kuralın bulunması durumudur. 2. Hukuk boşluğu ise, hem yazılı hem de yazısız kaynaklarda bir hukuki uyuşmazlığın çözümünde hüküm bulunmaması durumudur. Dolayısıyla, örtülü boşluk ve hukuk boşluğu aynı şey değildir.

Müspet ve menfi zarar birlikte istenemez. Çünkü aynı anda hem sözleşmenin devamını ister şekilde bir iradenin ortaya çıkması hem de sözleşmenin ortadan kalkmış olduğu anlamına gelir, bu durum çelişki içerir.

Yokluk ve butlan kavramları, Yargıtay kararlarıyla sınırlı değildir. Bu kavramlar, genel hukuk prensipleri ve Türk Ticaret Kanunu'nun ilgili maddeleri çerçevesinde değerlendirilir. Yokluk, bir hukuki işlemin kurucu unsurlarının eksik olması durumunda uygulanır ve işlem hiç yapılmamış sayılır. Bu nedenle, yokluk ve butlan yaptırımları, sadece Yargıtay kararlarında değil, genel hukuki uygulamalarda da geçerli olan hukuki sonuçlardır.

Ariyet türleri iki ana kategoriye ayrılır: mutlak ariyet ve mukayyed ariyet. 1. Mutlak Ariyet: Bir kimsenin bir şeyi, nasıl kullanılacağı veya başkasının kullanıp kullanmayacağı gibi hususları belirtmeden âriyet olarak almasıdır. 2. Mukayyed Ariyet: Süre ve yararlanma veya bunlardan birisi hakkında kayıt konulmuş âriyettir.

İktisabı iktisap sebebi, bir malın veya hakkın edinilme sebebi anlamına gelir.

Miras ve tereke kavramları benzer anlamlara gelse de tam olarak aynı şey değildir. Miras, bir kişinin ölümü sonucu geride bıraktığı malvarlığı ve hakların toplamıdır. Tereke ise, hukuki bir terim olarak, miras yoluyla mirasçılara geçen tüm hak ve borçları ifade eder. Dolayısıyla, tereke, mirasın yasal ve hukuki boyutunu temsil eder.