HukukiKavramlar

Hakkın özü, her temel hakkın sahip olduğu temel felsefeyi, yani adalet ve eşitlik ilkelerini ifade eder. Hakkın özü kavramı, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir: Anayasa hukuku terimi. Felsefi ve dini anlam. Ayrıca, "hakkın özü" ifadesi, toplumsal refah ve bireylerin hak arama süreçleriyle de ilişkilidir.

İsnada dahil olanlar, bir hadisin veya haberin rivayetinde yer alan, sözü birbirine nakleden ravilerdir. Bu raviler, "ahberenâ", "haddesenâ" ve "an" gibi rivayet lafızlarıyla anılır. İsnad, sadece hadis ve haber rivayetlerinde değil, edebiyat, fıkıh, usul, kelam gibi ilimlerin ifadelerinde de kullanılır.

Esnaf, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan kimsedir.

Nedensellik, olay ve olguların birbirine belirli bir şekilde bağlı olması, her sonucun bir nedeni olması ya da her sonucun bir nedene bağlanarak açıklanabilir olması anlamına gelir. Kümülatiflik ise, birbirinden bağımsız olarak gerçekleşen birden fazla şartın birleşerek neticeyi meydana getirmesi durumudur. Nedensellik ve kümülatiflik kavramları farklı alanlarda farklı şekillerde ele alınabilir, örneğin: Felsefe: Determinizm, her olayın maddi veya manevi birtakım nedenlerin zorunlu sonucu olduğunu kabul eden felsefi görüştür. Matematik: Nedensellik, olasılık, istatistik ve grafik teorisinden yöntemlerin kullanıldığı birleşik bir yaklaşım gerektirir. Ekonomi: Kümülatif nedensellik, ekonomi bağlamında geliştirilen ve birden fazla şartın bir araya gelerek sonucu nasıl oluşturduğunu inceleyen bir kavramdır.

Gaip ve kayıp kavramları arasındaki temel fark, gaiplik durumunun mahkeme kararıyla kesinleşmesidir. - Kayıp: Bir kişinin nerede olduğu ve hayatta olup olmadığı bilinmediğinde kullanılır. Ancak, bu durum kesin bir hukuki statü kazandırmaz. - Gaip: Ölüm tehlikesi altında kaybolan veya uzun süre haber alınamayan kişiler için kullanılır ve bu durum, mahkeme kararıyla gaiplik statüsüne dönüşür. Gaiplik kararı, kişinin öldüğüne dair kesin bilgi bulunmasa bile, bazı hukuki işlemlerin ve miras paylaşımının yapılabilmesini sağlar. Özetle, kayıp durumu genel bir belirsizlik içerirken, gaiplik mahkeme kararıyla kesinleşen bir hukuki statüdür.

Hayır, kuruluş yeri ve işletme merkezi aynı şey değildir. Kuruluş yeri, bir şirketin tescil edildiği ve hukuki olarak bağlı olduğu ülkedir. İşletme merkezi ise, ticari işletmenin idari, hukuki ve ticari faaliyetlerinin yoğun olarak yürütüldüğü yerdir.

Gerçek boşluk ve örtülü boşluk arasındaki temel fark, kanundaki eksikliklerin niteliğidir. 1. Gerçek Boşluk: - Kanunda somut olaya uygulanabilecek bir hüküm tamamen eksiktir. - Hakim, bu boşluğu doldurmak için önce örf ve adet hukukuna bakar, orada da çözüm bulamazsa hukuk yaratır. - Örnek: Bir kimsenin cenaze masrafları terekesinden indirilir, ancak kişinin terekesinin aktifinde cenaze masraflarını karşılayacak bir miktar yoksa ne yapılacağı kanunda düzenlenmemiştir. 2. Örtülü Boşluk: - Kanunda bir hüküm bulunur, ancak bu hüküm çok geniş kapsamlı veya gerekli istisnalara yer vermemiştir. - Hakim, bu boşluğu doldurmak için kuralı sınırlayabilir, yani amaca uygun bir yorum yapabilir. - Örnek: Medeni Kanuna göre, ayırt etme gücüne sahip olmayan bir kişinin yaptığı sözleşmeler geçersizdir. Ancak, bu hüküm çok geniş tutulmuştur ve hakim, ayırt etme gücüne sahip olmayan bir kişinin aldığı piyango biletine ikramiye çıkması durumunda hükmü daraltarak satış sözleşmesini geçerli sayabilir. Özetle, gerçek boşlukta hüküm tamamen eksikken, örtülü boşlukta hüküm vardır ancak bu hüküm yetersizdir.

Hayır, feragat ve ferağ aynı şey değildir. Ferağ, bir taşınmaz malın mülkiyetinin bir kişiden diğerine tapu sicilinde resmi olarak devredilmesi işlemidir. Ferağ, genellikle bir bedel karşılığında (ivazlı ferağ) veya bedelsiz (ivazsız ferağ) olarak yapılabilir.

Hayır, örtülü boşluk ve hukuk boşluğu aynı şey değildir. Hukuk boşluğu, kanunda somut olaya uygulanacak bir hükmün bulunmaması durumudur. Örtülü boşluk ise, kanunda bir hüküm bulunmakla beraber, bu hükmün çok geniş kapsamlı olması ve gerekli istisnalara yer vermemesi durumunda ortaya çıkar.

Hayır, şahıs ve gerçek kişi aynı şey değildir. Gerçek kişi, bir kişinin doğumdan itibaren ölümüne kadar sahip olduğu hukuki hakları ve hürriyetleri tanımlayan kavramdır. Şahıs şirketi ise tek bir kişiye ait olan ve ticari faaliyetlerin bu kişi adına yürütüldüğü bir şirket türüdür. Dolayısıyla, şahıs şirketleri tüzel kişilik taşırken, gerçek kişiler bireysel olarak kabul edilir.

Yokluk ve butlanın Yargıtay kararları ile sınırlı olmadığı söylenebilir. Yokluk ve butlan, hukuki işlemlerin baştan itibaren geçersiz olması ve sonradan geçerli hale getirilmesinin mümkün olmaması anlamına gelir. Yokluk ve butlan yaptırımına tabi olan genel kurul kararları, TTK 447. maddede sayılan durumlarla sınırlı değildir. Ayrıca, yönetim kurulu kararları da yokluk ve butlan yaptırımlarına tabidir ve bu yaptırımların sebepleri TTK 391. maddede belirtilmiştir. Dolayısıyla, yokluk ve butlan sadece Yargıtay kararları ile sınırlı olmayıp, kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenen genel hükümler doğrultusunda da uygulanabilir.

Ariyet türleri iki ana kategoriye ayrılır: 1. Mutlak Ariyet: - Bir malın, nasıl ve kim tarafından kullanılacağı belirtilmeden âriyet olarak verilmesi. 2. Mukayyed Ariyet: - Süre veya kullanım şekli gibi hususlarda kayıt konulmuş âriyet. Ayrıca, ariyet akdi, kullanım amacına göre de farklılık gösterebilir: Kullanım Ödüncü (Ariyet): Bir malın karşılıksız olarak kullanılmasını ve sözleşme süresi sonunda geri verilmesini içerir. Patent veya Marka Hakkı Ödüncü: Belirli bir süre için bu hakların kullanımını kapsar.

İktisap sebebi, bir kişinin herhangi bir hakkı ya da o hakkın karşılığı olan menfaati elde etmesini sağlayan hukuki işlemdir. Bu işlem, ya bir sözleşme şeklinde olabilir ya da belirli mal vasiyeti içeren ölüme bağlı bir tasarruf olabilir. İktisap, sözlükte bir şeyi elde etmek, o şeyi kazanmak anlamına gelir. İktisap, aslen iktisap ve devren iktisap olmak üzere ikiye ayrılır.

Miras ve tereke aynı anlama gelir. Tereke, hukuk dilinde ölen ya da gaipliğine karar verilen kişilerin mal varlığı, hak ve borçlarının tümüdür. Zaman zaman aynı ifadeyi karşılamak için miras ve tereke sözcükleri birbirleri yerine kullanılsa da, miras kavramı ile terekenin mirasçılara intikali ifade edilir.

Hukuki yarar yokluğu, davanın her aşamasında ileri sürülebilir. HMK m.115/2 uyarınca mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Hukuki yarar yokluğu, başlangıçta mevcutken yargılama devam ederken ortadan kalkabilir.

"Prima Facie" (İlk Bakışta) oyunu, hukukun erkek egemen yapısıyla yüzleşen bir kadın avukatın hikayesini anlatır. Oyunun ana karakteri Tessa, işçi sınıfından gelen, başarılı ve rekabetçi bir avukattır. Oyun, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, adalet sistemi ve rıza kavramı gibi konuları ele alır. Ayrıca, hukuki bağlamlarda "prima facie" terimi, "ilk bakışta" veya "görünüşte" anlamına gelir ve bir davayı oluşturmaya yeterli olan kanıt veya argümanları tanımlamak için kullanılır.

Hazır olmayanlar arasında yapılan sözleşme, kabulün gönderildiği andan başlayarak hüküm doğurur. Açık bir kabulün gerekli olmadığı durumlarda ise sözleşme, önerinin ulaşma anından başlayarak hüküm ifade eder.

Hukukta kast çeşitleri şunlardır: Doğrudan Kast: Failin belirli bir sonucu elde etmek amacıyla bilinçli ve isteyerek hareket etmesidir. Olası Kast: Failin gerçekleştirdiği eylemin sonucunda suçun meydana gelme olasılığını bilmesine rağmen bu eylemi yapmaya devam etmesidir. Ayrıca, kastın diğer türleri arasında ani kast, tasarlama kastı, başlangıç kastı, eklenen kast, zarar kastı ve tehlike kastı da bulunmaktadır.

İkincil kurallar hiyerarşisi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, hukuk sisteminde yer alan bazı ikincil kurallar şunlardır: Değiştirme kuralı. Muhakeme kuralı. Hukuk sisteminde ikincil kaynaklar, yardımcı (tali, ikincil, tamamlayıcı) hukuk kaynakları olarak adlandırılır ve bilimsel çalışmalar ile yargı kararlarını içerir.

Cebir ve icbar arasındaki temel fark, kullanım alanları ve niyetleridir. - Cebir, bir kişiye fiziksel güç veya kuvvet kullanarak onun iradesi dışında bir davranışta bulunmaya zorlamak anlamına gelir. - İcbar ise, bir kamu görevlisinin, görevini kötüye kullanarak, bir kişiyi kendisine veya başkasına yarar sağlamaya veya vaatte bulunmaya zorlamasıdır. Özetle: - Cebir: Fiziksel zor kullanma. - İcbar: Görevin kötüye kullanılarak manevi baskı ile zorlama.