HukukiKavramlar

Hukuki yarar yokluğu, davanın her aşamasında mahkeme tarafından kendiliğinden (re’sen) giderilir.

Prima facie terimi, "ilk bakışta" veya "görünüşte" anlamına gelir. Hukuk bağlamında şu şekilde kullanılır: 1. Medeni ve ceza davalarında: Bir yasal iddianın veya suçlamanın, ilk incelemede yeterli delile sahip olduğunu ve bu nedenle davaya devam edilebileceğini ifade eder. 2. İstihdam hukukunda: Ayrımcılık iddialarında, davacının işvereni aleyhine dava açabilmek için gerekli ön kanıtı sağladığını gösterir. 3. Genel kullanımda: Herhangi bir şeyin, ilk izlenim veya mevcut kanıtlara göre belirli kriterleri karşıladığını tanımlamak için de kullanılabilir.

Hazır olmayanlar arasında yapılan bir sözleşme, kabulün gönderildiği andan itibaren hüküm ifade eder.

Hukukta kast çeşitleri iki ana kategoriye ayrılır: 1. Doğrudan Kast (Dolus Directus): Failin belirli bir sonucu bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesidir. 2. Olası Kast (Dolus Eventualis): Failin bir sonucu doğrudan istememesi, ancak bu sonucun gerçekleşme olasılığını bilerek ve kabul ederek hareket etmesidir.

Yeterli gayret ve çaba göstermek, hukuk bağlamında, bir kişinin belirli bir sonucu engellemek veya bir durumu değiştirmek için elinden gelen tüm çabayı sarf etmesi anlamına gelir. Bu, özellikle gönüllü vazgeçme gibi hukuki kavramlarda önemlidir. Bir suç ortağının gönüllü vazgeçme hükümlerinden yararlanabilmesi için, suçun işlenmesini engellemek amacıyla gayret olarak kabul edilebilecek bir çaba göstermesi gerekmektedir.

Elverişsizlik hukukta, bir eylemin veya aracın suçun işlenmesi için yeterli olmaması durumunu ifade eder. Bu kavram, iki ana başlıkta incelenir: 1. Hareketin Elverişsizliği: Eylemin, amaçlanan suçu gerçekleştirmeye uygun olmaması. 2. Suçun (veya Hareketin) Maddi Konusunun Yokluğu: Failin yaptığı hareket ile üzerinde etki ettiği şeyin veya kişinin bulunmaması.

İkincil kurallar hiyerarşisi, hukuk sistemlerinde birincil kuralların uygulanması ve varlığı ile ilgili kuralları üç ana kategoriye ayırır: 1. Tanıma Kuralları (Rule of Recognition). 2. Değiştirme Kuralları (Rule of Change). 3. Yaptırım Kuralları (Rule of Adjudication). Ayrıca, hukuk kuralları genel olarak şu hiyerarşiye göre sıralanır: 1. Anayasa. 2. Kanun. 3. Kanun Hükmünde Kararname. 4. Tüzük. 5. Yönetmelik. 6. Yönerge.

Cebir ve icbar kavramları, farklı bağlamlarda kullanılsa da benzer anlamlar taşır. Cebir, genel olarak bir kimseye karşı fiziksel güç veya kuvvet kullanarak onu bir şeyi yapmaya ya da yapmamaya zorlamak anlamına gelir. İcbâr ise, hukuken yetkili bir kimsenin şer'î bir hükmü gerçekleştirmek amacıyla bir kimseye bir işi zorla yaptırması veya o işi onun adına, rızası ve ihtiyarı hilâfına cebren yapması durumunu ifade eder. Bu bağlamda, cebir daha çok hukuka aykırı ve zorlamayı içeren bir anlam taşırken, icbar meşru bir yetki kullanılarak yapılan zorlamayı ifade eder.

Dört çeşit kural şunlardır: 1. Emredici Hukuk Kuralları: Mutlak suretle uyulması gereken kurallardır. 2. Tamamlayıcı Hukuk Kuralları: Herhangi bir sözleşme veya seçim yapılmamışsa uygulanan kurallardır. 3. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları: Belirsizlik halinde devreye giren kurallardır. 4. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları: Hukuki bir kavram veya kurumun ne anlama geldiğini belirten kurallardır.

Hüviyeti şahsiye ifadesi, hukukta kişinin aile ve toplum içindeki yerini ve hukuki durumunu tayin eden hal ve vasıfların tümü anlamına gelir.

TBK 138'de öngörülemezlik, sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülemeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumun ortaya çıkması anlamına gelir. Bu, sözleşmenin değişen koşullara uyarlanması veya sözleşmeden dönme gibi hakların kullanılabilmesi için gerekli koşullardan biridir.

Temsil, hukukta bir şahsın başka bir şahıs nam ve hesabına hukuki bir muameleyi yapması ve bu muamelenin hukuki sonuçlarının temsil olunan kişi üzerinde doğması anlamına gelir. Pratik temsil ise, bir şirketin veya kuruluşun ürünlerini ve hizmetlerini belirlenen bölgelerde satış ve dağıtımını yapan gerçek veya tüzel kişilere verilen yetkiyi ifade eder.

Bariz ortada ifadesi hukukta, açık, belirgin ve göze çarpan bir durumun varlığını ifade eder. Bu terim, özellikle aşağıdaki bağlamlarda kullanılır: Bariz hata: Mahkeme kararlarında veya idari işlemlerde yapılan çok açık ve kolay fark edilebilir yanlışlar için kullanılır. Bariz hak ihlali: Anayasa Mahkemesi veya AİHM kararlarında, bir hakkın çok net bir biçimde ihlal edilmesi anlamına gelir. Bariz kusur: Trafik kazaları ve haksız fiil davalarında, kusurun açıkça ve büyük oranda bir tarafa ait olduğunu ifade eder.

Yumuşak anayasa ve katı anayasa arasındaki temel fark, değiştirilme usulleri ve organlarıdır. Yumuşak anayasa, normal kanunlarla aynı usullerle ve aynı organlarca değiştirilebilen anayasadır. Katı anayasa ise, normal kanunlardan daha farklı organlarca ve daha zor usullerle değiştirilebilen anayasadır.

Maddi vak'a ve hukuki sonuç kavramları hukuk alanında farklı anlamlar taşır: 1. Maddi Vak'a: Gerçek hayatta var olan veya olmayan, hukuki sonuç doğuran olaylardır. 2. Hukuki Sonuç: Maddi vak'anın hukuka göre doğurduğu sonuçlardır.

Yargı ve adalet kavramları birbiriyle ilişkili olsa da farklı anlamlara sahiptir: - Yargı, hukukun uygulanması sürecidir ve mahkemeler, savcılıklar ve ilgili hukuki kurumlar aracılığıyla gerçekleşir. - Adalet, herkesin eşit haklara sahip olduğu, hakların korunması ve haksızlığa uğrayanların korunması ilkesini ifade eder.

Roma hukukunda "causa", "kazandırmada bulunan kişinin amacı" anlamına gelir. Bu kavram, aşağıdaki bağlamlarda da kullanılabilir: - Actio de quod metus causa: Tehdit altında işlem yapmaya zorlanan bir kişinin, bu işlem yüzünden gördüğü zararın dört katını talep etmesini sağlayan bir praetor davasıdır. - Hukuki sebep: Roma hukukundan günümüze, özellikle sinallagmatik sözleşmelere ilişkin temerrüt, ifa imkânsızlığı ve aşırı ifa güçlüğü gibi hukuki kurumların gerekçesini oluşturur.

Tek taraflı ve çok taraflı işlemler arasındaki fark, işlemin gerçekleşmesi için gerekli olan irade açıklamasının sayısına bağlıdır. Tek taraflı hukuki işlemler, sadece bir kişinin irade açıklaması ile ortaya çıkar ve gerçekleşir. Çok taraflı hukuki işlemler ise, birden fazla kişinin irade açıklamasında bulunması ile gerçekleşir.

"Kayıp Çileğin Sırrı - Masumiyet Karinesi" kitabı, Yiğit ve arkadaşlarının sınıfında yaşadıkları maceraları anlatıyor. Kitapta işlenen konular arasında: - Gerçek dostluğun anlamı; - Peşin hükümlü olmamanın önemi; - "Masumiyet karinesi" gibi önemli bir hukuki kavram. Hikaye, çocukların dedektiflik oyunu içinde empati kurmayı ve kanıt aramayı öğrenmelerini sağlıyor.

İdari işlemlerin geri alınması ve kaldırılması arasındaki fark şu şekildedir: 1. Geri Alma: Bu, hukuka aykırı olduğu tespit edilen bir idari işlemin, yapıldığı tarihten itibaren geçersiz kılınmasıdır. 2. Kaldırma: Bu ise hukuka uygun bir idari işlemin, idare tarafından geleceğe yönelik olarak ortadan kaldırılmasıdır.