HukukiKavramlar

Hayır, taraf ve taraf sıfatı aynı şey değildir. Taraf, bir davada veya hukuki ilişkide hak ve borç sahibi olan kişiyi ifade eder. Taraf sıfatı ise, davanın konusu olan hukuki ilişkide gerçekten hak veya borç sahibi olup olmamayı ifade eder; yani kişinin davada "taraf" olabilmesi için gerekli olan hukuki statüdür.

Tüzel kişi, belirli bir amaç için yasal olarak kurulan ve ayrı bir hukuki kişiliğe sahip olan kuruluşları tanımlar. Tüzel kişiler, gerçek kişilerin oluşturduğu şirketler, dernekler, vakıflar ve diğer kurumsal yapıları içerir. Tüzel kişilerin bazı özellikleri: Temsil: Tüzel kişi, belirli bir kişi ya da kişiler tarafından temsil edilir. Sorumluluk: Tüzel kişilerin sorumluluğu, şirket veya organizasyonun borçlarından oluşur. Kuruluş: Tüzel kişi, bir kuruluş ya da organizasyon olarak kurulur. Yasal işlemler: Tüzel kişi, sadece temsilcileri aracılığıyla yasal işlemler yapabilir. Tüzel kişilere örnek olarak şirketler, dernekler, vakıflar, kooperatifler ve kamu kurumları verilebilir.

Meşru bir yönetim, hukuka uygun, adaletli ve demokratik bir şekilde yönetilen bir devlet veya kurumun varlığını ifade eder. Meşru yönetimin bazı özellikleri şunlardır: Hukuka uygunluk. Demokratik süreçler. Halkın iradesine saygı. Hesap verebilirlik. İnsan haklarına saygı. Meşru yönetim türleri arasında demokrasi, monarşi, otoriter yönetim ve totaliter yönetim bulunur. Meşrutiyet ise, bir hükümdarın yetkilerinin anayasa ve halk oyuyla seçilen meclis tarafından kısıtlandığı yönetim biçimidir.

Hukukta ihlal, bir kişinin Anayasa'da veya uluslararası sözleşmelerde güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinin, bir kamu gücü tarafından ihlal edilmesi anlamına gelir. Ayrıca, hukukta ihlal şu anlamlara da gelebilir: Sözleşme ihlali. Yasayı ihlal.

Karine çeşitleri: Kaynağına göre: Kanuni karine. Fiili karine. Sonucuna göre: Yasal olay karinesi. Yasal hak karinesi. İspat edilebilirliğine göre: Adi karine. Kesin karine.

Rücu, başkasına ait bir borcu yerine getiren kişinin, bu nedenle mal varlığında meydana gelen kaybı gidermeye yönelik tazminat hakkıdır. Halefiyet ise, bir kişinin yerine geçerek onun haklarını ve sorumluluklarını devralma durumudur. Rücu ve halefiyet kavramları genellikle sigorta hukukunda kullanılır.

Hukukta karine, bir varsayımın aksi ispatlanıncaya kadar doğru olduğunun kabul edilmesidir. Karine, bilinen bir olgudan bilinmeyen bir olgunun çıkarımıdır. İki ana kategoriye ayrılır: 1. Kanuni Karine: Kanunda yer alan karineler, aksi ispat edilebilirse adi kanuni karine, edilemezse kesin kanuni karine olarak adlandırılır. 2. Fiili Karine: Hukuk kuralı olmaksızın, yaşam deneyimlerine dayanarak yapılan çıkarımlar. Karine, hukuki süreçlerde delil veya kanıt olarak kullanılır.

Hayır, daini ve murtehin aynı değildir. Daini, alacaklıyı ifade eder. Mürtehin ise rehin konulmuş anlamına gelir. Dolayısıyla, daini mürtehin, "rehinli alacaklı" anlamına gelir ve bir riskin gerçekleşmesi nedeniyle borcun ödenememesi durumunda alacaklıyı güvence altına alan bir sistemdir.

Muvazaa ve sebepsiz zenginleşme arasındaki temel fark, zenginleşmenin kaynağı ve hukuki sebebidir. Muvazaa, bir kişinin gerçek iradesini gizleyerek veya değiştirerek, üçüncü kişileri aldatmak amacıyla yaptığı hukuki işlemleri ifade eder. Sebepsiz zenginleşme ise, bir kişinin hukuki bir sebep olmaksızın, başkasının malvarlığından zenginleşmesi ve bu süreçte diğer kişinin malvarlığında azalma meydana gelmesi durumunu ifade eder. Özetle, muvazaa genellikle aldatma ve gerçek iradeyi gizleme ile ilgiliyken, sebepsiz zenginleşme haksız yere elde edilen kazançların geri verilmesini içerir.

Hukukta farazi, varsayımsal veya hayali bir durumu ifade ederken; gerçek, somut ve ispatlanmış olayları ifade eder. Farazi. Kanuni faraziye (hukuki karine). Fiili faraziye (fiili karine). Gerçek.

Hukukta edim çeşitleri şunlardır: Olumlu (yapma) ve olumsuz (yapmama) edimler. Kişisel ve maddi edimler. Ani, sürekli ve aralıklı (dönemli) edimler. Türüyle (neviyle) belirlenen ve seçimle belirlenen edimler. Bölünebilir ve bölünemez edimler. Ayrıntılı açıklamalar: Olumlu edim: Borçlunun bir şey verme veya yapma davranışıdır. Olumsuz edim: Borçlunun bir şey yapmama davranışıdır; kaçınma (rekabet etmeme) veya katlanma (araziden geçişe engel olmama) şeklinde olabilir. Kişisel edim: Borçlunun kişiliği önemlidir; doktor, müzisyen gibi kişiler tarafından yerine getirilir. Maddi edim: Edim, malvarlığından bir şey vermek suretiyle yerine getirilir. Ani edim: Edim, zaman birimiyle ölçülemeyecek bir anda yerine getirilir. Sürekli edim: Edim, zaman içinde sürekli bir davranışla yerine getirilir. Bölünebilir edim: Edim, parçalara bölünebilir. Bu sınıflandırmalar, hukukta edimlerin farklı yönlerini ve özelliklerini belirlemek için kullanılır.

İşyeri ve işletme arasındaki temel farklar şunlardır: Amaç: İşyeri, mal veya hizmet üretimine yönelik teknik bir amaç güderken, işletme iktisadi (ekonomik) bir amaç taşır. Kapsam: İşletme, bir veya birden fazla işyerinden oluşabilirken, her bağımsız işyeri aynı zamanda bir işletmedir. Kâr Amacı: İşletmenin ticari olması, kâr amacını ön planda tutması veya sadece bu amacı gütmesi önemli değildir. İşçi Unsuru: İş hukuku açısından bir yerin işyeri olarak kabul edilebilmesi için en az bir işçi çalıştırması gerekir. Örnekler: Tek İşyeri Olan İşletme: Bir ayakkabı firması, tek bir yerde üretim ve satış yapıyorsa, bu tek bir işyerinden oluşan bir işletmedir. Çoklu İşyeri Olan İşletme: Bir gömlek firmasının Kadıköy'de iplik boyama fabrikası, Üsküdar'da dikim atelyesi ve Şişli'de genel müdürlük binası varsa, bunlar ayrı işyerleri olup, birlikte bir işletmeyi oluşturur.

İdrak yaşı, bireyin olayları, durumları ve kavramları anlayabilme kapasitesi, bilgi birikimi ve zihinsel olgunluğuyla bağlantılıdır. Hukuki sistemlerde, idrak yaşı genellikle 8 yaş ve üzeri çocuklar için kabul edilir. İdrak yaşı, genetik faktörler, çevresel etmenler ve eğitimsel imkanlar gibi çeşitli etkenlerden etkilenir.

Müşterek ve müteselsil kavramları, genellikle hukuk ve sorumluluk bağlamında kullanılır: Müşterek Sorumluluk: Birden fazla borçlunun, bir borcun sadece kendi paylarına düşen kısmından sorumlu olduğu durumdur. Müteselsil Sorumluluk: Birden fazla borçlunun, borcun tamamından sorumlu olduğu durumdur. Bu kavramlar, genellikle "müştereken" ve "müteselsilen" olarak da ifade edilir.

Kişi ve kişilik arasındaki fark hukuk bağlamında şu şekilde açıklanabilir: Kişi. Kişilik. Dolayısıyla, kişi hak sahibi bir varlığı ifade ederken; kişilik, bu kişinin sahip olduğu tüm hak ve değerleri kapsayan bir kavramdır.

Hukukta kişi, haklara ve borçlara sahip olan varlık anlamına gelir. Kişiler, gerçek kişi ve tüzel kişi olarak ikiye ayrılır: Gerçek kişi: İnsanlar, sağ olarak doğdukları andan itibaren hukukta kişi olarak nitelendirilirler. Tüzel kişi: Kurumlar, dernekler ve şirketler gibi hukuk düzenleri tarafından tanınan hak sahibi varlıklardır. Kişilik, doğumla kazanılır ve ölümle sonlanır.

İhmal ve sorumsuzluk aynı şey değildir. İhmal, dikkatli ve tedbirli bir kimsenin göstermesi gereken özenin gösterilmemesi anlamına gelir. Sorumsuzluk anlaşması ise, sözleşmenin ihlali sonucunda doğabilecek zararların, zarar meydana gelmeden önce alacaklı ve borçlu arasında açık ya da örtülü bir şekilde yapılan ve gelecekte alacaklı lehine ortaya çıkabilecek tazminat taleplerini tamamen veya kısmen engelleyen anlaşmalar olarak tanımlanır. Türk Borçlar Kanunu'na göre, borçlunun ağır kusurundan, kastından veya ciddi ihmalden kaynaklanan durumlarda sorumsuzluk anlaşmaları geçersizdir.

İsnat yeteneği, ceza hukukunda bir kişinin suç işlediği esnada "anlama" ve "isteme" yeteneklerine sahip olup olmadığını ifade eder. Anlama yeteneği, kişinin kendi dışında cereyan eden olayları anlaması ve davranışının toplumsal değerinin farkında olmasıdır. İsteme yeteneği, kişinin içsel isteklere direnerek bağımsız bir şekilde davranabilmesi ve yapılması gerekeni isteyebilmesidir. İsnat yeteneği, failin suçu işlediği esnada mevcut olmalıdır, çünkü kişinin sorumlu tutulmasını gerektiren ihlal fiili o anda gerçekleşir. Algılama yeteneği ise, isnat yeteneğinin bir unsuru olarak, kişinin fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını kavrayabilmesi anlamına gelir.

Akidler çeşitli yönlerden farklı sınıflara ayrılabilir: Sıhhat yönünden: sahih, fâsid ve bâtıl akidler. Bağlayıcılık yönünden: lâzım (her iki tarafı bağlayıcı) ve gayri lâzım (tek tarafı bağlayıcı) akidler. İşlerlik ve yürürlük açısından: nâfiz (yapıldığı andan itibaren geçerli) ve mevkuf (geçerli olması için başkasının icazetine bağlı) akidler. Konu karşılığı bulunup bulunmamasına göre: ivazlı (mevzuun karşılığı bulunan) ve ivazsız (mevzuun karşılığı bulunmayan) akidler. Ödeme sorumluluğu getirip getirmemesine göre: ödeme sorumluluğu getiren (ukudü’d-damân) ve emanet akidleri (ukudü’l-emânât). Gaye bakımından: temlik (mal veya menfaat mülkiyetinin el değiştirmesi), şirket (ortaklık), teminat (alacağın güvence altına alınması), temsil (birinin yerini diğerinin alması), muhafaza (koruma) akidleri. Süreklilik bakımından: müddetsiz (yapıldığı anda ifa olunan) ve süreli (belirli bir süre için geçerli) akidler. Şekil bakımından: şeklî (kanunî şekil şartları bulunan) ve rızâî (genellikle şekil şartı olmayan) akidler.

"İyi Niyet Avı" (Good Will Hunting), Gus Van Sant tarafından yönetilen 1997 yapımı bir Amerikan drama filmidir. Will, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde kapıcı olarak çalışmaktadır. Film, kendini sabote eden bir karakterin, doğru yönlendirmeyle nasıl değişebileceğini ve potansiyelini ortaya çıkarabileceğini gösterir.