Felsefe

Bütün canlılar beslenir, kedi de bir canlıdır, öyleyse kediler de beslenir ifadesi, tümdengelim akıl yürütme yöntemine örnektir.

Evet, felsefe okuyan biri mühendis olabilir. Felsefe, mühendislerin düşünme becerilerini geliştirir ve eleştirel analiz yeteneklerini artırır. Felsefe mezunları, mühendislik alanında etik politikalar geliştirme, felsefi danışmanlık yapma, mühendislik projelerinde yer alma gibi çeşitli pozisyonlarda çalışabilirler.

Matematiksel Bilginin Tarihsel Gelişim Süreci: Matematik, insanlık tarihinin en eski disiplinlerinden biridir ve gelişimi şu aşamalardan geçmiştir: 1. Antik Dönem: MÖ 3000 civarında Sümerler ve Mısırlılar, sayı sistemleri ve geometri ile ilgili ilk kayıtları bırakmışlardır. 2. Orta Çağ: İslam coğrafyasında, Yunan matematiği korunmuş ve geliştirilmiştir. 3. Rönesans Dönemi: 15. ve 16. yüzyıllarda, matematiksel düşüncede büyük atılımlar gerçekleşmiş, Descartes koordinat sistemini geliştirerek analitik geometrinin doğmasına yol açmıştır. 4. 19. ve 20. Yüzyıllar: Calculus, küme teorisi ve soyut cebir gibi alanlarda önemli gelişmeler yaşanmış, matematiksel mantık üzerinde çalışmalar hız kazanmıştır. Matematik Felsefesi: Matematik felsefesi, matematiğin doğasını, yöntemlerini ve ilkelerini inceleyen bir felsefe dalıdır. Başlıca soruları şunlardır: Matematiksel bir önermenin niteliği nedir? Matematik ile mantık arasındaki ilişki nedir? Matematiksel nesnelerin varlığı neye dayanmaktadır? Matematik felsefesi, matematiksel düşüncenin özü hakkında daha iyi bir anlayış sağlamak için önemlidir.

Morgan Freeman, belgesel anlatımlarıyla insanlığın temel sorularını ve kavramlarını ele almaktadır. Örneğin, "The Story of Us with Morgan Freeman" adlı belgesel serisinde, özgürlük, barış, sevgi, güç ve isyan gibi konuları inceleyerek, insanların daha çok ortak noktaya sahip olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca, "Through the Wormhole" adlı bilim belgeselleri dizisinde ise evrenin oluşumu, zaman yolculuğu, paralel evrenler gibi bilimsel ve felsefi konuları anlatmaktadır.

İlmelyakin ve aynelyakin terimleri, bilginin kesinlik derecesine göre yapılan bir sınıflandırmayı ifade eder. İlmelyakin, bir şeyi ilim ve delil ile kesin olarak bilme, tanıma, kabul etme anlamına gelir. Aynelyakin ise, bir şeyin varlığını görerek, seyrederek ve algılayarak bilme anlamını taşır.

René Descartes'in felsefesini okumak için aşağıdaki eserler önerilir: 1. "İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar" (1641). 2. "Yöntem Üzerine Konuşma" (1637). Ayrıca, Descartes'in hayatını ve düşüncelerini daha geniş bir bağlamda anlamak için aşağıdaki kaynaklar da faydalı olabilir: "Felsefe Metinleri" adlı blogda, Descartes'in felsefesi ve "Düşünüyorum, öyleyse varım" ifadesinin anlamı üzerine detaylı bilgiler bulunur. "Worldhistory.org" sitesinde, Descartes'in hayatı, rasyonalizm kavramı ve felsefi mirası hakkında bilgiler yer alır.

Felsefede apaçıklık, hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde açık ve seçik olma durumu anlamına gelir. Apaçıklık kavramı, farklı filozoflar tarafından farklı şekillerde yorumlanmıştır: Descartes'a göre. Locke'a göre. Ayrıca, Nicholas d’Autrecourt gibi düşünürler, apaçıklığın doğrudan duyusal deneyim ve çelişmezlik ilkesiyle elde edildiğini savunmuşlardır.

“Güzel bir şey yapmak istiyorsan acele et” sözü, Lucius Annaeus Seneca'ya aittir.

"Her şey değişir ama hiçbir şey değişmez" sözü, değişimin sürekli olduğunu, ancak değişimin kendisinin sabit kaldığını ifade eder.

Hürriyet problemi, ahlak felsefesinde en esaslı ve en kapsamlı meselelerden biridir. Hürriyetin iki farklı anlamı vardır: 1. Negatif hürriyet: Duyulur dünyadan ve burada geçerli olan tabiat kanunlarından bağımsızlık. 2. Pozitif hürriyet: Pratik akıl veya irade tarafından kendi kendine kanun koyma. Ayrıca, hürriyetin toplumsal ve hukuki boyutları da vardır; bu bağlamda, kamu güvenliği, kamu düzeni ve başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması gibi nedenlerle belirli sınırlamalara tabi tutulabileceği kabul edilir.

Ahlâk felsefesinde evrensel ahlak yasasına karşı çıkan bazı filozoflar: Epikuros. Pierre-Joseph Proudhon. Friedrich Nietzsche. Jean-Paul Sartre. Michel Foucault. Clifford Geertz. Alasdair MacIntyre. Peter Singer.

İnsan insana rast gelebilir, bu durum "tesadüf" olarak ifade edilir.

Ksenofon'un okunması önerilen bazı önemli kitapları şunlardır: 1. "Anabasis". 2. "Cyropaedia". 3. "Hellenica". 4. "Oeconomicus". 5. "Symposium". Ayrıca, Ksenofon'un "Sokratik Memorabilia" ve "Apology of Socrates" gibi diğer eserleri de felsefi ve tarihsel açıdan önemlidir.

Bazı felsefe tartışma forumları şunlardır: 1. The Philosophy Forum: Felsefe, bilgi, hakikat, bilinç, dil, bilim, din gibi konular üzerine tartışmalar yapılan bir forum. 2. Online Philosophy Club: Metafizik, epistemoloji, ahlak ve etik gibi felsefe konularını ele alan bir forum. 3. Science Forums: Felsefe ve bilim üzerine konuşmaların yapıldığı, felsefi yazıların paylaşıldığı bir topluluk. 4. Reddit - AskPhilosophy: Felsefi sorular için ciddi ve araştırılmış cevaplar sunan bir subreddit. 5. Anglican Forum: Felsefe, klasik felsefe kitapları ve teoloji üzerine tartışmaların yapıldığı bir forum. Ayrıca, Historum Forum ve Şifalı Bitkiler gibi platformlarda da felsefe üzerine tartışmalar yürütülmektedir.

Felsefede "göreceli" ve "mutlak" kavramları şu şekilde tanımlanır: 1. Göreceli (Rölativizm): Bilgi, gerçeklik, değerler ve ahlaki standartlar gibi konularda mutlak ve evrensel doğruların var olmadığını savunan bir görüştür. 2. Mutlak: Çevresel, sosyal veya zamansal sınırlamalara bağlı kalmadan, mutlak gerçeği arayan akıldır.

"Hem de afaki tefekkür dipsiz denize benziyor, sahili yoktur; içine dalma, boğulursun" ifadesi, Bediüzzaman Said Nursi'nin Mesnevi-i Nuriye eserinden bir alıntıdır. Bu ifadede, afaki tefekkürün yani dış dünyaya dair düşünmenin, detaylara inildiğinde zihnin dağılmasına ve yanlış sonuçlara varılmasına yol açabileceği vurgulanmaktadır.

Oruç Aruoba, Hume, Nietzsche, Kant, Wittgenstein gibi filozofların eserlerini Türkçeye çevirmiştir. Ayrıca Rainer Maria Rilke, Hartmut von Hentig, Paul Celan ve Matsuo Bashō'nun eserlerini de çevirileri arasındadır.

René Descartes, rasyonalizmin kurucusu olarak kabul edilir.

Jean-Paul Sartre'a başlamak için aşağıdaki kaynaklar önerilir: 1. "Varoluşçuluk ve Hümanizm" başlıklı ders notu, Sartre'ın varoluşçu felsefesini ve temel kavramlarını anlamak için iyi bir başlangıç noktasıdır. 2. "Felsefe ve Varoluşçuluk" adlı kitaplar, Sartre'ın felsefi görüşlerini ve varoluşçuluk akımını genel hatlarıyla ele alır. 3. "Varlık ve Hiçlik" eseri, Sartre'ın en önemli eserlerinden biridir ve insanın özünün varoluştan önce gelmediğini, özgürlüğün temel bir unsur olduğunu işlediği yerdir. Ayrıca, Sartre'ın romanlarını, oyunlarını ve edebiyat eleştirilerini okumak da onun düşünce dünyasını daha derinlemesine anlamanıza yardımcı olabilir.

11. sınıf felsefe 1. dönem 1. yazılı sınavında klasik soru hazırlamak için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: Felsefe Atölyesi sitesinde 2022 yılına ait 11. sınıf felsefe 1. dönem 1. yazılı sınavı soruları ve cevapları PDF formatında mevcuttur. Ders İçerik sitesinde 2024-2025 eğitim yılı için 11. sınıf felsefe 1. dönem 1. yazılı soruları ve cevap anahtarı word formatında paylaşılmıştır. Bikifi sitesinde 11. sınıf felsefe 1. dönem 1. yazılı örnek soruları bulunmaktadır. Yazılı sınavında, MÖ 6. yüzyıl - MS 2. yüzyıl felsefesi ve ikinci ünitenin ilk konusu gibi birinci ünite konuları yer alabilir. Örnek sorular şu konuları içerebilir: Felsefenin ortaya çıkışını hazırlayan düşünce ortamı; İlk neden (arkhe) ve değişim problemleri; Sofistler ile Sokrates’in bilgi ve ahlak anlayışları; Platon ve Aristoteles’in varlık, bilgi ve değer anlayışları. Yazılı sınavı hazırlarken, MEB tarafından belirlenen kazanımlara dikkat edilmelidir.