Farabi

Üç ana öğrenci değişim programı türü bulunmaktadır: 1. Mevlana Değişim Programı: Yurtiçinde ve yurtdışında eğitim veren yükseköğretim kurumları arasında öğrenci değişimini mümkün kılan bir programdır. 2. Farabi Değişim Programı: Türkiye'deki üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri arasında öğrenci değişimini sağlayan ulusal bir programdır. 3. Erasmus+ Değişim Programı: Avrupa ve dünyadaki yükseköğretim kurumları arasında öğrenci değişimini destekleyen uluslararası bir programdır.

Farabi'nin en önemli kitaplarından biri, "Faziletli Şehir Halkı Fikirlerinin Esasları" (Kitâb-ün fî mebâdî ârâ-i ehl-il Medînet-il-fâzıla) olarak kabul edilir. Bu eserde, ideal bir şehrin nasıl olması gerektiği, Tanrı'nın birliği ve sıfatları gibi konular ele alınmaktadır.

"Var mısın ki Yok Olmaktan Korkuyorsun?" kitabı, Mesud Topal tarafından yazılmış ve Farabi'nin düşünce dünyasını ele almaktadır. Kitapta anlatılan konular şunlardır: - Farabi'nin hayatı ve eserleri: Farabi'nin müzik, felsefe, botanik, matematik ve mantık alanındaki çalışmaları ve ilim dünyasına katkıları. - Varlık ve yokluk korkusu: İnsanın varoluşsal sorgulamaları ve yok olma korkusunun anlamı. - Bilgi arayışı: İnsanın bilgiye olan ihtiyacı ve hayatını anlamlandırma çabası. Ayrıca, kitapta Farabi'nin toplum ve devlet hakkındaki görüşleri de yer almaktadır.

Farabi'nin erdemli devlette yöneticinin özellikleri şunlardır: 1. Fiziksel Kusursuzluk: Yönetici, vücudunun tam ve her uzvunun eksiksiz olması gerekir. 2. Anlama ve Algılama Yeteneği: Söylenen her şeyi kavrama yeteneğine sahip olmalı, hafızası kuvvetli olmalıdır. 3. Yüksek Zeka ve Uyanıklık: Zeki, uyanık ve sezgisi güçlü olmalıdır. 4. Eğitim ve Öğrenme Sevgisi: Uygun ve iyi planlanmış bir eğitimden geçmiş olmalı, öğrenmeyi ve öğretmeyi sevmelidir. 5. Adalet ve Doğruluk: Adil, adaletli, doğru insanları seven, yalandan ve yalancıdan nefret eden biri olmalıdır. 6. Ahlaki Erdemler: Yeme, içme ve cinsel zevkler peşinde koşmamalı, para ve madde peşinde olmamalıdır. Ayrıca, Farabi'ye göre erdemli şehrin yöneticisi ya bir peygamber ya da dönemin en bilge kişisi olmalıdır.

Medinetü’l-Fâzıla (İdeal Devlet), Farabi’nin ideal devleti çözümlediği ütopik kitabıdır. Eserde, bir yöneticinin erdemleri ve ideal bir toplumun nasıl olması gerektiği anlatılır. Bu bağlamda, kitapta şu konular ele alınır: Devletin amacı: Devletin nihai amacı erdem ve mutluluğu tesis etmektir. Yöneticinin nitelikleri: Yöneticinin organları tam, anlayışlı, belleği güçlü, akıllı ve ince görüşlü olması gerektiği gibi çeşitli erdemlere sahip olması gerekir. Toplumsal düzen: Toplumun sadece kendi çıkarlarına değil, genel çıkarlara da önem vermesi gerektiği vurgulanır. Farabi, Medinetü’l-Fâzıla’da Platon’un Yasalar’ını esas alarak “ideal devlet”i tasvir etmiştir.

Farabi'nin "Kitabü'l-Musika'l-Kebir" adlı müzik kitabı iki ciltten oluşmaktadır.

Aristo ve Farabi'nin devlet anlayışları bazı benzerlikler ve farklılıklar gösterir: Aristo'ya göre devlet: - İnsan doğası: Aristo, insanın doğal olarak siyasi bir varlık olduğunu düşünür. - İdeal devlet: İdeal devlet, en üstün iyiyi amaçlar ve etkin bir mekanizma olarak çalışır. - Sınıflandırma: Şehir devletinde üç farklı sınıf bulunur: işçiler, koruyucular ve yöneticiler. Farabi'ye göre devlet: - Tanrı'nın yönetimi: Farabi, Allah'ın hem âlemin hem de şehrin yöneticisi olduğunu, ancak aracılar aracılığıyla yönettiğini savunur. - İdeal devlet: İdeal devlet, bilgiye dayalı, sevgi, kardeşlik ve iyiliğin bulunduğu bir dünya devleti olma anlayışına dayanır. - Eğitim ve öğretim: Öğretim, nazarî (kuramsal) erdemleri var etme; eğitim ise ahlaki ve sanatsal erdemleri kazandırma olarak ayrılır.

Ekmel ve kusursuz varlık delilini ilk kez Farabi açıklamıştır.

Filozof hükümdar olarak değerlendirilen düşünür, Farabi'dir.

Ekmel Varlık delili, İslam filozofu Farabi'ye aittir.

Farabi'ye "Muallim-i Sani" (İkinci Öğretmen) unvanının verilmesinin nedeni, mantık alanındaki çalışmaları ve Aristo'nun eserlerini şerh etmesidir. Farabi, Aristo'nun 6 ciltlik temel mantık kitabı Organon'un çevirilerini yapmış ve bu eserleri daha da genişleterek 8 cilde çıkarmıştır.

Farabi'ye göre erdemli şehir, sakinlerinin mutlak hak ve hakikatin bilgisine sahip olduğu ve sadece dünyada ve ahirette saadete erişmek maksadıyla yardımlaştıkları şehirdir. Bu şehirde bulunması gereken bazı erdemler şunlardır: - Yöneticilerin erdemleri: Akıllı, ince görüşlü, dindar, adaletli, yalandan kaçınan kişiler olmalıdır. - Toplumun özellikleri: Bilgi bakımından yükselmiş, iyiyi, doğruyu ve güzeli gerçekleştirerek insanların mutluluğunu sağlamış olmalıdır. Farabi, erdemli şehrin mukabilini ise cahil şehir, fasık şehir, bozulmuş şehir ve şaşkın şehir olarak adlandırır.

Aristo ve Farabi'ye göre ahlakın kaynağı farklı şekillerde belirlenmiştir: Aristo'ya göre, ahlakın kaynağı akıl ekseninde şekillenmiştir. Farabi ise, akıl ve ilahi vahyi mezceden bir çözüm geliştirmiştir.

Fârâbî'ye göre nâbit, erdemli şehirde yaşayan erdemsiz insanları ifade eder. Fârâbî, insanın gerçek mutluluğu elde edebilmesi için erdemli bir şehirde yaşaması gerektiğini düşünür ve nâbit, bu şehrin varlığı için bir tehdit olarak görür.

İlk Türk filozof olarak kabul edilen kişi, Farabi'dir.

Evet, Farabi "kendi menfaati uğruna her şeyi yok sayan insanların eninde sonunda varacağı yer hüsrandır" der.

Bilimin üç öncüsü olarak kabul edilen önemli İslam alimleri şunlardır: 1. Harezmi (780-850). 2. İbn-i Sina (980-1037). 3. Farabi (870-950).

Ekmel varlık delilini ilk kullanan filozof, İslam düşüncesinde Farabi'dir.

Farabi ahlak felsefesinde iyiliğe yönelme yaklaşımını benimsemiştir. Temel görüşleri şunlardır: - İnsan, önce kendini, sonra alemi araştırarak mutluluğu aramalıdır. - İyi davranışlar, ölçülü yani itidalli olan davranışlardır. - İnsan, bedenî zevklerden ziyade düşünce zevklerine eğilim duymalıdır. - Erdemli davrananların ruhu öldükten sonra sonsuz olarak yaşar. - Ahlak, insanın toplumsal bir varlık olması nedeniyle toplumlar için vazgeçilmez bir mutluluk kaynağıdır.

Aristoteles ve Farabi'de ahlâkın kaynağı farklı şekillerde ele alınmıştır: Aristoteles için ahlâkın kaynağı akıldır. Farabi ise akıl ve ilâhî vahyi mezceden bir çözüm geliştirmiştir.