Prokaryotlar

Prokaryot, çekirdek bulunmayan hücrelere denir. Prokaryot hücrelerde mitokondri, sentriyol, golgi cisimciği, lizozom, endoplazmik retikulum, koful ve kloroplast gibi zarlı organeller bulunmaz. Tüm prokaryot canlılarda hücre zarı, hücre duvarı, sitoplazma, ribozom ve nükleotid (DNA) ortak olarak bulunur. Prokaryot canlıların tamamı tek hücrelidir.

Prokaryotlar, bakteriler ve arkeler olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Bakteriler: Hücre duvarları peptidoglikan içerir ve Gram-pozitif veya Gram-negatif olarak sınıflandırılabilir. Arkeler: Hücre duvarları peptidoglikan içermez ve dört ana tip çerçevesinde değerlendirilir.

Prokaryot hücrelerde zarla çevrili organeller bulunmaz. Prokaryot hücrelerde bulunmayan organeller şunlardır: Mitokondri; Sentriyol; Golgi cisimciği; Lizozom; Endoplazmik retikulum; Koful; Kloroplast. Bunun yanı sıra, ribozom dışında başka organeller de yoktur.

Protista ve prokaryot arasındaki temel farklar şunlardır: Çekirdek: Protistalarda tanımlanmış bir çekirdek bulunurken, prokaryotlarda çekirdek yoktur. Organeller: Protistler, mitokondri, kloroplastlar ve endoplazmik retikulum gibi zara bağlı organellere sahiptir, prokaryotlarda ise bu organeller bulunmaz. Boyut: Prokaryotlar genellikle daha küçük boyuttadır (1-10 mikrometre), protistler ise daha büyüktür. Üreme: Prokaryotlar eşeysiz olarak ikili fisyon yoluyla çoğalırken, protistler hem eşeyli hem de eşeysiz üreme yöntemleri sergiler. Çeşitlilik: Protistler, daha geniş bir biçim ve işlev çeşitliliği gösterir.

Bakteriler, tek hücreli ve prokaryot yapıya sahip mikroorganizmalardır. Biyoloji ise, canlı organizmaları inceleyen bilim dalıdır. Dolayısıyla, bakteriler biyolojisi, bakterilerin yapısını, işlevlerini, türlerini ve yaşam koşullarını inceleyen bir bilim dalıdır. Bakteriler, toprakta, suda, havada ve insan vücudunda dahil olmak üzere çeşitli ortamlarda bulunurlar.

Evet, prokaryotların tamamı tek hücrelidir. Ancak, bazı prokaryot hücre gruplarının çok hücreli organizmalara benzeyen yapılar oluşturacak şekilde düzenlenebildiklerine dair kanıtlar da bulunmaktadır.

Prokaryot hücrelerde çekirdek bulunmaz. Prokaryotların çekirdek materyali, protoplazma ile karışmış olup doğrudan protoplazma ile temas halinde bulunur.

9. sınıf biyoloji ders kitabının 65. sayfasında genellikle metabolizma, anabolizma, katabolizma, vitaminler, hücre bölünmesi, canlılar ve domainler gibi konular ele alınır. Metabolizma: Canlılarda meydana gelen yapım ve yıkım olaylarının tamamı. Anabolizma: Küçük moleküllü maddelerden büyük moleküllü maddelerin yapımı. Katabolizma: Büyük moleküllü maddelerin küçük moleküllü maddelere yıkımı. Vitaminler: Canlı hücrelerde aktivasyon enerjisi engelini düşürerek tepkimeleri hızlandıran biyolojik katalizörler. Hücre Bölünmesi: Çok hücrelilerde büyümenin sağlandığı süreç. Domainler: Üç domain; bakteriler, arkeler ve ökaryotlar olarak gruplandırılması. Ayrıca, bazı ders kitabı cevap sitelerinde bu sayfadaki soruların cevapları da bulunabilir, örneğin: derskitabicevaplarim.com; evvelcevap.com.

Prokaryot hücrelerde DNA, nükleoid adı verilen bir bölgede, sitoplazma içinde serbest halde bulunur.

Bakteri, arkeler ve ökaryotlar domainlerinde zarlı organel, çekirdek ve hücre duvarı bulunma durumu şu şekildedir: Zarlı organeller: Prokaryotlar (bakteri ve arkeler) zarlı organeller içermez. Ökaryotlar zarla çevrili çekirdeğe ve zarla çevrili organellere sahiptir. Çekirdek: Prokaryotlar çekirdek zarı bulunmaz, çekirdek materyali protoplazma ile karışmış olup doğrudan protoplazma ile temas halinde bulunur. Ökaryotlar çekirdeğe sahip hücrelerdir. Hücre duvarı: Tüm domainlerde hücre duvarı bulunabilir. Bakterilerde hücre duvarı peptidoglikanlardan oluşur. Arkelerde hücre duvarında peptidoglikan bulunmaz, bazılarında hücre duvarı hiç yoktur.

Prokaryotlar, dünyanın hemen hemen her yerinde bulunurlar. Özellikle şu ortamlarda yaygındırlar: Aşırı çevre koşulları: Bataklıklar, tuz gölleri, sıcak su kaynakları, aktif volkan ağızları gibi yerler. İnsan vücudu: Ciltte, bağırsaklarda ve çevredeki nesnelerde. Su ve organik atıklar: Organik atıkların bol bulunduğu yerler ve sular.

Prokaryotik canlıların birbirine tutunmasını sağlayan yapılar şunlardır: Pilus (Fimbria). Kapsül. Ayrıca, biyofilm adı verilen ve organizmalar tarafından salgılanan polisakkaritler ile bazı proteinler ve nükleik asitlerden oluşan sakız dokulu bir matris içinde bir arada tutulan mikrobiyal topluluklar da prokaryotların tutunmasını sağlar.

Siyanobakteriler prokaryottur. Prokaryot bir canlının özellikleri arasında tek hücreli yapı ve çekirdek zarının olmaması, bunun yerine ribozomun bulunması yer alır.

Operon, genetikte tek bir promotörün kontrolü altında bir gen kümesi içeren DNA'nın işlevsel bir birimidir. Operonun temel bileşenleri: Yapısal genler. Promotör. Operatör. Operon türleri: İndüklenebilir operonlar. Bastırılabilir operonlar. Operonlar, prokaryotlarda (bakteriler) ve bazı virüslerde bulunur.

Evet, arkeler kolon oluşturabilir. Arkeler, Bakteriler gibi çok çeşitli yöntemlerle yer değiştirebilir, iletişim kurabilir ve eşeysiz (aseksüel) biçimde üreyebilirler.

Privatın oksidasyonu, ökaryot hücrelerde mitokondrinin matris bölgesinde gerçekleşir. Prokaryotlarda ise piruvat oksidasyonu sitoplazmada meydana gelir.

Çekirdeği olmayan hücrelere prokaryotik hücreler denir. Prokaryotik hücre örnekleri: bakteriler; arkeler. Ayrıca, kırmızı kan hücreleri (eritrositler) ve olgun sperm hücreleri de çekirdeklerini kaybetmiş özel hücre tipleridir.

Arkeler, 9. sınıf biyolojide, prokaryot, tek hücreli canlılardır. Bazı özellikleri: Hücre duvarı: Peptidoglikan bulunmaz, bunun yerine sahte-peptidoglikan bulunur. DNA: Ökaryot hücrelerdeki gibi histon proteini içerir. Beslenme: Çoğu kemosentetiktir, fotosentetik türleri de vardır ancak klorofil kullanmadan yapar. Yaşam alanları: Aşırı sıcak, aşırı tuz gibi ekstrem koşulların yanı sıra ılıman şartlarda da yaşayabilirler. Arkeler, metanojenler, aşırı tuzcullar (halofiller) ve aşırı termofiller gibi gruplara ayrılır.

Prokaryotlarda aktif hareket, flagellum (kamçı) adı verilen yapı sayesinde sağlanır. Bazı prokaryotlar ise kayma hareketi ile hareket eder. Ayrıca, bazı prokaryotlarda pilus adı verilen yapılar, hücrelerin bir yüzeye tutunmasını sağlayarak hareketliliğe katkıda bulunabilir.

Prokaryotlardaki DNA yapısı şu şekilde özetlenebilir: Tek halkasal yapı. Süper sarılmış yapı. Plazmidlerin varlığı. Antiparalel zincir. Hidrofilik ve hidrofobik kısımlar. Prokaryot hücrenin gerçek bir zarla çevrili çekirdeği yoktur.