İnfeksiyon

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2024 yılı "öncelikli patojenler" listesinde en tehlikeli bakteriler arasında şunlar yer almaktadır: Klebsiella pneumoniae. Escherichia coli (E. coli). Acinetobacter baumannii. Mycobacterium tuberculosis. Salmonella Typhi. Shigella türleri. Enterococcus faecium. Pseudomonas aeruginosa. Bu bakterilerin bazıları antibiyotiklere karşı direnç geliştirmiştir, bu da tedavi seçeneklerini sınırlamaktadır.

Kızamık aşısı yapılmazsa şu olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: Hastalık riski: Kızamık, oldukça bulaşıcı bir hastalıktır ve aşılanmamış bireylerde hızla yayılabilir. Ciddi komplikasyonlar: Kızamık, zatürre, beyin iltihabı (ensefalit), kalıcı işitme kaybı ve ölüm gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Toplumsal sağlık riski: Aşılanma oranlarının düştüğü bölgelerde kızamık salgınları görülebilir. Kızamık aşısı, genellikle çocukluk döneminde yapılan rutin aşı takvimine dahildir ve zorunludur.

Hayır, Türkiye'de maymun çiçeği vakası görülmemiştir. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, 21 Ağustos 2024 tarihinde yaptığı açıklamada, Türkiye'de maymun çiçeği hastalığının görülmediğini ve tanı konulmadığını belirtmiştir. Ancak, 22 Ağustos 2024 tarihinde Sözcü Televizyonu'nun edindiği bilgiye göre, Ankara'da maymun çiçeği hastalığı şüphesiyle dört kişi karantinaya alınmıştır.

İleusun (bağırsak tıkanması) bazı nedenleri: Mekanik engeller: karın içi yapışıklıklar; fıtıklar (kasık, karın ön duvarı); bağırsak kanserleri ve polipleri; bağırsak düğümlenmeleri (volvulus); safra taşlarının bağırsak içine düşmesi; bağırsakların kendi ekseni etrafında dönmesi; sindirilmemiş gıda artıkları veya yabancı cisimlerin bağırsağı tıkaması (bezoarlar); dışkının kalın bağırsakta sertleşmesi (taşlaşması). Bağırsak kaslarının işlev bozukluğu: bazı ilaçların (örneğin, opioidler, antimuskarinikler) etkisi; elektrolit dengesizliği (hipokalemi, hiperkalsemi); diyabetik ketoasidoz ve diğer metabolik asidoz nedenleri; hipotiroidizm; ağır hastalıklar (örneğin, peritonit ile iltihaplanma); omurilik yaralanmaları. Ayrıca, ileus ameliyat sonrası dönemde, özellikle karın veya gastrointestinal sistem ameliyatlarından sonra da görülebilir.

Norovirüs enfeksiyonu genellikle 1 ila 3 gün içinde iyileşir. Ancak, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde veya sıvı kaybı fazla olan vakalarda iyileşme süreci biraz daha uzun sürebilir. Belirtiler 3 günden uzun sürerse, şiddetlenirse veya yüksek ateş ve ciddi sıvı kaybı yaşanırsa bir doktora başvurmak gerekir.

Salmonella tehlikeli bir hastalıktır, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, bebeklerde, küçük çocuklarda ve yaşlılarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Tehlikeli olabilecek durumlar: Dehidrasyon: İshalin şiddetli olduğu durumlarda vücutta su ve elektrolit kaybı yaşanabilir, bu da tıbbi müdahale gerektirir. Yayılma: Bakterinin kan dolaşımına geçmesi, idrar yolları, kemikler, eklemler ve beyin gibi farklı bölgelerde enfeksiyonlara neden olabilir. Ölüm: Tedavi edilmezse, özellikle tifo gibi ciddi türlerde ölümcül olabilir. Hafif vakalarda ise belirtiler birkaç gün içinde kendiliğinden geçebilir.

Maymun çiçeği hastalığı genellikle hafif seyirli bir hastalıktır, ancak bazı vakalarda ölümcül olabilir. Hastalığın tehlikeli olma derecesi, virüsün türüne, hastanın bağışıklık durumuna ve yaşına bağlıdır. Olası komplikasyonlar arasında zatürre, görme kaybıyla birlikte kornea enfeksiyonu, şiddetli dehidratasyon veya yetersiz beslenmeye neden olan ağrı veya yutma zorluğu, kusma ve ishal, sepsis, ensefalit, kalp, rektum, genital organlar veya idrar yollarının iltihabı yer alır. Enfeksiyon riskini azaltmak için enfekte hayvanlarla ve insanlarla temastan kaçınmak, kişisel hijyen kurallarına dikkat etmek ve sağlık çalışanlarının koruyucu ekipman kullanması önerilir.

Kabakulak geçiren bir kişi, tükürük bezlerinin şişmeye başlamasından önceki 2 gün ile sonraki 5 gün boyunca bulaşıcıdır. Bu süre, hastalığın en bulaşıcı olduğu dönemdir.

Kolera belirtileri genellikle enfeksiyondan birkaç saat sonra ortaya çıkar, ancak bazı durumlarda bir haftaya kadar gecikebilir. Kolera hastalığının ilk belirtileri şunlardır: ani başlayan ağrısız, yoğun ve sulu ishal; mide bulantısı ve kusma; hafif ya da şiddetli sıvı kaybı; bacak ağrısı veya uyuşma. Enfekte kişiler, semptom göstermeksizin taşıyıcı da olabilir.

İnfeksiyöz mononükleozis, halk arasında öpücük hastalığı olarak bilinen, genellikle Epstein-Barr virüsü (EBV) tarafından neden olunan bulaşıcı bir hastalıktır. Belirtileri: yüksek ateş; şiddetli boğaz ağrısı; lenf bezlerinde şişlik; baş ağrısı; halsizlik ve yorgunluk; iştahsızlık; kas ağrısı; dalakta büyüme. Bulaşma yolları: tükürük yoluyla (öpüşme, ortak eşya kullanımı); nadiren kan, sperm veya organ nakli yoluyla. Tedavi, istirahat, bol sıvı tüketimi ve ağrı kesici ateş düşürücülerle yapılır.

Dizanteri belirtileri hastalığın türüne ve şiddetine göre değişebilir. Yaygın belirtiler: dışkıda kan ve mukus görülmesi; şiddetli karın ağrısı ve kramplar; sık ve acil dışkılama isteği (tenesmus); yüksek ateş ve titreme; bulantı ve kusma; iştah kaybı ve kilo kaybı; bağırsak gazı ve şişkinlik; yoğun su kaybı (dehidrasyon), halsizlik ve bitkinlik. Amipli dizanteri belirtileri arasında aralıklı kabızlık, irin veya kan içerebilen sulu ishal, karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma da bulunur. Basilli dizanteri belirtileri ise başlangıçta hafif karın ağrısı ve ishal ile kendini gösterir, ancak dışkıda kan veya mukus nadir olarak görülür. Dizanteri belirtileri varsa, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Enfeksiyöz mononükleoz (IM, mono) genellikle 2-4 hafta sürer. Ancak, yorgunluk ve genel bir iyi hissetmeme (halsizlik) hissi bazen aylarca devam edebilir.

HbsAg testinin pozitif çıkması, kişinin hepatit B virüsü ile enfekte olduğunu ve virüsü başkalarına bulaştırabilme riski taşıdığını gösterir. Olası sonuçlar: Akut veya kronik enfeksiyon: Pozitif sonuç, hastalığın akut ya da kronik olarak devam ettiğini gösterebilir. Tedavi gerekliliği: Pozitif HbsAg sonucu, tedavi programına uyum sağlanması gerektiğini belirtir. Ek testler: Kesin tanı için detaylı karaciğer fonksiyon testleri yapılmalıdır. Öneriler: Yakın temaslara dikkat edilmelidir. Bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.

Enfeksiyöz mononükleoziste (EM) yükselen antikorlar şunlardır: VCA (Viral Kapsid Antijeni) Antikorları: VCA-IgM: Enfeksiyondan hemen sonra ortaya çıkar ve genellikle 4-6 hafta içinde kaybolur. VCA-IgG: Enfeksiyonun akut fazında ortaya çıkar, semptomların başlamasından 2-4 hafta sonra maksimuma ulaşır ve ömür boyu devam eder. EA (Erken Antijen) Antikorları: EA-IgG: Akut fazda ortaya çıkar ve 3-6 ay sonra kaybolur. EBNA (Epstein-Barr Nükleer Antijeni) Antikorları: EBNA-IgG: Semptomların başlamasından 2-4 ay sonra ortaya çıkar ve ömür boyu devam eder. Ayrıca, heterofil antikorlar da EM tanısında kullanılır.

Domuz gribi (H1N1 virüsü) en kolay şu yollarla bulaşır: Öksürük ve hapşırma yoluyla havaya yayılan damlacıkların solunması. Virüs bulaşmış yüzeylere dokunduktan sonra ellerin ağız, burun veya gözlere temas ettirilmesi. Hasta kişilerle yakın temas (tokalaşma, sarılma vb.). Ayrıca, domuz gribi virüsü, yüzeylerde birkaç saat canlı kalabilir, bu nedenle enfekte kişilerin dokunduğu kapı kolları, masa yüzeyleri gibi eşyalara temas edilmesi de bulaşma riskini artırır.

Evet, bazı amip türleri insanlara zarar verebilir. Zararlı amip türlerinden bazıları ve yol açtıkları hastalıklar şunlardır: Naegleria fowleri. Entamoeba histolytica. Amipler genellikle insandan insana bulaşmaz.

Kuduz en çok köpeklerden bulaşır. Türkiye’de kuduz vakalarının %90’ı köpek kaynaklıdır. Kuduz ayrıca yarasalar, çakallar, kokarcalar, tilkiler, rakunlar gibi pek çok hayvan tarafından da bulaşabilir.

Evet, tetanoz tehlikeli bir hastalıktır. Tetanoz, Clostridium tetani adlı bakterinin ürettiği toksinlerin sinir sistemi üzerindeki etkileriyle ortaya çıkar. Tetanozun yol açabileceği bazı tehlikeler şunlardır: Kemik kırılmaları. Akciğer arterinin tıkanması. Solunum problemleri ve zatürre. Tetanozdan korunmanın en etkili yolu, tetanoz aşısı olmaktır.

Domuz gribi geçiren bir kişinin ne zaman işe gidebileceği, hastalığın seyrine ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Genellikle, domuz gribi belirtileri olan bir kişinin en az bir hafta süreyle evden çıkması önerilmez. Domuz gribi geçiren bir kişinin işe dönebilmesi için: Belirtilerin tamamen geçmesi ve normal sağlığına kavuşması gerekir. Bulaştırıcılık riski ortadan kalkmalıdır. Domuz gribi sonrası işe dönüş kararı, kişinin genel sağlık durumu ve risk grubuna göre doktor tarafından verilmelidir. Özellikle risk gruplarında (hamileler, çocuklar, yaşlılar, kronik hastalığı olanlar) mutlaka doktor kontrolünde tedavi ve işe dönüş süreci izlenmelidir.

Sivrisinek ısırıkları genellikle tehlikeli değildir, ancak bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Tehlike oluşturabilecek durumlar: Enfeksiyon belirtileri: Isırık bölgesinde aşırı kızarıklık, iltihap, şiddetli ağrı veya ateş varsa enfeksiyon gelişmiş olabilir. Alerjik reaksiyonlar: Sivrisinek alerjisi, nefes almada zorluk, baş dönmesi, baş ağrısı, kalp atışlarında hızlanma veya düzensizlik gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Hastalık taşıma riski: Sivrisinekler, sıtma, Zika virüsü ve Dang humması gibi hastalıkları taşıyabilir. Tehlike belirtileri görüldüğünde bir sağlık profesyoneline başvurulması önerilir.