Aşılama

En iyi üzüm aşısı olarak kabul edilen birkaç yöntem bulunmaktadır: 1. Yongalı Göz Aşısı: Bu yöntem, verimli bağlarda çeşit değiştirmek amacıyla kullanılır ve genellikle ilkbahar aylarında yapılır. 2. Taban Aşısı: Genç ağaçların gelişim dönemlerinde uygulanan bu yöntem, ağaçların hızla büyümesini ve daha fazla meyve vermesini sağlar. 3. Kopulasyon (Yan Aşı): İki dalın yan yana yerleştirilerek birleştirilmesi suretiyle gerçekleştirilir, benzer kalınlıkta olan ağaçlar için uygundur. Aşılama yöntemi seçimi, ağacın yaşı, iklim koşulları ve kişisel tercihlere bağlı olarak değişebilir.

Asma kalem aşısı, genellikle ilkbaharda, toprağın canlandığı ve sıcaklığın 10 derecenin üzerine çıktığı dönemlerde yapılır. Kalem aşısı için en uygun aylar, mart ve nisan aylarıdır. Yaz aylarında (haziran-temmuz) kabuk aşısı ve göz aşısı gibi yöntemler tercih edilirken, sonbaharda (eylül-ekim) bazı bölgelerde göz aşısı yapılabilir.

Üzüm aşısı genellikle ilkbahar mevsiminde, Mart ayının sonlarından itibaren yapılır. Aşılama süreci şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Ana bitkinin seçimi: Sağlıklı ve iyi gelişmiş bir ana bitki seçilir. 2. Aşı kaleminin alınması: Aşı kalemi, sağlıklı bir ağaçtan veya üzüm çeşidinden alınır ve aşı öncesinde en az 24 saat bekletilir. 3. Aletlerin sterilizasyonu: Aşı için kullanılan aletlerin steril olması önemlidir. 4. Aşılama: Aşı, genellikle "sadelik aşısı" veya "çentik aşısı" yöntemleriyle yapılır. 5. Bakım: Aşılama sonrası aşı yerinin düzenli olarak kontrol edilmesi, sulama ve besleme işlemlerinin yapılması gereklidir. Dikkat edilmesi gereken diğer hususlar: - Aşı, tomurcuğun patlama döneminde yapılmalıdır. - Hava koşullarının güneşli ve rüzgârsız olması tercih edilir.

Tetanoz aşısı, tam aşılama şeması tamamlandıktan sonra ömür boyu koruma sağlamaz, çünkü koruyuculuğunun 10 yıl sürdüğü kabul edilir. Aşılama şeması genellikle şu şekildedir: 1. İlk doz karma aşı olarak (DaBT-İPA-Hib) beşli şekilde 2, 4, 6. aylarda ve 18. ayda yapılır. 2. Daha sonra 48. ay ile 72. ay arasında (4-6 yaş arası) dörtlü karma aşı (DaBT-İPA) şeklinde bir devam dozu uygulanır. 3. 13. yaşta da erişkin tip difteri-tetanoz (Td) aşısı olarak ayrı bir pekiştirme dozu yapılır. Yetişkinlerde, daha önce aşılanıp aşılanmadığı bilinmeyen durumlarda ise, Td aşısı şeklinde üç doz aşılama yapılır ve her 10 yılda bir hatırlatma dozları uygulanır.

Kuduz aşısı olduktan sonra belirtiler genellikle 1-3 ay içinde ortaya çıkar.

Anaca kalem yerleştirme adımları: 1. Kabuk Hazırlığı: Kalemin yerleştirileceği dalın ucunda, kabuktan oduna kadar inen yaklaşık 5 cm uzunluğunda bir kesim yapılır. 2. Kabuk Kaldırma: Kabuk, bu kesitin her iki kenarı boyunca hafifçe kaldırılır. 3. Kalemin Yerleştirilmesi: Kalem, kabukla odun dokusu arasına yerleştirilir. 4. Çivileme veya Bağlama: Kalemin anaca daha iyi yerleşmesi için ince ve başsız iki çivi kullanılabilir veya kalem bağlanmalıdır. 5. Macunlama ve Sarma: Aşılama işlemi tamamlandıktan sonra bütün aşı kesim yerleri aşı macunu ile kapatılır ve rafya ile hava almayacak şekilde sarılır. Not: Aşı yapılacak bölgenin 15 cm'lik kısmının düz ve boğumsuz olması önemlidir. Kalem aşıları, genellikle ilkbaharda anaçta su yürümenin başladığı dönemde yapılır.

Yaşlılara grip aşısı her yıl sonbahar aylarında (Eylül-Ekim) yapılmalıdır. Ayrıca, grip virüsleri dolaştığı sürece, Ocak ayında veya sonrasında da aşı yapılmaya devam edilebilir.

Aşılı bir bitkinin parçası iki ana bölümden oluşur: anaç ve kalem. - Anaç, bitkinin kök sistemini oluşturan alt kısımdır. - Kalem ise bitkinin gövde ve tacını geliştiren üst kısımdır.

Ayvaya şu aşılar yapılabilir: Malta eriği; Muşmula; Armut; Elma. Ayrıca, ayva ağacına kendi cinsinden de aşı yapılabilir. Aşı işlemi, bitkilerin çoğaltılması veya farklı meyve çeşitleri elde edilmesi amacıyla uygulanır.

Muşmula ağacı, ahlat, ayva, alıç, armut ve yabani muşmula gibi anaçlara en iyi şekilde aşılanır.

Limon ağacı, turunç ağacına aşılanır.

Myroblan anaç, özellikle kayısı, badem ve erik çeşitleriyle yüksek aşı uyumu gösterir. Ayrıca, şeftali ve nektarin çeşitlerinin de bu anaçla uyumlu olduğu belirtilmektedir.

Söğüt ağacı en iyi göz aşısı ile çoğaltılır.

Kuduz aşısı yapılmazsa kuduz hastalığına karşı savunmasız kalınır ve bu durum ciddi tehlikelere yol açabilir. Olası sonuçlar: - Ölüm: Kuduz, tedavi edilmediğinde %100 ölüm oranına sahip bir hastalıktır. - Kalıcı sinir hasarı: Kuduz virüsü, merkezi sinir sistemine zarar verebilir. - Psikolojik etkiler: Korku ve anksiyete gibi psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir. - Toplum sağlığı riski: Aşısız bireyler, kuduz virüsünü yayarak toplum sağlığı için bir tehdit oluşturur. Bu nedenle, kuduz aşısının zamanında yapılması hem bireysel hem de toplumsal sağlık açısından büyük önem taşır.

Tetanoz aşı kartı yoksa, tetanoz hastalığına karşı bağışıklık kazanılmamış olur ve bu durum ciddi sağlık riskleri taşır. Tetanoz, aşıyla önlenebilir bir hastalıktır ve aşı yaptırmamış kişiler, herhangi bir yaralanma sonucu hastalığa maruz kaldıklarında ölüm riski ile karşı karşıya kalabilirler.

Jeromine elma çeşidi, MM.106 ve MM.111 anaçlarına aşılanır.

Tetanoz aşısı olduktan sonra kedi tırmalaması durumunda yapılması gerekenler: 1. Yarayı temizleyin: Tırmalama bölgesini bol su ve sabunla yıkayın, ardından antiseptik bir solüsyon (örneğin batikon) ile temizleyin. 2. Enfeksiyon belirtilerini gözlemleyin: Yarada kızarıklık, şişlik, iltihap veya akıntı gibi enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurun. 3. Aşı durumunu kontrol edin: Daha önce tetanoz aşısı yaptırdıysanız ve aşının süresi dolmamışsa ek aşı gerekmez. Önemli: Kedi tırmalamaları, tetanoz riskinin yanı sıra kuduz gibi diğer enfeksiyon hastalıklarına da yol açabilir. Bu nedenle, her ihtimale karşı hastaneye gitmek ve gerekli aşıları yaptırmak önerilir.

Limon aşılamada aşı kalemi olarak en az 3-4 göz içeren, kalın ve sağlıklı bir dal kullanılır.

Aşılamada ilk deneme, yumurtalar belirli bir olgunluğa ulaştıktan ve çatlatma iğnesi yapıldıktan 35-36 saat sonra yapılır.

Aşılama sırasında erkek, jinekolojik pozisyonda pozisyon almalıdır.