Aristoteles

“Dost kara günde belli olur” sözü, Aristoteles'e aittir.

Evet, Aristoteles mantığın kurucusudur. Aristoteles, mantığı bir kanıtlama ilmi olarak görmüş ve mantık kurallarını sistemleştiren ilk kişi olmuştur.

Aristoteles, zoolojinin kurucusu olarak kabul edilir.

İknanın üç temel kuralı, Aristoteles'in retorik teorisine göre şu şekildedir: 1. Ethos (Konuşmacının Karakteri): Konuşmacının güvenilirliğini ve ahlaki duruşunu ifade eder. 2. Pathos (Duygusal Bağ): Konuşmanın dinleyicilerin duygularına hitap etmesini sağlar. 3. Logos (Mantıksal Akıl Yürütme): Sunulan argümanın mantıksal yapısını ve tutarlılığını içerir.

Mantığı ilk kez bir bilim dalı haline getiren filozof Aristoteles'tir. Mantığa katkıları şunlardır: - Sistematik bir mantık çalışması geliştirdi ve bu alanda Organon adlı beş risale yazdı. - Tümdengelimli akıl yürütmeyi esas aldı ve kıyası, mantıkta en etkili araç olarak tanımladı. - Doğru bilgiyi elde etmenin bir aracı olarak gördüğü mantıkla, kavramlar, hükümler, akıl yürütmeler ve ispat şekilleri üzerinde durdu. - Mantığın modern çağa kadar tartışmasız bir otorite olmasını sağladı.

İsagoci ve Porphyrios ağacı şu şekilde tanımlanabilir: 1. İsagoci: Bu terim, Porphyrios tarafından Aristoteles'in "Kategoriler" kitabına giriş olarak yazılan eserin adıdır. 2. Porphyrios ağacı: Bu, Porphyrios'un eserinde ortaya koyduğu, genelden özele doğru giden hiyerarşik bir sınıflandırmadır.

Filozofların en büyük eserleri arasında şunlar öne çıkmaktadır: 1. Sokrates: "Sokratik Yöntem" olarak bilinen sorgulama ve diyalog tekniği. 2. Aristoteles: Mantık, etik, politika, metafizik ve biyoloji üzerine geniş kapsamlı eserleri. 3. Immanuel Kant: "Saf Aklın Eleştirisi" ve "Pratik Aklın Eleştirisi" gibi ahlaki değerler ve bilginin kaynağı üzerine eserleri. 4. Friedrich Nietzsche: "Böyle Buyurdu Zerdüşt" ve "İyinin ve Kötünün Ötesinde" gibi nihilizm ve "Übermensch" kavramları üzerine eserleri. 5. Jean-Jacques Rousseau: "Toplumsal Sözleşme" adlı eseri, toplumun temelleri ve doğal durum üzerine düşünceleri. Bu eserler, felsefi düşüncenin gelişimine önemli katkılar sağlamış ve günümüzde de etkisini sürdürmektedir.

Evrenin atomlardan oluşmadığını söyleyen filozof, Aristoteles'tir.

Evet, Aristoteles'e göre ahlâkın kaynağı akıldır. Aristoteles, gayeci bir ahlâk anlayışını benimser ve ahlâken iyi olanı, insanın nihai gayesi olan en yüksek iyiyi gerçekleştiren fiil olarak tanımlar. Akıl, yalnızca teorik olarak ahlâkî ilkeleri keşfetmekle kalmaz, aynı zamanda pratik yönüyle bu ilkelerin nasıl uygulanacağını da belirler ve insanlara rehberlik eder.

Aristoteles'in şiir görüşü şu şekilde özetlenebilir: Taklit (mimesis). Doğal nedenler. Harmoni ve ritim. Olay örgüsü. Dramatik mod. Katharsis. Aristoteles, Platon'un sanatı sadece ideaların sönük bir yansıması olarak gören yaklaşımını reddeder ve sanatı daha geniş bir çerçevede ele alır.

Farabi'nin mantık, siyaset, eğitim, müzik ve tıp gibi çeşitli alanlarda çalışma yapması, onun eklektik felsefi görüşünü yansıtır. Bu eklektizm, temelde Aristoculuğa dayanır ve Farabi, Aristo ile Platon'un düşüncelerini birleştirmeye çalışmıştır.

"Anthropos" ve "logos" kavramları, Aristoteles'e aittir.

Organon kitabı, Aristoteles'in mantık üzerine yazdığı altı ciltlik eser serisini ifade eder. Organon'un konuları şunlardır: 1. Kategoriler: Varlıkların farklı kategoriler altında sınıflandırılması. 2. Önermeler: Önermelerin yapısı ve doğruluk ölçütleri. 3. Birinci Analitikler: Kıyas teorisinin incelenmesi, iki gözlem veya bilgiden nasıl bir sonuç çıkarılabileceği. 4. İkinci Analitikler: Bilimsel bilginin doğası ve yöntemleri. 5. Topikler: Tartışma sanatının kuralları ve diyalektik yöntem. 6. Sofistik Deliller: Mantıksal safsataların analizi ve yanlış argümanların düzeltilmesi.

Altın orta, Aristoteles'in etik kuramıdır. Aristoteles'e göre erdem, iki uç nokta arasında bir dengedir; aşırılık ve yetersizlik arasında uygun olan orta yoldur.

Tragedyada acıma ve korku duygularının olmasının nedeni, seyircinin ruhsal arınmasını sağlamaktır. Aristoteles'e göre tragedya, katharsis adı verilen bir arınma sürecini içerir.

Aristoteles'e göre toprak, hava, su ve ateş elementtir çünkü evrendeki her şey bu dört elementin farklı kombinasyonlarından oluşur. Toprak, en ağır elementtir ve doğal yeri evrenin merkezidir. Su, toprağın üstünde yer alır. Hava, suyun üstünde bulunur. Ateş, en hafif element olup, havanın üstünde, en içteki gök kürenin altında yer alır. Her bir elementin doğal bir yeri vardır ve bu elementler, engellenmedikleri sürece kendi uygun yerlerine doğru hareket ederler.

Felsefede varlık anlayışının dört nedeni, Aristoteles tarafından ortaya konmuştur: 1. Maddi Neden (causa materialis). 2. Formel Neden (causa formalis). 3. Etken Neden (causa efficiens). 4. Ereksel Neden (causa finalis).

Zenon'un ok paradoksunu Aristoteles çürütmüştür. Aristoteles, her ilk mesafe aralığının ikiye bölünebileceğini ve bu nedenle gidilmesi gereken belirli bir ilk mesafenin olmadığını öne sürmüştür.

Yunan felsefesinde rüyalar, ilahi mesajları iletmek, geleceği öngörmek ve tedavi edici faydalar sağlamak gibi nedenlerle önemli kabul edilmiştir. Aristoteles'e göre rüyalar, ruhun ikiliğini yansıtır ve bireyin geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek hakkında bilgi aldığı bir kanal haline gelir. Ayrıca, Herakleitos rüyaları, uyku ile bilinçli faaliyetler arasındaki ilişkiyi ve rüyaların gerçeğe erişim sağlayıp sağlayamayacağını araştırmış, rüyaların öznel deneyimler sunduğunu ve gerçeği keşfetmenin bir aracı olamayacağını öne sürmüştür.

Aristoteles'in Organon'unun Türkçe çevirisi mevcuttur. Organon, Aristoteles'in mantık üzerine yazdığı altı kitaptan oluşur ve bu kitaplar şunlardır: 1. Kategoriler 2. Önermeler 3. Birinci Analitikler 4. İkinci Analitikler 5. Topikler 6. Sofistik Deliller Bu kitapların Türkçe çevirileri, Prof. H. Ragıp Atademir tarafından yapılan "İkinci Analitikler" ve diğer bazı kitaplar aracılığıyla erişilebilir. Ancak, tüm Organon külliyatının Türkçe çevirisi henüz tamamlanmamıştır.