Aristoteles

“Biz, tekrar tekrar yaptığımız şeyleriz. Demek ki mükemmellik bir eylem değil, bir alışkanlıktır.” sözü Aristoteles'e aittir.

Güzellik kavramı üzerine düşünen ve bu konuda önemli felsefi görüşler ortaya koyan bazı filozoflar şunlardır: 1. Platon: Güzelliği idealar dünyasında yer alan bir kavram olarak görmüştür. 2. Aristoteles: Güzelliği düzen, oran ve uyum ile ilişkilendirir. 3. Immanuel Kant: Estetik yargıları özgür yargılar olarak tanımlar ve güzelliğin izleyicinin tutumuna bağlı olduğunu belirtir. 4. Friedrich Nietzsche: Güzelliği ve sanatı, hayatın bir yansıması ve varoluşun anlamını bulmak için bir araç olarak değerlendirir. 5. Arthur Schopenhauer: Estetiği, yaşamın acılarından kaçış olarak görür.

Platon ve Aristoteles'in bilgi anlayışları arasındaki temel farklar şunlardır: Platon: - Bilginin Kaynağı: Bilginin kaynağının idealar dünyası olduğunu savunur. - İdealar Teorisi: İdealar, tüm nesnelerin ve kavramların mükemmel ve değişmeyen modelleridir. - Akılcılık: Gerçek bilgiye, akıl yoluyla ideaların kavranması ile ulaşılır. - Eğitim: Eğitime büyük önem verir ve bu sürecin, bireyleri idealar dünyasına dair kavrayışlarını geliştirmeleri için gerekli olduğunu belirtir. Aristoteles: - Bilginin Kaynağı: Bilginin kaynağının deneyim ve gözlem olduğunu savunur. - Form ve Madde: Form ve madde bir arada bulunur ve bir nesnenin varlığı, bu iki unsurun birleşimidir. - Mantık ve Tümevarım: Bilgi, duyular yoluyla elde edilen deneyimlerden ve mantıklı düşünmeden gelir. - Eğitim: Eğitimin amacı, bireylerin akıllarını kullanarak bilgi edinmelerini sağlamaktır.

Aristoteles, Atarneus'ta bir süre yaşamış ve önemli düşünceler geliştirmiştir. Atarneus'ta yaptığı bazı faaliyetler: Hermias'ın yeğeni Pythia ile evlenmiştir. Etik üzerine düşüncelerini geliştirmiş ve "Politika" kitabının taslaklarını hazırlamıştır. Hayvanların yaşamı üzerine hazırladığı eserinde Assos ve çevresindeki hayvan türlerini incelemiştir. Büyük İskender'e aktaracağı bilgilerin temellerini atmıştır. Aristoteles, Platon'un Akademisi'nde öğrenciyken Atarneus Beyi Hermias ile arkadaşlık etmiş ve Hermias'ın daveti üzerine Atarneus'a gelmiştir.

Meşşailik felsefe akımı, Aristoteles'e aittir.

"İnsan sosyal bir varlıktır" sözü, Aristoteles'e aittir.

Mantık ilminin kurucusu olarak kabul edilen kişi Aristoteles'tir.

Aristoteles'in "Retorik" adlı eseri, İş Bankası Kültür Yayınları'nın Hasan Ali Yücel Klasikleri dizisinde 256 sayfadır.

Aristoteles'in Platon'a yönelik bazı eleştirileri şunlardır: İdealar Dünyası: Platon'un idealar dünyası kavramına karşı çıkar ve gerçeklik ile bilgiyi somut nesneler üzerinden kavramayı savunur. Devlet Modeli: Platon'un devlet modelini, özellikle toplumdaki kadın, çocuk ve mülk sahiplerinin ilişkileri bağlamında eleştirir. Bilgi Anlayışı: Platon'un bilgi anlayışının ideal formlar dünyasına ve akıl yoluyla erişilen doğru bilgiye dayandığı görüşüne karşı çıkar; bilgi ve gerçeğe duyular ve deneyimlerle ulaşılabileceğini savunur. Etik ve Ahlak: Platon'un ahlak anlayışında değişmezlikler ve kalıcı durumlar olabileceğini savunmasına karşılık, varlıkta değişimlerin mevcut olduğunu belirtir. Aristoteles'in Platon'a yönelik eleştirileri, genel olarak objektif ve yanlış sayılamayacak okumalar olarak değerlendirilse de, Platon'un felsefesindeki coşkuyu ve değişmeceli kuramları gerçekçi bulmadığı da iddia edilir.

Aristoteles'in mantık kitapları şunlardır: Organon: Aristoteles'in mantık üzerine olan eserlerine verilen genel addır. Kategoriler: Kavramsal bilgileri inceler. Peri-Hermenias: Önermeleri ve yargıları ele alır. Birinci Analitikler: Mantıklı düşünmenin en yetkin formunu ortaya koyar. İkinci Analitikler: Kesin bilginin nasıl elde edileceğini inceler. Topika: Tartışmalara özgüdür, tartışma kurallarını belirler. Retorika: Kalabalık topluluklar karşısında yapılacak söylevlerde hangi kıyas türlerinin kullanılabileceğini inceler. Poetika: Şiir sanatında hangi tür kıyas ve öncüllerin kullanıldığını ele alır. Sofistik Elenchi: Mantık yanlışlarını tespit edip çözüme kavuşturur.

Denkleştirici veya düzeltici adalet, Aristoteles'e göre, hukuki ilişkide taraf olanların eşit muamele görmesini gerektirir. Bu adalet türünde, herkesin eşit işleme tabi tutulması ve verilen zarar ile aynı ölçüde bir tazminatın ödenmesi esastır.

Aristoteles'e göre insanda 14 temel duygu vardır: 1. Korku; 2. Güven; 3. Öfke; 4. Dostluk; 5. Sakinlik; 6. Düşmanlık; 7. Utanç; 8. Utanmazlık; 9. Acıma; 10. Nezaket; 11. Kıskançlık; 12. Öfke; 13. Öykünme; 14. Hor görme.

Organon derlemesi, Aristoteles'in mantık üzerine olan 6 ciltlik kitap serisi anlamına gelir. Bu seri, şu kitaplardan oluşur: 1. Kategoriler. 2. Önermeler. 3. Birinci Analitikler. 4. İkinci Analitikler. 5. Topikler. 6. Sofistik Deliller.

Tümdengelimi (dedüksiyonu) savunan bazı filozoflar şunlardır: 1. Sokrates: İlk rasyonalist düşünür olarak tümdengelimi savunmuştur. 2. Aristoteles: Mantığın kurucusu olarak tümdengelimsel düşünmeyi temel almıştır. 3. Descartes: Matematik ve mantık gibi alanlarda tümdengelim yöntemini kullanmıştır. 4. Leibniz: İnsan bilgisinin akıl yoluyla elde edilmesinde tümdengelimi önemli görmüştür.

Aristoteles'in "Politika" kitabını PDF formatında indirmek için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: Academia.edu: "Aristoteles Politika" kitabı PDF olarak indirilebilir. Archive.org: Çeşitli PDF sürümleri mevcuttur. Kitab-evi.com: Mete Tuncay'ın çevirisiyle PDF olarak indirilebilir. Telif hakkı ihlallerine dikkat edilmeli ve indirme işlemlerinin yasal düzenlemelere uygun olduğundan emin olunmalıdır.

İbn Rüşd'ün "Psikoloji Şerhi", Aristoteles'in "Peri Psûkhe" (De Anima) kitabı üzerine yazılmış bir orta şerhtir. Bu eserde İbn Rüşd, nefsin (anima) araştırılması yöntemini tartışarak başlar ve ardından antik dönem filozoflarının nefsin ne olduğuna dair görüşlerini ele alır. Ayrıca, şerhte nefsin cevherliği, güçleri, duyular ve duyuların yetileri gibi konular da ayrı ayrı ele alınır.

Poetikanın temel ilkeleri, Antik Yunan filozofu Aristoteles'in "Poetika" eserinde ortaya koyduğu şekilde şunlardır: 1. Mimesis (Taklit): Sanatın doğayı taklit etme biçimi. 2. Mythos (Olay Örgüsü): Anlatının iskeleti, olayların mantıksal ve duygusal bağla birbirine bağlanması. 3. Hamartia (Trajik Kusur): Kahramanın düşüşüne neden olan hata veya karakter zaafı. 4. Anagnorisis ve Peripeteia: Tanıma, aydınlanma anı ve beklenmedik yönde ani değişim, dönüm noktası. 5. Katharsis (Arınma): Merhamet ve korku duygularıyla seyircinin ruhunun temizlenmesi. 6. Ethos ve Dianoia: Karakterin ahlaki yapısı ve düşünsel içeriği. 7. Lexis, Melos, Opsis: Dili kullanma biçimi, müzikal öğeler ve sahneleme, görsel anlatım.

Temel düz mantık, yani Aristoteles mantığı, M.Ö. 384-322 yılları arasında yaşamış olan Aristoteles tarafından ortaya konulmuştur.

Usta ve sandık kavramları, Aristoteles'in "fail" ve "maddi" nedenlerine sırasıyla karşılık gelmektedir.

Aristoteles'in mantık ilkeleri üç tanedir: 1. Özdeşlik ilkesi. 2. Çelişmezlik ilkesi. 3. Üçüncü hâlin imkânsızlığı ilkesi.