Filozofi

Tümevarım yöntemi, İngiliz filozof Francis Bacon'a aittir.

En güzel filozof sözü olarak değerlendirilebilecek bazı sözler şunlardır: 1. "Düşünüyorum, öyleyse varım." - René Descartes. 2. "Marifet hiç düşmemek değil, her düştüğünde kalkabilmektir." - Konfüçyüs. 3. "Kendini bilmek, tüm bilgeliğin başlangıcıdır." - Aristoteles. 4. "Korku ahlakın anasıdır." - Friedrich Nietzsche. 5. "Bir insanın vicdanını, kişiliğini ve ruhunu, hayvanlara gösterdiği ilgi ve sevgi ile ölçebilirsiniz." - Immanuel Kant.

"The Turin Horse" (Türkçesiyle "Torino Atı") filmi, filozof Friedrich Nietzsche'nin 1889 yılında Torino'da bir atı dövülmekten kurtarmasıyla başlayan hikayeyi anlatıyor. Ancak film, Nietzsche'nin öyküsünü değil, kurtarılan bu atın sahibinin ve kızının izole hayatını konu alıyor. Filmin diğer temaları arasında doğanın karşı konulmaz gücü, insanın çaresizliği, ekonomik ve sosyal sınıf mücadelesi gibi unsurlar da yer alıyor.

"The Turin Horse" (Türkçesiyle "Torino Atı") filmi, filozof Friedrich Nietzsche'nin 1889 yılında Torino'da bir atı dövülmekten kurtarmasıyla başlayan hikayeyi anlatıyor. Ancak film, Nietzsche'nin öyküsünü değil, kurtarılan bu atın sahibinin ve kızının izole hayatını konu alıyor. Filmin diğer temaları arasında doğanın karşı konulmaz gücü, insanın çaresizliği, ekonomik ve sosyal sınıf mücadelesi gibi unsurlar da yer alıyor.

Hypatia, Yunan filozof, matematikçi ve astronom olarak bilinir ve MS 355 ila 415 yılları arasında yaşamıştır. Özellikleri: - Eğitimli ve Çok Yönlü: Babası Theon'dan matematik, astronomi ve felsefe eğitimi almış, ardından Atina ve Roma'da eğitimine devam etmiştir. - Öğretmen ve Akademisyen: İskenderiye Kütüphanesi'nde dersler vermiş, Platon, Aristo ve Plotinus'un öğretilerini aktarmıştır. - Güzel ve Zeki: Dönemin en güzel kadınlarından biri olarak kabul edilmiş ve aynı zamanda zeki bir kadın olarak tanınmıştır. - Neoplatonist: Felsefesi, gerçek dünyadan soyutlanmış Platonik formlara dayanan Neoplatonizm'dir. Trajik Sonu: Hypatia, İskenderiye piskoposu Cyril'in kışkırtmalarıyla, politik ve dini çatışmaların ortasında 415 yılında bir Hristiyan çete tarafından taşlanarak öldürülmüştür.

Varlık var diyen filozoflar arasında şunlar öne çıkmaktadır: 1. Herakleitos: Varlığın sürekli bir değişim ve oluş içinde olduğunu savunur. 2. Platon: Varlığı iki evrene ayırır: idealar evreni ve duyular evreni. 3. Aristoteles: Varlığın madde ve formdan oluştuğunu, ideaların varlıktan ayrı olmadığını belirtir. 4. Descartes: Varlığı hem madde hem de düşünce olarak kabul eder. 5. Marx: Evrenin maddi ve diyalektik bir süreç içinde olduğunu savunur.

2001: A Space Odyssey filmi, insanlığın evrimini, yapay zekayı ve evrenin gizemlerini konu alır. Filmin dört bölümü şu şekilde özetlenebilir: 1. İnsanlığın Şafağı: Milyonlarca yıl önce, ilkel maymun benzeri varlıkların bir monolit ile karşılaşmaları ve bu karşılaşmanın onların evriminde bir dönüm noktası olması. 2. Ay Yolculuğu: Ay'da bir monolit keşfeden insanlığın, bu monolitin Jüpiter'e doğru güçlü bir sinyal gönderdiğini fark etmesi. 3. Jüpiter Görevi: Discovery One uzay gemisinin Jüpiter'e yaptığı yolculuk sırasında, geminin bilgisayarı HAL'in arızalanması ve mürettebatı öldürmeye başlaması. 4. Jüpiter ve Ötesi: Hayatta kalan tek kişi olan David Bowman'ın, Jüpiter yörüngesinde bir monolit ile karşılaşması ve bu monolitin onu zaman ve mekan ötesi bir yolculuğa çıkarması. Filmin sonu, insanlığın yeni bir bilinç seviyesine evrilmesini ve yıldız çocuğu olarak tasvir edilen bir varlığın uzaydan Dünya'ya bakışını simgeler.

"Filozoflar Ansiklopedisi" kitabı 4 cilt takım halinde yayımlanmıştır.

Zygmunt Bauman, önemli bir sosyolog ve filozof olarak kabul edilir çünkü: 1. Postmodern Felsefe: Bauman, postmodern felsefenin hem sosyoloji alanında uyarlanmasını hem de genel kuramsal düzeyde değerlendirmesini yapmıştır. 2. Modernite ve Totaliterizm: Modernizm ile totaliterizm arasındaki bağlantıları analiz etmiş, özellikle Almanya'daki nasyonal sosyalizm üzerinden Holokost'u ele almıştır. 3. Toplumsal Değişim: Toplumsal değişim, kimlik, özgürlük ve güvenlik arasındaki ilişkiler gibi temaları sorgulayan çalışmalarıyla tanınır. 4. Küreselleşme Eleştirisi: Küreselleşmenin toplumsal adalet ve eşitlik üzerindeki etkilerini eleştirmiş ve daha adil bir dünya düzeni için alternatif yollar aramıştır. 5. Etkileyici Eserler: "Modernite ve Holocaust", "Yasa Koyucular ve Yorumcular", "Bireyselleşmiş Toplum" gibi önemli kitaplarıyla geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmıştır.

İmkân delili, İslam filozofları tarafından kullanılmıştır ve bu delile Aristo'da da rastlanmaktadır.

Edward Carr'ın tarih anlayışı şu şekilde özetlenebilir: 1. Tarih, tarihçi ile olgular arasındaki etkileşim sürecidir: Carr'a göre tarih, bugün ile geçmiş arasında kesintisiz bir diyalogdur. 2. Nesnel tarih yoktur: Tarihin nesnelliği, olgulardan ziyade olgu ile yorum arasındaki ilişkide yatar. 3. Tarihin amacı, geleceği anlamaktır: Carr, tarihin sadece geçmişi kaydetmek değil, aynı zamanda geçmişten ders çıkararak geleceği öngörmek için bir araç olduğunu savunur. 4. Toplumsal bağlam önemlidir: Birey ve toplum arasındaki ilişki, tarih yazımının merkezindedir ve ekonomik yapılar ile ideolojik etkiler göz önünde bulundurulmalıdır.

Gottlob Frege, Adolf Trendelenburg ve Hermann Lotze gibi filozoflardan etkilenmiştir. Ayrıca, Immanuel Kant, Gottfried Wilhelm Leibniz ve Bernard Bolzano'nun düşünceleri de Frege'nin çalışmalarında iz bırakmıştır.

Kavramcılık (konseptüalizm), metafizikte ortaya atılan bu teorinin kurucusu Fransız filozof Peter Abelard'dır.

Diyalojik hayal gücü, yirminci yüzyıl Rus filozofu ve edebiyat teorisyeni Mikhail Bakhtin tarafından ele alınan bir kavramdır. Bu kavram, romansal düzyazının doğası ve gelişimi üzerine yapılan bir araştırmayı ifade eder ve dilin diyalojik yapısını vurgular. Ayrıca, aktif hayal gücü bağlamında da kullanılan bu terim, bireyin bilinçdışı dünyasıyla diyalog kurmasını ve bu sayede ruhunu daha derin bir düzeyde anlamasını sağlar.

Varlık yoktur diyen filozoflar iki ana akımın temsilcileridir: Nihilizm ve Taoizm. Nihilizm akımının temsilcileri arasında Gorgias ve Friedrich Nietzsche bulunur. Taoizm ise Lao Tse tarafından kurulmuştur.

Felsefi düşünce sistemleri çeşitli kategorilere ayrılır: 1. Ana Konular Çerçevesinde: Varlık, bilgi ve değer felsefesi gibi ana disiplinler altında toplanır. 2. Tarihsel ve Toplumsal Bağlamda: Antik Çağ'dan günümüze kadar gelen rasyonalizm, empirizim, kritizizm gibi akımlar. 3. Modern Yaklaşımlar: Pragmatizm, varoluşçuluk, fenomenoloji, yapısalcılık ve postmodernizm gibi daha güncel yaklaşımlar. 4. Diğer Alt Dallar: Bilim felsefesi, din felsefesi, dil felsefesi, estetik, siyaset felsefesi ve zihin felsefesi gibi alanlar.

Şüphe, bir konuya dair kesin bir yargıya varamama veya inancın sorgulanması olarak tanımlanabilir. Şüphe çeşitleri dört ana kategoriye ayrılır: 1. Sıradan (adi) şüphe: Günlük yaşamda karşılaşılan olaylarla ilgili şüphelerdir. 2. İlkçağ şüphecileri (Sofistler ve Septikler) şüphesi: İnsan bilgisi ve hakikatle ilgili kesin şüpheleri ifade eder. 3. Bilimsel şüphe: Bilim insanlarının hakikati bulmak ve hataya düşmemek için kullandıkları şüphe türüdür. 4. Metodlu şüphe: Descartes ve Hume gibi filozofların, akıl yürütme yoluyla doğrulara ulaşmak için kullandıkları şüphe yöntemidir.

Ateistler, tarih boyunca çeşitli filozofları sevmiş ve onların düşüncelerinden etkilenmişlerdir. Bazı önemli ateist filozoflar şunlardır: Antik Çağ Yunan filozofları: Anaksimandros, Anaksogoras, Demokritos ve Epikuros, evreni mistik kavramlar olmadan maddeci yöntemlerle açıklamaya çalıştıkları için ateizmin en eski temsilcilerindendir. 18. yüzyıl filozofları: Baron d'Holbach ve Denis Diderot, ateizmin Aydınlanma Çağı'nda yeniden canlanmasında önemli rol oynamışlardır. 19-20. yüzyıl filozofları: Ludwig Feuerbach, Arthur Schopenhauer, Karl Marx ve Friedrich Engels, diyalektik materyalist düşünceleri ve teizmi eleştirmeleriyle tanınırlar. Ayrıca, Sigmund Freud da ateist düşünceleriyle bilinir ve ateizmin psikolojik temellerini araştırmıştır.

Felsefi izm'ler, çeşitli kategorilere ayrılır: 1. Temel Felsefi İzm'ler: Rasyonalizm, Empirizm, Nihilizm, Determinizm, Realizm gibi. 2. Siyasi ve Ekonomik İzm'ler: Kapitalizm, Sosyalizm, Komünizm, Liberalizm, Faşizm gibi. 3. Sanat ve Edebiyat İzm'leri: Romantizm, Sürrealizm, Klasisizm, Ekspresyonizm, Minimalizm gibi. 4. Dini ve Toplumsal İzm'ler: Ateizm, Deizm, Teizm, Feminizm, Humanizm gibi. 5. Bilim ve Teknikle İlgili İzm'ler: Pozitivizm, Darwinizm, Pragmatizm gibi.

Mantık ve dil arasındaki ilişki, Ludwig Wittgenstein tarafından ele alınmıştır.