Batı'da Gök-Türk araştırmaları 17. yüzyılda başladı. Orhun ve Tonyukuk yazıtlarının okunması 19. yüzyılda gerçekleşti. Çince kaynaklar, Gök-Türk tarihi araştırmalarında en zengin kaynaklardır
Tengri, Eski Türkçede Tanrı ve Gökyüzü anlamına gelir. Orhun Yazıtları'nda ilk çözümlenen sözcüktür. Kök Tengri, Mavi Gök anlamına gelmektedir
Orhun Yazıtları, Türklerin ilk yazılı eseri olarak kabul edilmektedir. 1889 yılında Moğolistan'da Orhun Vadisinde bulunmuştur. Yazıtlar Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adına dikilmiştir
Bu video, Kadir Gümüş tarafından sunulan AYT Türkçe dersinin bir bölümüdür. Öğretmen, tahtada notlar alarak İslamiyet öncesi Türk edebiyatı konusunu kronolojik olarak anlatmaktadır.. Videoda İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, sözlü dönem ve yazılı dönem olarak ikiye ayrılarak ele alınmaktadır. Sözlü dönem (destan dönemi) ve yazılı dönem (Köktürk ve Uygur dönemleri) hakkında bilgiler verilmekte, Orhun yazıtları, Köktürk ve Uygur alfabeleri anlatılmaktadır. Ayrıca Eski Türklerin avlanma alışkanlıkları, kurban törenleri, şamanlık geleneği ve bu geleneklerle ilişkili edebi ürünler (koşuklar, sagular, savlar ve destanlar) detaylı olarak açıklanmaktadır.. Öğretmen, sınavlarda çıkabilecek soru tipleri hakkında bilgi vererek doğru-yanlış soruları ve yorum sorularını örneklerle açıklamaktadır. Destan türünün tanımı ve özellikleri ayrıntılı olarak anlatılmakta, destan hakkında ayrıntılı bilgilerin ayrı videolarda verileceği belirtilmektedir.
Kutadgu Bilig, devlet ve millet ilişkilerini anlatan 6645 beyitlik mesnevidir. Divan-ı Lügat'it Türk, Türk dilinin ilk sözlüğüdür. Manas Destanı, Kırgız Türkçesiyle yazılmış ve halen oluşmaya devam eden destandır
M.Ö. 4000'lerden XI. yüzyıla kadar süren sözlü edebiyat dönemidir. Şiirler sığır, şölen ve yuğ törenlerinde kopuz eşliğinde söylenirdi. Koşuk, destan ve sagu başlıca nazım biçimleridir. Hece ölçüsü ve dörtlükler kullanılır, yarım uyak tercih edilirdi
Bu video, Türk isminin kökenlerini inceleyen bilgilendirici bir içeriktir. Konuşmacı, Türklerin binlerce yıllık geçmişini ve Türk isminin etimolojik kökenlerini detaylı şekilde anlatmaktadır.. Video, Türk isminin kökenlerini farklı kaynaklardan ve teorilerden ele almaktadır. Çinlilerin Türklerle ilk teması, Göktürk Devleti'nin kuruluşu, Orhun yazıtlarındaki Türk kelimesinin kullanımı, Türeyiş Destanı, Kaşgarlı Mahmud'un görüşleri ve Ziya Gökalp'in teorileri gibi konular incelenmektedir. Ayrıca Türklerin diğer toplumların efsanelerindeki yerleri ve isim kavramının Türk kültüründeki önemi de açıklanmaktadır.
Bu video, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Forsunda bulunan yıldızlar üzerinden Türk tarihini anlatan eğitim içeriğidir. Video, Türk tarihindeki önemli devletleri kronolojik olarak ele almaktadır.. Video, Türk tarihindeki ilk imparatorluk olan Büyük Hun İmparatorluğu'nun kuruluşundan başlayarak, Batı Hun Devleti, Kuzey Hun Devleti, Avrupa Hun Devleti (Attila Hunları), Ak Hunlar (Eftaliler), Göktürkler, Avar İmparatorluğu ve Hazar Kağanlığı'na kadar uzanan bir tarihsel anlatıma sahiptir. Her devlet için kurucular, önemli hükümdarlar, savaşlar, diplomatik ilişkiler ve tarihsel gelişimler detaylı şekilde anlatılmaktadır.. Videoda ayrıca Türk devletlerinin ekonomik yapısı, dini inançları, hukuk sistemleri ve kültür özellikleri hakkında bilgiler de sunulmaktadır. Göktürklerin Orhun yazıtları ve Türk tarihine katkıları, Hazarların "Azar Barış Çağı" gibi önemli dönemleri ve farklı dinlere olan saygıları gibi konular da ele alınmaktadır.
Bu video, Türk tarihindeki Göktürk Devleti ve Orhun Yazıtları hakkında bilgi veren eğitici bir içeriktir. Kutluk Kağan, Bilge Kağan, Kül Tigin ve Vezir Tonyukuk gibi önemli tarihi şahsiyetler anlatılmaktadır.. Video, Göktürk Devleti'nin yıkılışından sonra Türklerin Çin egemenliğinden kurtulması ve Kutluk Devleti'nin kuruluşunu anlatarak başlar. Ardından Göktürk Devleti'nin genişlemesi, iç çatışmaları ve 744 yılında yıkılışı ele alınır. Son bölümde ise Orhun Yazıtları'nın tarihi, özellikleri ve içeriği detaylı olarak incelenir. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk yazıtlarının içeriği, yapısı ve Türk tarihindeki önemi açıklanır.
Cumhuriyet dönemi 1940'a kadar ve sonrası olarak ikiye ayrılır. 1940'a kadar Kurtuluş Savaşı ve Milli Mücadele işlenir. Atatürk ilke ve devrimleri önemli konular arasındadır
Bu video, bir öğretmen ve öğrencisi Alican arasında geçen eğitim dersini göstermektedir. Dersin sonunda öğretmen, Alican'ın başarılı olduğunu belirterek ona tebrik eder.. Videoda Türk edebiyatının ilkleri hakkında sorular sorulmakta ve Alican'ın cevapları değerlendirilmektedir. Köktürkler'in Orhun Yazıtları, İslami dönem Türk edebiyatının ilk eseri Kutadgu Bilig, ilk kaside yazarı Yusuf Has Hacib, ilk sözlüğü Divanu Lugati't-Türk, ilk tarikat kurucusu Hoca Ahmet Yesevi, ilk mevlevi dergahı kurucusu Sultan Veleddin, ilk divan şairi Yunus Emre gibi Türk edebiyatının önemli ilkleri ele alınmaktadır. Dersin sonunda öğretmen, bir sonraki derste Tanzimat dönemi edebiyatında ilkleri soracağını belirtir.
Bu belgesel, Kazım Mirşan'ın erken Türk yazıtları ve Türk tarihi konusundaki araştırmalarını anlatmaktadır. Videoda Mirşan'ın görüşleri, arkeolojik buluntular ve çeşitli yazıtların Türkçeye çevrilmesi örnekleri sunulmaktadır.. Belgesel, Türklerin yazılışının Avrasya'da nasıl geliştiğini, son buzul çağı sonrası Avrasya coğrafyasının değişimi ve bu coğrafyanın insanlık tarihindeki önemini ele almaktadır. Ayrıca Tamgalı Say, Abagan-Ulukem dörtgeni, Karakamar mağarası gibi önemli kültür merkezleri ve Orhun yazıtları incelenmektedir.. Videoda ayrıca "Göktürk Devleti" kavramının tarihsel doğruluğu sorgulanmakta, Tomsen'in Orhun yazıtlarını yanlış yorumladığı savunulmakta ve Türk tanımının ırk birliği değil, kültürel birliğin tanımı olduğu vurgulanmaktadır. Mirşan'ın Sümer, Vinca, Tartarya, Glozl, Fuard, Vaazer, Portekiz, Etrüsk, Girit, Pelas, Attika, Lemnos, Anadolu, Frig, Yemen, Mısır, Hiksos ve Ugarit yazıtlarını Türkçeye çevirmesi ve bunların tarihsel önemi de anlatılmaktadır.
Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nda Türk dili ve yazı sistemi hakkında bilgi veren eğitici bir içeriktir. Videoda II. Abdülhamid Han, William Thompson, Mirza Ahundzade ve Mustafa Kemal Atatürk gibi önemli tarihi şahsiyetler ele alınmaktadır.. Video, Orhun yazıtlarının keşfi ve çözümüyle başlayıp, Osmanlı İmparatorluğu'nda Latin harflerine geçiş konusundaki tartışmaları anlatmaktadır. II. Abdülhamid'in Latin harflerine geçiş konusundaki görüşleri ve bu konudaki reform çabaları detaylı olarak açıklanmaktadır. Ayrıca, Mustafa Kemal Atatürk'ün eski Türk dili ve Göktürkçe üzerine yaptığı çalışmalar da videoda yer almaktadır.
Bu video, bir öğretmenin İslam öncesi Türk tarihi konusunda soru çözümleri yaptığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, boğazından dolayı sesinin farklı çıktığını belirtmektedir.. Video, İslam öncesi Türk tarihi ile ilgili 15 adet soru ve çözüm içermektedir. Sorular arasında Türk inancı kavramları (kut inancı, şaman, kurgan, balbal), Türk devletleri (Göktürk, Asya Hun, Uygur, Hazar), Orhun yazıtları, Göktürk Kağan, Avarlar ve Orta Asya Türk toplulukları gibi konular yer almaktadır. Her soru için önce izleyicilere kendi cevaplarını bulmaları tavsiye edilmekte, ardından öğretmen çözümü açıklamaktadır.. Video, Türk tarihi konusunda sınav hazırlığı yapan öğrenciler için faydalı bir kaynak niteliğindedir ve bazı yanlış bilgileri de düzeltmektedir.
Bu video, Ramazan Yetkin, Günay ve Kadir Gümüş (Kadir Hoca) tarafından sunulan eğitim dersi formatında olup, öğretmenlerin öğrencilere İslam öncesi Türk tarihi ve kültürünü anlattığı bir içeriktir.. Video, İslam öncesi Türk devletlerinin siyasi yapısı, hukuk sistemi, ordusu, bilim-sanat-spor alanlarındaki çalışmaları, din-inanışları, ekonomi, müzik, yazı, dil ve edebiyat gibi konuları kapsamlı şekilde ele almaktadır. Ders, Türk tarihinin yazılı ve sözlü edebiyatını, özellikle destanları ve Orhun Yazıtları'na odaklanarak Türk kültürünün temel unsurlarını açıklamaktadır.. Videoda özellikle hakanlık sistemi, "kut" anlayışı, ikili teşkilat sistemi, kurultay (toy veya kengeç) yapısı, Türk takvimi, çadırcılık ve kilimcilik gibi sanat dalları, tepük (futbol) ve mangala gibi spor oyunları, gök tanrı inancı ve totemcilik gibi dinî inanışlar detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca Türk destanları (Altayların Yaratılış Destanı, Oğuz Kağan Destanı, Alper Tunga Destanı, İskender Destanı, Göktürklerin Ergenekon Destanı, Bozkurt Destanı) ve Orhun Yazıtları (Tonyukuk, Kültigin ve Bilge Kağan yazıtları) hakkında bilgiler verilmektedir. Video, KPSS sınavına hazırlık amacıyla Türk tarihi konularını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır.
Bu video, 83 yaşındaki araştırmacı Kazım Mirşan ile yapılan bir televizyon röportajıdır. Programda ayrıca araştırmacı-yazar Turgay Tüfekçioglu, Nadir Akay ve Muazzez İlmiye Çığ gibi tarih uzmanları da yer almaktadır.. Röportajda, Kazım Mirşan'ın Türk uygarlığı teorileri ele alınmaktadır. Mirşan'ın ana tezi, tüm dünyadaki alfabelerin Türk alfabesine dayandığı ve tüm medeniyetlerin temelinde Türklerin olduğunu iddia etmektedir. Program boyunca, Mirşan'ın 41 kitap yazdığı, Tariat yazıtlarını çözdüğü, Orhun yazıtlarını, Etrüsk yazıtlarını ve Mısır hiyerogliflerini çözdüğü iddiaları paylaşılmaktadır.. Röportajda ayrıca, Türklerin Anadolu'yu "Türk beşiği" olarak nitelendirme, Orta Asya'daki Türk tarih kaynaklarının önemi, Eskişehir'deki Yazılıkaya'da bulunan ve milattan önce 1200 yıllarına dayanan Türk yazıtları, Mısır hiyerogliflerinde Türk dilinin izleri ve Uygur medeniyeti gibi konular da tartışılmaktadır. Program, telefonla bağlanan izleyicilerin sorularını yanıtlama ve farklı tarih uzmanlarının görüşlerini paylaşmasıyla zenginleştirilmektedir.