Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin İslam öncesi Türk tarihi konusunda soru çözümleri yaptığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, boğazından dolayı sesinin farklı çıktığını belirtmektedir.
- Video, İslam öncesi Türk tarihi ile ilgili 15 adet soru ve çözüm içermektedir. Sorular arasında Türk inancı kavramları (kut inancı, şaman, kurgan, balbal), Türk devletleri (Göktürk, Asya Hun, Uygur, Hazar), Orhun yazıtları, Göktürk Kağan, Avarlar ve Orta Asya Türk toplulukları gibi konular yer almaktadır. Her soru için önce izleyicilere kendi cevaplarını bulmaları tavsiye edilmekte, ardından öğretmen çözümü açıklamaktadır.
- Video, Türk tarihi konusunda sınav hazırlığı yapan öğrenciler için faydalı bir kaynak niteliğindedir ve bazı yanlış bilgileri de düzeltmektedir.
- Islamiyet Öncesi Türk Tarihi Soruları
- Video, Islamiyet öncesi Türk tarihi ile ilgili onbeş adet soru içermektedir.
- İzleyicilerden önce soruları kendileri çözüp sonra sunucunun çözümünü izlemeleri istenmektedir.
- 00:38İlk Soru - Türk İnanç Kavramları
- Kut inancı, devleti yönetme yetkisinin tanrı tarafından verildiğine inanılan inançtır.
- Şaman, din adamlarına verilen isim; Yu, cenaze töreni; Kurgan, ölülerin değerli eşyaları ile beraber gömüldüğü mezar; Ayet, inancın olduğunu gösterir; Tigin, hükümdarın erkek çocuğuna verilen isimdir.
- Sorunun cevabı "Edirne" olarak belirtilmiştir.
- 01:21İkinci Soru - Hanedan Üyelerinin Ortak Malı Anlayışı
- Orta Asya'daki Türk devletlerinde ülke hanedan üyelerinin ortak malıdır anlayışı uygulanmıştır.
- Bu anlayışta hükümdarın kendisi, erkek çocukları, yeğenleri ve kardeşleri tahta geçme hakkına sahiptir.
- Bu durum sık sık taht değişikliklerine yol açmıştır.
- 02:20Üçüncü Soru - Kurultay ve Hükümet
- Eski Türklerde kurultay (meclis) Kaan başkanlık yapardı.
- Kurultayda alınan kararları uygulamak "ayık" (hükümet) göreviydi.
- Kengeş, meclise verilen isimdir.
- 03:26Dördüncü Soru - Türk Devletleri Hakkında Yanlış Bilgi
- Ölen kişilerin arkasından Yu denilen cenaze töreni yapılması, tanrı vergisi kabul edilen yönetme yetkisine Kut denmesi ve Gök Türgüt hükümdarı Mete'nin ilk düzenli ordusu kurması doğru bilgilerdir.
- Mete, Asya Hun devleti'nin en parlak dönemi yaşatan hükümdardır, Gök Türgüt hükümdarı değildir.
- Mezarlara kurgan, heykelci şeklindeki mezar taşlarına balbal denir ve bunlar ahiret inancının olduğunu gösterir.
- 04:51Beşinci Soru - Türk Destanları
- Bozkurt ve Ergenekon destanları Gök Türgüt devletine aittir.
- Manas destanı Kırgızlara aittir ve dünyanın en uzun destanı olarak bilinir.
- 05:27Altıncı Soru - Avrupa Hun Devleti Anlaşmaları
- Avrupa Hun hükümdarı Atilla, birinci ve ikinci Balkan seferlerini gerçekleştirdi.
- Atilla, doğu Roma'yı yenip vergiye bağladı.
- Margus ve Anatolius anlaşmalarını Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ile imzalamıştır.
- 06:28Yedinci Soru - Maniheizm İnançının Etkileri
- Maniheizm inancını benimseyen Uygurlar, yerleşik hayata geçmeleri ve tarım alanında gelişme göstermelerine katkı sağlamıştır.
- Mani dininin yasakları et yemek ve savaşmak olduğu için Uygurlar yerleşik hayata geçerek toplumla barışık yaşamışlardır.
- 07:18Sekizinci Soru - Göktürk Devletinde İkili Teşkilat Sistemi
- Göktürk devletinde ikili teşkilat sistemi uygulanmıştır.
- Devletin hükümdarı Kaan'dır, ülkenin batısını yöneten kişiye İste (İst) ünvanı verilir.
- İste, Sasanilerle ittifak yaparak Avarlar'a son veren devlet adamıdır.
- 08:43Dokuzuncu Soru - Egemenlik Anlayışı
- "Babam Kağan, annem Hatun'ı yükseltmiş olan tanrı" ifadeleri, egemenlik anlayışının ilahi kaynaklı olduğunu gösterir.
- "Il" kelimesi devlet anlamına gelir.
- 09:43Onuncu Soru - Türk Toplulukları ve Dinleri
- Hazarlar Museviliği, Havarlar Hıristiyanlığı, Oğuzlar ise İslamiyet'i benimsemiştir.
- İslamiyet'i benimseyen Oğuzlara Türkmen, Hıristiyan olanlara ise Uz adı verilmiştir.
- 10:48On Birinci Soru - Türk Kavramları
- Ötüken, Orta Asya'da Türkler için kutsal kabul edilen bölgedir.
- Kurultay, eski Türk devletlerinde devlet meclislerinin görüşüldüğü meclistir.
- Balbal, eski Türklerde bir sanatçının öldürdüğü düşman askeri kadar mezara dikilen taştır ve ayet yazıldığı gösterir.
- 11:54İlk Türk Devletlerinin Özellikleri
- Orhun yazıtlarında Göktürk Kağan'ın yoksulları doyurduğunu, çıplakları giydirdiğini ve ülkesi dış saldırılara karşı koruduğunu belirtmesi, ilk Türk devletlerinde sosyal devlet anlayışının bulunduğunu göstermektedir.
- 12:41Eski Türkler Hakkında Yanlış Bilgiler
- Göktürk devleti 582 yılında İlti Kağan tarafından kurulmuş olup, İlti Kağan'ın ikinci Göktürk devletinin hükümdarı olduğu belirtilmiştir.
- Türk tarihinin ilk yazılı antlaşması Margus Antlaşması değil, Kuzey Şansi Antlaşmasıdır.
- Kuzey Şansi Antlaşması Asya Hun Devleti ile Çinliler arasında yapılmış, Marcus Antlaşması ise Doğu Roma ile Avrupa Hun Devleti arasında olmuştur.
- Doğru bilgiler: Büyük Hun Devleti ve Çin'in İpekyolu hakimiyeti için savaştıkları, Kuzey Türklerin batıya doğru harekete geçmesinin kavimler göçünü başlatması ve yuh'un cenaze töreni olduğu, toy ise meclistir.
- 14:19Türk Toplulukları Hakkında Bilgiler
- Asya Devleti'nin yıkılmasından sonra dördüncü yüzyıl sonlarında Moğolistan'da devlet kurmuş, Çinlilere yenilince batıya göç ederek Bayan Han zamanında Orta Avrupa'da yeni bir devlet kurmuş ve 619-626 yıllarında İstanbul'u iki kez kuşatan Türk topluluğu Avarlardır.
- 15:21Orta Asya Türk Devletlerindeki Uygulamalar
- Orta Asya Türk topluluk ve devletlerinde geçerli olan ikili teşkilat sistemi merkezi otoritenin zayıflamasına ortam hazırlamıştır.
- Töre merkezi otoritenin güçlenmesine, kurultay ise meclistir ve merkezi otoritenin korunması için çalışma yürütülmüştür.