İlk karşılaştırmalı etimolojik sözlük 1878'de Varnbery tarafından yayımlandı. Varnbery, Türk-Tatar dillerinin etimoloji sözlüğünü Lazar Budagov'un sözlüğünden yararlanarak hazırladı. Bedros Keresteciyan'ın sözlüğü Türkçedeki yabancı öğeler ve Yunanca alıntılar üzerine yoğunlaştı
Şükrü Haluk Akalın tarafından hazırlanan genişletilmiş TDES baskısı. İlk iki baskıda 2.891 madde başı varken, yeni baskıda 3.738'e ulaştı. Çağdaş Türk lehçelerinin söz varlığı ögeleri de ele alındı. Toplam 16.535 söz varlığı madde ve dizinlerde yer aldı. Azerbaycan'dan Karakalpak'a kadar 24 Türk lehçesinin söz varlığı incelendi
Bu video, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Mehmet Ölmez tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Mehmet Ölmez, sözlük, sözlükçülük ve sözlerin etimolojisi konularında uzmanlaşmış bir akademisyendir.. Videoda Türkçede yaygın kullanılan argo sözcüklerinin etimolojik kökenleri, orijinal anlamları ve günümüzdeki kullanım şekilleri incelenmektedir. İçerikte "enayi", "kaltak", "angut", "keko", "gavat" ve "lan" gibi argo sözcükleri ele alınmakta, her birinin kökeni, anlamı ve zaman içindeki değişimleri detaylı olarak açıklanmaktadır.. Konuşmacı, bu tür hakaret içeren argo sözcüklerinin çoğunlukla yabancı dillerden (Arapça, Farsça, Rumca, Ermenice) geldiğini ve Türkçede yaygın olarak kullanıldığını vurgulamaktadır. Ayrıca "lan" kelimesinin Türkçe kökenli olduğu, her yaş ve toplumsal kesimden insanların kullandığı ve farklı telaffuz şekillerine sahip olduğu belirtilmektedir.
Yükseklik, deniz seviyesinden uzaklık anlamında kullanılır. Bir şeyin aynı seviyede olması anlamında kullanılır. Bir şeyin düzgün çalışması anlamında kullanılır
Yeni başlangıç yapmak, sıfırdan başlamak anlamına gelir. Bir işi başlatmak veya yeni bir projeye başlamak demektir. Bir toplantıyı veya partiyi başlatmak için kullanılır. İşe başlamak için hazırlık yapmak anlamında kullanılır
Unit, İngilizce'de "birim" anlamına gelen bir terimdir. Pound ağırlık, ışık yılı mesafe birimi olarak kullanılır. Tablet, ekran devresi ve pili olan mobil bilgisayardır
Bu video, bir konuşmacının Bilge Tonyukuk adının anlamı ve tarihsel önemi hakkında bilgi verdiği bir sunum formatındadır. Konuşmacı, John Podro ve Kaşgarlı Mahmut gibi kaynaklardan yararlanarak görüşlerini paylaşmaktadır.. Video, "yurt" kelimesinin etimolojik anlamı üzerine odaklanarak başlıyor ve bozkır kavimlerinin yağ ve kutsallık algısı hakkında bilgiler veriyor. Konuşmacı, Bilge Tonyukuk adının resmi bir unvan değil, halkın büyük çoğunluğunun kabul ettiği bir biat olduğunu ve "bilge" sıfatının "bilen kişi" anlamına geldiğini açıklıyor. Ayrıca, Tonyukuk'un doğumunda annesinin babasının verdiği adın "Bağa Tarkan" olduğunu ve "Bilge" adının daha sonra kendisine verildiğini belirtiyor.
Türkçede taklitî, yabancı kökenli ve asli kelimeler bulunur. Taklitî kelimelerin kural yoktur, ses duyumuna dayalı telaffuzları vardır. Yabancı kökenli kelimelerin kökeni gösterilir ve ses kuralları belirtilir
"Ibu'a" adlı tarih kanalında yayınlanan bu belgesel formatındaki video, bir konuşmacının Adem kelimesinin etimolojik kökenlerini ve sembolik anlamını incelediği eğitim içeriğidir.. Video, Adem kelimesinin sadece bir tek kişiyi değil, tüm insan türünü temsil ettiği iddiasını ele alıyor. İçerikte Adem kelimesinin İbranice ve Arapça kökenleri, Sümer, Akad ve Babil mitlerindeki benzer kavramlar (Adapa ve Adamu) inceleniyor. Ayrıca Tevrat ve Kur'an'daki Adem hikayeleri karşılaştırılıyor ve bu anlatıların sembolik yorumlanması üzerine odaklanılıyor.. Videoda Habil ve Kabil hikayesinin iki kardeş değil, iki farklı topluluğun hikayesi olarak yorumlanması gerektiği, Kur'an'da Havva kelimesinin geçmediği ve cennetten kovulma hikayesinin farklı bir anlam taşıdığı açıklanıyor. Tevrat'taki iki farklı yaratılış anlatımı karşılaştırılarak, bu anlatının tarihsel gelişimi ve yahviist ile rahip kaynakları arasındaki farklılıklar ele alınıyor.
Bu video, Türk isminin kökenlerini inceleyen bilgilendirici bir içeriktir. Konuşmacı, Türklerin binlerce yıllık geçmişini ve Türk isminin etimolojik kökenlerini detaylı şekilde anlatmaktadır.. Video, Türk isminin kökenlerini farklı kaynaklardan ve teorilerden ele almaktadır. Çinlilerin Türklerle ilk teması, Göktürk Devleti'nin kuruluşu, Orhun yazıtlarındaki Türk kelimesinin kullanımı, Türeyiş Destanı, Kaşgarlı Mahmud'un görüşleri ve Ziya Gökalp'in teorileri gibi konular incelenmektedir. Ayrıca Türklerin diğer toplumların efsanelerindeki yerleri ve isim kavramının Türk kültüründeki önemi de açıklanmaktadır.
Bu video, etimoloji (köken bilimi) konusunda bilgi veren eğitici bir içeriktir.. Video, etimolojinin tanımıyla başlayıp, çeşitli Türkçe kelimelerin kökenlerini açıklamaktadır. Pencere, cefakar, gönül, gömlek, hindiye, flört, bela, piknik, göz var izan var ve haftanın günlerinin etimolojik kökenleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Her kelime için kökenleri, anlamları ve zaman içinde nasıl değiştiği açıklanmaktadır.
Bu video, "gavat" kelimesinin kökenini araştıran bilgilendirici bir içeriktir. Konuşmacı, Türk Dil Kurumu ve Arapça sözlüklerden yararlanarak kelimenin etimolojisini incelemektedir.. Video, "gavat" kelimesinin aslında "kavat" şeklinde söylenmesi gerektiğini ve Sasanî İmparatorluğu'nun kralı Kubat'ın isyanları durdurmak için eşini mazda'ya vermesi anekdotunun gerçek olmadığını açıklıyor. Ayrıca kelimenin Arapça kökenli olduğu, "koyun güden" veya "öcü unvanı" olarak kullanıldığı ve Türkçe'ye "kadın güdene" şeklinde bir anlam değişikliğiyle geçtiği belirtiliyor. Video, güvenilir kaynaklarda bu anekdotun bulunmadığını ve detaylı analiz için "Doğru Olgu" ziyaret edilebileceğini ifade ederek sona eriyor.
Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Arapça dilbilgisi ve Kur'an-ı Kerim dersidir. Eğitimci, Arapça dilbilgisi kurallarını ve Kur'an'daki ayetleri detaylı şekilde açıklamaktadır.. Video, iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Arapça fiillerin edilgen halinin nasıl oluşturulduğu, muzari fiillerin özellikleri ve örnekleri anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise Kur'an-ı Kerim'den ayetlerin Türkçe çevirisi, kelimelerin etimolojik kökleri ve anlamları açıklanmaktadır.. Videoda ayrıca "sultan", "fazl", "ecma", "seva", "tarik", "hasenat", "seyyiat", "ism", "haram", "hadis" gibi Arapça kelimelerin Türkçe karşılıkları, "meskun" ve "gayrimeskun" kavramları, Kıyamet ile ilgili ifadeler ve Arapça'da tekil, ikili ve çoğul kavramları gibi konular ele alınmaktadır.
Bu video, bir konuşmacının Osmanlı döneminde padişahların vatandaşlarına "kullarım" şeklinde hitap etmesinin doğru olup olmadığı sorusuna verdiği cevabı içermektedir. Konuşmacı, etimoloji uzmanı olarak kelimelerin zaman içinde nasıl değiştiğini anlatmaktadır.. Konuşmacı, "kul" kelimesinin Osmanlı döneminde "teba" (tabi, hizmetkâr) anlamına geldiğini, günümüzdeki "köle" anlamından farklı olduğunu açıklar. Ayrıca "oğlan" kelimesinin Osmanlı döneminde "şab-ı emret" (buluğa ermemiş genç) anlamına geldiğini, günümüzdeki anlamlarından farklı olduğunu vurgular. Video boyunca kelimelerin zaman içinde nasıl telaffuz ve manaya değiştiğine dair örnekler verilirken, modern Türkçedeki bazı kelimelerin (örgüt, yön, okul) etimolojik kökenleri ve anlamları da ele alınmaktadır.
RTV'de yayınlanan bu etimoloji programında, sunucu Türkçede yer alan Ermenice kökenli kelimeleri inceliyor.. Program, Türkçede Ermenice kökenli kelimelerin tarihsel gelişimini, ilk geçtiği metinleri ve kökenlerini detaylı şekilde ele alıyor. Avanak, ca, cılız, çap, hızar, madik, moruk, pancar, petek, pezevenk, pozavak, pot, tekfur, tırtıl ve zangoç gibi kelimelerin Ermenice kökenleri, Türkçe'ye nasıl girdikleri ve zaman içinde nasıl değiştiği açıklanıyor. Program, Türkçede Ermenice kökenli kelimelerin kapsamlı bir incelemesi sunuyor.
Bu video, bir konuşmacının Kürşat isminin tarihsel ve etimolojik anlamını anlattığı bir tarih anlatımıdır. Konuşmacı, Nihal Atsız Bey'in çalışmalarından da yararlanarak bilgi aktarmaktadır.. Video, Kürşat isminin Çin kaynaklarındaki transkripsiyonları ve Türkçe karşılığı üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacı, Kürşat'ın "kür" (gür) ve "şart" (hükümdarın oğlu, şehzade) kelimelerinden oluştuğunu, ancak Çin yazısındaki transkripsiyonların Türkçe'ye tam olarak denk gelmediğini açıklamaktadır. Ayrıca, Kürşat isminin Cumhuriyet yıllarında yaygınlaşmasının ve Türk gençliğinin milli terbiyesindeki önemi de ele alınmaktadır.