Yetki

Yetki, karar alma ve uygulama hakkıdır; yetkili kişi, emir verme ve başkalarının davranışlarını yönlendirme hakkına sahiptir. Sorumluluk ise, kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirmesi gereken yükümlülükleri zamanında yerine getirme zorunluluğudur. Yetki ve sorumluluk her mevkide denk olmadıkça, anlamsız bir ilişki ortaya çıkar.

Yetki aşımı ile düzenlenen kambiyo senetleri geçerlidir, ancak bu senetlerden yetki aşımı yapan temsilci şahsen sorumlu olur. Türk Ticaret Kanunu'nun 678. maddesi, kambiyo senetlerinde yetkisiz temsile ilişkin hukuki sonuçları genel hükümlerden ayırır. Yetkisiz temsilcinin sorumluluğu, yetki sınırına kadar müteselsil, yetki aşıldığı kısım için ise tek başına olabilir. Yetkisiz temsil def'ini ileri sürmek zorunlu değildir; bu def'iyi ileri sürmeyen kişi, bu durumun sonuçlarına katlanır.

Yetkiyi kabul et ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. İşte bazı örnekler: Hukukta yetki kabulü: Mahkemelerin ve icra dairelerinin yargı yetkisini tanımak ve kabul etmek anlamına gelir. E-Devlet'te yetki kabulü: Bir kurum veya kuruluşun, e-Devlet üzerinden vatandaşlara hizmet sunmak için gerekli yetkileri alması işlemidir. Mersis yetki kabulü: Mersis üzerinden yetki kabul işlemi yapılması anlamına gelir. Ayrıca, "yetkisini kabul etmek" ifadesi, bir kişinin veya kurumun belirli bir işlemi sizin adınıza yapabilmesi için yetki alması gerektiğini de ifade edebilir.

Ağır ve bariz yetki tecavüzü, idarenin görev alanına giren bir konuda, idare adına irade açıklamaya yetkili olan kişinin, idari iş bölümü esaslarına tamamen aykırı bir şekilde, herkesçe bilinen ve bilindiği varsayılan bir şekilde, bir başka idari makamın görev alanına giren konuda işlem tesis etmesi anlamına gelir. Bu tür işlemler yok hükmünde kabul edilir. Örnekler: Bir bakanlıkta çalışan bir memurun, başka bir bakanlık tarafından emekliye sevk edilmesi; Maden ocağındaki çalışma şartlarına ilişkin olarak Milli Eğitim Bakanlığı'nın yönetmelik çıkarması; Henüz göreve katılmamış bir kişinin, görevdeymiş gibi işlem yapması.

İşveren vekilinin imza yetkisi olabilir, ancak bu yetki, işveren tarafından tek taraflı olarak veya iş sözleşmesine hüküm koymak suretiyle belirlenir. Yargıtay kararlarına göre, işveren vekilinin imza yetkisinin sınırlı olması, iş güvencesi kapsamında değerlendirilebilir. İşveren vekilinin imza yetkisi olup olmadığını kesin olarak öğrenmek için, ilgili şirketin iç prosedürlerine veya iş sözleşmesine bakılması önerilir.

Yetkiye itiraz edilmezse, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 19. maddesine göre, yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili olur. Ayrıca, ilamsız icra takibinde, borçlunun yetki itirazı üzerine alacaklı, yetki itirazını kabul ederek dosyanın yetkili icra dairesine gönderilmesini talep edebilir.

Salahiyeti olmak, hukuk bağlamında "yetkiye sahip olmak" anlamına gelir. Türk Dil Kurumu'na göre salahiyet, bir görevi, bir işi yasaların verdiği imkanlara göre, belli şartlarla yürütmeyi sağlayan hak, yetki demektir. Ayrıca, bir davaya hangi yerdeki görevli hukuk mahkemesi tarafından bakılacağını belirlemek de salahiyet kapsamındadır.

Yetki itirazı olmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 19. maddesinin 4. fıkrasına göre, yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili olur.

Tüzel kişiliği idare, temsil ve ilzama yetkili kişi, özel istihdam bürosu açmak isteyen tüzel kişiliğin kuruluş sözleşmesinin yer aldığı Ticaret Sicili Gazetesinde, kuruluş sözleşmesinde idareden sorumlu/şirket müdür olarak adı bildirilen kişi veya kişilerdir. Temsil ve ilzam, anonim şirketlerde yönetim kurulunun şirketi idare ve temsil etmesi anlamına gelir. Temsil ve ilzam belgesi ise, bu yetkilerin devredilmesi veya kullanılması için gerekli olan resmi belgedir. Örneğin, anonim şirketlerde yönetim kurulu kararının noter onaylı sureti ve yetki verilen kişilerin imza beyannamesi bu belgeler arasında yer alır. Ayrıca, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) madde 54'e göre, kanuni temsilciler veya tüzel kişilerin organları, davanın açılıp yürütülmesinin belirli bir makamın iznine bağlı olduğu hallerde, izin belgelerini dava veya cevap dilekçesiyle mahkemeye vermek zorundadır. Aksi takdirde dava açamaz ve yargılamayla ilgili hiçbir işlem yapamazlar.

Yetkisizlik kararı sonrası dosya, kararın kesinleşmesinden itibaren iki hafta içinde, taraflardan biri tarafından yetkili mahkemeye gönderilmek üzere, yetkisizlik kararı veren mahkemeye teslim edilmelidir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 20. maddesine göre, yetkisizlik kararı veren mahkeme, bu kararında dava dosyasının yetkili mahkemeye gönderilmesine karar vermekle yetinir, dosyayı kendiliğinden yetkili mahkemeye gönderemez. Aksi takdirde, yetkisizlik kararı veren mahkeme, davanın açılmamış sayılmasına karar verir.

Terditli davada yetki, taleplerin tümünün aynı yargı çeşidi içerisinde yer alması ve talepler bakımından ortak görevli ve yetkili bir mahkemenin varlığı esasına dayanır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 111. maddesinde, terditli davada asli ve feri talepler yönünden ortak görevli bir mahkemenin bulunması gerektiği açıkça düzenlenmemiştir. Terditli dava hakkında daha fazla bilgi için şu kaynaklar kullanılabilir: ozansoylu.av.tr; muratocal.av.tr; yalcinererolhukuk.com.

Mali müşavir odaları, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olarak çeşitli yetki ve sorumluluklar taşır. Yetkileri: Bütçe ve tarife önerileri: Odanın bütçe taslağını hazırlamak, serbest muhasebeci mali müşavirlerin alacakları asgari ücretleri gösteren tarife önerilerini Birliğe göndermek. Taşınmaz işlemleri: Oda adına taşınmaz alım, satım ve ipotek işlemleri yapmak. Disiplin işlemleri: Meslek mensuplarının disiplin soruşturmalarını başlatmak ve Disiplin Kurulu kararlarını uygulamak. Eğitim faaliyetleri: Kurslar, seminerler düzenlemek ve eğitim programları hazırlamak. Atama ve cezalar: Oda personelini atama, terfi ve cezalandırma işlemlerini yapmak. Sorumlulukları: Genel kurul kararlarını yerine getirmek: Oda genel kurulunun kararlarını uygulamak. Mevzuata uyum: Kanun, tüzük ve yönetmeliklere uygun olarak oda işlerini yürütmek. Harcamalar: Bütçe ve genel kurul kararlarına uygun harcamaları yapmak.

Arabulucu, yetki itirazını arabuluculuk bürosuna gönderir. Yetki itirazı üzerine arabulucu, dosyayı derhal ilgili sulh hukuk mahkemesine gönderilmek üzere arabuluculuk bürosuna teslim eder.

Yerleşim yerinde birden fazla mahkeme varsa hangisinin yetkili olduğu, davanın türüne ve tarafların durumuna bağlı olarak değişir. Genel yetki kuralı gereği, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Birden fazla davalının olması durumunda, dava, davalılardan herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ayrıca, bazı dava türleri için kesin yetki kuralları geçerlidir ve bu durumlarda dava, belirli mahkemelerde açılmak zorundadır. Yetki konusunda kesin bir bilgiye ulaşmak için bir avukata danışılması önerilir.

Yetki ve sorumluluk denkliği ilkesi, örgüt içinde belirli işleri yapma sorumluluğunu üstlenen kişilerin, o işleri yapmak için gerekli olan yetkiyle donatılmış olması gerektiğini ifade eder. Bu ilkeye göre, bir yöneticiye bir görevin yerine getirilmesi ile ilgili sorumluluk verilmişse, bu sorumluluğu yerine getirecek yeterli düzeyde yetkinin de verilmesi gerekir. Yetki ve sorumluluk denkliği konusunda kişilerin değil, mevkilerin yetkilerinin ve sorumluluklarının denk olmasına dikkat edilmelidir.

Minibüsü kurtarıcı yapmak için gerekli adımlar şunlardır: 1. Oto Kurtarıcı Projesi: Yetkili makine mühendisleri tarafından çizilen ve TSE tarafından onaylanan bir oto kurtarıcı projesi gereklidir. 2. TÜVTÜRK Muayenesi: Onaylanan proje ile araç, TÜVTÜRK'te tadilat muayenesinden geçirilmelidir. 3. Noter İşlemleri: Muayeneden geçen araç, noter aracılığıyla ruhsat değişikliği yapılarak oto kurtarıcı üstyapısı ruhsata işlenmelidir. Ayrıca, oto kurtarıcı olarak kullanılacak aracın B sınıfı ehliyet ile sürülebilmesi için, SRC belgesi ve K belgesi (taşımacılık yetki belgesi) gereklidir. Bu süreçte, aracın dönüş yeteneği ve geometrik doğrulama gibi teknik kontroller de yapılmalıdır. Detaylı bilgi ve destek için yetkili mühendislik firmalarıyla iletişime geçilmesi önerilir.

Evet, ödeme emrine yetki itirazı yapılabilir. Yetki itirazı, ödeme emrine itiraz süresi olan 7 gün içinde, esas hakkındaki itirazla birlikte yapılmalıdır. Yetki itirazı kabul edilirse, alacaklı borçlunun belirttiği daireye dosyanın gönderilmesini talep etmek zorundadır. Yetki itirazı, icra takibini yapan icra dairesinin yetkisiz olduğunu ileri sürerek yapılır.

Görev ve yetkiler, çeşitli kanunlarla düzenlenmiştir: Anayasa. 3046 sayılı Kanun. 3152 sayılı Kanun. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu.

NK ve N1 yetki belgeleri arasındaki temel fark, faaliyet alanları ve kapsamlarıdır. N1 Yetki Belgesi: Ticari amaçla il içi nakliyat ambarı işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. N2 Yetki Belgesi: Ticari amaçla yurt içi nakliyat ambarı işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Özetle: - N1: İl içi - N2: Yurt içi Asgari kapasite ve sermaye gereksinimleri de N1 ve N2 yetki belgeleri için farklılık gösterir.

4. sınıfta belge verilmemesinin nedeni, öğrencilerin not ortalamalarının yeterli olmaması olabilir. Takdir belgesi için yıl sonu not ortalamasının 85,00 ve üzeri, teşekkür belgesi için ise 70,00-84,99 arasında olması gerekmektedir. Eğer öğrencinin not ortalaması bu aralıklarda değilse, belge almaya hak kazanamaz.