YazıSistemleri

Hamurdan çivi yazısı yazmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Malzeme Hazırlığı: En yaygın olarak kullanılan malzeme, kilden yapılan tabletlerdir. 2. Yazı Aracı: Kamıştan yapılmış, ucu üçgen şeklinde olan bir alet kullanılır. 3. Yazma İşlemi: Kil tablet yumuşakken, stylus ile yazılar yazılır. Çivi yazısı, hece sistemine dayanan bir yazı sistemidir.

Tunç çağından önce yazı yoktu. Tunç Çağları, bakır alaşımlarının ortaya çıkması ve tunç üretimine geçilmesiyle başlamıştır ve bu dönemde yazı henüz bilinmemekteydi.

Hiyeroglif yazısı, Mısır'da MS 4. yüzyıla kadar kullanılmaya devam etmiş, ancak daha sonra yasaklanmıştır. Ayrıca, hiyeroglif yazısının karmaşıklığı ve sadece din adamları tarafından okunabilir olması da yaygınlaşmasını ve kullanımını kısıtlamıştır.

Türkiye, Latin yazı sistemini kullanmaktadır.

Japonca katakana ve hiragana arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Görünüm: Hiragana, eğri ve akıcı hatlara sahipken, katakana daha köşeli ve geometrik çizgilere sahiptir. 2. Kullanım Alanı: Hiragana, yerli Japonca kelimeler ve dilbilgisel ifadeler için kullanılır. 3. Karakter Sayısı: Her iki yazı sisteminin de 46 temel karakteri vardır. 4. Tarihçe: Hiragana, kanjinin basitleştirilmiş ve cursive (el yazısı) bir formu olarak gelişmiştir.

Hititler, çivi yazısı ve hiyeroglif yazısı olmak üzere iki tür yazı kullanmışlardır. Çivi yazısı, kil tabletler üzerine yazılmış ve Asurlular aracılığıyla öğrenilmiştir. Hiyeroglif yazısı ise daha çok mühürlerde ve kaya anıtları gibi büyük yazıtlarda tercih edilmiştir.

"Yapanı kim yazdı?" sorusuna doğrudan bir cevap bulunamamıştır. Ancak, "yazıyı kim buldu?" sorusuna ilişkin bilgiler mevcuttur. Yazıyı ilk olarak Sümerler bulmuştur.

Çivi yazısı, Sümerler'in en büyük icatlarından biri olarak kabul edilir.

Harflerin sembollerle gösterildiği yazı sistemi "ideografi" olarak adlandırılır.

Tabletlerin eski hali, kil tabletler olarak bilinir. MÖ 3000 civarında Sümerler, kil tabletler üzerine yazı yazmayı keşfetmişlerdir.

Ugarit'in önemi şu alanlarda öne çıkar: 1. Kültürel ve Ekonomik Merkez: Ugarit, MÖ 2. binyılda Akdeniz'in doğusunda önemli bir ticaret ve kültür merkeziydi. 2. Alfabetik Yazı Sistemi: Ugarit, 30 sembolden oluşan ve bireysel ünsüz sesleri temsil eden alfabetik bir çivi yazısı geliştirdi. 3. Dini ve Mitolojik Katkılar: Ugarit'in dini ve mitolojik metinleri, özellikle Baal, Anat ve El gibi tanrılarla ilgili olanlar, sonraki medeniyetleri, özellikle İbrani ve Yunan geleneklerini etkiledi. 4. Arkeolojik Keşifler: 1929'da yapılan kazılarda ortaya çıkarılan Ugarit arşivleri, şehrin tarihi, toplumu ve kültürü hakkında zengin bilgiler sağladı.

Japonlar iki alfabe kullanırlar çünkü bu alfabe sistemi, farklı ihtiyaçları karşılamak amacıyla geliştirilmiştir. Hiragana ve Katakana alfabeleri, Japon diline özgü olup, seslere dayalıdır ve her biri bir heceyi ifade eder. Kanji ise Çin'den gelen, resim temelli bir yazı sistemidir ve bütün kelimeleri temsil eden logogramlardan oluşur.

Arap alfabesi, sağdan sola doğru yazılan ve 28 temel harften oluşan bir yazı sistemidir. Metin okunuşu, yazılışı ve anlamı şu şekilde açıklanabilir: 1. Harflerin Yazılışı: Her harf, kelimenin başında, ortasında ve sonunda farklı biçimlerde yazılır. 2. Okunuş: Harflerin ses değerleri, doğru telaffuz edildiklerinde kelimenin anlamını netleştirir. 3. Anlam: Arapça metinler, diakritik işaretler ve ek simgelerle zenginleştirilir, bu da dilin ifade gücünü artırır.

Phaistos Diski, önemli birkaç nedenden dolayı arkeoloji dünyasında büyük ilgi çekmektedir: 1. Tarihsel ve Kültürel Değer: MÖ 1700'e tarihlenen disk, Minos uygarlığına ait bir eserdir ve bu uygarlığın sanat, ticaret ve dini uygulamaları hakkında ipuçları sunabilir. 2. Yazı Sistemi: Üzerindeki sembollerin spiral bir düzende dizilmiş olması ve başka hiçbir yazı sistemine benzememesi, diski eşsiz kılar. 3. Çözülememe Gizemi: Diskin üzerindeki yazının anlamı hala bilinmemektedir ve bu durum, bilim insanları arasında süregelen bir tartışma konusudur.

Papirüse yazı yazmak, antik Mısır'da geliştirilen ve papirüs bitkisinden elde edilen ilk kağıt benzeri malzeme üzerine metin kaydetmek anlamına gelir. Papirüs, yazı yazmak için düzgün ve esnek bir yüzey sağlardı ve bu nedenle dini metinler, edebi eserler, resmi belgeler ve haritalar gibi çeşitli içeriklerin kaydedilmesinde kullanılırdı.

Güneydoğu Asya'da çeşitli yazı sistemleri bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır: 1. Latin Alfabesi: Günümüzde birçok Austronesian dili tarafından kullanılmaktadır. 2. Jawi Alfabesi: Malay ve diğer birçok dil için kullanılır. 3. Baybayın, Buhid ve Hanunó'o Yazı Sistemleri: Filipinler'de kullanılır. 4. Kawi Yazısı: Denizcilik Güneydoğu Asya'da kullanılır. 5. Khmer Alfabesi: Khmer dili için kullanılır. 6. Tayland, Vietnam ve Laos Yazı Sistemleri: Kendi dillerini yazmak için kullanılır. Ayrıca, Brahmî alfabesinden türetilmiş alfabeler de Güneybatı Tai dillerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Yazı ve tipografinin gelişimi, insanlığın iletişim kurma ve bilgi aktarma çabalarıyla paralel olarak ilerlemiştir. İşte bu gelişimin ana aşamaları: 1. İlk Yazı Sistemleri: Yazının icadından önce insanlar, mağara duvarlarına çizdikleri resimlerle iletişim kuruyorlardı. 2. Alfabenin İcadı: Fenikeliler tarafından geliştirilen alfabe, her harfin bir sesi temsil ettiği bir sistemdi ve yazının daha basit ve kolay öğrenilebilir hale gelmesini sağladı. 3. Matbaanın İcadı: 15. yüzyılda Johannes Gutenberg'in matbaayı icat etmesi, tipografi tarihinde bir devrim yarattı. 4. Sanayi Devrimi ve Tipografik İnovasyonlar: 19. yüzyılda Sanayi Devrimi ile birlikte yeni baskı teknolojileri gelişti ve yazı stillerinde büyük bir çeşitlilik ortaya çıktı. 5. Dijital Çağ: 20. yüzyılın sonlarında bilgisayarların ve dijital tasarımın gelişimi, tipografinin dijital ortamda kullanılmasını sağladı.

Çivi yazısı tabletlerini kullananlar arasında Sümerler ve onlardan sonra gelen Mezopotamya, Anadolu ve İran'daki diğer halklar bulunmaktadır. Bu yazı sistemi ayrıca Elamlar, Akadlar, Asurlar, Babilliler gibi farklı uygarlıklar tarafından da kullanılmıştır.

Babiller, çivi yazısını ekonomik ilişkilerin artması ve karmaşıklaşması nedeniyle kayıtları tutmak için kullandılar. Bu yazı sistemi, Sümerlerden sonra Mezopotamya'da ve diğer bölgelerde binlerce yıl boyunca kullanılmış ve birçok dile uyarlanmıştır.

Mezopotamya uygarlıkları, çivi yazısını kullanmışlardır.