Vesayet

Kısıtlılar, yani kısıtlı kişiler veya velayet altında olmayan küçükler, bazı işleri yapamazlar. Bu işler arasında: 1. Kefil olma: Kısıtlılar, vesayet altındaki kişi adına kefil olamazlar. 2. Vakıf kurma: Vakıf kurmak da kısıtlıların yapamayacağı işlerdendir. 3. Önemli bağışlar yapma: Önemli bağışlarda bulunmak da yasaktır. Ayrıca, kısıtlıların malvarlıklarını yönetirken de vesayet makamından izin almaları gerekmektedir.

477 ek ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Elektrik Malzemeleri: 477 ek manşon, havai hatlarda iletkenlerin birbirine bağlanması veya tamiri sırasında kullanılan alüminyumdan üretilmiş bir malzemedir. 2. Hukuk Terimi: Türk Medeni Kanunu'nun 477. maddesi, vesayetin sona ermesi ve kayyımlık ile ilgili hükümleri içerir.

Aile meclisi, Türk Medeni Kanunu (TMK) kapsamında, vesayet altına alınan kişinin fiil ehliyetine sahip iki yakın hısımının veya bir hısımı ile eşinin istemi üzerine denetim makamı (asliye hukuk mahkemesi) tarafından kurulan bir organdır. Aile meclisi, vesayet altındaki kişinin vasi olmaya ehil, en az üç hısımından oluşur.

TMK'nın 440. ve 432. maddeleri arasındaki farklar şunlardır: 1. TMK 440. Madde: Bu madde, vesayet altındaki kişinin menfaatleri gerektirdiğinde taşınır malların satışını düzenler. 2. TMK 432. Madde: Bu madde, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı gibi sebeplerle toplum için tehlike oluşturan ergin kişilerin, kişisel korunmalarının başka şekilde sağlanamaması halinde, tedavi, eğitim veya ıslah için bir kuruma yerleştirilmesini veya alıkonulmasını düzenler.

Bebeğe kayyum atanması, Türk hukuk sisteminde, çocuğun haklarının korunması için belirli durumlarda yapılan bir yasal işlemdir. Bu durum şu hallerde ortaya çıkabilir: - Çocuk ile yasal temsilcisi arasında çıkar çatışması olması. - Yasal temsilcinin görevini yapmasına engel bir durumun ortaya çıkması. - Soybağının kurulmasına ilişkin dava açılması gerekliliği. Kayyım ataması için, kayyımın göreceği işin net olarak belirlenmesi ve vesayet makamının onayı gereklidir.

Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 463, aşağıdaki hallerde vesayet makamının izninden sonra denetim makamının da iznini gerekli kılar: 1. Vesayet altındaki kişinin evlat edinmesi veya evlât edinilmesi. 2. Vesayet altındaki kişinin vatandaşlığa girmesi veya çıkması. 3. Bir işletmenin devralınması veya tasfiyesi, kişisel sorumluluğu gerektiren bir ortaklığa girilmesi veya önemli bir sermaye ile bir şirkete ortak olunması. 4. Ömür boyu aylık veya gelir bağlama veya ölünceye kadar bakma sözleşmeleri yapılması. 5. Mirasın kabulü, reddi veya miras sözleşmesi yapılması. 6. Küçüğün ergin kılınması. 7. Vesayet altındaki kişi ile vasi arasında sözleşme yapılması.

Vesayetin kesinleşmesi için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Başvuru: Vesayet altına alınması gereken kişi veya bu durumu fark eden kamu otoriteleri, kişinin yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesine başvurmalıdır. 2. Dilekçe ve Belgeler: Başvuru dilekçesinde vesayeti gerektiren sebepler ayrıntılı olarak açıklanmalı ve gerekli belgeler (sağlık raporları, kişisel bilgiler, resmi evraklar) mahkemeye sunulmalıdır. 3. Mahkeme Süreci: Mahkeme, durumu inceleyerek gerekli raporların alınmasını ve tanıkların dinlenmesini sağlar. 4. Karar: Mahkeme, kapsamlı araştırma yaparak kişinin gerçekten vesayet altına alınmaya ihtiyacı olup olmadığına karar verir ve uygun bir vasi atar. 5. İlan: Vesayet kararı kesinleşince, kısıtlının yerleşim yeri ve nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilan edilir.

Mahcurun (kısıtlının) mal varlığı, vesayet altındaki kişiler olarak kabul edildikleri için vesayet organlarına aittir.

Husumete izin kararı, vesayetin görüldüğü mahkemeden alınır. Dilekçede yapılması istenen talep belirtilmeli ve yetki belgesi istenmelidir.

Taşınmaz satış izni talebi, genellikle iki farklı durumda ortaya çıkar: hisseli taşınmaz satışı ve vesayet altındaki kişinin mallarının satışı. 1. Hisseli Taşınmaz Satışı: Hisseli bir taşınmazın satışını gerçekleştirmek için tüm hissedarların rızasını almak gereklidir. 2. Vesayet Altındaki Kişinin Mallarının Satışı: Vesayet altındaki bir kişinin mallarının satılabilmesi için vasinin, vesayet makamından izin alması gerekmektedir.

TMK'nın velayet, vesayet ve miras hükümlerinin uygulanmasına ilişkin tüzüğün 4. maddesi uyarınca küçüğün mal varlıklarının dökümünü gösteren defter örneği, aşağıdaki bilgileri içermelidir: 1. Malların Türü ve Adedi: Vesayet altındaki kişinin mallarının türü ve adedi, sıra numarası altında yazılır. 2. Taşınmazların Bilgileri: Taşınmazların bulundukları yerler, sınırları, alanları, özellikleri, tapu kayıtları ve kısıtlamalarına ilişkin ayni haklar gösterilir. 3. Değerlerin Takdiri: Malların tahmin edilen rayiç bedelleri yazılır. 4. Vesayet Altındaki Kişinin Durumu: Vesayet altındaki kişi ayırt etme gücüne sahipse, defter tutulurken hazır bulundurulur. 5. Ek Bilgiler: Defterde, varsa önemli değişiklikler de bildirilir. Bu defter, iki örnek olarak vesayet makamına verilir ve vesayet makamı tarafından onaylanır.

Vasi, ölüm halinde aşağıdaki işlemleri yapmalıdır: 1. Son Rapor ve Hesap: Görevi sona eren vasi, yönetimle ilgili son raporu ve kesin hesabı vesayet makamına (Sulh Hukuk Mahkemesi) ibraz etmelidir. 2. Malvarlığının Teslimi: Malvarlığını, vesayet altındaki kişiye, mirasçılarına veya yeni vasiye teslim edilmek üzere hazır bulundurmalıdır. 3. 15 Gün İçinde: Vasi, vesayet altındakinin ölümünü takip eden 15 gün içerisinde tüm yükümlülüklerini yerine getirmelidir. 4. Belgelerin İbrazı: Son raporda, varsa ölüm sırasındaki malvarlığı dökümü, banka hesabı bilgileri, gelir ve giderlerin ayrıntılı listesi yer almalı ve ilgili belgeler rapora eklenerek mahkemeye sunulmalıdır.

Kayyımlık ücreti, kayyımı atayan mahkeme tarafından, kayyımın görevleri ve harcadığı emek göz önünde bulundurularak belirlenir. Ücret, genellikle aşağıdaki kriterlere göre hesaplanır: 1. Gelir Miktarı: Kayyımlık ücreti, kayyımın yönettiği malvarlığının yıllık gelirine göre belirlenir. 2. Sabit Ücret: Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülen vesayet ve kayyım davalarında, 2025 yılı için belirlenen sabit ücret 25.400 TL'dir. Kayyımın ücreti, mahkeme kararında belirtilir ve kayyım, görevini tamamladıktan sonra bu ücreti talep edebilir.

Zihinsel engelli bir kişi, belirli koşullar altında resmi işlemler yapabilir. Eğer zihinsel engelli birey ayırt etme gücüne sahipse, resmi sağlık kurulu raporu ile bu durum tespit edildiğinde, vasisinin açık veya örtülü izni veya sonraki onayı ile bazı hukuki işlemleri gerçekleştirebilir. Ancak, kısıtlı ve ayırt etme gücü olmayan zihinsel engelli bireyler, vesayet altındayken vekalet veremez ve tüm hukuki işlemler vasileri tarafından yürütülür.

Tapuda kısıtlı malik, taşınmaz malın mülkiyetine sahip olan ancak bu mülkiyetin bazı yasal düzenlemeler veya hükümler tarafından sınırlandığı kişiyi ifade eder. Bu durum, Türk Medeni Kanunu'nun 444. maddesi kapsamında da ele alınır ve vesayet altındaki kişilerin gayrimenkul satışları için özel usuller öngörülür.

Mahcurun malı, yani çeşitli sebepler (çocukluk, delilik, kölelik, bunaklık vb.) yüzünden malını tasarruf hakkından men edilen kişinin malı, vesayet altına alınır. Bu durumda, mahcurun malının vasisi, genellikle bir mahkeme tarafından atanır ve bu kişi, mahcurun malının kontrol ve yönetimini elinde bulundurur.

Hükümlü, doğrudan vasi tayin edemez, çünkü Türk Medeni Kanunu'na göre vasi atamaları Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından yapılır. Ancak, hükümlünün cezasının infaz edildiği cezaevi yönetimi, hükümlünün cezasını çekmeye başladığını belirterek, kendisine vasi atanması için yetkili vesayet makamına bildirimde bulunmak zorundadır.

Kayyımlık kararı, aşağıdaki durumlarda kalkar: 1. Temsil kayyımlığı: Kayyımın yapmakla görevlendirildiği işin bitirilmesiyle sona erer. 2. Yönetim kayyımlığı: Kayyımın atanmasını gerektiren sebebin ortadan kalkması veya kayyımın görevden alınmasıyla sona erer. 3. Yasal danışmanlık: Vesayetin kaldırılmasına ilişkin hükümler uyarınca vesayet makamının kararıyla sona erer. Görevli mahkeme, kayyımlığın kaldırılması davasında Sulh Hukuk Mahkemesi'dir.

Kısıtlılar, yani vesayet altına alınmış kişiler, araç alabilirler, ancak bu işlem için vesayet makamının (Sulh Hukuk Mahkemesi) iznine tabidir. İzin talebinde, aracın kısıtlının gerçek bir ihtiyacına dayandığı, onun menfaatine olduğu, mali açıdan karşılanabilir ve sürdürülebilir olduğu somut delillerle ortaya konulmalıdır. Engelli bireyler için ise Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti gibi avantajlar bulunmaktadır.

Kayyıma itiraz, vesayet makamı olan Sulh Hukuk Mahkemesi'ne yapılır.