Sosyoloji

Edep, Arapça kökenli bir kelime olup, "toplum töresine uygun davranma", "iyi ahlak", "incelik", "terbiye" ve "nezaket" gibi anlamlara gelir. Edep, İslam kültüründe hayatın her yönünü kapsayan görgü ve ahlak kurallarını ifade eder. Ayrıca, "edep" kelimesi "bir toplumda örf, âdet ve kural hâlini almış iyi tutum ve davranışlar" için de kullanılır.

İnkılâp ve reform arasındaki temel farklar şunlardır: İnkılâp, mevcut düzeni zor kullanarak yıkıp yerine yeni bir düzen kurmayı ifade ederken, reform daha hafif değişiklikleri ve iyileştirmeleri kapsar. İnkılâp, toplumsal yapıyı genel anlamda iyileştirmeyi hedeflerken, reform genellikle belirli alanlarda (örneğin, eğitim, hukuk) yapılan düzenlemeleri içerir. İnkılâp, devrimle eş anlamlı olarak da kullanılabilirken, reform devrimden daha yumuşak ve radikal olmayan bir değişim sürecini tanımlar. Örnekler: İnkılâp: Şapka ve kıyafet kanununun kabulü, tekke ve zaviyelerin kapatılması, takvim, saat ve ölçülerde yapılan değişiklikler. Reform: Katolik Kilisesi'nde yapılan düzenlemeler, soyadı kanununun kabulü.

Siyaset bilimi ve sosyoloji tezsiz yüksek lisansı, öğrencilere çeşitli alanlarda kariyer fırsatları sunar: Siyaset Bilimi Tezsiz Yüksek Lisansı: Akademik Kariyer: Akademik kariyeri hedefleyen öğrenciler için uygundur. Kamu ve Özel Sektör: Kamu veya özel sektör kurumlarında genel yönetici olarak çalışma imkanı sağlar. Sivil Toplum ve Uluslararası Örgütler: Bu tür kuruluşlarda bilgi ve birikim kullanma fırsatı sunar. Sosyoloji Tezsiz Yüksek Lisansı: Disiplinlerarası Çalışmalar: Sosyolojinin ilişkili olduğu alanlarda (antropoloji, eğitim, hukuk, iktisat, iletişim, psikoloji, sanat, siyaset, tarih vb.) araştırma ve proje yapma yeteneği kazandırır. Nitelikli İş Gücü: Farklı sektörlerdeki nitelikli iş gücüne katkı sağlar. Her iki program da, toplumsal dinamikleri anlama ve çözümleme becerisi geliştirir.

Guy Debord'un "Gösteri Toplumu" adlı kitabı, kapitalizmle şekillenen tüketim ilişkilerinin ülke ve ideoloji ayırt etmeksizin bir gösteri biçimi yarattığını ve bu durumun kaçınılmaz olarak dünyanın tek bir pazar oluşuyla sonuçlanacağını iddia eder. Debord'un "Gösteri Toplumu" adlı eserinde ele aldığı temel tezler şunlardır: Yoğun gösteri. Yaygın gösteri. Debord, yoğun gösterinin liberal yönetimlerde, yaygın gösterinin ise totaliter rejimlerde olduğunu ileri sürmüştür. Debord, kitabında ayrıca şu konulara da değinmiştir: ideolojik aygıt olarak devlet; diyalektik tarih ve zaman mekân meselesi; kültürün yıkımı; Marksizm ve yabancılaşma, metalaşma, proletarya ve sınıfsal mücadele. Debord, tüm gerçekliğin bir yanılsama olarak imajlara indirgendiğini ve gösteriye dönüştüğünü ifade eder.

Şehir, belli bir plana göre hazırlanmış sınırları belli olan, nüfusunun çoğu ticaret, sanayi, hizmet veya yönetimle ilgili işlerle uğraşan, genellikle tarımsal etkinliklerin olmadığı yerleşim alanı, kent, site anlamına gelir. Ayrıca, "şehir" kelimesinin diğer anlamları şunlardır: ayın görünmesiyle beliren ilk gün; il. "Kent" ve "şehir" sözcükleri, Türkçe’de birbirinin yerine kullanılan, kökenleri ayrı, anlamları aynı iki sözcüktür.

Kültürün en önemli üç özelliği şunlardır: 1. Toplumsallık: Kültür, toplumların ve insan gruplarının ortak bir ürünüdür. 2. Öğrenilebilirlik: Kültür, bireyler tarafından öğrenilen bir süreçtir. 3. Değişkenlik: Kültür, sürekli olarak değişen bir olgudur.

Otoritenin üç temel özelliği, sosyolog Max Weber tarafından şu şekilde belirlenmiştir: 1. Geleneksel Otorite: Meşruluğunu değerler ve inançlardan alır. Genellikle babadan oğula geçer. Toplumsal düzenin kolay kolay değişmediği toplum ve kurumlarda görülür. 2. Karizmatik Otorite: Önderin olağanüstü niteliklerine dayanır. İktidarın kaynağı, kişinin doğuştan sahip olduğuna inanılan özelliklerdir. Kriz dönemlerinde ortaya çıkar. 3. Hukuksal (Demokratik) Otorite: İktidarın kaynağını akıl ve kurallar oluşturur. Otorite, hukuk kurallarına ve rasyonel prosedürlere dayanır. Modern toplumlarda hakim olan otorite tarzıdır.

Bir şeyin mahiyetini anlamak için şu adımlar izlenebilir: Derinlemesine analiz: Bir varlık, olay veya durum, kendi mahiyetine dair özgün bir tanım ve anlam taşır. Özelliklerine odaklanma: Mahiyet, bir şeyin iç yapısını, niteliğini ve özünü ifade eder. Bağlamsal değerlendirme: Bir şeyin mahiyetini anlamak, onun daha geniş bir bağlama oturmasını sağlar. Mahiyet kavramı, hukuk, iş dünyası, sanat ve edebiyat gibi birçok alanda farklı anlamlar taşır.

Abdullah Reha Nazlı'nın Yanılgının İcadı kitabı, doğanın hayatta kalma koşullarına göre evrimleşmiş insan beyni ile modern toplumun çelişkilerini ele alır. Kitapta, avcı-toplayıcı dönemlerden dijital devrime kadar insanlığın önemli aşamaları, mutluluk, aşk ve stres gibi temel konular üzerinden işlenir. Ayrıca, genlerde taşınan yanılgıların ve kendini ormanda ya da savanda zanneden beyinlerin, 21. yüzyıl yaşam tarzına karşı sürekli yanlış alarmlar vermesinin nedenleri tartışılır. Yanılgının İcadı, evrimsel psikoloji, biyoloji, antropoloji ve sosyoloji gibi bilim dallarını herkesin anlayabileceği bir dille birleştirir.

Türkiye'de kaç tane büyük aşiret olduğu kesin olarak belirlenememiştir. Ancak, Türkiye'nin en büyük aşiretleri arasında Milli Aşireti, Ertoşi Aşireti ve İzol Aşireti gibi büyük nüfuslara sahip olanlar bulunmaktadır. Milli Aşireti: 5 milyon gibi büyük bir nüfusa sahiptir. Ertoşi Aşireti: 3 milyon civarında bir nüfusa sahiptir. İzol Aşireti: 3 milyondan fazla mensubu olduğu tahmin edilmektedir. Bunun yanı sıra, Türkiye'de birçok büyük aşiret daha bulunmaktadır ve bu sayılar farklı kaynaklara göre değişiklik gösterebilir.

Belçika nüfusunun az olmasının birkaç nedeni vardır: Düşük doğum oranları. Göçmenlerin doğum sayılarının azalması. 50 yıl içinde beklenen nüfus azalması. Buna karşın, 2025 yılı itibarıyla Belçika'nın nüfusu 11,758,603 olarak kaydedilmiştir.

İbn Haldun'a göre devletin kurulmasının ve sürdürülmesinin temeli asabiyettir. Asabiyetin devlet için önemli olmasının bazı nedenleri: Siyasi egemenlik: Herhangi bir topluluk üzerinde egemenlik kurmak ve iktidarı elde tutmak için asabiyete ihtiyaç vardır. Dayanışma ve birlik: Asabiyet, topluluk içinde dayanışma ve birliği sağlar, bu da siyasi eylemin asgari şartıdır. Toprak genişlemesi: Asabiyet, ulusların topraklarını genişletmelerine ve yabancı saldırılara karşı vatanlarını korumalarına olanak tanır. Mülkiyet ve güç: Asabiyet, mülkü koruma ve devlet olma sürecini gerçekleştirme zeminini oluşturur. Ancak, lüks ve refah içinde yaşayan topluluklarda asabiyetin zayıflayabileceğini ve bunun devletin yıkılışına yol açabileceğini de belirtmiştir.

2025 yılı itibarıyla Brezilya'daki favelalarda yaklaşık 11,4 milyon kişi yaşamaktadır. Favelalar, Brezilya'nın 5.565 belediyesinin 323'ünde bulunmaktadır. Favelalar, özellikle Rio de Janeiro'da yoğunlaşmıştır; bu şehirde 600'e yakın favela bulunmakta ve yaklaşık dört milyon kişi bu bölgelerde yaşamaktadır.

Gündelik hayat sosyolojisi, toplumsal hayatı ve değişimleri her yönüyle inceleyen, toplumsal olgulara eleştirel bir şekilde yaklaşarak bu olguların altında yatan gerçekleri ortaya çıkarmayı amaçlayan bir sosyal bilim dalıdır. Gündelik hayatın sosyolojisi, hayatın görünüşte bilindik olan yanlarının nasıl başka bir gözle görülebileceğini ve yorumlanabileceğini göstermeye çalışır. Gündelik hayat sosyolojisinin bazı temel ilkeleri: Rutin ve tekrarlanan deneyimler: Gündelik hayat, rutin, tekrarlanan, hafife alınan deneyimler, inançlar ve uygulamalar üzerine kuruludur. Yeniden üretim alanı: Gündelik hayat, temel faaliyetlerin büyük ölçüde kadınlar tarafından gerçekleştirildiği bir yeniden üretim alanıdır. Şimdiki zaman: Gündelik hayat, "şimdiki zaman" ile ilişkilidir. Bireysel olmayan vurgu: Gündelik hayatta, spontane ortak faaliyetler dışındaki birlikte olma duygusunu somutlaştıran bireysel olmayan bir vurgu söz konusudur. Gündelik hayat sosyolojisinin bazı temsilcileri: Henri Lefebvre; Michel de Certeau; Agnes Heller.

Taboo kelimesi, tabu anlamına gelir ve "yasak" veya "dokunulmaz" olarak tanımlanabilir. Tabu kavramı, sosyal geleneklerden veya duygusal tiksintiden kaynaklanan bir engelleme veya yasağı ifade eder. Ayrıca, "taboo" kelimesi şu anlamlara da gelebilir: Oyun: Belirli sözcükleri kullanmadan bir şeyler anlatmayı gerektiren bir oyun. Polinezya terimi: "Tapu" anlamına gelir ve bu, "yasaklanmış" anlamına gelir.

"Marjinallik" terimi, sosyal bilimlerde ilk olarak 1928 yılında Robert Park tarafından "İnsan Göç ve Marjinal Adam" adlı eserinde kullanılmıştır.

Mardin'deki en büyük aşiret, yaklaşık 200.000 nüfusu ile Kikan (Kikan) aşiretidir. Diğer büyük aşiretler arasında Tayyar (yaklaşık 150.000 nüfus, Kızıltepe, Midyat ve Dargeçit), Hesenan (yaklaşık 100.000 nüfus, Midyat, Nusaybin ve Derik) ve Çemli (yaklaşık 50.000 nüfus, Midyat, Nusaybin ve Derik) aşiretleri bulunmaktadır.

Toplum ve millet arasındaki temel farklar şunlardır: Millet, soyut bir kavramdır ve aynı dil, tarih, kültür, ülkü, gelenek ve görenek birliği olan insan topluluğunun geçmişini, bugününü ve yarınını kapsar. Toplum ise somut bir kavramdır ve aynı ülkede yaşayan, aynı kültür özelliklerine sahip olan insan topluluğunu ifade eder. Toplumun karmaşıklığı içinde sınıfsal ayrışmalar ve çıkar çatışmaları bulunurken, millet daha çok bir cemaat rüyası ve bir biriciklik gururu taşır. Toplumun devamlılığı yoktur, belirli bir zaman ve yerde birlikte yaşayan insanları kapsar. Ayrıca, Osmanlı döneminde ülkenin yaşayan insanlarına "halk" veya "millet" denmez, "tebaa" denirdi.

Beşer ve insan arasındaki temel fark, beşerin insanın maddi ve dış görünüşünü, insanın ise manevi ve yüce yönünü ifade etmesidir. Beşer: Kur'an'da, insan türüyle ilgili fizyolojik yapıdan bahsedilirken kullanılır. "Et, ten" anlamına gelen Arapça "başara" (بشر) kökünden türetilmiştir. Yeme, içme ve cinsel dürtüler gibi beşeri ihtiyaçları ifade eder. İnsan: Sosyal bir varlık olan insanın irade ve sorumluluk sahibi yönünü belirtir. "Akıl, şuur ve iman" ile diğer canlılardan ayrılan, Allah'ın en mükerrem yarattığı mahluktur. Özetle, insan beşerin üst rütbesi olup, beşere ruh üflendiğinde beşer olarak varlığı devam eder.

Halkla ilişkiler, Türk halkla ilişkiler tarihi dönemleriyle beş ana aşamaya ayrılır: 1. Manipülasyon. 2. Enformasyon. 3. İletişim. 4. Anlaşmazlık yönetimi. 5. Simetrik iletişim. Türkiye'de halkla ilişkilerin modern anlamda ortaya çıkışı, 1960'lı yıllarda Devlet Planlama Teşkilatı'nın kurulmasıyla başlamıştır.