Sosyoloji

Hayır, Türkiye en yaşlı ülke değildir. 2025 yılı itibarıyla en yaşlı ülke, 57,7 yaş ortalamasıyla Vatikan'dır. En yaşlı nüfusa sahip diğer ülkeler arasında Monako (54,5), Saint Helena (50,9), Japonya (48,4) ve İtalya (46,8) bulunmaktadır.

"Gündelik Hayatın Keşfi", Michel de Certeau'nun 1974 ile 1977 yılları arasında yürüttüğü ve 68'li toplumu anlamayı amaçlayan bir araştırmayı konu alır. Bu araştırma, tüketim toplumunda sıradan insanın gündelik hayat içinde ürettiği ve kullandığı becerilerin, bağlama direnirken kullandığı taktik ve kurnazlıkların çözümlemesini yapar. De Certeau, bu becerileri önce bir sanat, sonra da bu sanatı irdeleyen bir söylem olarak ele alır.

Millet ve ümmet sistemleri arasındaki temel farklar şunlardır: Ümmet: Dini temel: Ümmet, aynı dinden olan insanların oluşturduğu, dini prensiplerin uygulandığı bir topluluktur. Evrensellik: Ümmet, evrensel bir din veya ideoloji etrafında birçok cemaati kapsayan geniş bir yapıdır. Manevi bağ: Ümmet, uhrevi ve metafizik bir bağla bireyleri bir arada tutar. Millet: Tarihsel ve kültürel birlik: Millet, ortak bir tarihe ve kültüre sahip, birlikte yaşama arzusu gösteren insan topluluğudur. Siyasi örgütlenme: Millet, politik bir örgütlenme sonucunda iradesini gösterebilir ve devlet şekline girebilir. Sosyo-millî yapı: Millet, sosyo-millî ve bünyesinde kavimleri toplayan büyük bir topluluk olarak tanımlanır. Özetle, ümmet daha çok dini ve evrensel bir birliği ifade ederken, millet daha çok tarihsel, kültürel ve siyasi bir birliği temsil eder.

Asimile olan toplum, kendi kültürel özelliklerini ve kimliğini kaybederek başka bir topluma uyum sağlayan toplumdur. Asimilasyon sürecinde toplumlar, dil, giyim tarzı, davranışlar ve değerler gibi kültürel özelliklerini çoğunluk kültürüne göre değiştirirler.

Nicos Poulantzas'ın devlet kuramının ana hatları şunlardır: Kapitalist devlet: Poulantzas, kapitalist devleti hukuki, siyasal, ideolojik ve ekonomik ölçütler doğrultusunda ele alır. Göreli özerklik: Devlet, sınıf mücadelesiyle ilişkili olarak incelenir ve kapitalist devletin, sınıflardan bağımsız veya sınırlı bir özerkliği olduğu savunulur. Devlet biçimleri: Liberal hukuk devleti ve otoriter devletçilik gibi olağan biçimler ile Bonapartizm, askeri diktatörlükler ve faşizm gibi olağanüstü biçimler ayırt edilir. Sınıf mücadelesi: Devlet, sınıf mücadelelerinin bir mekanı olarak görülür ve hegemonik sınıf ile fraksiyonlar kavramsallaştırmaları kullanılır. Devlet-ekonomi ilişkisi: Devletin ekonomi ile ilişkisi ve bu ilişkinin devlet biçimleri üzerindeki etkisi analiz edilir. Poulantzas'ın devlet kuramı, 1960'lı ve 70'li yıllarda devletin Marksist yorumlanışını canlandırmış ve kapitalist devletin karmaşık bir değerlendirmesini sunmuştur.

Frankfurt Okulu'nun önemli olmasının bazı nedenleri: Eleştirel teori: Okulun genel yaklaşım biçimi olan eleştirel teori, Aydınlanma düşüncesinin eleştirisi üzerine kuruludur ve insanın özgürleşmesi ile toplumun dönüşümü için çalışmalar yapmıştır. Disiplinlerarası çalışmalar: Sosyoloji, siyaset bilimi, psikanaliz, tarih, estetik, felsefe ve müzikoloji gibi farklı disiplinlerden insanları bir araya getirerek sosyal bilimlerdeki interdisipliner çalışmanın önemli bir örneğini teşkil etmiştir. Marksist eleştirel toplum teorisi: Marksizmin eleştirel bir edinimine yönelmiş ve bu doğrultuda yeni bir eleştirel toplum teorisi kurmaya çalışmıştır. Postmodern tezlere kaynaklık: Postmodern tezlere kaynaklık edecek tohumları erken bir dönemde atılmıştır. Etkisi: Günümüzde, özellikle ABD'de sosyal bilimler alanında yapılan çalışmalarda siyaset, ekonomi, tarih, felsefe ve sosyolojinin birlikte ilerlemesi ve bu alanlarda ciddi interdisipliner yaklaşımların ortaya çıkması Frankfurt Okulu'nun etkisinin devam ettiğini göstermektedir.

Tahran'ın kalabalık olmasının birkaç nedeni vardır: Petrol sanayisinin gelişimi. Rey şehrinin işgali. 1979 İslam Devrimi.

Emile Durkheim'a göre toplum, iki temel dayanışma türü sayesinde bir arada durur: 1. Mekanik Dayanışma: - Düşük işbölümü ve benzer mesleklerin hakim olduğu geleneksel toplumlarda görülür. - Bireyler, ortak yaşam tarzı, adetler ve güçlü kolektif bilinçle birbirine bağlıdır. - Bireyselliğe çok az yer verilir ve toplumsal farklılıklar azdır. 2. Organik Dayanışma: - Gelişmiş toplumlardaki mesleki uzmanlaşma ve ekonomik bağımlılık sonucu ortaya çıkar. - Bireyler, karşılıklı çıkar ve iş birliği ile bir arada durur. - Ortak inanç ve değerlerin yerini ekonomik bağımlılık almıştır. Durkheim'a göre, toplumsal dayanışma düzeyi düştükçe intihar oranları yükselir; sağlıklı toplum, dayanışmanın yüksek olduğu, hastalıklı toplum ise toplumsal düzenin bozulduğu toplumdur.

Antonio Gramsci'nin hegemonya teorisi, egemen sınıfların, toplumun büyük çoğunluğunun "rıza"sını kazanarak iktidarlarını sürdürdüklerini savunur. Gramsci'ye göre hegemonya: Politik bir ilkedir ve stratejik bir önderlik biçimidir. Toplumsal denetim biçimi olarak, egemen sınıfların bağımlı sınıflar üzerindeki rızaya dayalı iktidarını sürdürme kapasitesidir. Kültürel ve ideolojik güç ile kurulur; eğitim, medya, din, sanat ve spor gibi kurumlar aracılığıyla yayılır. Sınıf ittifaklarını içerir; işçi sınıfı öncülüğünde toplumun diğer sömürülen kesimleriyle birlikte kurulması amaçlanan bir ittifaktır. Gramsci, hegemonya kavramını, ne bir ideoloji ne de toplumsallaşmanın diğer biçimlerine indirgenebilir bir kavram olarak düşünmüştür.

Kayseri Talas'ta 30 mahalle bulunmaktadır.

Edep, Arapça kökenli bir kelime olup, "toplum töresine uygun davranma", "iyi ahlak", "incelik", "terbiye" ve "nezaket" gibi anlamlara gelir. Edep, İslam kültüründe hayatın her yönünü kapsayan görgü ve ahlak kurallarını ifade eder. Ayrıca, "edep" kelimesi "bir toplumda örf, âdet ve kural hâlini almış iyi tutum ve davranışlar" için de kullanılır.

İnkılâp ve reform arasındaki temel farklar şunlardır: İnkılâp, mevcut düzeni zor kullanarak yıkıp yerine yeni bir düzen kurmayı ifade ederken, reform daha hafif değişiklikleri ve iyileştirmeleri kapsar. İnkılâp, toplumsal yapıyı genel anlamda iyileştirmeyi hedeflerken, reform genellikle belirli alanlarda (örneğin, eğitim, hukuk) yapılan düzenlemeleri içerir. İnkılâp, devrimle eş anlamlı olarak da kullanılabilirken, reform devrimden daha yumuşak ve radikal olmayan bir değişim sürecini tanımlar. Örnekler: İnkılâp: Şapka ve kıyafet kanununun kabulü, tekke ve zaviyelerin kapatılması, takvim, saat ve ölçülerde yapılan değişiklikler. Reform: Katolik Kilisesi'nde yapılan düzenlemeler, soyadı kanununun kabulü.

Siyaset bilimi ve sosyoloji tezsiz yüksek lisansı, öğrencilere çeşitli alanlarda kariyer fırsatları sunar: Siyaset Bilimi Tezsiz Yüksek Lisansı: Akademik Kariyer: Akademik kariyeri hedefleyen öğrenciler için uygundur. Kamu ve Özel Sektör: Kamu veya özel sektör kurumlarında genel yönetici olarak çalışma imkanı sağlar. Sivil Toplum ve Uluslararası Örgütler: Bu tür kuruluşlarda bilgi ve birikim kullanma fırsatı sunar. Sosyoloji Tezsiz Yüksek Lisansı: Disiplinlerarası Çalışmalar: Sosyolojinin ilişkili olduğu alanlarda (antropoloji, eğitim, hukuk, iktisat, iletişim, psikoloji, sanat, siyaset, tarih vb.) araştırma ve proje yapma yeteneği kazandırır. Nitelikli İş Gücü: Farklı sektörlerdeki nitelikli iş gücüne katkı sağlar. Her iki program da, toplumsal dinamikleri anlama ve çözümleme becerisi geliştirir.

Sosyal kelimesi, toplumla ilgili, toplumsal, içtimai anlamlarına gelir. Ayrıca, "dostluk ve yoldaşlık eden, canayakın" veya "topluma uygun, toplumu gözeten" anlamlarında da kullanılabilir. Örnek cümleler: "Her çağın kendi idealine göre gördüğü sosyal manalı bazı rüyalar vardır". "Ekonomik krizin sosyal sonuçları AB Komisyonu'nu da kaygılandırıyor". "Sosyal medyada hakkımda olumlu ve olumsuz şeyler söylenebiliyor".

Sosyal kelimesi, toplumla ilgili, toplumsal, içtimai anlamlarına gelir. Ayrıca, "dostluk ve yoldaşlık eden, canayakın" veya "topluma uygun, toplumu gözeten" anlamlarında da kullanılabilir. Örnek cümleler: "Her çağın kendi idealine göre gördüğü sosyal manalı bazı rüyalar vardır". "Ekonomik krizin sosyal sonuçları AB Komisyonu'nu da kaygılandırıyor". "Sosyal medyada hakkımda olumlu ve olumsuz şeyler söylenebiliyor".

Guy Debord'un "Gösteri Toplumu" adlı kitabı, kapitalizmle şekillenen tüketim ilişkilerinin ülke ve ideoloji ayırt etmeksizin bir gösteri biçimi yarattığını ve bu durumun kaçınılmaz olarak dünyanın tek bir pazar oluşuyla sonuçlanacağını iddia eder. Debord'un "Gösteri Toplumu" adlı eserinde ele aldığı temel tezler şunlardır: Yoğun gösteri. Yaygın gösteri. Debord, yoğun gösterinin liberal yönetimlerde, yaygın gösterinin ise totaliter rejimlerde olduğunu ileri sürmüştür. Debord, kitabında ayrıca şu konulara da değinmiştir: ideolojik aygıt olarak devlet; diyalektik tarih ve zaman mekân meselesi; kültürün yıkımı; Marksizm ve yabancılaşma, metalaşma, proletarya ve sınıfsal mücadele. Debord, tüm gerçekliğin bir yanılsama olarak imajlara indirgendiğini ve gösteriye dönüştüğünü ifade eder.

Şehir, belli bir plana göre hazırlanmış sınırları belli olan, nüfusunun çoğu ticaret, sanayi, hizmet veya yönetimle ilgili işlerle uğraşan, genellikle tarımsal etkinliklerin olmadığı yerleşim alanı, kent, site anlamına gelir. Ayrıca, "şehir" kelimesinin diğer anlamları şunlardır: ayın görünmesiyle beliren ilk gün; il. "Kent" ve "şehir" sözcükleri, Türkçe’de birbirinin yerine kullanılan, kökenleri ayrı, anlamları aynı iki sözcüktür.

Kültürün en önemli üç özelliği şunlardır: 1. Toplumsallık: Kültür, toplumların ve insan gruplarının ortak bir ürünüdür. 2. Öğrenilebilirlik: Kültür, bireyler tarafından öğrenilen bir süreçtir. 3. Değişkenlik: Kültür, sürekli olarak değişen bir olgudur.

Otoritenin üç temel özelliği, sosyolog Max Weber tarafından şu şekilde belirlenmiştir: 1. Geleneksel Otorite: Meşruluğunu değerler ve inançlardan alır. Genellikle babadan oğula geçer. Toplumsal düzenin kolay kolay değişmediği toplum ve kurumlarda görülür. 2. Karizmatik Otorite: Önderin olağanüstü niteliklerine dayanır. İktidarın kaynağı, kişinin doğuştan sahip olduğuna inanılan özelliklerdir. Kriz dönemlerinde ortaya çıkar. 3. Hukuksal (Demokratik) Otorite: İktidarın kaynağını akıl ve kurallar oluşturur. Otorite, hukuk kurallarına ve rasyonel prosedürlere dayanır. Modern toplumlarda hakim olan otorite tarzıdır.

Bir şeyin mahiyetini anlamak için şu adımlar izlenebilir: Derinlemesine analiz: Bir varlık, olay veya durum, kendi mahiyetine dair özgün bir tanım ve anlam taşır. Özelliklerine odaklanma: Mahiyet, bir şeyin iç yapısını, niteliğini ve özünü ifade eder. Bağlamsal değerlendirme: Bir şeyin mahiyetini anlamak, onun daha geniş bir bağlama oturmasını sağlar. Mahiyet kavramı, hukuk, iş dünyası, sanat ve edebiyat gibi birçok alanda farklı anlamlar taşır.