Psikoterapi

Fonksiyonel bozuklukların ne zaman düzeleceği, bozukluğun türüne ve nedenine bağlı olarak değişir. Fonksiyonel ses bozuklukları: Tek taraflı ses teli felcinde, felçli ses telini orta hatta doğru iten ameliyatlar yapılır. Fonolojik bozukluk: Genellikle hafif ve orta şiddetteki vakalar, altı yaşına kadar kendiliğinden düzelir. Fonksiyonel dispepsi: Altta yatan organik bir neden yoksa, yaşam tarzı değişiklikleri ve uygun tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir ve iyileştirilebilir. Fonksiyonel bozuklukların tedavisi için bir uzmana danışılması önerilir.

Psikolojide doğru tanı için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: Klinik görüşme: Danışanın davranış örüntüleri, düşünceleri ve duyguları değerlendirilir. Psikolojik testler: Bireyin güçlü ve zayıf yönleri ortaya konularak doğru tanı konulmasına yardımcı olan testler uygulanır. Kapsamlı inceleme: Danışanın problemleri ve kişisel geçmişi detaylı bir şekilde incelenir. Psikolojik tanı, uzman bir psikiyatr veya psikolog tarafından yapılmalıdır.

Psikolojik testler, görüntü analizi yaparak bireylerin bilinçaltındaki düşünceleri, duygusal durumları ve psikolojik yapılarını anlamaya çalışır. Görüntü analizinin yapıldığı bazı psikolojik testler şunlardır: Rorschach Testi (Mürekkep Lekesi Testi). TAT (Thematic Apperception Test). Ayrıca, çocukların iç dünyalarını anlamak için de resim analizi tekniği kullanılır.

Hera psikoterapinin işe yaradığı bazı durumlar şunlardır: Öfke kontrolü. Yeme bozukluğu. Duygu durum bozukluğu. Anksiyete bozukluğu. Partnerle çatışmalar. İş ya da diğer durumlara bağlı kaygı ya da stres. Boşanma veya sevilen birinin kaybı gibi yaşamdaki önemli değişimlerle baş etme. Pasif agresyon gibi sağlıklı olmayan reaksiyonları dönüştürme. Diyabet, kanser ya da kronik ağrı gibi sürekli fiziksel sağlık problemlerini kabul etme. Fiziksel ya da cinsel istismara maruz kalma ya da tanıklık etme. Uyku sorunlarını çözme. Hera psikoterapinin işe yaradığı diğer durumlar ve psikoterapinin genel olarak işe yaradığı durumlar hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: herapsikoloji.com; heraakademi.com; memorial.com.tr. Psikoterapi, uzman psikolog veya psikiyatrist eşliğinde gerçekleşen bir süreçtir ve kişiye uygun terapi yöntemi belirlenip tedavi süreci ona göre planlanır.

Z ile başlayan bazı psikiyatri ilaçları: Zolpidem. Ziprasidon. Zaleplon. Zimeldin. Zanax. Psikiyatri ilaçları yalnızca doktor tavsiyesi ve reçetesi ile kullanılmalıdır.

Arab Blues (Tunus’ta Bir Divan), uzun yıllar Paris’te eğitim aldıktan sonra ülkesi Tunus’a dönen psikolog Selma’nın hikayesini anlatıyor. Selma, Tunus’ta psikanalitik bir klinik açmak ister ancak hem bürokratik zorluklarla hem de insanların önyargılarıyla karşılaşır. Başrolünde Gülşifte Ferahani’nin yer aldığı film, aynı zamanda Tunus özelinde Arap halklarının içinde bulunduğu durumu da anlatıyor.

Terapi seanslarının süresi, kullanılan yöntem, danışanın ihtiyaçları ve sorunun türüne göre değişiklik gösterebilir. Bireysel terapi: Seanslar genellikle 45 ila 50 dakika sürer. Çift terapisi: Seanslar 75 ila 90 dakika arasında olabilir. Grup terapisi: Seanslar 50 ila 90 dakika sürebilir. Yoğun terapi: Ciddi ve kalıcı zihinsel veya madde bağımlılığı bozukluklarında, günlük veya haftada birkaç kez yapılan seanslar uygulanabilir. İlk seans: Giriş seansı olarak daha fazla bilgi toplamak amacıyla, ilk seanslar 80 ila 90 dakika arasında olabilir. Devlet hastanelerinde seans süreleri daha yoğun olduğundan daha kısa olabilir.

Psikotik hastaların ne tür kitap okuması gerektiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, psikotik yönleri olan hastalarla yapılan çalışmaları anlatan Ruh, Zihin ve Psikanalist: Psikotik Yönleri Olan Hastalarla Psikanalitik Çerçevenin Yaratılması adlı kitap, David Rosenfeld tarafından yazılmıştır. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından 2015 yılında yayımlanan 262 sayfalık kitap, Thomas Ogden’in önsözü ile başlamaktadır. Kitapla ilgili daha fazla bilgiye aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: bilgiyay.com; hepsiburada.com; pandora.com.tr. Kitap okuma önerisi için bir uzmana danışılması önerilir.

Nila Psikoloji'de yapılan terapiler arasında şunlar bulunmaktadır: Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT). EMDR Terapisi. Kısa Süreli Çözüm Odaklı Terapi. Psikodinamik/Psikanalitik Terapi. Varoluşçu Terapi. Davranışçı Terapi. Şema Terapi. Aile Terapisi. Oyun Terapisi. Art Terapi. Terapi yöntemleri, danışanın ihtiyaçlarına göre belirlenmektedir.

Multimodal terapi, Arnold Lazarus tarafından geliştirilen ve "BASIC I.D." kısaltmasıyla anılan yedi boyutu bütüncül bir çerçevede değerlendiren kanıta dayalı bir yaklaşımdır. Bu boyutlar şunlardır: Behavior (Davranış). Affect (Duygu). Sensation (Duyum). Imagery (İmgeleme). Cognition (Biliş). Interpersonal (Kişilerarası). Drugs/Biology (İlaç/Fiziksel Durum). Multimodal terapinin bazı özellikleri: Kişiselleştirilmiş plan: Her danışan için detaylı bir modalite profili çıkarılır. Çok boyutlu müdahale: Bilişsel, duygusal, bedensel ve sosyal alanlarda eşzamanlı iyi oluş sağlar. Esneklik: Tek bir yaklaşıma bağlı kalmadan farklı ekollerden tekniklerin entegre edilmesine olanak tanır. Kalıcı değişim: Birden fazla modaliteyi hedef alarak yaşanan durumların altında yatan etkenlere bütüncül şekilde meydan okur.

EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) Terapisi, travmatik deneyimlerin olumsuz etkilerini azaltmak için kullanılan bir psikoterapi yöntemidir. EMDR terapisi şu durumlarda düşünülebilir: Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB). Anksiyete ve panik atak. Depresyon ve özgüven problemleri. Fobiler. Yeme bozuklukları. Cinsel veya fiziksel taciz. Kronik ağrılar. EMDR terapisi, genellikle haftada bir ila iki kez olmak üzere 6-12 seans sürer. EMDR terapisine başlamadan önce bir uzmana danışılması önerilir.

Irvin D. Yalom, psikanalist, psikiyatrist, psikoterapist ve yazardır. Eserlerinde felsefe ve edebiyatı da harmanlayan Yalom, özellikle varoluşçu psikoterapi ve ölümle yüzleşme konularında tanınır. Yazdığı eser türleri arasında bilimsel kitaplar ve romanlar bulunur. Bazı eserleri: "Nietzsche Ağladığında"; "Aşkın Celladı ve Diğer Psikoterapi Öyküleri"; "Güneş’e Bakmak: Ölümle Yüzleşmek"; "Bağışlanan Terapi".

Teşhirci kişilik bozukluğu, bireyin sürekli dikkat çekme isteği, başkalarının onayını arama ve göz alıcı davranışlar sergileme eğilimleriyle karakterizedir. Teşhirci kişilik bozukluğunun bazı belirtileri: Sürekli dikkat çekme isteği. Provokatif ve çarpıcı davranışlar. Başkalarının onayını arama. Empati eksikliği. İlişkilerde yüzeysellik. Teşhirci kişilik bozukluğu, DSM-5'e göre narsistik kişilik bozukluğu kapsamında değerlendirilir. Bu tür bozukluklar, bir uzman tarafından teşhis ve tedavi edilmelidir.

Yeme bozukluğunda bilişsel davranışçı terapi (BDT), bireyin uygunsuz yeme davranışının altındaki bilişsel süreçlere odaklanan bir psikoterapi yöntemidir. BDT'nin yeme bozukluklarındaki tedavi süreci genellikle şu aşamaları içerir: Değerlendirme. Tedaviye katılımın sağlanması. Sürdüren çekirdek mekanizmalar üzerine çalışma. Nüks önleme. BDT, yeme bozukluklarının tedavisinde en çok tercih edilen psikoterapi yöntemidir.

Dinamik terapi eğitimlerinin süresi, programın içeriğine ve türüne göre değişiklik göstermektedir: Prof. Dr. Doğan Şahin'in Dinamik Psikoterapi Temel Eğitimi: 40 saati çevrim dışı, 3 saati online olmak üzere toplamda 43 saat sürer ve en geç 6 ay içinde tamamlanması gerekir. Kısa Süreli Dinamik Psikoterapi Sertifika Programı: 24 uzaktan eğitim saati sürer ve 2 ay içinde tamamlanması gerekir. Dinamik Kısa Süreli Psikoterapi Eğitimi (DİKPE): 2 günlük offline bir eğitimdir. Süresi Sınırlı Dinamik Psikoterapi Eğitimi: 96 saat sürer ve 4 ay 12 gün içinde tamamlanması gerekir. Eğitim süresi, katılımcıların kendi hızlarına ve müsaitlik durumlarına göre de değişebilir.

Yeme bozukluklarında şema terapinin etkinliği yapılan çalışmalarla desteklenmektedir. Mevcut bulgular, yeme bozukluklarının şema odaklı kavramsallaştırmalarını desteklemekte ve bu bozuklukların belirgin uyumsuz şemalarla karakterize olduğunu doğrulamaktadır. Tedavi sonuçları, şema terapinin çeşitli teknikleriyle karmaşık yeme bozuklukları için umut verici müdahaleler olduğunu göstermektedir. Grup çalışmalarında, şemanın değiştirilmesi hedeflenerek hem yeme bozukluğu patolojisinin hem de var olan şemanın şiddetinin azaltılmasına yönelik çalışmalar başarıyla sonuçlanmıştır. Ancak, yeme bozukluklarında şema terapi konusunda yapılan çalışmaların sayısı azdır. Herhangi bir tedavi yöntemine başlamadan önce bir uzmana danışılması önerilir.

Drama, bir olay, düşünce veya yaşantının tiyatro tekniğiyle sahnelenmesidir. Dramanın bazı özellikleri: Doğaçlama: Genellikle doğaçlama yapılır, ancak malzemeler yenilikçi ve üretken düşünmeyi destekler. Gerçeklik ve hayalin birleşimi: Drama, hayali ürünler ve gerçeklerin bir arada olduğu bir sanat dalıdır. Grup dinamiği: Tekli, ikili veya çoklu gruplarla gerçekleştirilir. Saygı ve sosyallik: Dramada insana saygı esastır ve sosyal bir süreçtir. Drama türleri: Yaratıcı drama: Grup çalışması şeklinde, eğitim amaçlı yürütülür. Eğitici drama: Çocuklara eğitici özellikler kazandırmayı amaçlar. Psikodrama: Bireyin problemini bir grup karşısında, gerçek yaşamında olduğu gibi canlandırması.

Burns Depresyon Ölçeği, bireyin son bir hafta içinde depresyona dair yaşadığı belirtileri değerlendirmek üzere geliştirilmiş özbildirim temelli bir ölçektir. Özellikleri: Madde Sayısı: 25. Alt Boyutlar: Duygusal belirtiler, bilişsel belirtiler, fiziksel/sosyal belirtiler. Puanlama: Her madde 0 (hiç) ile 4 (çok şiddetli) arasında puanlanır. Değerlendirme Aralığı: 0-5 (depresyon yok), 6-10 (normal ama mutsuz), 11-25 (hafif depresyon), 26-50 (orta depresyon), 51-75 (ağır depresyon), 76-100 (aşırı şiddetli depresyon). Ölçek, Amerikalı psikiyatrist Dr. David D. Burns tarafından geliştirilmiş ve Türkçe uyarlaması Doç. Dr. Murat Tuncer tarafından yapılmıştır.

Klinik psikologlar, bireylerin zihinsel, duygusal ve davranışsal sorunlarını değerlendirir, tanılar ve tedavi eder. Klinik psikologların bazı görevleri: Değerlendirme. Tanı koyma. Tedavi planlama. Psikoterapi. Danışmanlık. Psikoeğitim. Takip ve değerlendirme. Klinik psikologlar, özel ruh sağlığı klinikleri, hastaneler, okullar, rehabilitasyon merkezleri, aile danışmanlığı merkezleri ve toplum merkezlerinde çalışabilir.

Peseschkian'ın pozitif psikoterapi modeli, 1968'den itibaren psikiyatrist ve psikoterapist Nossrat Peseschkian tarafından geliştirilen, hümanistik psikodinamik psikoterapinin bir biçimidir. Modelin temel özellikleri: Bütünleştirici yaklaşım: Sistemik, psikodinamik ve bilişsel-davranışçı unsurları içerir. Kültürlerarası odak: Farklı kültürlerdeki değerlere ve potansiyellere önem verir. Denge modeli: Danışanın beden, başarı, ilişki ve gelecek/fantezi/maneviyat alanlarında dengeli bir yaşam sürmesi gerektiğini vurgular. Umut ve konsültasyon: Danışanların sorunlarını çözmede yetenekli oldukları ve çevrelerindeki bireylerle işbirliği yapmaları gerektiği inancına dayanır. Pozitif yorumlama: Ruhsal bozukluk belirtilerinin olumlu yanlarını bulmayı ve bunu danışana yansıtmayı içerir. Peseschkian'ın pozitif psikoterapisi, Martin Seligman'ın pozitif psikoloji ekolüne dayanan pozitif psikoterapi yaklaşımından kuram ve uygulama yöntemleri açısından farklıdır.