KişilikBozuklukları

Yalı Çapkını dizisinde Ferit karakterinin iki farklı hastalığı olduğu belirtilmektedir: 1. Narsistik Kişilik Bozukluğu: Bu rahatsızlık, abartılı şekilde kendine hayran olma, kendini beğenme, empati yoksunluğu ve ani duygu değişimleri gibi özelliklerle kendini gösterir. 2. Borderline Kişilik Bozukluğu: Bu durumda olan kişilerde öfke kontrolünde problem yaşama ve güven problemi gibi belirtiler görülür. Ayrıca, Ferit'in şeker hastası olduğu da bilinmektedir.

Narsist terimi, kendini beğenmiş, kendine aşırı düşkün ve başkalarından ilgi bekleyen kişileri tanımlamak için kullanılır. Narsistik kişilik bozukluğu ise, bu eğilimin psikolojik bir bozukluğa dönüşmesi durumudur. Bu bozukluğa sahip kişiler, aşağıdaki özellikleri gösterebilir: Aşırı kendini beğenme. Empati eksikliği. Sürekli takdir ve hayranlık arayışı. Eleştiriye karşı aşırı hassasiyet. Manipülatif davranışlar. Narsistik kişilik bozukluğu, tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır.

Histerik terimi, histrionik kişilik bozukluğu olarak bilinen durumu ifade eder. Histrionik kişilik bozukluğu, aşırı duygusallık, dikkat çekme isteği ve onay ihtiyacı ile karakterize edilen bir psikiyatrik bozukluktur. Histerik ayrıca, kontrol dışı duygusal tepkiler veya fiziksel belirtiler gösteren kişiler için de kullanılan bir terimdir.

Histrionik ve histerik terimleri farklı anlamlar taşır: - Histrionik: Aşırı duygusallık, dikkat çekme isteği ve yapmacık davranışlarla karakterize edilen bir kişilik bozukluğunu ifade eder. - Histerik: Olayları ve duyguları abartılı yaşayan, dramatize eden kişiler için kullanılan bir terimdir. Dolayısıyla, histrionik ve histerik kavramları aynı şeyi ifade etmez.

Anksiyöz kişilik bozukluğu, kişinin günlük hayatındaki her durumun kötü yönlerini görmesi ve hemen hemen her şey için bir felaket senaryosu düşünmesi ile karakterizedir. Bu durumun belirtileri arasında şunlar yer alır: Olumsuz sonuçlar öngörme: Kişi, olumsuz sonuçlar bekler ve bunlardan korunmak için çeşitli önlemler alır. Sürekli kaygı: Günlük yaşamdaki sıradan olaylar bile kişi için çok zor hale gelir. Kaçınma davranışları: Kişi, kaygıyı tetikleyen durumlardan veya ortamlardan kaçınmaya başlar. Fiziksel belirtiler: Baş ağrıları, sırt ağrısı, kas gerginliği ve yorgunluk gibi fiziksel rahatsızlıklar yaşanabilir. Bu belirtiler, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa, bir uzmana başvurması ve uygun tedavi yöntemlerini belirlemesi önemlidir.

Melankolik kişilik bozukluğu, derin bir üzüntü, umutsuzluk ve çaresizlik hissi ile karakterize edilen bir ruh hali bozukluğudur. Belirtileri arasında: - iştah ve uyku düzeninde değişiklikler; - enerji kaybı ve yorgunluk; - özgüven eksikliği ve değersizlik hissi; - intihar düşünceleri yer alır. Nedenleri ise biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonudur: - genetik yatkınlık; - beyindeki kimyasal dengesizlikler; - hormonal değişiklikler; - travmatik yaşam olayları ve stres. Tedavi yöntemleri psikoterapi ve ilaç tedavisini içerir: - bilişsel davranışçı terapi; - destekleyici terapi; - antidepresanlar ve duygudurum düzenleyiciler. Melankolik kişilik bozukluğu teşhisi ve tedavisi için bir uzmana danışmak önemlidir.

"Kral Kaybederse" romanı, narsistik kişilik bozukluğu olan Kenan adlı bir gencin hayatını anlatıyor. Hikaye, Kenan'ın çocukluğundan itibaren karakterini şekillendiren şartları ve yıkılmaz zannettiği egosunun bir anda nasıl yerle bir edildiğini işliyor. Diziye uyarlanan hikayenin sonunda, Kenan'ın hayatı dramatik bir şekilde sona eriyor; kalp krizi geçirerek huzurevinde yalnız başına ölüyor.

Çoklu kişilik bozukluğunun (ÇKB) temel nedeni genellikle erken çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylardır. Ayrıca, biyolojik ve bilinçaltı faktörler de ÇKB'nin oluşmasında etkili olabilir ve bu faktörler çevresel etkenlerle birleştiğinde bozukluğu tetikleyebilir. ÇKB'nin genetik olarak aileden geçtiği yönünde kesin bir kanıt yoktur. Teşhis ve tedavi için bir uzmana başvurulması önerilir.

Şema Terapi ile aşağıdaki hastalıkların tedavisi mümkündür: Kişilik bozuklukları. Kronik depresyon ve anksiyete. Yeme bozuklukları. Travma sonrası stres bozukluğu. Bağımlılık ve ilişki problemleri. Şema Terapi ayrıca gelişimsel olarak kanıtlanmış teorilere dayanan ve genel psikolojik sorunların çözümünde de kullanılan bir yöntemdir.

Narsisizm belirtileri şunlardır: 1. Aşırı Kendini Beğenmişlik: Gerçeklikten uzak bir üstünlük duygusu, kendini özel ve benzersiz görme. 2. Empati Eksikliği: Başkalarının duygularını anlama ve önemseme konusunda zayıf olma. 3. Sürekli Övgü ve Hayranlık Arayışı: Egolarının tatmini için sürekli onaylanma ihtiyacı. 4. Mutlak Hak Anlayışı: Özel muamele görmeyi hak ettiklerini düşünme, taleplerin yerine getirilmemesi durumunda saldırganlaşma. 5. Suçluluk Duymadan Sömürü: Empati yoksunluğu nedeniyle başkalarını kendi çıkarları için kullanma. 6. Aşağılama ve Küçümseme: Kendilerine hayran olmayan veya meydan okuyan kişilere hakaret etme ve zorbalık yapma. Bu belirtiler, kişinin sosyal, iş ve özel hayatında ciddi sorunlara yol açabilir ve profesyonel destek gerektirebilir.

Gizli kişilik bozukluğu, narsisistik kişilik bozukluğunun daha az bilinen ve örtülü bir türüdür. Belirtileri arasında: - Aşırı hassasiyet ve eleştiriye karşı dayanıksızlık; - Kıskançlık ve rekabetçilik; - Kendini kurban gibi gösterme; - Empati eksikliği; - Kırılgan ve içine kapanık tavırlar. Tedavi yöntemleri genellikle psikoterapiye dayanır ve bilişsel davranışçı terapi, psikodinamik terapi, duygusal düzenleme becerileri ve empati geliştirme gibi teknikleri içerir.

Mazoşistik kişilik bozukluğu, kişinin kendisine acı vermekten zevk alması veya acı çekmeyi cinsel ya da duygusal tatmin aracı olarak görmesi durumudur. Bu bozukluk, belirli belirtiler ile kendini gösterebilir: - İşkence hareketleri; - Başarılı olmasına rağmen kötü tutumlar sergilemek; - Bir hedeften kolay bir şekilde vazgeçmek ve başarısızlığı tercih etmek; - Suçluluk duygusu; - Ruhsal ve fiziksel şekilde kendine zarar verme. Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, çocukluk döneminde yaşanan travmalar veya cinsel deneyimler bu eğilimlerin gelişimine katkıda bulunabilir. Mazoşistik kişilik bozukluğu, tedavi gerektiren bir durumdur. Tedavi genellikle terapi yoluyla yapılır ve kişinin düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını anlamasına yardımcı olur.

Overthinking (aşırı düşünme), çeşitli psikolojik bozukluklarla ilişkilendirilebilir ve bu bozukluklara katkıda bulunabilir. Özellikle aşağıdaki kişilik bozukluklarında daha sık görülür: Genel anksiyete bozukluğu: Sürekli endişe ve kaygı ile ilişkilidir. Sosyal anksiyete bozukluğu: Sosyal etkileşimlerle ilgili sürekli endişe ve düşünceleri içerir. Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB): Tekrarlayan obsesif düşünceler ve bunlara bağlı kompulsif davranışlarla karakterizedir. Depresyon: Olumsuz düşünceler, umutsuzluk ve düşük benlik değeri ile ilişkilidir. Ayrıca, perfeksiyonist kişilik özelliklerine sahip ve geçmiş travmaları olan bireylerde de overthinking eğilimi daha yüksek olabilir.

Şema terapisi, özellikle aşağıdaki kişilik bozukluklarının tedavisinde etkili olarak kullanılmaktadır: Borderline kişilik bozukluğu; Narsistik kişilik bozukluğu; Çekingen kişilik bozukluğu; Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu. Bu terapi yöntemi, çocukluk ve ergenlik döneminde şekillenen olumsuz şemaların etkisiyle ortaya çıkan diğer kronik psikolojik sorunların çözümünde de yardımcı olabilir. Şema terapisine başlamadan önce, bir uzmana danışmak önemlidir.

Narsizm, bireyin kendisini aşırı derecede beğenmesi, başkalarına karşı duyarsızlaşması ve sürekli onay arayışı içinde olması gibi özelliklerle tanımlanan bir kişilik bozukluğudur.

"Terapist" dizisi, kişilik bozuklukları ve psikotik hastalıklar konusunda uzman bir terapistin, karısının öldürülmesiyle hayatının altüst olmasını konu almaktadır.

Makyavelist kişilik bozukluğu, psikolojide "Karanlık Üçlü" olarak adlandırılan kişilik özelliklerinden biridir. Makyavelist kişilerin temel özellikleri: - Kendi çıkarlarına odaklanma: Ahlak ve etik kuralları önemsemeden, hedeflerine ulaşmak için her şeyi yapmaya hazırdırlar. - Manipülasyon: İnsanları manipüle etmek ve sömürmek için dalkavukluk, aldatma ve duygusal baskı gibi taktikler kullanırlar. - Empati eksikliği: Başkalarının duygularını anlamakta zorlanırlar ve duygusal bağ kurmaktan kaçınırlar. - Şüphecilik: İnsan doğasına dair alaycı bir bakış açısına sahiptirler ve genellikle güven problemleri yaşarlar. Makyavelist kişilik özellikleri, ilişkilerde ve iş hayatında çeşitli sorunlara yol açabilir.

Manipülatif kişilik bozukluğu, genellikle antisosyal kişilik bozukluğu kapsamında değerlendirilen bir durumdur. Diğer manipülatif kişilik bozukluğu türleri arasında narsisistik kişilik bozukluğu da yer alır. Manipülatif kişilik bozuklukları, bireyin sosyal, mesleki ve kişisel yaşamını olumsuz etkileyebilir ve profesyonel yardım gerektiren ciddi ruh sağlığı sorunları olarak kabul edilir.

Paranoyak terimi, genellikle aşırı şüpheci, kuşkucu ve başkalarına güvenmekte zorlanan bir kişiyi tanımlamak için kullanılır. Paranoid kişilik bozukluğu ise, bir bireyin sürekli olarak diğer insanların hareketleri ve niyetleri hakkında aşırı şüphe duyması ile karakterize edilen bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Paranoyak düşüncelerin ve davranışların altında yatan nedenler karmaşıktır ve genetik, beyin kimyası, erken yaşam deneyimleri ve çevresel faktörler gibi çeşitli faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkabilir. Paranoyaklıkla başa çıkmak için terapi, destek grupları ve stres yönetimi teknikleri gibi yöntemler kullanılabilir. Eğer bu tür belirtilere sahip olunuyorsa, bir uzmana başvurulması önerilir.