Mikrobiyoloji

Mikoplazma ve üreaplazmanın hücre duvarı olmamasının nedeni, bu mikroorganizmaların hücre duvarı sentezini engelleyerek etki eden antibiyotiklere karşı direnç kazanmasıdır. Özellikle penisilin ve sefalosporin gibi antibiyotikler, bakterilerin hücre duvarını bozarak etki gösterir. Ayrıca, hücre çeperleri olmadığı için mikoplazma ve üreaplazmalar, mikrobiyolojik işlemlerde mikropların tanınmasını sağlayan “gram boyası”nı da tutmaz.

EZN (Ehrlich Ziehl Neelsen) ve Kinyoun boyama arasındaki temel farklar şunlardır: Isı Kullanımı: Kinyoun boyama soğuk (ısı uygulanmayan) bir yöntemdir, EZN boyamada ise ısı kullanılır. Karbol Fuksin Konsantrasyonu: Kinyoun yönteminde karbol fuksin konsantrasyonu daha yüksektir. Zıt Boya: Her iki yöntemde de zıt boya olarak metilen mavisi kullanılır. Kinyoun boyaması, aside dirençli mikroorganizmaların (örneğin, Mycobacterium ve Nocardia türleri) tanısında kullanılır.

Louis Pasteur'ün kendiliğinden oluşumu çürütmek için yaptığı deney, 1859 yılında gerçekleştirdiği kuğu boyunlu şişe deneyidir. Bu deneyde Pasteur, içine et suyu koyduğu iki adet kaba kuğu boynu şeklinde borular takmıştır. Daha sonra, kaplardan birinin boynunu kırarak hava ve toz ile doğrudan temas edebilmesini sağlamış, diğer kabı ise kuğu boynu takılı şekilde bırakmıştır. Bu deney, bakterilerin tozlar üzerinde taşındığını ve canlıların kendiliğinden var olmak yerine, kendilerinden önceki canlılardan geldiklerini ispatlamıştır.

Çini mürekkebinin bazı kullanım alanları: Sanatsal uygulamalar: Kaligrafi, resim, grafik sanatlar ve diğer sanatsal çalışmalarda yoğun ve siyah renk vermesi, dayanıklılığı ve çeşitli tonlar sunması nedeniyle tercih edilir. Teknik çizim: Bilgisayar destekli çizimin yaygınlaşmasından önce teknik çizimlerde kullanılırdı. Mikrobiyoloji: Hindistan mürekkebi, bakteri kapsülünün boyanmasında ve histolojide fagositik sistem hücrelerinin vurgulanmasında kullanılır. Geleneksel tıp: Çin'de tıbbi amaçlarla, örneğin yanıkların acısını dindirmek ve kan kusmasına karşı kullanılır. Dövme: Karbon siyahı ve su karışımı olarak dövme yapımında kullanılır.

Tetrasiklin, mikrobiyolojide geniş spektrumlu bir antibiyotik olarak kullanılır. Tetrasiklinin işe yaradığı bazı durumlar: Riketsiya ve Klamidya enfeksiyonları; Akne tedavisi; Çeşitli bakteriyel enfeksiyonlar, örneğin: bruselloz; chlamydia; erken Lyme hastalığı; tularemi. Tetrasiklin, bakteri ribozomlarında protein sentezini engelleyerek bakteriyostatik etki gösterir. Tetrasiklinler, 8 yaşın altındaki çocuklarda, hamile kadınlarda ve böbrek hastalarında kullanılmamalıdır.

İnkübasyon kelimesi, tıpta "kuluçka" anlamına gelir. İnkübasyon terimi şu anlamlara da gelebilir: Bir mikroorganizma veya virüsün insan vücudunda yerleşip büyüme ve çoğalması süreci; Mikroorganizmaların çoğalması ve gelişmesi için kontrollü bir ortam sağlamak amacıyla yapılan işlem; Belli bir sıcaklıkta belli bir süre bekletme işlemi; Bir enfeksiyon ajanının vücuda girmesi ile hastalığın belirtilerinin başlaması arasındaki zaman dilimi; Girişimcilikte fikir aşamasından ürün prototipinin gelişmesi aşamasına kadar geçen süre. Ayrıca, inkübasyon çalışmaları mikrobiyoloji ve biyoteknoloji laboratuvarları, bitki ve hayvan patolojisi laboratuvarları, ilaç üretim ve biyolojik araştırma laboratuvarları, gıda endüstrisi laboratuvarları, ekolojik ve çevresel izleme laboratuvarları, biyomedikal araştırma ve tedavi laboratuvarları, klinik laboratuvarlar ve endüstriyel üretim tesislerinde yapılabilir.

Faj, Eski Yunancada "bakteri yiyen" anlamına gelen, bakterileri enfekte eden bir virüstür. Fajlar, proteinden oluşan bir kabuk ve içinde yer alan genetik malzemeden oluşur. Fajlar her yerde mevcutturlar ve bakterilerin yaşadığı ortamlarda, örneğin toprakta veya hayvan bağırsaklarında bulunabilirler. Fajların kullanım alanlarından bazıları şunlardır: Tıp ve diş hekimliği. Ziraat ve gıda endüstrisi. Veterinerlik ve hayvancılık. Su ve çevre güvenliği. Biyosavunma. Biyoteknoloji ve moleküler biyoloji.

Soğukta yaşayabilen mikroplar, psikrofiller olarak adlandırılır. Bazı soğuk dayanıklı mikroplar: Deinococcus radiodurans. Şarbon, tetanoz ve botulizm bakterileri. 0°C'nin altındaki sıcaklıklarda oluşan buz kristalleri, keskin uçlarıyla mikroorganizmaların hücre zarlarını parçalayarak ölümlerine neden olabilir.

Vignal ismi, farklı alanlarda çeşitli işlevlere sahip ürünlerle ilişkilidir: Vignal Group: Endüstriyel ve ticari araçlar için aydınlatma ve güvenlik çözümleri sunan bir otomotiv tedarikçisidir. Vignal-Veyon Yöntemi: Bakterileri boyamak için kullanılan bir yöntemdir; özellikle aside dirençli mikobakterilerin tanımlanmasında yaygın olarak kullanılır. Vignal Private Messenger: Kullanıcılara dünya genelinde ücretsiz ve anlık iletişim imkanı sunan bir mesajlaşma uygulamasıdır.

Kültür elde etme yöntemlerinden bazıları şunlardır: Yatık kültür. Liyofilize (dondurulmuş ve kurutulmuş) kültürler. Petri kutusunda azaltma yöntemi. Tüpte dikey besiyerine ekim (batırma ekim). Kültür elde etme yöntemleri, mikroorganizmaların bulundukları ortamdan belirli tekniklerle alınarak uygun besleyici ortama (besiyerine) aktarılması ve burada gelişmelerinin sağlanması aşamalarını içerir. Kültür elde etme yöntemleri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: avys.omu.edu.tr; foodelphi.com; 9lib.net.

Hareket muayenesi için kullanılan besiyerleri: Yarı katı besiyerleri. %0,4 oranında agar içeren yarı katı besiyerleri. Örnekler: Stuart transport besiyeri; Kirschner yarı-katı besiyeri.

Ekmek küfünün bazı özellikleri: Görünüm: Küf, ekmeğin üzerinde kabarık spor kolonileri şeklinde görülür. Üreme: Küf, genellikle hava yoluyla ekmeğin yüzeyine ulaşır ve doğru koşullarda (sıcaklık, nem) hızla çoğalır. Zararlı Etkiler: Küf, ekmeğe kötü bir aroma verir ve alerjik reaksiyonları tetikleyebilir. Önleme: Küf oluşumunu engellemek için ekmeği hava geçirmez kaplarda saklamak, nemden uzak tutmak ve dondurmak etkili yöntemlerdir. Küflü ekmek kesinlikle tüketilmemelidir; küf, ekmeğin görünen kısmından çok daha geniş bir alana yayılmış olabilir.

Tahlillerde sitrat ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir. Sitrat (spot idrar). Sitrat testi. Sitratlı kan.

Mikrobiyolog, TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı) ile Tıbbi Mikrobiyoloji veya Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji gibi bölümlere geçebilir. Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanlığı, 3 yıllık bir eğitim süresini kapsar ve mikroorganizmaların insan sağlığı üzerindeki etkilerini, özellikle enfeksiyon hastalıklarının teşhisi ve tedavisi konularını inceler. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanlığı ise 5 yıllık bir eğitim süresini kapsar ve daha geniş bir teorik yük ile pratik uygulamalar (laboratuvar incelemeleri) gerektirir. TUS'a, tıp fakültesi mezunları ve belirli tıp dışı meslek mensupları katılabilir.

Hayır, bakteriyoloji ve mikrobiyoloji aynı değildir; bakteriyoloji, mikrobiyolojinin bir alt dalıdır. Mikrobiyoloji, bakterileri, arkeleri, virüsleri, protistleri, mayaları ve küfleri inceleyen bilim dalıdır.

Endüstriyel mikrobiyoloji, mikroorganizmaların biyolojik işlevlerini, ürün potansiyellerini ve metabolik aktivitelerini kullanarak endüstriyel ölçekte üretime dönüştüren bilim dalıdır. Bu alanda bakteriler, mayalar, küfler ve aktinomisetler gibi mikroorganizmalar kullanılır. Endüstriyel mikrobiyolojinin bazı kullanım alanları: Gıda ve içecek endüstrisi. İlaç sanayi. Tarım. Enerji. Çevre mühendisliği. Kozmetik.

Mikroorganizmaların kontrol altına alınmasında kullanılan fiziksel ve kimyasal etkenler şunlardır: Fiziksel Etkenler: Isı: Nemli ısı (basınçlı buhar, pastörizasyon) ve kuru ısı (kuru hava sterilizasyonu). Soğutma ve dondurma: Mikrobiyal büyümeyi yavaşlatır veya durdurur. Filtrasyon: Mikroorganizmaları sıvılardan veya havadan ayırır. Radyasyon: UV, X, gama ve katot ışınları. Kimyasal Etkenler: Dezenfektanlar: Alkoller, halojenler, ağır metaller, yüzey aktif ajanlar, aldehitler. Antiseptikler: Canlı dokularda mikroorganizmaların gelişimini engelleyen veya öldüren kimyasal maddeler. Etkenlerin etkinliğini etkileyen faktörler: Konsantrasyon. Etki süresi. pH. Organik madde varlığı.

Gram pozitif bakterilerde teikoik asidin bazı görevleri: Hücre duvarının negatif elektrik yükünü oluşturur. İyonların hücre çeperi boyunca geçişinde rol oynar. Bakterinin doku yüzeylerine yapışmasını sağlar (örneğin, Streptokok bakterilerinde). Antijenik özellik taşır.

Dr. Yunus Bulut, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Hastanesi'nde tıbbi mikrobiyoloji alanında hizmet vermektedir. Adres: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Muhittin Füsunoğlu Cad., Yeşilırmak Mah., Tokat. İletişim: Randevu almak için MHRS üzerinden veya ilgili hastanenin internet sitesi üzerinden işlem yapılabilir.

Bakterilerde kapsül boyama için negatif boyama yöntemi kullanılır. Bu yöntemde: 1. Temiz, kuru ve yağsız bir lam alınır. 2. Katı kültürle çalışılacaksa, lamın ortasına bir öze dolusu saf su aktarılır. 3. İncelenecek katı kültürden öze ile bir miktar alınarak lam üzerindeki su içerisinde çözündürülür. 4. Sıvı kültürle çalışılacaksa, lam üzerine direkt kültürden bir öze dolusu aktarılır. 5. Kültürün üzerine bir damla nigrosin veya çini mürekkebi konur ve öze ile yaymadan karıştırılır. 6. Karışımın kenar kısmına yaklaşık 45° eğimle bir lamel değdirilir ve yavaşça üzerine kapatılır. 7. Preparatın altına ve üstüne kurutma kağıdı konularak başparmak ile lamele bastırılır ve karışımın fazlası alınır. 8. Kurutma kağıtları alınarak dezenfektan içerisine atılır ve eller dezenfekte edilir. 9. Preparat mikroskopta incelenir. Bu yöntemde, bakteriler boyanmaz, saha boyanır; karanlık olan sahada mikroorganizmalar renksiz veya parlak görülür.