Mikrobiyoloji

Fajlar, bakterileri enfekte ederek çoğalır ve bu süreç dört aşamada gerçekleşir: 1. Adsorbsiyon: Fajın bakteri hücresi üzerine bağlanma aşamasıdır. 2. Penetrasyon: Fajın genetik materyalini veya kendisini bakteri hücresi içine sokması aşamasıdır. 3. Latent dönem: Bu dönemde fajın genetik materyali çoğalır ve faj yapıları sentezlenip monte edilir. 4. Lysis: Fajlar, olgun partiküller şekillendikten sonra bakteri hücresini parçalayarak dışarı çıkar.

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji bölümü, aşağıdaki hastalıklara bakar: Bulaşıcı hastalıklar. Santral sinir sistemi enfeksiyonları. Baş ve boyun enfeksiyonları. Kalp ve akciğer enfeksiyonları. Gastrointestinal enfeksiyonlar. Genital ve üriner sistem enfeksiyonları. Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları. Kemik ve eklem enfeksiyonları. Ayrıca, seyahate bağlı gelişen mikrobik hastalıkların teşhis ve tedavisi de bu bölümün ilgi alanına girer.

Konjugasyon, genetik özellikleri farklı aynı türden iki hücrenin yan yana gelerek aralarında sitoplazmik köprü veya tüpe benzer bir bağlantı kurup gen aktarımının sağlaması olayıdır. Konjugasyon, bakteriler ve paramesyumlar gibi canlılarda görülür. Konjugasyonun bazı özellikleri: Birey sayısını artırmaz. Kalıtsal çeşitlilik sağlar. Tek yönlü gen aktarımı yapılır (bakterilerde). Çift yönlü çekirdek değiş tokuşu yapılır (paramesyumlarda). Mayoz bölünme ve döllenme görülmez (bakterilerde ve paramesyumlarda). Ortam koşullarına dayanıklı bireyler oluşur.

Kendiliğinden oluşumun aslında başka organizmaların buluşması sonucunda gerçekleştiğini ispatlayan deney, Louis Pasteur'ün yaptığı deneydir. Pasteur, kuğu boyunlu şişe adını verdiği uzun, kavisli bir tüpe sahip bir şişe kullanarak bir deney gerçekleştirdi. Deneyin sonuçları, et suyunda hiçbir mikrop üremediğini gösterdi. Bu deney, canlı organizmaların sadece diğer canlı organizmalardan ortaya çıktığını kanıtladı.

Louis Pasteur'un hayatı kısaca şu şekilde özetlenebilir: 1. Doğum ve Eğitim: 27 Aralık 1822'de Fransa'nın Dole şehrinde doğdu. 2. Bilimsel Kariyer: Strasbourg Üniversitesi'nde kimya profesörü olarak çalışmaya başladı. 3. Mikrop Teorisi: 1860'lı yıllarda mikropların çürüme ve fermantasyona neden olduğunu doğrulayan deneyler yaptı. 4. Pastörizasyon: 1864 yılında pastörizasyon sürecini icat etti. 5. Aşı Geliştirme: Sibirya yataklığı ve kuduz gibi hastalıklara karşı aşılar geliştirdi. 6. Pasteur Enstitüsü: 1887 yılında Paris'te Pasteur Enstitüsü'nü kurdu. 7. Ölüm: Louis Pasteur, 28 Eylül 1895'te Saint-Cloud, Fransa'da hayatını kaybetti.

Tıpta "MAC" terimi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Minimum Alveoler Konsantrasyon (MAC): Anestezide, 1 atmosfer basınç altında ağrılı bir uyarana karşı oluşan cevabı, hayvanların veya insanların %50'sinde ortadan kaldırmak için gerekli olan minimum alveoler anestetik gaz konsantrasyonunun oluşturduğu alveolar (end-tidal) anestetik ajan parsiyel basıncıdır. 2. Mycobacterium Avium (MAC): Hayvanlarda tüberküloza neden olan, zoonoz bir bakteriyel hastalıktır.

Bakteriyolojik kalitenin belirlenmesi için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Numune Alma: Temiz ve steril bir numune kabı kullanılarak su veya incelenecek materyalden numune alınır. 2. Numune Taşıma: Numune, analiz laboratuvarına hızlıca taşınmalı ve mümkün olan en kısa sürede analize başlanmalıdır. 3. Numunenin İncelenmesi: Laboratuvara ulaşan numune, miktarı belirlemek için çeşitli yöntemlerle incelenir ve ardından bakteri türleri tespit edilir. 4. Bakteri Kültürü: Numunedeki bakteriler, bir besiyeri üzerine ekilir ve belirli bir süre inkübe edilir, böylece bakteriler çoğalır ve koloniler oluşturur. 5. Koloni Sayımı ve Tanımlama: İnkübasyon süresi sonrasında oluşan koloniler sayılarak miktarı belirlenir ve morfolojik özellikleri incelenerek hangi bakteri türlerine ait oldukları belirlenir. 6. Sonuçların Değerlendirilmesi: Analiz sonuçları, belirlenen standartlara göre değerlendirilir ve numunenin sağlık açısından uygun olup olmadığı belirlenir. Bu analizler genellikle profesyonel laboratuvarlar tarafından yapılır ve sonuçların doğru ve güvenilir olması için dikkatli bir şekilde çalışılmalıdır.

16S rDNA PCR ile ayırt edilebilen bazı bakteriler: Staphylococcus; Corynebacterium; Propionibacterium; Streptococcus; Bacillus; Acinetobacter; Pseudomonas; Proteus; Brevundimonas. Ayrıca, 16S rDNA dizileme yöntemi, nadir ve bilinmeyen bakterilerin tanımlanmasında da kullanılır. 16S rDNA PCR ile bakteri ayrımının başarısı, kullanılan primerler ve analiz edilen gen bölgeleri gibi faktörlere bağlıdır. 16S rDNA PCR'nin, standart PCR protokollerine göre sınırlı bir duyarlılığa sahip olduğu dikkate alınmalıdır.

Molgen terimi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. MolGen Sağlık ve Kültür Hizmetleri: Bu firma, mikrobiyoloji, viroloji, onkoloji, hematoloji, genetik gibi alanlarda çeşitli hastalıkların erken tanı ve teşhisine yardımcı olan ürünler sunar. 2. Molgen Biyoteknoloji: Bu şirket, tıp ve bilim camiasına yönelik moleküler biyoloji araçları geliştirir, tedarik eder ve hizmet sağlar. İlaç anlamında ise, "Monurol" adlı bir ilaçtan bahsedilebilir. Bu ilaç, komplike olmamış mesane enfeksiyonlarının tedavisinde ve transrektal prostat biyopsisinde profilaktik olarak kullanılır. Etkin maddesi fosfomisin trometamoldür.

Süt analizinde ölçülen parametreler üç ana kategoriye ayrılır: fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik testler. Fiziksel testlerde sütün: - görünümü, temiz ve beyaz olması; - yoğunluğu, 1.028-1.039 g/ml arasında değişmesi; - pH değeri, 6.6-6.8 arasında olması; - sediment miktarı, en fazla 6 mg/100 ml olması gibi özellikleri ölçülür. Kimyasal analizlerde ise sütün: - yağ, protein ve laktoz oranları belirlenir; - boya indirgeme testi ve peroksidaz testi yapılır. Mikrobiyolojik testlerde sütün içindeki patojenler saptanır.

Salmonella bakterileri, 0.94-0.99 aw değerlerindeki gıdalarda gelişebilir.

Mycobacterium tuberculosis bakterisinin bazı özellikleri şunlardır: 1. Yavaş büyüyen bir bakteridir ve her 18 saatte bir bölünür. 2. Zorunlu aerobdur, yani yaşamak için oksijene ihtiyaç duyar. 3. Asit ve bazlara karşı dirençlidir. 4. Hücre duvarında üç farklı uzun zincirli lipid bulunur: mikolik asit, wax D ve fosfatidler. 5. Löwenstein-Jensen besiyerinde yetiştirilebilir; bu besiyerinde yumurta ve patates gibi içerikler bulunur. 6. PPD testi ile tespiti yapılır. 7. Susuz koşullara dayanıklıdır ve kuru balgamda hayatta kalabilir, bu da bulaşıcılığını artırır. 8. Çoklu ilaç dayanıklılığı (MDR) gösteren suşları vardır.

Mikrobiyoloji çalışmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Eğitim Almak: Mikrobiyoloji uzmanı olmak için üniversitelerin tıp, biyoloji, kimya veya veterinerlik gibi ilgili bölümlerinde lisans eğitimi almak gereklidir. 2. Uzmanlık Eğitimi: Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı'ndan (TUS) yeterli puanı alıp mikrobiyoloji alanında ihtisas eğitimi alınmalıdır. 3. Laboratuvar Deneyimi: Mikrobiyoloji laboratuvarlarında staj yaparak ve deneyimli uzmanların yanında çalışarak pratik kazanmak önemlidir. 4. Mesleki Gelişime Devam Etmek: Mikrobiyoloji alanındaki yenilikleri takip etmek ve mesleki becerilere sürekli olarak yatırım yapmak gereklidir. Mikrobiyoloji laboratuvarında çalışma kuralları da şu şekildedir: - Laboratuvar havasının toz içermemesi ve temiz ayakkabı giyilmesi gereklidir. - Çalışma öncesi ve sonrası çalışma masalarının dezenfektan bir madde ile temizlenmesi gerekir. - Eller önce sabunlu su ile yıkanmalı ve sonra dezenfektan bir madde ile dezenfekte edilmelidir. - Laboratuvarda yemek yemek, içmek, sigara içmek ve gereksiz hareketlerden kaçınmak önemlidir.

Mikotoksijenik küfler, gıda ve yemlerde mikotoksin üreten küf türleridir. Bu küfler arasında en yaygın olanlar şunlardır: 1. Aspergillus: Aflatoksinler, siklopiazonik asit ve ochratoksin gibi mikotoksinler üretir. 2. Penicillium: Okratoksin, sitrinin, patulin ve siklopiazonik asit gibi mikotoksinler üretir. 3. Fusarium: Trikotesenler (zearalenon ve fumonisinler) üretir. Diğer mikotoksijenik küf türleri arasında Claviceps, Alternaria ve Rhizopus da bulunur.

Duygu Fındık'ın yaptığı iş, bulunduğu kuruma göre değişiklik göstermektedir: Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Atatürk Üniversitesi. Ziraat Bankası.

Okratoksijenik küfler, okratoksin A adı verilen mikotoksini üreten küf türleridir. Bu küfler arasında en yaygın olanlar şunlardır: Aspergillus carbonarius ve Aspergillus niger. Penicillium verrucosum. Diğer okratoksijenik küf türleri arasında Aspergillus ochraceus ve Aspergillus tubigensis de yer alır.

Mikrobiyal ekoloji dersi, mikroorganizmaların çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bir bilim dalı olan mikrobiyal ekolojinin temel prensiplerini ve teorilerini öğretir. Bu derste ele alınan konular arasında: - Mikroorganizmaların habitat tipleri ve dağılışları; - Mikrobiyal etkileşim ve mikroorganizmaların birbirleri ile olan ilişkileri; - Biyojeokimyasal döngüler (karbon, azot, kükürt, fosfor); - Çevrede mikroorganizmaların rolü ve mikrobiyal toksinler; - Kirlenme mikrobiyolojisi yer alır. Amaç, öğrencilerin mikrobiyal çeşitliliğin gerekliliğini ve önemini anlamalarını sağlamaktır.

Starter kültürün yan etkileri genellikle insan sağlığına zararlı olmayan ve belirli koşullarda ortaya çıkan durumlardır. Bu yan etkiler şunlardır: 1. Zehirli madde üretimi: Starter kültürler, doğal olarak hammaddede yeterli düzeyde bulunduğunda bile, zehirli maddeler oluşturmamalıdır. 2. İstenmeyen mikroorganizmaların hakimiyeti: Starter kültürlerin, olgunlaşma sırasında arzu edilmeyen mikroorganizmaların (örneğin peroksit oluşturan laktobasiller) hakimiyetine neden olması, duyusal kusurlara yol açabilir. 3. Antibiyotik duyarlılığı: Starter kültürler, düşük konsantrasyonlarda bile antibiyotiklere duyarlı olabilir ve bu durum kültürlerin aktivitesini yavaşlatabilir. 4. Hidrojen peroksit oluşumu: Starter kültürlerin metabolik olarak hidrojen peroksit üretmesi, özellikle laktik asit bakterilerinin gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Streptococcus parasanguinis doğal olarak insan ağız mikroflorasında bulunur. Ayrıca, bu bakteri insan diş plağında da izole edilmiştir.

Feyyaz Akay'ın mikrobiyoloji kitaplarını kullanarak çalışmak için aşağıdaki kaynaklar önerilir: 1. "Mikrobiyoloji Konu Kitabı" (5. Baskı): Dr. Feyyaz Akay ve Dr. Emine Alay tarafından yazılmış, 264 sayfadan oluşan bu kitap, TUS mantığına uygun madde madde anlatım ve renkli şekillerle desteklenmiştir. 2. "TUS Mikrobiyoloji Hızlı Tekrar ve Soru Kitabı": Aynı yazarlar tarafından hazırlanmış, mikrobiyoloji konularını hızlıca tekrar etmek ve soru çözmek için idealdir. Ayrıca, tipakademisi.com üzerinden Feyyaz Akay'ın mikrobiyoloji derslerine ve videolarına da erişebilirsiniz.