Maaş

Merkez Bankası uzman maaşı, dereceye göre değişiklik göstermektedir. 2024 yılı itibarıyla bazı derecelerdeki uzman maaşları şu şekildedir: 1/1 derece: 47.000 TL. 4/1 derece: 40.000 TL. 8/1 derece: 38.000 TL. Maaşlar, işe başlanılan zamandan itibaren derece ilerlemesiyle artış göstermektedir. Maaş hesaplaması, ayrıca ek ödemeler, özel hizmet tazminatı ve yan ödeme puanı gibi faktörlere de bağlıdır. Maaş hesaplaması için daha güncel ve detaylı bilgilere, Merkez Bankası'nın resmi kaynaklarından veya insan kaynakları biriminden ulaşılması önerilir.

2015 ve 2016 asgari ücretleri arasındaki fark, net ücrette 300,45 TL, brüt ücrette ise 373,5 TL'dir. - Net ücret farkı: 2015 yılında net asgari ücret 949,07 TL iken, 2016 yılında bu miktar 1.300,99 TL'ye yükselmiştir. - Brüt ücret farkı: 2015 yılında brüt asgari ücret 1.273,50 TL iken, 2016 yılında bu miktar 1.647 TL'ye çıkmıştır. Bu veriler, 2016 yılında asgari ücrete yapılan zamla birlikte net ve brüt ücretlerin önemli ölçüde arttığını göstermektedir.

Emekli maaşının iptal edilmesi durumunda, hatanın tespit edildiği tarihe kadar ödenen emekli aylıkları belirli bir faiz oranıyla geri istenebilir. Emekli maaşının iptal edilme sebeplerinden bazıları şunlardır: Sahte sigortalılık. Aynı anda birden fazla işyerinde çalışıyor gösterilme. 18 yaş altı dönemde, aile işyerinde göstermelik sigortalılık. Başkasına ait prim günlerinin sehven kişinin dosyasına işlenmesi. Emekli maaşının iptali kararına karşı yargı yoluna başvurulabilir. Emekli maaşının iptali durumunda yaşanacak gelişmeler, kişisel duruma göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, bir avukata danışılması önerilir.

Çırak ve kalfa maaşı, 2025 yılı için şu şekilde hesaplanır: Çırak ve aday çırak maaşı: Net asgari ücretin %30'u, 2025 yılı için 6.631,40 TL. Kalfa maaşı: Net asgari ücretin %50'si, 2025 yılı için 11.052,34 TL. Bu hesaplamalar, o yıl geçerli olan net asgari ücret baz alınarak yapılır. Ayrıca, devlet desteği uygulaması da bulunmaktadır: 20’den az personel çalıştıran işletmeler, stajyerleri için 4.420,93 TL devlet teşviği alır. 20 ve üzeri personel çalıştıran işletmeler, stajyerleri için 2.210,47 TL devlet teşviği alır.

Çocuk yardımı, net ödeme olarak memurun maaşına eklenir. Özel sektör çalışanları için ise çocuk yardımı istisnası uygulanmamaktadır.

İşçinin maaşından kesinti yapılması için muvafakat belgesi, işçinin yazılı onayı ile alınabilir. Muvafakatname için gerekli şartlar: İş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde, kesintinin yapılacağı durumların açıkça belirtilmesi zorunludur. İşçinin, hangi eylemlerinin ne tür yaptırımlarla karşılaşacağını bilmesi işverenin sorumluluğundadır. Kesinti, işçinin kasıtlı olarak iş yeri kurallarını ihlal etmesi veya iş yerinde maddi hasara sebep olması gibi durumlarla sınırlı olmalıdır. Örnek muvafakatname için "isteasistan.com" sitesinden form indirilebilir. İşverenin, maaştan kesinti yaptığı durumda işçiye kesintinin gerekçesini ve miktarını yazılı olarak bildirmek zorunda olduğunu unutmamak gerekir.

Çalışma saatlerinin kısalması, maaşlara yansımayacaktır. Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz'ın açıklamalarına göre, çalışma saatleri azalsa bile ücretlerde kısıtlama yapılmayacaktır. Ancak, bazı işverenlerin bu durumu bahane ederek ücretlerde kısıtlama yapması durumunda, ciddi para cezaları gibi yaptırımlar uygulanacaktır.

Engelli maaşları, engellilik oranına göre belirlenmektedir. 2025 yılı itibarıyla geçerli olan engelli maaşı tutarları şu şekildedir: %40 ile %69 engellilik oranı: Aylık 2.797 TL. %70 ve üzeri engellilik oranı: Aylık 4.196 TL. 18 yaş altı engelliler: Aylık 2.797 TL. Maaş tutarları, memur maaş katsayısı dikkate alınarak hesaplanır ve yılın ikinci yarısındaki enflasyon farkına göre güncellenebilir. Engelli maaşı alabilmek için ayrıca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, sosyal güvenceye sahip olmamak ve hane içinde kişi başı düşen gelir miktarının asgari ücretin üçte birinden fazla olmaması gibi şartlar da bulunmaktadır.

Çalışma getirisinin nasıl hesaplandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, prime esas kazanç (PEK) hesaplaması hakkında bilgi verilebilir. Prime Esas Kazanç (PEK) Hesaplama: PEK, günlük ücret ile çalışılan gün sayısının çarpımı ile elde edilir. 2025 yılı için aylık PEK üst sınırı 195.041,25 TL, alt sınırı ise 26.005,50 TL'dir. Günlük PEK üst sınırı 866,85 TL, alt sınırı ise 6.501,38 TL'dir. Brüt Ücret Hesaplama: Brüt maaş, bir çalışanın aylık gelirinin kesintiler yapılmadan önceki değerini ifade eder. Brüt maaş; SGK primi, gelir vergisi, işsizlik primi, damga vergisi gibi çeşitli kesinti kalemlerini içerir. Saatlik Çalışma Ücreti Hesaplama: Saatlik çalışma ücreti, toplam aylık maaşın aylık çalışma saatine bölünmesiyle elde edilir. Daha fazla bilgi için bir mali danışmana başvurulması önerilir.

2025 yılı için belirlenen 22.104 TL'lik asgari ücret, ilk açıklandığı dönemde 628 dolara denk gelirken, Mayıs 2025 itibarıyla dolar/TL kurundaki artış nedeniyle 570 dolara kadar gerilemiştir. Bu durum, aradan geçen beş ayda yaşanmıştır. Dolayısıyla, dolar bazında asgari ücretin düştüğü tarih olarak Mayıs 2025 gösterilebilir.

Dönemsel zamların ne zaman yapılacağı, şirketin maaş politikasına ve ekonomik koşullara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Özel sektörde zam zamanı, işverenle yapılan görüşmeye ve yöneticinin inisiyatifine bağlı olarak 6 ayda bir ya da yılda bir kez olabilir. Kamu çalışanları için zam zamanları, toplu sözleşme dönemlerine göre belirlenir. Örneğin, 2025 yılı için kamu işçileri için belirlenen zam oranları, taban ücret ve seyyanen zam gibi düzenlemelerle iki yıllık bir dönemi kapsar. Zam zamanlaması hakkında kesin bilgi almak için şirketin insan kaynakları birimiyle iletişime geçilmesi önerilir.

Aynı kurumdan emekli olan eşler, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat etmişlerse, genellikle iki maaş birden alamaz. Eğer eşler SSK veya Bağ-Kur'dan emekli ise, hayatta kalan eş kendi maaşını alırken, vefat eden eşinden de belirli oranlarda (çalışıyorsa/emekliyse %50, çalışmıyorsa %75 gibi) ölüm aylığı alabilir. Emekli Sandığı emeklisi olan eşler için ise, yüksek olan tek aylık tercih edilir ve ödenir. Ölümlerden biri 1 Ekim 2008 öncesi, diğeri sonrası ise istisnai durumlar oluşabilir. En doğru ve güncel bilgiyi almak için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile doğrudan iletişime geçmek veya bir sosyal güvenlik uzmanından danışmanlık almak önerilir.

Memur maaşları, her ayın 15'inde hesaplara yatırılır. Emekli memur aylıkları ise 1 Ekim 2008 tarihinden sonra 1'er ay olmak üzere her ay peşin olarak ödenir. Emekli ikramiyesi, emekli aylık tutarına katılmış şekilde ödenmez; ayrı bir ödeme olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun emeklilik işlemlerini sonuçlandırma hızına bağlı olarak yapılır.

Seyyanen zam ve yüzdelik zam arasındaki temel fark, artış yönteminin ve uygulama şeklinin farklı olmasıdır: Seyyanen Zam: Tüm çalışanlara eşit miktarda yapılan zamdır. Yüzdelik Zam: Mevcut maaşın belirli bir oranında yapılan zamdır. Özetle, seyyanen zam sabit bir tutar üzerinden yapılırken, yüzdelik zam maaş oranına göre değişir.

2024 yılında Skoda Türkiye distribütörü Yüce Auto'nun Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Yüce, çalışanlarına 54 maaş ikramiye dağıttı. Ancak, bu miktar resmi olarak açıklanmadı; Ahmet Yüce, konuyla ilgili olarak "gayet normal olan bir durumu Türkiye’de anormal gibi göstermenin tuhaf olduğunu" belirtti.

Ek gösterge 3600, ek gösterge 3000'den daha avantajlıdır. Ek göstergesi 3600 olan bir memurun emekli aylığı ve ikramiyesi, ek göstergesi 3000 olan bir memura göre daha yüksek olacaktır. Ek gösterge 3600'e çıkan ve 30 yıllık hizmeti olan bir memurun: emekli aylığında 1234 TL ile 1391 TL arasında, emekli ikramiyesinde ise 44.500 TL ile 50.150 TL arasında bir artış olacaktır. Ek göstergesi 3000'den 3600'e çıkan memurlarda, emekli primlerindeki kesintinin artması sebebiyle maaşlarda yaklaşık 180 TL'lik bir azalma olabilir. Ek gösterge düzenlemesi, 15 Ocak 2023 tarihinde uygulamaya geçmiştir.

1980 yılında öğretmen maaşı 16.000 TL idi. Bu miktar, o dönemdeki dolar karşılığı olarak 1.500 dolara denk gelmekteydi.

Maaş haczedilirken 1/4 kuralının hesaplanması şu şekilde yapılır: 1. Net maaş üzerinden hesaplama: Maaş haczi, borçlunun eline geçen net maaş üzerinden yapılır. 2. Oran uygulaması: Net maaşın dörtte biri (1/4) haciz için kesilir. 3. Örnek hesaplama: - Eğer borçlunun net maaşı 20.000 TL ise, 20.000 TL x 0,25 = 5.000 TL haciz için kesilir ve 15.000 TL borçluya ödenir. Asgari ücret sınırı: Haczedilecek tutar, asgari ücretin net tutarının altında olamaz. Nafaka borçları istisnası: Nafaka borçları için 1/4 kesinti yeterli değilse, nafakaya yetecek kadar 1/4'ten fazla kesinti yapılabilir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre, açıktan atama sonrası maaş, göreve başlanan günden itibaren hak kazanılır ve her ayın 15'inde ödenir. Eğer göreve başlama tarihi, maaş bordrosunun hazırlandığı döneme denk geliyorsa, ilk maaş aynı ay içinde hesaplanarak yatırılır.

Kök maaş, emekli maaşının hesaplandığı net tutardır. Kök maaşın bazı özellikleri: Kişinin çalışma hayatı boyunca yaptığı prim ödemelerine göre belirlenir. Emekli maaşına yapılan enflasyon farkı zammı, kök maaş üzerinden hesaplanır. Kök maaş, emekli aylığı ve ek ödeme tutarının toplamıdır. En düşük emekli maaşı sınırlaması ile sınırın altında kalan maaşlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından eklenen zamla alt sınıra yükseltilir. Kök maaşınızı e-Devlet üzerinden "Emekli Aylık Bilgisi" bölümünden öğrenebilirsiniz.